< Return to Video

Էպիլեպսիայով ապրելու մասին

  • 0:01 - 0:03
    Ես պետք է մի բան խոստովանեմ:
  • 0:05 - 0:07
    Ես ախտորոշվել եմ էպիլեպսիայով
  • 0:08 - 0:10
    դեռևս 17 տարեկանում:
  • 0:11 - 0:15
    Երանի կարողանայի խոսել լավ
    զգացողությունների կամ քարտեզների մասին,
  • 0:15 - 0:18
    որ նկարում էի գետնին
    այս իրադրության մասին մտածելիս,
  • 0:20 - 0:21
    բայց ես չեմ կարող:
  • 0:22 - 0:25
    Երանի կարողանայի խոսել ասված
    քաղցր խոսքերի մասին
  • 0:25 - 0:27
    կամ նվերների, որոնք ստանում էի
  • 0:27 - 0:29
    այս իրադրությունից,
  • 0:29 - 0:31
    բայց ես չեմ կարող:
  • 0:32 - 0:35
    Այն ամենը, ինչ կարող եմ պատմել,
    այս ամենի հետևանքն է.
  • 0:36 - 0:40
    ես կարող եմ պատմել այն օրերի մասին,
    երբ շարունակ հարցնում էի.
  • 0:40 - 0:43
    «Ինչու՞, ինչու՞, ինչու՞ հենց ես»:
  • 0:45 - 0:48
    Ես հիշում եմ` ինչպես այս ամենը սկսվեց:
  • 0:48 - 0:51
    Ես ավարտում էի ավագ դպրոցս,
  • 0:51 - 0:54
    իմ դասարանը հաղթանակներ էր տարել
    տարբեր սպորտաձևերում,
  • 0:54 - 0:59
    այսպիսով մենք երգում էինք,
    պարում, գրկում միմյանց:
  • 0:59 - 1:01
    Ես գնացի և ցնցուղ ընդունեցի:
  • 1:01 - 1:02
    Այնուհետև ես գնացի ճաշելու:
  • 1:03 - 1:05
    Եվ, երբ ես նստեցի՝ ճաշելու,
  • 1:06 - 1:08
    ատամներս սկսեցին սրթսրթալ:
  • 1:08 - 1:11
    Եվ այսպիսով ես չկարողացա
    գդալը բերանս դնել:
  • 1:11 - 1:13
    Ես շտապեցի բուժքրոջ գրասենյակ
  • 1:13 - 1:16
    և, քանի որ չէի կարողանում խոսել,
    ես ուղղակի ցույց տվեցի բերանս:
  • 1:17 - 1:19
    Նա չգիտեր` ինչ էր կատարվում,
  • 1:19 - 1:21
    ուստի, նա հորդորեց ինձ պառկել,
  • 1:21 - 1:22
    և ես ինձ ավելի լավ զգացի.
  • 1:22 - 1:25
    րոպեներ անց սրթսրթնոցը դադարեց:
  • 1:25 - 1:29
    Ես պատրաստվում էի դուրս գալ,
    սակայն նա թույլ չտվեց,
  • 1:29 - 1:33
    նա պնդեց, որ գնամ հանրակացարան՝ քնելու:
  • 1:34 - 1:37
    Այդ ժամանակ ես ավագ դպրոցի
    վերջին տարում էի,
  • 1:37 - 1:41
    ընդամենը մի քանի ամիս էր
    մնացել քննություններին,
  • 1:41 - 1:44
    և մի քանի օր` նախապատրաստական
    քննություններին,
  • 1:44 - 1:47
    որոնք Քենիայում կոչվում են «mocks»:
  • 1:47 - 1:50
    Դրանք նախատեսված էին գնահատելու,
  • 1:50 - 1:53
    թե որքանով էին ուսանողները պատրաստ
    ավարտական քննություններին:
  • 1:53 - 1:54
    Այն, որ ես կգնայի քնելու
  • 1:54 - 1:56
    և թույլ կտայի ծաղրել ինձ,
  • 1:56 - 1:57
    տարբերակ չէր:
  • 1:57 - 2:00
    Ես գնացի դասի, նստեցի,
  • 2:00 - 2:03
    վերցրեցի քենիական պատմության գրառումներս
  • 2:03 - 2:07
    և ահա այնտեղ էի ես, Քենիայի
    ափամերձ քաղաքներից մեկում,
  • 2:07 - 2:08
    հոյակապ Մեքաթիլիլի վա Մենզայի հետ,
  • 2:08 - 2:12
    մի գիրիամա կնոջ, ով
    առաջնորդել է իր ժողովրդին
  • 2:12 - 2:15
    բրիտանական գաղութային կառավարման դեմ:
  • 2:15 - 2:18
    Այնուհետև, առանց տեղեկացնելու,
  • 2:18 - 2:21
    ձախ ձեռքս սկսեց հանկարծակի
    շարժումներ կատարել
  • 2:23 - 2:25
    և թվում էր, թե ես նշագծում էի
    մտացածին թղթեր:
  • 2:26 - 2:28
    Այն ներս ու դուրս արեց
  • 2:29 - 2:32
    և ամեն կաթվածի հետ, մեկ առ մեկ,
  • 2:32 - 2:36
    իմ դասընկերները դադարեցնում էին
    ընթերցանության վրա կենտրոնանալը
  • 2:36 - 2:38
    և սկսում ինձ նայել:
  • 2:39 - 2:41
    Եվ ես մեծ ջանք էի կիրառում
    դադարեցնելու այն,
  • 2:41 - 2:43
    բայց չէի կարողանում,
  • 2:43 - 2:45
    որովհետև չէի կարող կառավարել այն:
  • 2:46 - 2:51
    Եվ հետո, երբ այն համոզված էր,
    որ բոլորը մեզ էին նայում, իր
  • 2:51 - 2:55
    վերջնական ցուցադրության և
    պաշտոնական ներկայացման ժամանակ
  • 2:55 - 2:58
    ես իմ առաջին լիարժեք նոպան ունեցա,
  • 2:58 - 3:03
    որը սկիզբն էր այն բանի, ինչն արդեն
    15 շարունակ տարիների իրադրություն է:
  • 3:06 - 3:09
    Նոպաները հատուկ են
    էպիլեպտիկների մեծ մասին,
  • 3:09 - 3:13
    և յուրաքանչյուր նոպան,
    որը տեղի է ունենում
  • 3:14 - 3:16
    առաջին անգամ, պետք է ստուգվի բժշկի կողմից,
  • 3:16 - 3:18
    որպեսզի որոշվի,
    արդյոք տվյալ անձը
  • 3:18 - 3:19
    հիվանդ է էպիլեպսիայով,
  • 3:19 - 3:22
    թե դա այլ բանի ախտանիշ է:
  • 3:22 - 3:26
    Իմ դեպքում հաստատվել էր,
    որ ես ունեի էպիլեպսիա:
  • 3:26 - 3:31
    Ես բավականին շատ ժամանակ եմ
    անցկացրել հիվանդանոցում և տանը,
  • 3:31 - 3:34
    և միայն ետ գնացել, որպեսզի
    հանձնեմ ավարտական քննություններս:
  • 3:35 - 3:39
    Ես ունենում էի նոպաներ գրավորների
    միջև ընկած ժամանակահատվածում,
  • 3:39 - 3:41
    բայց կարողանում էի ստանալ
    լավ գնահատականներ՝
  • 3:41 - 3:45
    ընդունվելու համար
    ակտուարային գիտություն բաժինն
  • 3:45 - 3:46
    Նայրոբի համալսարանում:
  • 3:46 - 3:50
    (ծափահարություն)
  • 3:53 - 3:57
    Դժբախտաբար, ես ստիպված էի թողնել
    ուսումը երկրորդ տարում:
  • 3:57 - 4:00
    Ես չունեի բավարար
    հարմարվելու հմտություններ
  • 4:00 - 4:02
    և աջակցող մարդիկ շուրջս:
  • 4:02 - 4:04
    Ինձ բախտ վիճակվեց աշխատանք գտնել,
  • 4:05 - 4:10
    բայց ինձ հեռացրին աշխատանքից,
    երբ ես նոպա ունեցա աշխատավայրում:
  • 4:11 - 4:15
    Ես այն տարածությունում էի,
  • 4:15 - 4:18
    որտեղ մշտապես ինքս ինձ հարցնում էի,
  • 4:18 - 4:21
    թե ինչու դա պետք է ինձ հետ պատահեր:
  • 4:22 - 4:25
    Ես անտեսված եմ ապրել երկար ժամանակ,
  • 4:25 - 4:32
    և անտեսված լինելը միգուցե
  • 4:32 - 4:35
    դպրոցից դուրս գալու
    և աշխատանքից հեռացվելու պատճառով:
  • 4:36 - 4:40
    Կամ, միգուցե, դա այն պաճտառով էր,
    որ ես լսել էի էպիլեպսիայի մասին
  • 4:40 - 4:42
    և էպիլեպտիկ մարդկանց մասին.
  • 4:42 - 4:45
    որ նրանք երբեք ինքնուրույն չեն ապրի,
  • 4:45 - 4:47
    որ նրանք երբեք ինքնուրույն չեն ճամփորդի
  • 4:47 - 4:49
    կամ նույնիսկ
    աշխատանք չեն գտնի
  • 4:49 - 4:51
    որ նրանք վտարանդի են,
  • 4:51 - 4:55
    ունենալով այն ոգին, որի կարիքը նրանք
    ունեն:
  • 4:57 - 5:00
    Եվ այսպես, ինչքան շատ էի
    մտածում այս բաների մասին,
  • 5:00 - 5:04
    այդքան շատանում էին նոպաներս,
  • 5:04 - 5:07
    և ես օրեր էի անցկացնում` ոտքերս բռնված,
  • 5:07 - 5:11
    խոսքս դարձել էր կցկտուր,
  • 5:11 - 5:14
    օրեր շարունակ:
    Ահա, թե ինչպես էի ես:
  • 5:15 - 5:17
    Նոպայից 2 կամ 3 օր անց
  • 5:17 - 5:20
    գլուխս և ձեռքս դեռ ջղաձգվում էին:
  • 5:22 - 5:24
    Ես մոլորված էի զգում,
  • 5:25 - 5:27
    թվում էր` կորցրել եմ ամեն ինչ,
  • 5:28 - 5:29
    և երբեմն նույնիսկ
  • 5:31 - 5:32
    ապրելու կամքը:
  • 5:42 - 5:43
    (հոգոց)
  • 5:49 - 5:51
    Այնքան վիշտ կար մեջս:
  • 5:52 - 5:54
    Եվ այսպիսով ես սկսեցի գրել,
  • 5:54 - 5:56
    քանի որ շուրջս գտնվող
    մարդիկ չունեին պատասխաններ
  • 5:56 - 5:58
    այն հարցերին, որոնք ես ունեի:
  • 5:59 - 6:02
    Ես գրում էի վախերիս
  • 6:02 - 6:03
    և կասկածներիս մասին:
  • 6:03 - 6:08
    Ես գրում էի իմ լավ օրերի, իմ վատ օրերի
    և իմ իսկապես տհաճ օրերի մասին
  • 6:08 - 6:10
    և ես կիսվում էի նրանց մասին բլոգում:
  • 6:11 - 6:12
    Շուտով,
  • 6:13 - 6:17
    ինձ սկսեցին տեսնել և լսել մարդիկ,
    ովքեր հիվանդ էին էպիլեպսիայով,
  • 6:17 - 6:19
    նրանց ընտանիքները
  • 6:19 - 6:21
    և նույնիսկ նրանք, ովքեր
    հիվանդ չէին էպիլեպսիայով:
  • 6:22 - 6:26
    Եվ ես դադարեցի լինել այն աղջիկը,
    ով մշտապես հարցնում էր՝ ինչու ես,
  • 6:26 - 6:30
    վերածվեցի նրա, ով ոչ միայն բարձրաձայնում
    էր իր խնդրի մասին հասարակության առջև,
  • 6:30 - 6:33
    այլև անում դա նրանց համար, ովքեր
    դեռ չեն համարձակվում:
  • 6:35 - 6:40
    (ծափահարություն)
  • 6:43 - 6:47
    Իմ նոպաները շատ են պակասել,
    օրվա մեջ 2-3 անգամից
  • 6:47 - 6:50
    դարձել են 2-3 անգամ տարվա ընթացքում:
  • 6:50 - 6:52
    Ես շարունակեցի...
  • 6:52 - 6:56
    (ծափահարություն)
  • 6:57 - 7:00
    Ես շարունակեցի վարձել հինգ մարդկանց,
  • 7:00 - 7:02
    երբ ես սկսեցի Քենիայի առաջին անվճար գիծը
  • 7:02 - 7:05
    հոգեկան առողջության և
    էպիլեպսիայի աջակցության համար:
  • 7:06 - 7:07
    Եվ ես ճանապարհորդում եմ...
  • 7:07 - 7:08
    (ծափահարություն)
  • 7:08 - 7:14
    Եվ ես ճանապարհորդում եմ, որ
    խոսեմ իմ հիվանդության մասին:
  • 7:14 - 7:16
    Բոլոր այս բաները, որ ասվել է ինձ,
  • 7:16 - 7:21
    ինձ նման մարդիկ` էպիլեպսիայով ապրող,
    կարող էին երբեք ի վիճակի չլինել անել:
  • 7:21 - 7:27
    Ամեն տարի Նայրոբիի բնակչության 80 տոկոսը
  • 7:27 - 7:29
    ախտորոշվում է էպիլեպսիայով
  • 7:29 - 7:31
    ամբողջ աշխարհում:
  • 7:31 - 7:33
    Եվ նրանք, ինձ պես,
  • 7:33 - 7:37
    անցնում են այն բոլոր հույզերի միջով,
    ինչպիսիք են անարգանքը և մերժված լինելը:
  • 7:39 - 7:42
    Այսպիսով, ես սա դարձրել
    եմ իմ կյանքի ուղին,
  • 7:42 - 7:45
    շարունակել այս խոսակցությունները
  • 7:45 - 7:48
    և ես շարունակում եմ խոստովանել
    իմ հիվանդության մասին,
  • 7:48 - 7:51
    որ այն մարդիկ, ովքեր ախտորոշված չեն,
  • 7:51 - 7:55
    իմանան և միշտ հիշեն,
  • 7:55 - 7:58
    որ նորմալ է շփվել այն մարդկանց հետ,
    ինչպիսին, որ մենք ենք:
  • 7:58 - 8:04
    Հիշեն, որ քանի դեռ անարգում են
    և չեն ընդունում,
  • 8:04 - 8:06
    մենք, իրենց իսկ նման,
  • 8:06 - 8:10
    կարող ենք դիմակայել ամեն ինչի:
  • 8:10 - 8:11
    Շնորհակալ եմ:
  • 8:11 - 8:16
    (Ծափահարություններ)
Title:
Էպիլեպսիայով ապրելու մասին
Speaker:
Սիթավա Վաֆուլա
Description:

Երբեմնի էպիլեպտիկ, այժմ հոգական առողջության ջատագով Սիթավա Վաֆուլան պայքարում է իր հիվանդության հետ իր մտքերը շարադրելով: Այժմ, նա պաշտպանում է նրանց, ովքեր դեռևս պատրաստ չեն բարձրաձայնելու իրենց ախտորոշման մասին՝ հորդորելով դադարել անարգանքը և տաբուն այս հիվանդության շուրջը:
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:29

Armenian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.