WEBVTT

00:00:00.785 --> 00:00:03.012
Ես պետք է մի բան խոստովանեմ:

00:00:05.038 --> 00:00:07.485
Ես ախտորոշվել եմ էպիլեպսիայով

00:00:07.509 --> 00:00:09.712
դեռևս 17 տարեկանում:

00:00:10.884 --> 00:00:14.731
Երանի կարողանայի խոսել լավ
զգացողությունների կամ քարտեզների մասին,

00:00:14.755 --> 00:00:17.594
որ նկարում էի գետնին
այս իրադրության մասին մտածելիս,

00:00:19.927 --> 00:00:21.346
բայց ես չեմ կարող:

00:00:22.076 --> 00:00:25.336
Երանի կարողանայի խոսել ասված
քաղցր խոսքերի մասին

00:00:25.360 --> 00:00:27.433
կամ նվերների, որոնք ստանում էի

00:00:27.457 --> 00:00:29.177
այս իրադրությունից,

00:00:29.201 --> 00:00:30.677
բայց ես չեմ կարող:

00:00:31.918 --> 00:00:35.097
Այն ամենը, ինչ կարող եմ պատմել, 
այս ամենի հետևանքն է.

00:00:35.922 --> 00:00:39.674
ես կարող եմ պատմել այն օրերի մասին, 
երբ շարունակ հարցնում էի.

00:00:39.698 --> 00:00:43.071
«Ինչու՞, ինչու՞, ինչու՞ հենց ես»:

NOTE Paragraph

00:00:45.420 --> 00:00:47.565
Ես հիշում եմ` ինչպես այս ամենը սկսվեց:

00:00:48.268 --> 00:00:51.055
Ես ավարտում էի ավագ դպրոցս,

00:00:51.079 --> 00:00:54.202
իմ դասարանը հաղթանակներ էր տարել
տարբեր սպորտաձևերում,

00:00:54.226 --> 00:00:58.945
այսպիսով մենք երգում էինք, 
պարում, գրկում միմյանց:

00:00:58.969 --> 00:01:00.753
Ես գնացի և ցնցուղ ընդունեցի:

00:01:00.777 --> 00:01:02.361
Այնուհետև ես գնացի ճաշելու:

00:01:03.241 --> 00:01:05.491
Եվ, երբ ես նստեցի՝ ճաշելու,

00:01:05.515 --> 00:01:08.065
ատամներս սկսեցին սրթսրթալ:

00:01:08.089 --> 00:01:10.624
Եվ այսպիսով ես չկարողացա 
գդալը բերանս դնել:

00:01:10.648 --> 00:01:13.202
Ես շտապեցի բուժքրոջ գրասենյակ

00:01:13.226 --> 00:01:16.402
և, քանի որ չէի կարողանում խոսել, 
ես ուղղակի ցույց տվեցի բերանս:

00:01:17.164 --> 00:01:18.950
Նա չգիտեր` ինչ էր կատարվում,

00:01:18.974 --> 00:01:21.058
ուստի, նա հորդորեց ինձ պառկել,

00:01:21.082 --> 00:01:22.354
և ես ինձ ավելի լավ զգացի.

00:01:22.378 --> 00:01:24.841
րոպեներ անց սրթսրթնոցը դադարեց:

00:01:24.865 --> 00:01:29.293
Ես պատրաստվում էի դուրս գալ,
սակայն նա թույլ չտվեց,

00:01:29.317 --> 00:01:33.447
նա պնդեց, որ գնամ հանրակացարան՝ քնելու:

00:01:34.265 --> 00:01:37.382
Այդ ժամանակ ես ավագ դպրոցի 
վերջին տարում էի,

00:01:37.406 --> 00:01:41.355
ընդամենը մի քանի ամիս էր
մնացել քննություններին,

00:01:41.355 --> 00:01:43.898
և մի քանի օր` նախապատրաստական 
քննություններին,

00:01:43.898 --> 00:01:46.898
որոնք Քենիայում կոչվում են «mocks»:

00:01:46.898 --> 00:01:49.603
Դրանք նախատեսված էին գնահատելու, 


00:01:49.603 --> 00:01:52.523
թե որքանով էին ուսանողները պատրաստ
ավարտական քննություններին:

00:01:52.523 --> 00:01:53.789
Այն, որ ես կգնայի քնելու

00:01:53.789 --> 00:01:56.379
և թույլ կտայի ծաղրել ինձ,

00:01:56.379 --> 00:01:57.387
տարբերակ չէր:

NOTE Paragraph

00:01:57.387 --> 00:02:00.390
Ես գնացի դասի, նստեցի,

00:02:00.414 --> 00:02:02.769
վերցրեցի քենիական պատմության գրառումներս

00:02:02.793 --> 00:02:06.558
և ահա այնտեղ էի ես, Քենիայի 
ափամերձ քաղաքներից մեկում,

00:02:06.582 --> 00:02:08.389
հոյակապ Մեքաթիլիլի վա Մենզայի հետ,

00:02:08.389 --> 00:02:12.499
մի գիրիամա կնոջ, ով
առաջնորդել է իր ժողովրդին

00:02:12.499 --> 00:02:15.499
բրիտանական գաղութային կառավարման դեմ:

00:02:15.499 --> 00:02:18.415
Այնուհետև, առանց տեղեկացնելու,

00:02:18.439 --> 00:02:21.216
ձախ ձեռքս սկսեց հանկարծակի
շարժումներ կատարել

00:02:22.555 --> 00:02:25.291
և թվում էր, թե ես նշագծում էի
մտացածին թղթեր:

00:02:26.073 --> 00:02:28.479
Այն ներս ու դուրս արեց

00:02:29.133 --> 00:02:32.328
և ամեն կաթվածի հետ, մեկ առ մեկ,

00:02:32.352 --> 00:02:35.835
իմ դասընկերները դադարեցնում էին
ընթերցանության վրա կենտրոնանալը

00:02:35.859 --> 00:02:37.893
և սկսում ինձ նայել:

00:02:38.556 --> 00:02:41.227
Եվ ես մեծ ջանք էի կիրառում 
դադարեցնելու այն,

00:02:41.251 --> 00:02:42.907
բայց չէի կարողանում,

00:02:42.931 --> 00:02:44.981
որովհետև չէի կարող կառավարել այն:

00:02:46.287 --> 00:02:50.909
Եվ հետո, երբ այն համոզված էր, 
որ բոլորը մեզ էին նայում, իր

00:02:50.933 --> 00:02:55.123
վերջնական ցուցադրության և 
պաշտոնական ներկայացման ժամանակ

00:02:55.147 --> 00:02:57.956
ես իմ առաջին լիարժեք նոպան ունեցա,

00:02:57.980 --> 00:03:03.133
որը սկիզբն էր այն բանի, ինչն արդեն
15 շարունակ տարիների իրադրություն է:

NOTE Paragraph

00:03:05.541 --> 00:03:08.910
Նոպաները հատուկ են
էպիլեպտիկների մեծ մասին,

00:03:08.910 --> 00:03:13.422
և յուրաքանչյուր նոպան,
որը տեղի է ունենում

00:03:13.632 --> 00:03:15.712
առաջին անգամ, պետք է ստուգվի բժշկի կողմից,

00:03:15.712 --> 00:03:17.622
որպեսզի որոշվի, 
արդյոք տվյալ անձը

00:03:17.622 --> 00:03:19.149
հիվանդ է էպիլեպսիայով,

00:03:19.149 --> 00:03:21.835
թե դա այլ բանի ախտանիշ է:

00:03:21.859 --> 00:03:25.715
Իմ դեպքում հաստատվել էր,
որ ես ունեի էպիլեպսիա:

00:03:26.271 --> 00:03:31.166
Ես բավականին շատ ժամանակ եմ 
անցկացրել հիվանդանոցում և տանը,

00:03:31.190 --> 00:03:34.475
և միայն ետ գնացել, որպեսզի 
հանձնեմ ավարտական քննություններս:

00:03:35.435 --> 00:03:39.284
Ես ունենում էի նոպաներ գրավորների 
միջև ընկած ժամանակահատվածում,

00:03:39.308 --> 00:03:41.444
բայց կարողանում էի ստանալ 
լավ գնահատականներ՝

00:03:41.468 --> 00:03:44.728
ընդունվելու համար
ակտուարային գիտություն բաժինն

00:03:44.752 --> 00:03:46.343
Նայրոբի համալսարանում:

NOTE Paragraph

00:03:46.367 --> 00:03:49.815
(ծափահարություն)

NOTE Paragraph

00:03:52.710 --> 00:03:57.273
Դժբախտաբար, ես ստիպված էի թողնել
ուսումը երկրորդ տարում:

00:03:57.297 --> 00:03:59.740
Ես չունեի բավարար 
հարմարվելու հմտություններ

00:03:59.764 --> 00:04:01.900
և աջակցող մարդիկ շուրջս:

00:04:02.495 --> 00:04:04.405
Ինձ բախտ վիճակվեց աշխատանք գտնել,

00:04:05.230 --> 00:04:09.914
բայց ինձ հեռացրին աշխատանքից, 
երբ ես նոպա ունեցա աշխատավայրում:

NOTE Paragraph

00:04:10.701 --> 00:04:14.825
Ես այն տարածությունում էի,

00:04:14.849 --> 00:04:18.281
որտեղ մշտապես ինքս ինձ հարցնում էի,

00:04:18.305 --> 00:04:20.776
թե ինչու դա պետք է ինձ հետ պատահեր:

00:04:21.728 --> 00:04:24.586
Ես անտեսված եմ ապրել երկար ժամանակ,

00:04:25.444 --> 00:04:32.305
և անտեսված լինելը միգուցե

00:04:32.329 --> 00:04:35.049
դպրոցից դուրս գալու 
և աշխատանքից հեռացվելու պատճառով:

00:04:35.703 --> 00:04:39.718
Կամ, միգուցե, դա այն պաճտառով էր, 
որ ես լսել էի էպիլեպսիայի մասին

00:04:39.742 --> 00:04:42.327
և էպիլեպտիկ մարդկանց մասին.

00:04:42.351 --> 00:04:44.583
որ նրանք երբեք ինքնուրույն չեն ապրի,

00:04:44.607 --> 00:04:46.848
որ նրանք երբեք ինքնուրույն չեն ճամփորդի

00:04:46.872 --> 00:04:48.812
կամ նույնիսկ 
աշխատանք չեն գտնի

00:04:49.371 --> 00:04:51.220
որ նրանք վտարանդի են,

00:04:51.244 --> 00:04:55.067
ունենալով այն ոգին, որի կարիքը նրանք
ունեն:

NOTE Paragraph

00:04:56.662 --> 00:05:00.289
Եվ այսպես, ինչքան շատ էի 
մտածում այս բաների մասին,

00:05:00.313 --> 00:05:03.990
այդքան շատանում էին նոպաներս,

00:05:04.014 --> 00:05:07.119
և ես օրեր էի անցկացնում` ոտքերս բռնված,

00:05:07.143 --> 00:05:10.564
խոսքս դարձել էր կցկտուր,

00:05:10.588 --> 00:05:14.249
օրեր շարունակ: 
Ահա, թե ինչպես էի ես:

00:05:15.047 --> 00:05:17.080
Նոպայից 2 կամ 3 օր անց

00:05:17.104 --> 00:05:20.334
գլուխս և ձեռքս դեռ ջղաձգվում էին:

00:05:22.259 --> 00:05:23.863
Ես մոլորված էի զգում,

00:05:24.680 --> 00:05:26.624
թվում էր` կորցրել եմ ամեն ինչ,

00:05:27.533 --> 00:05:28.990
և երբեմն նույնիսկ

00:05:30.776 --> 00:05:32.495
ապրելու կամքը:

NOTE Paragraph

00:05:41.724 --> 00:05:43.066
(հոգոց)

NOTE Paragraph

00:05:48.557 --> 00:05:51.092
Այնքան վիշտ կար մեջս:

00:05:52.001 --> 00:05:53.548
Եվ այսպիսով ես սկսեցի գրել,

00:05:53.572 --> 00:05:56.411
քանի որ շուրջս գտնվող 
մարդիկ չունեին պատասխաններ

00:05:56.435 --> 00:05:58.390
այն հարցերին, որոնք ես ունեի:

00:05:59.109 --> 00:06:01.811
Ես գրում էի վախերիս

00:06:01.835 --> 00:06:03.135
և կասկածներիս մասին:

00:06:03.139 --> 00:06:08.196
Ես գրում էի իմ լավ օրերի, իմ վատ օրերի
և իմ իսկապես տհաճ օրերի մասին

00:06:08.220 --> 00:06:09.970
և ես կիսվում էի նրանց մասին բլոգում:

00:06:11.078 --> 00:06:12.416
Շուտով,

00:06:13.488 --> 00:06:17.119
ինձ սկսեցին տեսնել և լսել մարդիկ, 
ովքեր հիվանդ էին էպիլեպսիայով,

00:06:17.143 --> 00:06:18.577
նրանց ընտանիքները

00:06:18.601 --> 00:06:21.437
և նույնիսկ նրանք, ովքեր 
հիվանդ չէին էպիլեպսիայով:

00:06:21.953 --> 00:06:26.043
Եվ ես դադարեցի լինել այն աղջիկը,
ով մշտապես հարցնում էր՝ ինչու ես,

00:06:26.067 --> 00:06:30.104
վերածվեցի նրա, ով ոչ միայն բարձրաձայնում 
էր իր խնդրի մասին հասարակության առջև,

00:06:30.104 --> 00:06:32.850
այլև անում դա նրանց համար, ովքեր 
դեռ չեն համարձակվում:

NOTE Paragraph

00:06:35.377 --> 00:06:40.227
(ծափահարություն)

NOTE Paragraph

00:06:43.081 --> 00:06:47.025
Իմ նոպաները շատ են պակասել, 
օրվա մեջ 2-3 անգամից

00:06:47.049 --> 00:06:50.456
դարձել են 2-3 անգամ տարվա ընթացքում:

NOTE Paragraph

00:06:50.480 --> 00:06:51.690
Ես շարունակեցի...

NOTE Paragraph

00:06:51.714 --> 00:06:55.678
(ծափահարություն)

NOTE Paragraph

00:06:57.479 --> 00:07:00.083
Ես շարունակեցի վարձել հինգ մարդկանց,

00:07:00.107 --> 00:07:02.368
երբ ես սկսեցի Քենիայի առաջին անվճար գիծը

00:07:02.392 --> 00:07:05.470
հոգեկան առողջության և 
էպիլեպսիայի աջակցության համար:

NOTE Paragraph

00:07:05.862 --> 00:07:07.184
Եվ ես ճանապարհորդում եմ...

NOTE Paragraph

00:07:07.208 --> 00:07:08.369
(ծափահարություն)

NOTE Paragraph

00:07:08.369 --> 00:07:14.027
Եվ ես ճանապարհորդում եմ, որ
խոսեմ իմ հիվանդության մասին:

00:07:14.051 --> 00:07:16.408
Բոլոր այս բաները, որ ասվել է ինձ,

00:07:16.432 --> 00:07:20.789
ինձ նման մարդիկ` էպիլեպսիայով ապրող, 
կարող էին երբեք ի վիճակի չլինել անել:

NOTE Paragraph

00:07:21.290 --> 00:07:26.506
Ամեն տարի Նայրոբիի բնակչության 80 տոկոսը

00:07:26.530 --> 00:07:29.295
ախտորոշվում է էպիլեպսիայով

00:07:29.319 --> 00:07:30.758
ամբողջ աշխարհում:

00:07:31.346 --> 00:07:32.505
Եվ նրանք, ինձ պես,

00:07:32.529 --> 00:07:37.459
անցնում են այն բոլոր հույզերի միջով, 
ինչպիսիք են անարգանքը և մերժված լինելը:

00:07:38.602 --> 00:07:42.078
Այսպիսով, ես սա դարձրել 
եմ իմ կյանքի ուղին,

00:07:42.102 --> 00:07:44.686
շարունակել այս խոսակցությունները

00:07:44.710 --> 00:07:47.885
և ես շարունակում եմ խոստովանել 
իմ հիվանդության մասին,

00:07:47.909 --> 00:07:51.263
որ այն մարդիկ, ովքեր ախտորոշված չեն,

00:07:51.287 --> 00:07:55.224
իմանան և միշտ հիշեն,

00:07:55.248 --> 00:07:58.428
որ նորմալ է շփվել այն մարդկանց հետ, 
ինչպիսին, որ մենք ենք:

00:07:58.452 --> 00:08:04.012
Հիշեն, որ քանի դեռ անարգում են 
և չեն ընդունում,

00:08:04.036 --> 00:08:06.253
մենք, իրենց իսկ նման,

00:08:06.277 --> 00:08:09.957
կարող ենք դիմակայել ամեն ինչի:

NOTE Paragraph

00:08:09.981 --> 00:08:11.164
Շնորհակալ եմ:

NOTE Paragraph

00:08:11.188 --> 00:08:15.591
(Ծափահարություններ)