< Return to Video

تفاوت بین قانون علمی و نظریه علمی چیست؟ - مَت انتیکول

  • 0:08 - 0:11
    چنانچه با دوستی درباره نظریه علمی بنا شده
    صحبت کنید
  • 0:11 - 0:16
    ممکن است او پاسخ دهد،
    «خوب، این فقط یک نظریه است.»
  • 0:16 - 0:19
    اما گفتگو درباره یک قانون علمی
  • 0:19 - 0:23
    به ندرت به «این فقط قانون است»
    منجر می شود.
  • 0:23 - 0:24
    چرا؟
  • 0:24 - 0:27
    تفاوت نظریه و قانون چیست؟
  • 0:27 - 0:30
    و کدام بهتر است؟
  • 0:30 - 0:33
    قوانین علمی و نظریه ها
    وظایف متفاوتی دارند.
  • 0:33 - 0:37
    قانون علمی نتایج
    شرایط اولیه مشخصی را پیش بینی می کند.
  • 0:37 - 0:41
    ممکن است پیش بینی کند که
    رنگ موی بچه به دنیا نیامده چیست٬
  • 0:41 - 0:46
    یا برد توپ بیس بال که
    با زاویه مشخص پرتاب شده، چقدر است
  • 0:46 - 0:50
    در مقابل نظریه یا نظریه تلاش می کند
    منطقی ترین توضیح را درباره
  • 0:50 - 0:54
    چرایی رخداد یک واقعه فراهم کند.
  • 0:54 - 0:57
    یک نظریه ممکن است به
    ژن های نهفته و غالب اشاره کند
  • 0:57 - 1:02
    تا چگونگی رنگ قرمز موی فرزندی
    با والدینی با موی قهوه ای را توضیح دهد،
  • 1:02 - 1:07
    یا از جاذبه برای شناسایی
    مسیر سهمی گون توپ بیس بال استفاده نماید.
  • 1:07 - 1:08
    به زبانی ساده
  • 1:08 - 1:13
    قانون پیش بینی می کند که چه رخ می دهد
    در حالی که نظریه دلیل را بیان می کند.
  • 1:13 - 1:16
    نظریه هیچ وقت به قانون تبدیل نمی شود،
  • 1:16 - 1:20
    با این وجود توسعه یکی
    اغلب سبب پیشرفت دیگری می شود.
  • 1:20 - 1:26
    در قرن هفدهم، یوهانس کپلر
    نظریه حرکت هارمونیک کیهانی را ارائه داد
  • 1:26 - 1:29
    تا طبیعت مدارهای سیاره ای را توصیف نماید.
  • 1:29 - 1:33
    او سه قانون هوشمندانه از حرکت سیاره ای را
  • 1:33 - 1:37
    در حالی که سال ها
    مشغول مطالعه داده های دقیق ستاره شناسی بود
  • 1:37 - 1:41
    در تلاشی برای تأیید نظریه خود
    پیشنهاد نمود.
  • 1:41 - 1:43
    با وجود این که قوانین او
    هنوز استفاده می شوند،
  • 1:43 - 1:49
    اما جاذبه سیارات جای نظریه او را
    در توضیح حرکت سیارات گرفته است.
  • 1:49 - 1:51
    اما چگونه کپلر بخشی از
    مسیر را اشتباه رفته بود؟
  • 1:51 - 1:55
    خوب ما کتابچه راهنمایی
    از عملکرد جهان هستی نداریم.
  • 1:55 - 2:00
    و به جای آن، پیوسته در تلاش برای
    پیشنهاد، چالش، مرور یا حتی جایگزینی
  • 2:00 - 2:04
    ایده های علمی خود
    همزمان با پیشرفت کار هستیم
  • 2:04 - 2:05
    قوانین معمولاً تغییر ناپذیرند.
  • 2:05 - 2:09
    از آنجاکه اگر متناسب با داده نباشند
    قابل استفاده نیستند،
  • 2:09 - 2:15
    بنابراین ما هر از گاهی قوانین را در مواجهه
    با اطلاعات جدید و غیرمنتظره مرور می کنیم.
  • 2:15 - 2:19
    اما پذیرش نظریه به این آسانی نیست.
  • 2:19 - 2:23
    میان چندین نظریه مقایسه می شود
    تا بهترین توصیف
  • 2:23 - 2:25
    از کشف علمی جدید فراهم شود.
  • 2:25 - 2:26
    برمبنای تحقیقات بیشتر،
  • 2:26 - 2:31
    دانشمندان تمایل به نظریه ای توجه می کنند
    که بیشترین داده ها را توصیف نماید،
  • 2:31 - 2:35
    با این وجود هنوزممکن است
    یکسری از نکات مبهم باشند.
  • 2:35 - 2:38
    همچنین دانشمندان، نظریه ای را
    که با موفقیت
  • 2:38 - 2:41
    پدیده های مشاهده نشده را
    پیش بینی می کند، دوست دارند.
  • 2:41 - 2:45
    مثل نظریه دیمیتری مندلیف
    درباره جدول تناوبی
  • 2:45 - 2:48
    که المان های کشف نشده را نیز توصیف می کرد.
  • 2:48 - 2:51
    واژه نظریه علمی
    اثرات گسترده ای را پوشش می دهد.
  • 2:51 - 2:55
    برخی از نظریه ها ایده های جدید هستند که
    شواهد تجربی کمی از آنها هست
  • 2:55 - 2:58
    و دانشمندان با تردید یا حتی تمسخر
  • 2:58 - 3:00
    به آنها نگاه می کنند.
  • 3:00 - 3:01
    نظریه های دیگر،
  • 3:01 - 3:05
    مواردی مرتبط با مِهبانگ (بیگ بنگ)،
    تکامل و تغییرات اقلیمی،
  • 3:05 - 3:08
    سال ها از نظر تجربی بررسی شده اند
  • 3:08 - 3:13
    قبل از اینکه توسط بیشتر مجامع علمی
    پذیرفته شوند.
  • 3:13 - 3:16
    شما نیاز دارید تا درباره
    یک توصیف خاص بیشتر بدانید
  • 3:16 - 3:20
    قبل از آنکه بفهمید
    چقدر دانشمندان آن را درک کرده اند
  • 3:20 - 3:24
    کلمه نظریه به تنهایی چیزی به شما نمی گوید.
  • 3:24 - 3:25
    اگر بخواهیم شفاف بگوییم،
  • 3:25 - 3:28
    جامعه علمی در گذشته
    اشتباهاتی کرده است:
  • 3:28 - 3:29
    کیمیاگری،
  • 3:29 - 3:31
    مدل «زمین مرکزی»
  • 3:31 - 3:32
    تولید خلق الساعه،
  • 3:32 - 3:34
    و ماده بین ستاره ای
  • 3:34 - 3:39
    تنها برخی از نظریه هایی است که
    رد شده و با موارد بهتری جایگزین شدند.
  • 3:39 - 3:42
    اما حتی نظریه های غلط
    ارزش خاص خود را دارند.
  • 3:42 - 3:46
    نظریه بی اعتبار کیمیاگری عملاً محرک
    شیمی نوین بود،
  • 3:46 - 3:48
    و طبابت گام های بلندی را برداشت،
  • 3:48 - 3:53
    قبل از اینکه ما
    نقش ویروس و باکتری را بدانیم.
  • 3:53 - 3:57
    به هر حال، نظریه های بهتر
    اغلب منجر به کشفیات جالبتر می شوند
  • 3:57 - 4:01
    که با تفکر قدیمی هرگز قابل تصور نبودند.
  • 4:01 - 4:04
    همچنین نباید تصور کنیم که
    نظریه های علمی کنونی
  • 4:04 - 4:07
    با گذشت زمان محکم می مانند.
  • 4:07 - 4:11
    یک نتیجه غیرمنتظره کافی است
    تا شرایط موجود را به چالش بیاندازد.
  • 4:11 - 4:15
    هرچند، آسیب پذیری دربرابر امکان توصیف بهتر
  • 4:15 - 4:18
    نظریه علمی کنونی را تضعیف نمی کند.
  • 4:18 - 4:23
    در عوض این سبب محافظت دانش
    در برابر تعصب می شود.
  • 4:23 - 4:27
    قانون خوب علمی
    بمانند ماشینی بدقت تنظیم شده است،
  • 4:27 - 4:29
    وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد
  • 4:29 - 4:32
    اما به چرایی و چگونگی آن بی توجه است.
  • 4:32 - 4:37
    نظریه خوب علمی بمانند یک مبارز زخمی،
    ولی مصمم است،
  • 4:37 - 4:42
    که اگر نتواند پیروز شود یا خود را با
    چالش بعدی تطبیق دهد ریسک شکست را می پذیرد.
  • 4:42 - 4:43
    با وجود تفاوت،
  • 4:43 - 4:48
    علم به هردوی قوانین و نظریه ها
    برای درک کل موضوع نیازمند است.
  • 4:48 - 4:51
    بنابراین اگر بار دیگر کسی ابراز نمود
    که این فقط یک نظریه است،
  • 4:51 - 4:54
    او را زیر سوال ببرید
    و در برابر صحبت های او مقاومت کنید
  • 4:54 - 4:56
    و ببینید که پاسخی دارند یا نه؟
Title:
تفاوت بین قانون علمی و نظریه علمی چیست؟ - مَت انتیکول
Description:

درس کامل را در آدرس زیر مشاهده نمایید:
http://ed.ted.com/lessons/what-s-the-difference-between-a-scientific-law-and-theory-matt-anticole

با دوستی درباره یک نظریه علمی صحبت می کنید و او ممکن است بگوید، «خوب، این فقط یک نظریه است.» اما گفتگو درباره قاعده ای علمی به ندرت به این جمله ختم می شود. چرا؟ تفاوت بین نظریه یا تئوری و قانون چیست ... و آیا یکی از آن ها «بهتر» است؟
مت انتیکول نشان می دهد که چرا علم به هردوی نظریه و قوانین برای درک کل مسأله نیاز دارد.

درسی از مت انتیکول، انیمیشن از «زدیم مدیا» (Zedem Media)
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:12

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.