Nefret kültürü hakkında ne yapabiliriz?

Hepimiz nefrete karşıyız, değil mi? Bunun bir sorun olduğu, bizim değil onların sorunu olduğu konusunda hemfikiriz. Ancak Sally Kohn'ın keşfettiği üzere, kimimiz gizliden gizliye, kimimiz bariz bir şekilde hepimiz bir şeylere nefret duyuyoruz. Kendi hayatından dokunaklı bir hikâyeyle Sally, kurumlarımızda ve kendi benliklerimizdeki nefreti nasıl tanıyabileceğimiz, onunla nasıl yüzleşeceğimiz ve bundan nasıl iyileşeceğimize dair fikirler paylaşıyor.

İnsanlar iyi biri olduğumu söylüyor...

Öyle ki bu adeta kişisel
ve profesyonel kimliğim hâline geldi,

o kadar iyi biriyim ki
herkesle geçinebiliyorum,

hatta en zorlu rakiplerimle bile.

Bu benim ''huyum'' gibi,
ben böyle tanınıyorum.

(Kahkahalar)

Ancak kimsenin bilmediği bir şey var ki...

Ben bir zorbaydım.

Açıkçası bunu çok fazla düşünmedim.

Anıları yıllarca bastırdım,

şu an hâlâ çoğu hayal gibi.

Bu arada inkâr da görünen o ki
huylarımdan biri.

(Kahkahalar)

Muhafazakârlarla geçinebilen
bir liberal olduğum için

insanlar beni daha çok övdükçe

nazik olma konusunda
daha çok makale yazdım

ve nazik olmayla ilgili konuşmalar yaptım,

içimi yiyip bitiren bu ikiyüzlülüğü
daha çok hissettim.

Ya gerçekten de çok kötülük yapmışsam?

10 yaşındayken

sınıfımda Vicky adında bir kız vardı.

(İç çeker)

Ona işkence ettim...

acımasızca.

Herkes ona böyle davrandı.

Öğretmenler bile onunla uğraşırdı.

Tabii bu durumu daha iyi hâle getirmiyor.

Vicky oldukça sorunlu bir çocuktu.

Kendi kendine vururdu
ve burnunu kanatırdı

ve temizlik sorunları vardı --

büyük temizlik sorunları vardı.

Ancak sadece hayatındaki zorlukların

acısını çekmekte olan bu kıza
yardım etmek yerine...

ona ''Yapışkan Vicky'' diye isim taktık.

Ben de ona ''Yapışkan Vicky'' dedim.

Hatırladığım en net şey, boş koridorda

beşinci sınıfların dışında duruyorum,

Vicky'nin tuvaletten çıkmasını bekliyorum,

elimde kağıt kalem var,
kendi kendime bir anket yapmışım,

şampuan tercihlerini soruyorum,

Sanki Fen Bilgisi dersi için
bir çalışma yapıyorum.

Vicky tuvaletten çıktığında da

hemen yanına üşüşüp
hangi şampuanı kullandığını soruyorum.

Şimdi bunu biraz irdeleyelim,

öğretmenlerimin isimlerini hatırlamıyorum,

o yıl okuduğum kitaplardan
hiçbirinin adını hatırlamıyorum,

beşinci sınıfla ilgili
hiçbir şey hatırlamıyorum

ama Vicky'nin White Rain şampuan
kullandığını söylediğini hatırlıyorum.

Daha dün gibi,

daha yeni olmuş gibi.

Dersler geçtikçe de

koridorlarda diğer çocuklara
bağırdım durdum;

''Yapışkan Vicky
White Rain şampuan kullanıyor.

White Rain kullanmayın

yoksa Yapışkan Vicky gibi kokarsınız.''

Bunu uzun bir süre unutmuştum.

Sonra tekrar hatırlamaya başlayınca

hemen daha fazlasını bilmek istedim.

Sosyal medyadan arkadaşlarıma ulaştım,

Vicky'yi bulmak için
yapabileceğim her şeyi yaptım.

Onun iyi olduğunu bilmem gerekiyordu

ve hayatını mahvetmediğimi.

(İç çeker)

Ancak hemen fark ettim ki

sadece Vicky'ye ne olduğunu
anlamaya çalışmıyordum.

Bana ne olduğunu
anlamaya çalışıyordum.

10 yaşındayken

başka bir insana çok değersiz
biri gibi davrandım...

ondan daha iyiymişim

ve o bir pislikmiş gibi.

Nasıl bir insan bunu yapar ki?

Yalnızca bir çocuktum

ama bütün çocuklar bunu yapmaz.

Çoğu çocuk bunu yapmaz, değil mi?

Ya geçmişte iyi biri olamamışsam?

Nefret dolu bir canavardım ben aslında.

Sonra kötü içgüdülerim olduğunu
fark etmeye başladım,

kötü düşüncelerim olduğunu

ve onları söylemek istediğimi.

Açıkçası, kötü düşüncelerimin çoğu
muhafazakârlar hakkındaydı.

(Kahkahalar)

Ama sadece onlar değil.

Aşırı duygusal, merkezci liberaller
hakkında da kötü düşüncelerim vardı,

açgözlü Wall Street bankacıları,

İslamofobikler

ve yavaş şoförler hakkında da

çünkü yavaş sürücülerden
gerçekten nefret ediyorum.

(Kahkahalar)

Kendimi bu ikiyüzlülük anlarında
yakaladığımda

ya bunları fark ediyordum
ya da daha kötüye gidiyorlardı,

özellikle son birkaç yıl içinde.

Daha nefret dolu hissetikçe de...

gerçekten öfke dolu --

çevremdeki dünya da
daha nefret dolu hâle geliyor gibiydi.

Sanki durmadan akan
bir nefret akıntısı vardı,

etrafımızda köpürüyor

ve gitgide taşıyor.

İşin iyi yanı sanırım şu ki

nefretin sadece benim sorunum
olmadığını fark ettim,

ki bence bu en bencil iyi yan --

(Kahkahalar)

çünkü anlamam gereken yalnızca
kendi nefret ve zalimliğim yerine

ortaya çıkarmam, anlamam
ve düzeltmem gereken

nefret dolu bir dünya vardı.

Ben de anlamaya çalıştıkları
bir sorun olduğunda

kültürlü insanların yaptığını yaptım

ve bir kitap yazdım.

(Kahkahalar)

Nefret hakkında bir kitap yazdım.

Zevkini kaçıracağım:

Ben nefrete karşıtım.

(Kahkahalar)

Bu noktada belki de
kendinize soruyorsunuz,

''Nefrete dair bu endişe neden?

Vicky'den nefret etmedin.

Zorbalık nefret değil.''

Değil mi?

1900'lü yılların başında

nefret üzerine çalışma yapan
psikolog Gordon Allport

bir ''önyargı ölçeği'' geliştirdi.

Ölçeğin bir tarafında soykırım
ve diğer önyargı bazlı şiddet vardı.

Diğer yanında ise

kendi çevrenizdeki insanların
birtakım dış gruplardan

doğuştan daha üstün olduğuna dair görüşler

ve bu gruplarla sosyal etkileşime
girmekten kaçınma vardı.

Bunlar nefret değil mi?

Benim zengin bir çocuk olup

yoksul bir çocukla uğraşıp durmam

veya Vicky'nin eşcinsel olması
bir tesadüf değildi.

Yoksul ve eşcinsel çocuklar
zorbalığa daha çok maruz kalıyor,

hatta daha sonra eşcinsel olduğunu
anlayan çocuklar tarafından bile.

10 yaşındaki küçük aklımdan
çok şey geçiyordu.

Vicky'yle uğraşmamın tek sebebinin
nefret olduğunu

veya bilinçli bir şekilde
nefret dolu olduğumu söylemiyorum

fakat gerçek şu ki

kendi kamusal düzen ve kültürümüzde
ayrımcılık yaptığımız insanlar

aynı zamanda okulda büyük ihtimalle
zorbalığa maruz kalan çocuklar.

Bu yalnızca bir tesadüf değil.

İşte bu nefret.

Nefreti çok geniş bir çapta tanımlıyorum

çünkü büyük bir sorunumuz
olduğunu düşünüyorum.

Bunu tümden çözmemiz gerekiyor,
yalnızca en aşırı olanlarını değil.

Örneğin,

sokakta yürüyüş yaparak
ten rengi

veya cinsiyetleri yüzünden bazı grupların
haklarının elinden alınması için

tezahüratlar yapmanın
nefret olduğununa

hepimiz katılıyoruz, değil mi?

Ya o grubun sizden daha aşağı
olduğunu düşünüyor

ama söylemiyorsanız?

Bu nefret mi?

Peki ya o insanların
sizden aşağı olduğuna inanıyor

fakat buna inandığınızı
bile bilmiyorsanız --

buna bilinçaltı önyargısı deniyor.

Peki bu nefret mi?

Yani hepsinin temelinde
aynı şey var, değil mi?

Bunu tarihimize şekil veren
ırkçılık ve seksizmin

tarihi aşamalarında görüyoruz
ve hâlâ toplumumuza etki ediyor.

Bunlar nefret değil mi?

Aynı şey olduklarını söylemiyorum,

bir zorba olmanın

bir Nazi olmak kadar
kötü olduğunu da söylemiyorum,

hatta Nazi olmakla bir Nazi yumruklamanın
aynı şey olduğunu da söylemiyorum

(Kahkahalar)

Ancak bir Naziden nefret etmek de
nefret, değil mi?

Peki ya sizin kadar kültürlü olmayan
birinden nefret etmek?

Bundan öğrendiğim şey,

hepimiz nefrete karşıyız

ve hepimiz nefretin bir sorun
olduğu kanısındayız.

Onların sorunu olduğunu düşünüyoruz,

bizim değil.

Nefret dolu olan onlar.

Benimle aynı yönde oy vermeyen insanların

Amerikalı olmaya layık olmayan
ırkçı yaratıklar olduğunu düşünüyorsam

pekâlâ, nazik davranmıyorum,

anladım.

(Kahkahalar)

Nefret etmiyorum,
sadece haklıyım, değil mi?

(Kahkahalar)

Yanlış.

Hepimiz nefret ediyoruz.

Bunu tam belli olmayan
genelleyici bir anlamda söylemiyorum.

Hepimizi kastediyorum...

beni ve sizi.

Kendimizi yerleştirdiğimiz
o yukarıdan bakan üstünlük mertebesi,

nefret dolu olan biz değil,
onlarmış gibi...

aslında nefretin
en temelinde yatan bir gösteri:

Biz doğuştan iyiyiz, onlar değil,

işte bu değişmesi gereken şey.

Nefreti anlayıp çözmede

bulabildiğim her kitap
ve araştırmayı okudum,

ayrıca eski Nazi ve eski terörist

ve eski soykırım canileriyle de

görüştüm,

çünkü onlar nefretten arınmayı
başarabilmişlerse geri kalanımız da

yapabilir diye düşündüm.

Batı Şeria'da birlikte
zaman geçirdiğim eski teröristi

örnek vermek istiyorum.

Bassam Aramin 16 yaşındayken

İsrailli bir askeri konvoyu
el bombasıyla havaya uçurmaya çalıştı.

Neyse ki başaramadı

ama yine de 7 yıl hapse mahkum oldu.

Hapishanede Nazi Soykırımı
hakkında bir film gösterildi.

O ana kadar,

Bassam, Nazi Soykırımının
bir efsane olduğunu sanıyordu.

Fimi izlemeye gitti

çünkü Yahudilerin öldürülüşünü
izlemekten keyif alacağını sanıyordu.

Gerçekten ne olduğunu görünce de
gözyaşlarına hakim olamadı.

Sonunda hapishaneden çıkınca

Soykırım araştırmaları üzerine
yüksek lisans derecesi aldı

ve eski Filistinli ve İsrailli askerlerin
bir araya geldiği

birlikte çalışarak
ortak payda bulmaya çalıştığı

bir organizasyon kurdu.

Kendi söylediklerine göre
İsraillilerden nefret ediyordu

ama onları tanıyıp
hikâyelerini öğrenerek

ve barış için birlikte çalışarak

bu nefretin üstesinden geldi.

Bassam hâlâ İsraillilerden
nefret etmediğini söylüyor,

hatta İsrailli askerler

10 yaşındaki kızı Abir'i,

okula giderken vurup öldürdüğü hâlde.

(İç çeker)

Bassam, kızını öldüren askeri
bile affetti.

O asker bana şunu öğretti,

o da Bassam'ın içinde olduğu
aynı nefret dolu sistemin bir parçasıydı.

Eğer eski bir terörist...

bir terörist, çocuğu öldürüldüğünde bile

nefret etmeyi bırakabiliyorsa

elbette biz de birbirimizi aşağılayan

ve insanlıktan çıkaran
alışkanlıklarımıza son verebiliriz.

Size birbiri ardına yapılan çalışmaları
ve dünyanın her yerinden

Bassam'ınki gibi hikâyeler anlatabilirim,

hepsi de insanoğlunun nefret etmeye
odaklı ve mahkum olmadığını

çevremizdeki dünya tarafından
nefretin öğretildiğini söylüyor.

Sizi temin ederim,

hiçbirimiz siyahi veya Cumhuriyetçilerden
nefret ederek doğmuyoruz.

Genlerimizde Müslüman veya Meksikalılardan
nefret etmeye dair hiçbir şey yok.

İyi veya kötü

hepimiz çevremizdeki kültürün
bir parçasıyız.

İyi haber şu ki

biz aynı zamanda bu kültüre
yön veren kişileriz,

yani bunu değiştirebiliriz.

İlk adım içimizdeki nefreti
tanımaktan geçiyor.

Kendimizle yüzleşmemiz lazım,

içimizdeki tüm nefret dolu düşüncelerle.

Fikir ve varsayımlarımıza

meydan okumayı başarmamız lazım.

Bu bir günde olmayacak.

Bunu şimdiden söylüyorum,

bu hayatboyu sürecek
ama çıkmamız gereken bir yolculuk.

İkincisi:

toplumlarımızda nefrete
meydan okumak istiyorsak

bizi topluluklar olarak birbirimize
bağlayan düzenlemeler,

kurumlar ve uygulamalara ihtiyacımız var.

Örneğin entegre mahalle ve okullar.

Bu, entegrasyonu
desteklememizin bir sebebi.

Yalnızca doğru olan bu olduğu için değil,

çünkü entegrasyon sistematik olarak
nefretle savaşıyor.

Farklı ırklardan öğrencilerin olduğu
sınıf ve aktivitelere katılan

gençlerin ırkçı önyargılarının
azaldığına dair çalışmalar var.

Küçük çocuklar farklı ırklarla entegre
anaokullarına

ve ilkokullara gittiklerinde

çok daha az önyargı geliştiriyorlar.

Ancak gerçek dünyanın her yerinde
pek çok farklı şekilde etrafımızı sarmış,

birbirimizden ayrılmış durumdayız.

Birleşik Devletler'de örneğin,

beyaz insanların dörtte üçünün
beyaz olmayan arkadaşları yok.

Bu önalıcı çözümleri
yaygınlaştırmanın yanısıra,

yapmamız gereken diğer şey
kurum ve düzenlemelerimizde

insan ayrımcılığı ve farklılığı,

ötekileştirmeyi ve nefreti
devam ettiren düzenlemeleri

tamamen yok etmeliyiz,

örneğin işyerinde cinsel taciz

veya çok derinden ırksal açıdan

dengeli olmayan önyargılı
ceza ''adalet'' sistemi.

Bunu değiştirmemiz lazım.

Bu bir günde olmayacak.

Yine de olması lazım.

Ayrıca...

bu bağlantı sistemleriyle

bu bağlantı noktalarında

yollarımız kesiştiği zaman,

birbirimizle konuşma
ve bağ kurma şeklimizi de

değiştirmemiz gerekiyor

nefretle değil,
cömertlikle, açık görüşlülükle,

nezaket ve anlayışla

davranmamız gerekiyor.

Hepsi bu.

Hepsi bu.

(Alkışlar)

Olayı çözdüm, değil mi?

Hepsi bu.

Yani baktığınız zaman...

birkaç ayrıntı var

ama yapmamız gerekenlerin hepsi bu.

O kadar da karmaşık değil

ama oldukça zor.

Kimlikleri veya inançları yüzünden

belli gruplara karşı duyduğumuz nefret

hem zihnimize hem de toplumumuza
öylesine işlemiş ki

bunun kaçınılmaz ve
değiştirilmesi imkansız

bir şey olduğu hissine kapılabiliriz.

Değişim mümkün.

Barış aktivisti olan teröriste bir bakın.

Mağdur ettiği kişiden özür dileyen
zorbaya bir bakın.

Orta Doğu, Rwanda
ve Birleşik Devletler boyunca

seyahat ettiğim tüm zaman boyunca

nefret dolu tarihlerini geride bırakmış

bu toplulukların inanılmaz
hikâyelerini dinlerken bile

hâlâ Vicky'yi arıyordum.

Onu bulmak o kadar zordu ki
özel bir detektif tuttum

ve detektif onu buldu.

Yani, kısmen onu buldu.

Aslına bakarsanız, Vicky dediğim kişi

kimliğini gizlemek için olağanüstü
önlemler almıştı.

Yine de bu yola çıktıktan bir sene sonra

Vicky'ye bir özür mektubu yazdım.

Birkaç ay sonra da

bana cevap yazdı.

(İç çeker)

Yalan söylemeyeceğim,

affedilmek istedim.

Affedilmedim.

(İç çeker)

Bana şartlı bir af teklif etti.

Yazdığı şey şuydu...

''Seninki gibi mektuplar
geçmişte yaptıklarından seni azletmez.

Bunu başarmanın tek yolu
dünyayı iyileştirmek,

başkalarının benzer şekillerde
davranmasını önlemek

ve şefkat teşvik etmek.''

Vicky haklıydı.

Bu yüzden buradayım.

Teşekkür ederim.

(Alkışlar)