WEBVTT

00:00:08.121 --> 00:00:11.452
چنانچه با دوستی درباره نظریه علمی بنا شده
صحبت کنید

00:00:11.452 --> 00:00:15.690
ممکن است او پاسخ دهد،
«خوب، این فقط یک نظریه است.»

00:00:15.690 --> 00:00:18.997
اما گفتگو درباره یک قانون علمی

00:00:18.997 --> 00:00:22.994
به ندرت به «این فقط قانون است» 
منجر می شود.

00:00:22.994 --> 00:00:24.346
چرا؟

00:00:24.346 --> 00:00:27.499
تفاوت نظریه و قانون چیست؟

00:00:27.499 --> 00:00:29.721
و کدام بهتر است؟

00:00:29.721 --> 00:00:32.919
قوانین علمی و نظریه ها
وظایف متفاوتی دارند.

00:00:32.919 --> 00:00:37.191
قانون علمی نتایج
شرایط اولیه مشخصی را پیش بینی می کند.

00:00:37.191 --> 00:00:40.917
ممکن است پیش بینی کند که
رنگ موی بچه به دنیا نیامده چیست٬

00:00:40.917 --> 00:00:45.888
یا برد توپ بیس بال که
با زاویه مشخص پرتاب شده، چقدر است

00:00:45.888 --> 00:00:50.421
در مقابل نظریه یا نظریه تلاش می کند
منطقی ترین توضیح را درباره

00:00:50.421 --> 00:00:53.695
چرایی رخداد یک واقعه فراهم کند.

00:00:53.695 --> 00:00:56.746
یک نظریه ممکن است به
ژن های نهفته و غالب اشاره کند

00:00:56.746 --> 00:01:01.722
تا چگونگی رنگ قرمز موی فرزندی
با والدینی با موی قهوه ای را توضیح دهد،

00:01:01.722 --> 00:01:07.075
یا از جاذبه برای شناسایی
مسیر سهمی گون توپ بیس بال استفاده نماید.

00:01:07.075 --> 00:01:08.273
به زبانی ساده

00:01:08.273 --> 00:01:13.378
قانون پیش بینی می کند که چه رخ می دهد
در حالی که نظریه دلیل را بیان می کند.

00:01:13.378 --> 00:01:16.328
نظریه هیچ وقت به قانون تبدیل نمی شود،

00:01:16.328 --> 00:01:20.413
با این وجود توسعه یکی
اغلب سبب پیشرفت دیگری می شود.

00:01:20.413 --> 00:01:25.736
در قرن هفدهم، یوهانس کپلر
نظریه حرکت هارمونیک کیهانی را ارائه داد

00:01:25.736 --> 00:01:29.459
تا طبیعت مدارهای سیاره ای را توصیف نماید.

00:01:29.459 --> 00:01:33.183
او سه قانون هوشمندانه از حرکت سیاره ای را

00:01:33.183 --> 00:01:36.874
در حالی که سال ها
مشغول مطالعه داده های دقیق ستاره شناسی بود

00:01:36.874 --> 00:01:40.756
در تلاشی برای تأیید نظریه خود
پیشنهاد نمود.

00:01:40.756 --> 00:01:43.488
با وجود این که قوانین او
هنوز استفاده می شوند،

00:01:43.488 --> 00:01:48.915
اما جاذبه سیارات جای نظریه او را
در توضیح حرکت سیارات گرفته است.

00:01:48.915 --> 00:01:51.167
اما چگونه کپلر بخشی از
مسیر را اشتباه رفته بود؟

00:01:51.167 --> 00:01:54.569
خوب ما کتابچه راهنمایی
از عملکرد جهان هستی نداریم.

00:01:54.569 --> 00:01:59.623
و به جای آن، پیوسته در تلاش برای
پیشنهاد، چالش، مرور یا حتی جایگزینی

00:01:59.623 --> 00:02:03.563
ایده های علمی خود
همزمان با پیشرفت کار هستیم

00:02:03.563 --> 00:02:05.493
قوانین معمولاً تغییر ناپذیرند.

00:02:05.493 --> 00:02:09.152
از آنجاکه اگر متناسب با داده نباشند
قابل استفاده نیستند،

00:02:09.152 --> 00:02:14.767
بنابراین ما هر از گاهی قوانین را در مواجهه
با اطلاعات جدید و غیرمنتظره مرور می کنیم.

00:02:14.767 --> 00:02:18.842
اما پذیرش نظریه به این آسانی نیست.


00:02:18.842 --> 00:02:22.599
میان چندین نظریه مقایسه می شود
تا بهترین توصیف

00:02:22.599 --> 00:02:24.978
از کشف علمی جدید فراهم شود.

00:02:24.978 --> 00:02:26.390
برمبنای تحقیقات بیشتر،

00:02:26.390 --> 00:02:31.350
دانشمندان تمایل به نظریه ای توجه می کنند
که بیشترین داده ها را توصیف نماید،

00:02:31.350 --> 00:02:34.522
با این وجود هنوزممکن است
یکسری از نکات مبهم باشند.

00:02:34.522 --> 00:02:37.963
همچنین دانشمندان، نظریه ای را
که با موفقیت

00:02:37.963 --> 00:02:40.834
پدیده های مشاهده نشده را
پیش بینی می کند، دوست دارند.

00:02:40.834 --> 00:02:44.543
مثل نظریه دیمیتری مندلیف
درباره جدول تناوبی

00:02:44.543 --> 00:02:48.040
که المان های کشف نشده را نیز توصیف می کرد.

00:02:48.040 --> 00:02:51.220
واژه نظریه علمی
اثرات گسترده ای را پوشش می دهد.

00:02:51.220 --> 00:02:55.363
برخی از نظریه ها ایده های جدید هستند که
شواهد تجربی کمی از آنها هست

00:02:55.363 --> 00:02:58.000
و دانشمندان با تردید یا حتی تمسخر

00:02:58.000 --> 00:02:59.666
به آنها نگاه می کنند.

00:02:59.666 --> 00:03:00.976
نظریه های دیگر،

00:03:00.976 --> 00:03:04.860
مواردی مرتبط با مِهبانگ (بیگ بنگ)،
تکامل و تغییرات اقلیمی،

00:03:04.860 --> 00:03:08.156
سال ها از نظر تجربی بررسی شده اند

00:03:08.156 --> 00:03:13.136
قبل از اینکه توسط بیشتر مجامع علمی
پذیرفته شوند.

00:03:13.136 --> 00:03:16.374
شما نیاز دارید تا درباره
یک توصیف خاص بیشتر بدانید

00:03:16.374 --> 00:03:19.934
قبل از آنکه بفهمید
چقدر دانشمندان آن را درک کرده اند

00:03:19.934 --> 00:03:23.686
کلمه نظریه به تنهایی چیزی به شما نمی گوید.

00:03:23.686 --> 00:03:24.842
اگر بخواهیم شفاف بگوییم،

00:03:24.842 --> 00:03:28.339
جامعه علمی در گذشته
اشتباهاتی کرده است:

00:03:28.339 --> 00:03:29.244
کیمیاگری،

00:03:29.244 --> 00:03:30.786
مدل «زمین مرکزی»

00:03:30.786 --> 00:03:32.478
تولید خلق الساعه،

00:03:32.478 --> 00:03:34.143
و ماده بین ستاره ای

00:03:34.143 --> 00:03:39.414
تنها برخی از نظریه هایی است که
رد شده و با موارد بهتری جایگزین شدند.

00:03:39.414 --> 00:03:42.118
اما حتی نظریه های غلط
ارزش خاص خود را دارند.

00:03:42.118 --> 00:03:46.411
نظریه بی اعتبار کیمیاگری عملاً محرک
شیمی نوین بود،

00:03:46.411 --> 00:03:48.078
و طبابت گام های بلندی را برداشت،

00:03:48.078 --> 00:03:53.184
قبل از اینکه ما
نقش ویروس و باکتری را بدانیم.

00:03:53.184 --> 00:03:57.379
به هر حال، نظریه های بهتر
اغلب منجر به کشفیات جالبتر می شوند

00:03:57.379 --> 00:04:01.343
که با تفکر قدیمی هرگز قابل تصور نبودند.

00:04:01.343 --> 00:04:04.262
همچنین نباید تصور کنیم که
نظریه های علمی کنونی

00:04:04.262 --> 00:04:06.596
با گذشت زمان محکم می مانند.

00:04:06.596 --> 00:04:11.052
یک نتیجه غیرمنتظره کافی است
تا شرایط موجود را به چالش بیاندازد.

00:04:11.052 --> 00:04:14.962
هرچند، آسیب پذیری دربرابر امکان توصیف بهتر

00:04:14.962 --> 00:04:18.236
نظریه علمی کنونی را تضعیف نمی کند.

00:04:18.236 --> 00:04:23.119
در عوض این سبب محافظت دانش
در برابر تعصب می شود.

00:04:23.119 --> 00:04:26.744
قانون خوب علمی
بمانند ماشینی بدقت تنظیم شده است،

00:04:26.744 --> 00:04:28.763
وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد

00:04:28.763 --> 00:04:31.749
اما به چرایی و چگونگی آن بی توجه است.

00:04:31.749 --> 00:04:36.565
نظریه خوب علمی بمانند یک مبارز زخمی،
ولی مصمم است،

00:04:36.565 --> 00:04:41.808
که اگر نتواند پیروز شود یا خود را با
چالش بعدی تطبیق دهد ریسک شکست را می پذیرد.

00:04:41.808 --> 00:04:43.061
با وجود تفاوت،

00:04:43.061 --> 00:04:47.854
علم به هردوی قوانین و نظریه ها
برای درک کل موضوع نیازمند است.

00:04:47.854 --> 00:04:51.086
بنابراین اگر بار دیگر کسی ابراز نمود
که این فقط یک نظریه است،

00:04:51.086 --> 00:04:53.948
او را زیر سوال ببرید
و در برابر صحبت های او مقاومت کنید

00:04:53.948 --> 00:04:55.891
و ببینید که پاسخی دارند یا نه؟