Mikroplar uçakta nasıl yolculuk eder -- ve biz onları nasıl durdururuz

Raymond Wang sadece 17 yaşında ve şimdiden daha sağlıklı bir gelecek inşa edilmesine yardımcı oluyor. Havanın, uçak içindeki hareketini akışkanlar mekaniğini kullanarak simüle etti ve bulduğu sonuç çok rahatsız edici -- uçaktaki bir yolcu hapşurduğunda patojenlerin başka yolculara yayılmasına hava akımı sebep oluyor. Wang bir hapşuruğun uçak kabini içinde nasıl dolaştığını gösteren unutulmaz bir animasyonu yanı sıra ödül kazanan çözümünü de paylaşıyor: uçaktaki taze hava akımını artıran ve patojen yüklü havayı sirkülasyondan dışarı çıkması için yönlendiren küçük ve kanat şekilli bir aparat.

Elleri görebilir miyim? --

Bu salonda kaçınız
geçtiğimiz yıl uçağa bindi? --

Bu oldukça iyi.

Anlaşılan o ki; bu deneyimi her yıl

üç milyardan fazla insanla
paylaşıyorsunuz.

Ve bu kadar çok insanı dünyayı dolaşan

metal borulara koyduğumuzda,

bazen şunlar olabiliyor ve

salgın hastalığa kapılabiliyorsunuz.

Aslında bu konu ilk defa, geçen yıl

Ebola salgınını duyduğumda
dikkatimi çekti.

Ebola hastalığının yayılması

her ne kadar sınırlı mesafede ve
büyük-damlacık yollarında

olduğu ortaya çıksa da,

başka türlü bir çok hastalık

uçak kabininde yayılabilir.

En kötü tarafı ise, bazı sayılara
göz attığımızda,

bu oldukça korkutucu.

H1N1 ile,

uçağa binmeye karar veren bir adam

söz konusu tek bir uçuşla

aslında hastalığı 17 başka
kişiye bulaştırdı.

Ve sonra SARS'lı olan
başka bir adam

üç saatlik bir uçuşta gitmeyi başarıp

22 kişiye hastalığını bulaştırdı.

Büyük bir süper güç fikrim
tam olarak bu değil.

Buna baktığımızda ise,
bulduğumuz şey,

bu hastalıkların ön-izleme
yapılmasının çok zor oluşu.

Yani, bir kişi uçağa bindiğinde

hasta olabilir

ve hastalığının gizil döneminde olan,

ve hiç bir belirti göstermeyen

ama aslında hastalığı taşıyan biri,

kabindeki bir çok kişiye

hastalığını bulaştırabilir.

Bu sistem şimdi aslında şöyle çalışıyor;

kabinin üst ve yan tarafından

mavi olarak gördüğünüz
içeri giren havamız var.

Ve sonra bu hava,
hava çıkışlarına yakın patojenlerin

%99.97'ini ortadan kaldıran
çok verimli filtrelerden dışarı çıkar.

Şu anda olan ise,

elimizde, karışmış hava
akımı modeli var.

Yani eğer bir kişi hapşurursa,

o hava, hava filtresinden çıkma
şansı bulamadan

etrafta bir kaç kez döner.

Ben, açıkça, bunun çok ciddi
bir problem olduğunu düşündüm.

Dışarı çıkıp bir uçak alacak kadar
param yoktu, bunun yerine

bir bilgisayar yapmaya karar verdim.

Fiziksel olarak uçağa

binmek ve okuma yapmaktan
daha yüksek çözünürlük

sağlayan simülasyonları, hesaplamalı

akışkanlar mekaniği ile
yapabildiğimiz ortaya çıktı.

Esasen bu işe

2D çizimlerle başlarsınız --

bu çizimler, teknik bildirilerde ve
internette çok fazla.

Bunu aldım ve 3D modelleme
yazılımına koydum,

gerçekten 3D modeli inşa ettim.

Ve bu modeli çok küçük parçalara böldüm,

bilgisayarın daha iyi anlaması için
aslında gözenekler oluşturdum.

Daha sonra, bilgisayara havanın kabine
nereden geldiğini ve çıktığını söyledim,

içine de bir çok fizik attım.

ve oturup bilgisayarın simülasyonu
hesaplamasını bekledim.

Alışılagelmiş bir kabin ile
aslında elde ettiğimiz şu:

ortadaki yolcunun
hapşurduğunu göreceksiniz,

ve "Hapşu!" -- direk
insanların yüzüne gidiyor.

Bu oldukça iğrenç.

Ön taraftan, ortadaki yolcunun

yanında oturan iki yolcunun pek iyi

vakit geçirmediğini göreceksiniz.

Ve yan görünümden baktığımızda,

patojenlerin kabin uzunluğu boyunca
yayıldığını da fark edeceksiniz.

İlk düşündüğüm şey şuydu;
"Bu hiç iyi değil"

Böylece 32'den fazla simülasyon yaptım

ve sonunda şöyle bir çözüme ulaştım.

Ben buna --patenti beklemede--
Küresel Giriş Direktörü diyorum.

Bununla patojen bulaşmasını

55 kere azaltabiliyoruz,

ve temiz hava solumasını
%190 oranında artırıyoruz.

Aslında bu iş,

kompozit malzemeden
oluşan bu parçanın

uçakta hali hazırda var olan
yerlere takılmasıyla olur.

Yani, kurulumu çok uygun maliyetli

ve bunu bir gecede yapabiliyoruz.

Tek yapmamız gereken bir kaç vida açmak
ve işlem tamam.

Ve aldığımız sonuçlar
kesinlikle şaşırtıcı.

Bu problemli dönen hava akımı yerine,

yolcuların arasına inen

hava duvarları yaratarak,
kişiselleştirilmiş

nefes alma bölgeleri oluşturabiliriz.

Ortada oturan yolcu yine hapşuruyor

fakat bu sefer, bunları yok etmek için

filtrelere etkin olarak itebiliyoruz.

Ve aynı şey yan görünümde de,

bu patojenleri direk olarak aşağı
itebildiğimizi farkedeceksiniz.

Bu yeniliğin yerleştirildiği

aynı senaryoya tekrar bakarsanız,

ortada oturan yolcu hapşurduğunda

başka insanlara hastalık bulaştırma
şansı bulmadan

onu direk olarak hava
çıkışlarına doğru itiyoruz.

Farkedeceksiniz ki, ortada oturan adamın
yanındaki iki yolcu

sanal olarak
patojensiz hava solumakta.

Yan taraftan baktığımızda da

çok etkin bir sistem görülür.

Kısacası, bu sistem ile biz kazanıyoruz.

Bunun ne anlama geldiğine bakacak olursak,

görülen o ki bu, sadece ortada
oturan yolcu hapşurduğunda değil

aynı zamanda pencere ya da
koridor koltuğunda oturan

yolcuların hapşurmasında da işe yarıyor.

Peki bu çözüm, dünya için
ne ifade ediyor?

Bilgisayar simülasyonundan

gerçek hayata baktığımızda,

temelde 3D yazıcı kullanarak
buraya inşa ettiğim

3D model ile
aynı hava akış modelinin

direk yolculara doğru

indiğini görebiliriz.

Geçmişte, SARS salgınının
gerçekte dünyaya maliyeti

yaklaşık 40 milyar dolardır.

Ve gelecekte,

büyük bir hastalığın patlak
vermesi, dünyaya üç

trilyon dolardan fazlaya mal olabilir.

Eskiden, bir uçağı bir-iki ay
kadar hizmet dışı

bırakmanız gerekliydi,

bazı şeyleri değiştirmeye çalıştığınızda

binlerce işçilik saati ve milyonlarca
dolar para harcanırdı.

Fakat şimdi ise bunları
bir gecede yükleyebiliyor

ve sonuçlarını hemen görebiliyoruz.

Ve şimdi bunu, sertifika yoluyla almak

uçuş testi,

ve tüm bu düzenleyici makam
onayları süreci söz konusu.

Fakat bu gerçekten şunu gösteriyor ki;
bazen en iyi çözümler

en basit çözümlerdir.

İki yıl öncesinde bile,

bu proje gerçekleşemezdi,

çünkü o zaman ki teknoloji
bunu desteklemiyordu.

Fakat şimdi, ileri hesaplamalarla

ve gelişmiş internetimizle

yenilik yapmak, gerçekten altın çağında.

Ve bu yüzden bugün size şunu soruyorum:
Neden bekleyelim?

Geleceği, bugün birlikte inşa edebiliriz.

Teşekkürler.

(Alkışlar)