Sürücüsüz araçlar nasıl "görür"? - Sajan Saini
-
0:08 - 0:15Geç vakitte, zifiri karanlıkta, sürücüsüz
bir araç dar taşra yolunda yavaşlıyor. -
0:15 - 0:18Aniden, üç tehlike
aynı anda ortaya çıkıyor. -
0:19 - 0:20Şimdi ne olacak?
-
0:21 - 0:24Engellerin saldırısını yönlendirmeden önce
-
0:24 - 0:26araba onları tespit etmeli.
-
0:26 - 0:30Boyutları, şekilleri ve konumlarıyla
ilgili yeterli bilgi toplamalı -
0:30 - 0:34böylece kontrol algoritmaları
en güvenli rotayı belirleyebilir. -
0:34 - 0:36Direksiyonda sürücü yokken
-
0:36 - 0:40bu detayları çözmek için araba sensör
ve akıllı gözlere ihtiyaç duyar. -
0:41 - 0:44Çevre, hava ya da ne kadar karanlık
olduğu fark etmeksizin -
0:44 - 0:46hepsi anında.
-
0:46 - 0:50Bu uzun bir sıralama ama iki şeyi
birleştiren bir çözümü var: -
0:50 - 0:54LIDAR adında lazer temelli
özel bir tür algılayıcı, -
0:54 - 0:57bir de bilişim ve iletişim teknolojisinin
minyatür bir versiyonu, -
0:57 - 1:00internette de çok konuşulan
entegre fotonik. -
1:01 - 1:06LIDAR'ı anlamak için benzer bir teknoloji
olan radarla başlamak yardımcı olabilir. -
1:06 - 1:07Havacılıkta,
-
1:07 - 1:12radar antenleri uçaklara radyo
ya da mikrodalga atımları göndererek -
1:12 - 1:17ışınların geri dönme sürelerinden
yerlerini öğrenmeye çalışır. -
1:17 - 1:19Fakat bu kısıtlı bir görüştür
-
1:19 - 1:23çünkü geniş ışın boyutları
detayları görselleştiremez. -
1:23 - 1:26Açılımı, Işık Tespiti
ve Uzaklık Tayini olan -
1:26 - 1:29sürücüsüz bir arabanın LIDAR sistemi,
-
1:29 - 1:32aksine görünmeyen dar bir
kızılötesi lazer kullanıyor. -
1:32 - 1:36Caddenin karşısındaki bir yayanın
gömleğinin düğmesi gibi -
1:36 - 1:38küçük özellikleri görüntüleyebilir.
-
1:38 - 1:42Peki bu özelliklerin derinlik
ve şekillerini nasıl belirleriz? -
1:42 - 1:48LIDAR, derinlik çözümleri vermek için
çok kısa lazer atımları gönderiyor. -
1:48 - 1:51Taşra yolundaki geyiği ele alalım.
-
1:51 - 1:56Araba yanından geçerken bir LIDAR atımı,
diğeri geri dönmeden önce -
1:56 - 2:01öteki boynuz ucuna ulaşırken
boynuzların kökünden yayılıyor. -
2:01 - 2:04İkinci atımın geri dönmesinin
ne kadar sürdüğünü ölçüp -
2:04 - 2:07boynuzun şekli hakkında bilgi veriyor.
-
2:07 - 2:13Bir sürü kısa atımla LIDAR sistemi
hızlıca detaylı bir profil çıkarıyor. -
2:13 - 2:19Bir ışık atımı oluşturmanın
en bariz yolu lazeri açıp kapatmaktır. -
2:19 - 2:23Fakat bu lazeri dengesizleştiriyor
ve derinlik çözümlemesini kısıtlayan, -
2:23 - 2:26atımın belirli
zamanlamasını etkiliyor. -
2:26 - 2:30Açık bırakıp periyodik olarak ışığı
hızlıca ve güvenlice engelleyecek -
2:30 - 2:33bir şey kullanmak daha iyi bir seçenek.
-
2:33 - 2:36İşte burada entegre fotonik
devreye giriyor. -
2:36 - 2:38İnternetin dijital verisi
-
2:38 - 2:41bazıları yüz pikosaniye kadar kısa olan
-
2:41 - 2:44hassas zamanlı
ışık atımlarıyla taşınıyor. -
2:44 - 2:49Bu atımları oluşturmanın bir yolu
Mach- Zehnder düzenleyicisi kullanmak. -
2:49 - 2:52Bu cihaz, parazit olarak adlandırılan
-
2:52 - 2:55belirli bir dalga özelliğinden
faydalanıyor. -
2:55 - 2:58Çakıl taşlarını bir gölete
attığınızı düşünün: -
2:58 - 3:01Dalgalanma yayılıp üst üste bindikçe
bir örüntü oluşur. -
3:02 - 3:05Bazı yerlerde, dalga tepe noktaları
çok fazla büyür; -
3:05 - 3:08diğer yerlerde ise tamamen sıfırlanırlar.
-
3:08 - 3:12Mazh-Zehnder düzenleyicisi
benzer bir şey yapıyor. -
3:12 - 3:17Işık dalgalarını iki paralel kola bölüyor
ve sonunda tekrar birleştiriyor. -
3:17 - 3:21Eğer ışık bir kolda yavaşlar ve gecikirse,
-
3:21 - 3:26dalga senkronizasyonu bozuluyor
ve ışığı engelleyerek sıfırlanıyor. -
3:26 - 3:28Bu gecikmeyi bir kolda değiştirerek
-
3:28 - 3:33düzenleyici bir açma / kapama düğmesi
gibi hareket eder ve ışık atımı yayar. -
3:34 - 3:36Yüz pikosaniye süren bir ışık atımı
-
3:36 - 3:40birkaç santimetrelik bir
derinlik çözümlemesi sağlıyor -
3:40 - 3:43ama yarının arabalarının bundan
daha iyi görmesi gerekiyor. -
3:43 - 3:47Düzenleyiciye süper-hassas,
hızlı-hareketli -
3:47 - 3:51bir ışık algılayıcı eklenirse
çözümleme bir milimetreye çıkarılabilir. -
3:51 - 3:55Bu, caddenin karşısındaki 20/20
görüşüyle yapabileceklerimizden -
3:55 - 3:57yüz kat daha iyi.
-
3:57 - 4:03İlk nesil otomobil LIDAR'ı, tavandan
ya da kaportadan itibaren tarayabilen -
4:03 - 4:06karmaşık dönüş düzeneklerine dayanıyordu.
-
4:06 - 4:07Entegre fotonik ile birlikte,
-
4:07 - 4:13düzenleyiciler ve algılayıcılar onda bir
milimetreden daha az bir değere küçülüyor -
4:13 - 4:18ve bir gün arabanın ışıklarına sığacak
küçük çiplere sıkıştırılıyor. -
4:18 - 4:22Bu çipler ayrıca düzenleyiciye,
hareket eden parçalarda -
4:22 - 4:27ve ani hızlarda taramaya yardım etmek
için akıllıca bir değişiklik de içerecek -
4:27 - 4:31Düzenleyici kolundaki ışığı
çok az yavaşlatarak, -
4:31 - 4:36bu ek cihaz açma/kapama düğmesinden
ziyade azaltıcı olarak çalışacak. -
4:36 - 4:41Her biri kontrollü
küçük gecikmeli birçok kol -
4:41 - 4:45paralel olarak sıralanırsa
yeni bir şey tasarlanabilir; -
4:45 - 4:47yönlendirilebilir bir lazer ışını.
-
4:47 - 4:49Bu akıllı gözler,
-
4:49 - 4:52yeni görüş açılarından
doğanın hayal edebileceğinden -
4:52 - 4:55daha çok inceleyecek, ayrıntılı görecek
-
4:55 - 4:58ve sayısız engeli yönlendirmeye
yardımcı olacaklar. -
4:58 - 5:00Yolunu şaşırmış bir geyik dışında,
-
5:00 - 5:04hiç kimse bir damla ter dökmeden.
- Title:
- Sürücüsüz araçlar nasıl "görür"? - Sajan Saini
- Speaker:
- Sajan Saini
- Description:
-
Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/how-do-self-driving-cars-see-sajan-saini
Geç vakitte, zifiri karanlıkta, sürücüsüz bir araç dar taşra yolunda yavaşlıyor. Aniden, üç tehlike aynı anda ortaya çıkıyor. Direksiyonda sürücü yokken, bu detayları anında çözmek için araba sensör ve akıllı gözler kullanır. Bu nasıl mümkün olabilir? Sajan Saini, LIDAR ve entegre fotonik teknolojilerinin sürücüsüz arabaları mümkün kıldığını açıklıyor.
Sajan Saini ve Artrake Studio tarafından hazırlandı.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:04
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? | ||
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? | ||
Saliha Karatepeli edited Turkish subtitles for How do self-driving cars "see"? |