< Return to Video

Arktyka kontra Antarktyka - Camille Seaman

  • 0:07 - 0:08
    Na naszej planecie
    są dwa obszary polarne:
  • 0:08 - 0:10
    Na naszej planecie
    są dwa obszary polarne:
  • 0:10 - 0:11
    Arktyka, której nazwa pochodzi
    od greckiego "Arktikos" - "północny",
  • 0:11 - 0:13
    Arktyka, której nazwa pochodzi
    od greckiego "Arktikos" - "północny",
  • 0:13 - 0:15
    oraz Antarktyka, od "Antarktikos",
    "przeciwieństwo północy".
  • 0:15 - 0:16
    oraz Antarktyka, od "Antarktikos",
    "przeciwieństwo północy".
  • 0:16 - 0:18
    oraz Antarktyka, od "Antarktikos",
    "przeciwieństwo północy".
  • 0:18 - 0:20
    Jest łatwiejszy sposób,
    żeby je rozróżniać.
  • 0:20 - 0:22
    Wystarczy zapamiętać, co je otacza.
  • 0:22 - 0:26
    Arktyka na Półkuli Północnej
  • 0:26 - 0:29
    to ocean otoczony przez lądy.
  • 0:29 - 0:31
    Antarktyka na drugim krańcu świata
  • 0:31 - 0:32
    Antarktyka na drugim krańcu świata
  • 0:32 - 0:35
    to kontynent otoczony oceanem.
  • 0:35 - 0:38
    W Arktyce żyją niedźwiedzie polarne,
    a nie ma pingwinów,
  • 0:38 - 0:41
    w Antarktyce są pingwiny,
    a nie ma niedźwiedzi.
  • 0:41 - 0:44
    Pomówmy wpierw o Arktyce.
  • 0:44 - 0:47
    To duży obszar, składający się
    z oceanu skutego lodem,
  • 0:47 - 0:50
    otoczonego bezdrzewną wieczną zmarzliną.
  • 0:50 - 0:51
    Można określić tą strefę
  • 0:51 - 0:53
    jako tereny między kołem podbiegunowym
  • 0:53 - 0:55
    a Biegunem Północnym.
  • 0:55 - 0:56
    Stojąc na Biegunie Północnym,
  • 0:56 - 0:59
    we wszystkich kierunkach
  • 0:59 - 1:00
    zobaczycie południe.
  • 1:00 - 1:01
    Ale nie da się długo stać na biegunie,
  • 1:01 - 1:03
    Ale nie da się długo stać na biegunie,
  • 1:03 - 1:05
    bo znajduje się na środku oceanu
  • 1:05 - 1:08
    pokrytego ruchomym lodem.
  • 1:08 - 1:11
    Morze w tym miejscu
  • 1:11 - 1:16
    ma ponad 4 kilometry głębokości.
  • 1:16 - 1:18
    Nad wodą średnia temperatura w zimie
  • 1:18 - 1:22
    spada do -40 stopni Celsjusza.
  • 1:22 - 1:23
    Rekord wynosił -68 stopni Celsjusza.
  • 1:23 - 1:28
    Rekord wynosił -68 stopni Celsjusza.
  • 1:28 - 1:29
    Pomimo niesamowicie surowych warunków
  • 1:29 - 1:32
    ludzie zamieszkują Arktykę
  • 1:32 - 1:34
    od tysięcy lat.
  • 1:34 - 1:37
    Część arktycznych organizmów żyje w lodzie,
  • 1:37 - 1:39
    np. zooplankton, fitoplankton,
  • 1:39 - 1:41
    ryby, ssaki morskie,
  • 1:41 - 1:42
    ptaki,
  • 1:42 - 1:42
    zwierzęta lądowe, rośliny
  • 1:42 - 1:43
    zwierzęta lądowe, rośliny
  • 1:43 - 1:45
    oraz różne grupy ludzi.
  • 1:45 - 1:47
    Dobrze, a co z Antarktyką?
  • 1:47 - 1:50
    Antarktyda to kontynent
    najbardziej wysunięty na południe
  • 1:50 - 1:53
    i zawiera geograficzny Biegun Południowy.
  • 1:53 - 1:56
    Jest piątym co do wielkości kontynentem,
    prawie dwa razy większym od Australii.
  • 1:56 - 1:58
    Jest piątym co do wielkości kontynentem,
    prawie dwa razy większym od Australii.
  • 1:58 - 2:01
    Prawie 98% procent lądu pokrywa lód
    o grubości przynajmniej 1,5 km.
  • 2:01 - 2:04
    Prawie 98% procent lądu pokrywa lód
    o grubości przynajmniej 1,5 km.
  • 2:04 - 2:07
    Panują tam najbardziej ekstremalne warunki
  • 2:07 - 2:08
    na świecie.
  • 2:08 - 2:10
    Jest to najzimniejszy,
  • 2:10 - 2:11
    najbardziej wietrzny, najsuchszy kontynent
  • 2:11 - 2:12
    najbardziej wietrzny, najsuchszy kontynent
  • 2:12 - 2:14
    z najwyższą średnią wysokością
    nad poziomem morza.
  • 2:14 - 2:16
    z najwyższą średnią wysokością
    nad poziomem morza.
  • 2:16 - 2:19
    Może sądzicie, że na biegunach
    cały czas pada śnieg,
  • 2:19 - 2:21
    ale Antarktyda jest tak sucha,
    że uchodzi za pustynię.
  • 2:21 - 2:22
    ale Antarktyda jest tak sucha,
    że uchodzi za pustynię.
  • 2:22 - 2:23
    Roczna suma opadów
  • 2:23 - 2:26
    to tylko 200 mm na wybrzeżu,
  • 2:26 - 2:28
    a jeszcze mniej w głębi lądu.
  • 2:28 - 2:29
    Temperatura na Antarktydzie
  • 2:29 - 2:33
    sięgnęła -89 stopni Celsjusza.
  • 2:33 - 2:35
    Przez surowe warunki i niedostępność
  • 2:35 - 2:38
    na Antarktydzie nie ma stałych siedzib ludzkich,
  • 2:38 - 2:40
    ale w od 1000 do 5000 osób
  • 2:40 - 2:42
    przebywa tam w ciągu roku
  • 2:42 - 2:45
    na stacjach badawczych,
    rozsianych po całym kontynencie.
  • 2:45 - 2:48
    Nawet najlepiej zaadoptowane
    gatunki walczą o przeżycie.
  • 2:48 - 2:51
    Mogą tu żyć organizmy
    przystosowane do zimnego klimatu,
  • 2:51 - 2:53
    w tym różne gatunki alg,
  • 2:53 - 2:54
    zwierząt,
  • 2:54 - 2:55
    bakterii,
  • 2:55 - 2:56
    grzybów,
  • 2:56 - 2:57
    roślin
  • 2:57 - 2:58
    oraz protistów.
  • 3:00 - 3:03
    Czemu Antarktyda jest zimniejsza
    od północnej kuzynki?
  • 3:03 - 3:04
    Po pierwsze, większość kontynentu
  • 3:04 - 3:07
    leży ponad 3 km nad poziomem morza,
  • 3:07 - 3:09
    a im wyżej, tym zimniej.
  • 3:09 - 3:12
    To dlatego na szczytach gór utrzymuje się śnieg.
  • 3:12 - 3:14
    Po drugie Arktyka to tak naprawdę
    zamarznięty ocean.
  • 3:14 - 3:16
    Po drugie Arktyka to tak naprawdę
    zamarznięty ocean.
  • 3:16 - 3:18
    Woda pod lodem jest cieplejsza
    niż zamarznięty grunt.
  • 3:18 - 3:21
    Woda pod lodem jest cieplejsza
    niż zamarznięty grunt.
  • 3:21 - 3:24
    Ciepło oceanu przenika
    przez pokrywę lodową.
  • 3:24 - 3:26
    Dzięki temu temperatury w Arktyce
    nie są aż tak ekstremalne
  • 3:26 - 3:27
    Dzięki temu temperatury w Arktyce
    nie są aż tak ekstremalne
  • 3:27 - 3:31
    jak te na Antarktydzie.
  • 3:31 - 3:35
    Po trzecie, pory roku "spiskują"
    przeciwko Antarktydzie.
  • 3:35 - 3:37
    Podczas lipcowego afelium,
    kiedy Ziemia jest najdalej od Słońca,
  • 3:37 - 3:39
    Podczas lipcowego afelium,
    kiedy Ziemia jest najdalej od Słońca,
  • 3:39 - 3:42
    na Antarktydzie wypada akurat zima,
  • 3:42 - 3:43
    co podwaja zimno
  • 3:43 - 3:45
    na Biegunie Południowym.
  • 3:45 - 3:47
    Pomimo niegościnności,
  • 3:47 - 3:49
    to oba bieguny powodują,
  • 3:49 - 3:51
    że nasza planeta jest, jaka jest.
  • 3:51 - 3:53
    Oba regiony polarne to ważne czynniki
    kontroli klimatu na Ziemi.
  • 3:53 - 3:55
    Oba regiony polarne to ważne czynniki
    kontroli klimatu na Ziemi.
  • 3:55 - 3:57
    Pomagają łagodzić temperaturę
    w strefach umiarkowanych, stabilizują pogodę.
  • 3:57 - 3:59
    Pomagają łagodzić temperaturę
    w strefach umiarkowanych, stabilizują pogodę.
  • 3:59 - 4:00
    Pomagają łagodzić temperaturę
    w strefach umiarkowanych, stabilizują pogodę.
  • 4:00 - 4:02
    Gdy lody Arktyki topnieją
  • 4:02 - 4:05
    przez zmiany klimatyczne i globalne ocieplenie,
  • 4:05 - 4:06
    pogoda na Ziemi robi się niestabilna.
  • 4:06 - 4:08
    pogoda na Ziemi robi się niestabilna.
Title:
Arktyka kontra Antarktyka - Camille Seaman
Speaker:
Camille Seaman
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-arctic-vs-the-antarctic-camille-seaman

Jak odróżnić od siebie oba bieguny? Gdzie są pingwiny, a gdzie niedźwiedzie? Biegun Północny znajduje się na półkuli północnej na środku głębokiego Oceanu Arktycznego, podczas gdy Biegun Południowy mieści się w samym centrum skutej lodem Antarktydy. Camille Seaman opisuje, w jaki sposób zaradni ludzie i różne organizmy przystosowali się do życia na obszarach polarnych, pomimo panujących tam ekstremalnych temperatur.

Lekcja: Camille Seaman, animacja: Provincia Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:25
TED Translators admin edited Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Krystian Aparta edited Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Krystian Aparta edited Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Krystian Aparta approved Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Rysia Wand commented on Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Rysia Wand edited Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Rysia Wand accepted Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Marta Konieczna edited Polish subtitles for The Arctic vs. the Antarctic
Show all

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input. =========================================================================================== Połamałam tu i tam (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines), poskracałam ile się dało http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles ) ================================================================================ Uwaga na tłumaczenie Present Perfect.
    Najbliżym odpowiednikiem angielskiego Present Perfect jest w polskim czase teraźniejszy: I’ve know him for years – znam go od lat, I’ve been living in Canada since 1999 – mieszkam w Kanadzie od 1999 r. (1:29) ================================================================================ Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie). Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji. Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.