Życie to coś więcej niż poszukiwanie szczęścia

Nasza kultura ma obsesję na punkcie szczęścia. A co, jeśli istnieje droga dająca większe spełnienie? Szczęście przychodzi i odchodzi, jak mówi pisarka Emily Esfahani Smith, ale życie pełne znaczenia, działanie dla czegoś większego od siebie, rozwój tego, co w nas najlepsze, daje coś, na czym można się oprzeć. Jaka jest różnica między byciem szczęśliwym a posiadaniem celu? Dowiedz się tego z prelekcji Smith o czterech filarach znaczącego życia.

Kiedyś myślałam,

że celem życia jest dążenie do szczęścia.

Mówiono, że sukces to droga do szczęścia,

więc szukałam idealnej pracy,

wspaniałego chłopaka, pięknego mieszkania.

Ale zamiast czuć się spełniona,

czułam niepokój i zagubienie.

Nie byłam sama, moi przyjaciele
mieli ten sam problem.

W końcu postanowiłam ukończyć
studia psychologii pozytywnej

i dowiedzieć się, co uszczęśliwia ludzi.

To, czego się tam nauczyłam,
zmieniło moje życie.

Pogoń za szczęściem unieszczęśliwia,
co pokazują badania.

Zastanowiło mnie to,

że rośnie liczba samobójstw na świecie,

a w Ameryce jest największa od 30 lat.

Mimo że jakość życia
obiektywnie się polepsza,

według prawie każdego możliwego standardu,

wielu ludzi czuje się źle,

są przygnębieni i samotni.

Pustka zżera ich od środka,

i nie trzeba mieć klinicznej depresji,
żeby tego doświadczyć.

Myślę, że prędzej czy później
wszyscy zastanawiamy się:

"Czy to już wszystko?".

Według badań przyczyną tej rozpaczy

nie jest brak szczęścia,

ale brak czegoś innego,

brak sensu życia.

Zaczęłam zadawać sobie pytania.

Czy życie to coś więcej
niż bycie szczęśliwym?

Jaka jest różnica
między byciem szczęśliwym

a posiadaniem sensu życia?

Wielu psychologów definiuje szczęście
jako stan wygody, komfortu

i dobrego samopoczucia w danej chwili.

Sens ma głębsze znaczenie.

Znany psycholog Martin Seligman mówi,

że sens wypływa z przynależności
i służenia czemuś poza sobą

oraz rozwijania tego, co w nas najlepsze.

Nasza kultura ma obsesję
na punkcie szczęścia,

ale zrozumiałam, że poszukiwanie sensu
jest bardziej znaczące.

Badania pokazują, że ludzie,
którzy mają w życiu sens,

są bardziej wytrzymali,

lepiej radzą sobie w szkole i w pracy,

a nawet dłużej żyją.

Zaczęłam się zastanawiać:

"Jak mamy żyć, żeby znaleźć sens?".

Żeby się tego dowiedzieć, przez pięć lat
robiłam wywiady z setkami ludzi,

czytając wiele na temat psychologii,

neurobiologii i filozofii.

Łącząc to wszystko, dowiedziałam się

o istnieniu czegoś, co nazywam
czterema filarami życia z sensem.

Każdy może żyć z sensem,

wbudowując niektóre lub wszystkie
z tych filarów do swojego życia.

Pierwszy filar to poczucie przynależności.

Przynależność pochodzi ze związków,

w których docenia się nas
takimi, jakimi jesteśmy,

i w których doceniamy innych.

Niektóre grupy i związki
dają tanie poczucie przynależności,

jesteśmy doceniani za to, w co wierzymy,

kogo nienawidzimy,

a nie za to, kim jesteśmy.

Poczucie przynależności wypływa z miłości.

Żyje w chwilach pomiędzy ludźmi

i jest wyborem, bo decydujemy,
czy dbać o poczucie przynależności.

Oto przykład.

Rano mój przyjaciel Jonathan kupuje gazetę

od ulicznego sprzedawcy w Nowym Jorku.

Nie tylko dokonują transakcji.

Poświęcają chwilę,
żeby zwolnić, porozmawiać,

i traktować siebie nawzajem jak ludzi.

Kiedyś Jonathan nie miał drobnych,

a sprzedawca powiedział,

żeby się tym nie przejmował.

Jonathan chciał jednak zapłacić,

więc poszedł do sklepu
i kupił coś niepotrzebnego,

żeby zdobyć drobne.

Kiedy dał sprzedawcy pieniądze,

sprzedawca wycofał się.

Był urażony.

Chciał zrobić coś dobrego,

ale Jonathan go odrzucił.

Myślę, że wszyscy czasami
bezwiednie odrzucamy innych.

Ja też.

Czasami przejdę obok znajomego
i ledwo go zauważę.

Sprawdzam telefon,
kiedy ktoś ze mną rozmawia.

To bagatelizowanie innych.

Sprawia, że czują się
niewidzialni i bezwartościowi.

Kiedy kierujemy się miłością,
tworzymy więź,

która nas uszczęśliwia.

Dla wielu przynależność
to najważniejsze źródło sensu,

więzi z rodziną i przyjaciółmi.

Dla innych ważny jest drugi filar: cel.

Znaleźć cel to nie to samo,

co praca, która uszczęśliwia.

Cel jest tym, co dajemy, a nie bierzemy.

Pewna salowa wyznała,
że jej celem jest leczenie chorych.

Wielu rodziców mówi:

"Moim celem jest wychowywanie dzieci".

Wyznaczając cel, trzeba wykorzystać
swoje zalety, żeby pomagać innym.

Dla wielu z nas wiąże się to z pracą.

To jest nasz wkład,
dzięki któremu czujemy się potrzebni.

To oznacza, że brak zaangażowania w pracę,

bycie bezrobotnym,

niska aktywność zawodowa,

to nie tylko problemy ekonomiczne,
ale także egzystencjalne.

Ludzie są zagubieni,

jeśli nie robią czegoś wartościowego.

Nie trzeba znaleźć celu w pracy,

ale cel daje coś, dlaczego warto żyć,

powód, który motywuje.

Trzecim filarem sensu
jest wyjście poza własne "ja",

ale w zupełnie inny sposób:

transcendencja.

Stan transcendencji to rzadkie momenty,

kiedy unosimy się
ponad zgiełkiem codzienności.

Poczucie własnego "ja" zanika

i czujemy łączność
z wyższą rzeczywistością.

Jedni odczuwają to dzięki sztuce.

Inni - dzięki wierze.

Dla mnie, jako pisarki,
dzieje się to dzięki pisaniu.

Czasami wpadam w trans,
zatracając poczucie czasu i miejsca.

Transcendentalne przeżycia nas zmieniają.

W pewnym badaniu studenci
mieli patrzeć na 60-metrowe eukaliptusy

przez minutę.

Potem byli mniej skoncentrowani na sobie,

a bardziej szczodrzy,

kiedy pojawiała się okazja do pomocy.

Przynależność, cel, transcendencja.

Czwarty filar sensu

często ludzi zaskakuje.

Czwarty filar to opowiadanie historii,

fabularyzacja nas samych.

Tworzenie fabuły z wydarzeń życia
przynosi jasność.

Pomaga zrozumieć, jak staliśmy się sobą.

Nie zawsze wiemy,
że jesteśmy autorami opowieści,

i możemy zmienić sposób ich narracji.

Nasze życie to nie lista wydarzeń.

Można zmieniać, interpretować
i na nowo opowiadać naszą opowieść,

nawet jeśli ograniczają nas fakty.

Poznałam Emekę sparaliżowanego
podczas gry w futbol.

Po urazie Emeka powiedział sobie:

"Miałem wspaniałe życie, kiedy grałem,

a teraz spójrzcie na mnie".

Ci, którzy opowiadają takie historie:

"Miałem dobre życie. Teraz jest złe",

częściej są niespokojni
i cierpią na depresję.

Taki był Emeka przez pewien czas.

Z czasem zaczął opowiadać inną historię.

Jego nowa opowieść brzmi:

"Przed wypadkiem nie miałem celu.

Imprezowałem i byłem samolubny.

Dzięki wypadkowi zrozumiałem,
że mogę być lepszym człowiekiem".

Ta zmiana w narracji zmieniła jego życie.

Po zmianie swojej opowieści

Emeka został mentorem dzieci

i odkrył swój cel,

czyli pomaganie innym.

Psycholog Dan McAdams
nazywa to "opowieścią odkupienia",

gdzie dobro odkupiło zło.

Ludzie mający znaczące życie, co odkrył,

opowiadają historię swojego życia,

która zawiera odkupienie, rozwój i miłość.

Dlaczego ludzie zmieniają swoją opowieść?

Niektórym pomagają terapeuci,

ale można tego dokonać samemu

poprzez głęboką refleksją nad życiem,

tym, jak ukształtowały nas doświadczenia,

co straciliśmy, a co zyskaliśmy.

Tak zrobił Emeka.

Nie zmienimy opowieści od razu.

To może być bolesne i trwać całe lata.

Wszyscy doświadczyliśmy cierpienia
i zmagamy się z tym.

Ale zaakceptowanie bolesnych wspomnień
przyczynia się do poszerzenia wiedzy,

odnalezienia dobra, które was wspiera.

Przynależność, cel,
transcendencja, opowiadanie.

To cztery filary sensu.

Kiedy byłam młodsza,

miałam szczęście,
bo otaczały mnie cztery filary.

Z domu w Montrealu rodzice
organizowali spotkania sufich.

Sufizm to mistyczny nurt
kojarzony z wirującymi derwiszami

i poetą Rumim.

Dwa razy w tygodniu
przychodzili do nas sufi,

żeby medytować, pić perską herbatę
i wymieniać się opowieściami.

Ich praktyki wymagają także
służenia wszystkim stworzeniom

poprzez małe akty miłości,

co znaczy, że są życzliwi,
nawet gdy ktoś ich skrzywdzi.

Daje to cel: kontrolę ego.

Kiedy wyjechałam na studia,

bez zakorzenienia w sufizmie na co dzień

czułam się zagubiona.

Zaczęłam szukać sensu życia.

Dlatego wyruszyłam w tę podróż.

Teraz zdaję sobie sprawę,

że sufi posiadają kulturę sensu.

Filary były częścią struktury,

a ich obecność pomagała nam żyć głębiej.

Takie same zasady dotyczą

innych silnych grup społecznych,

zarówno dobrych, jak i złych.

Gangi, sekty,

to subkultury, które używają tych filarów

i dają ludziom coś,
dla czego warto żyć i umrzeć.

Dlatego społeczeństwo
musi dać lepsze alternatywy.

Musimy wbudować te filary
do naszych rodzin i instytucji,

żeby pomóc ludziom stać się lepszymi.

Życie z sensem wymaga wysiłku.

To długotrwały proces.

Z każdym dniem tworzymy własne życie,

rozwijamy swoją opowieść.

Czasami możemy zboczyć z trasy.

Kiedy mnie się to zdarza,

przypominam sobie
wyjątkowe doświadczenie z ojcem.

Kilka miesięcy po ukończeniu studiów,

ojciec miał atak serca,
który mógł go zabić.

Przeżył, a kiedy spytałam,
co się działo w jego umyśle,

kiedy walczył ze śmiercią,

powiedział, że myślał o tym, że musi żyć

dla mnie i mojego brata.

To dało mu siłę, żeby walczyć o życie.

Podczas znieczulania przy operacji,

zamiast liczyć do tyłu, zaczynając od 10,

powtarzał nasze imiona jak mantrę.

Chciał, żeby nasze imiona były ostatnimi
wypowiedzianymi przez niego słowami,

gdyby umarł.

Mój tata jest cieślą i sufi.

To skromne,

ale dobre życie.

Kiedy zmagał się ze śmiercią,
miał powód, żeby żyć:

miłość.

Poczucie przynależności do rodziny,

jego powołanie - ojcostwo,

transcendentalna medytacja,
powtarzanie naszych imion,

to dzięki temu przeżył.

To opowieść, którą sobie opowiedział.

Sens ma taką moc.

Szczęście przychodzi i odchodzi.

Kiedy życie jest dobre

i kiedy jest bardzo źle,

posiadanie sensu życia
jest największym wsparciem.

Dziękuję.

(Brawa)