< Return to Video

Antik Romalı bir gencin hayatından kısa bir kesit - Ray Laurence

  • 0:18 - 0:21
    MS 73 senesi, günlerden 17 Mart.
  • 0:21 - 0:24
    Antik Roma'ya Liberalia'yı
    seyretmeye gidiyoruz,
  • 0:24 - 0:29
    yani Romalıların her sene
    özgürlüklerini kutladıkları festivale.
  • 0:30 - 0:36
    Aradığımız kişi ise 17 yaşındaki
    Lucius Popidius Secundus.
  • 0:36 - 0:41
    Fakir bir aileden gelmemekle beraber,
    Subura olarak bilinen bölgede yaşamakta.
  • 0:41 - 0:45
    Bu bölge Roma'nın yoksul semtlerinden
    biri, ancak şehrin merkezine de yakın.
  • 0:45 - 0:47
    (Gong sesi)
  • 0:48 - 0:51
    İnsanlar bu apartmanlara
    tıka basa doldurulmuş,
  • 0:51 - 0:52
    (Homurdanmalar)
  • 0:52 - 0:54
    ki bu da yüksek risk taşıyor.
  • 0:55 - 1:00
    Çok sık yangın çıkıyor ve sabahları kül,
    duman kokuları oldukça sıradanlaşmış.
  • 1:02 - 1:05
    Erkenden uyanan Lucius'un gün boyu
  • 1:05 - 1:08
    yerine getirmesi gereken
    ailevi sorumlulukları var.
  • 1:08 - 1:09
    (Neşeli sesler)
  • 1:09 - 1:11
    15 yaşındaki erkek kardeşi
    reşit olmak üzere.
  • 1:12 - 1:17
    Antik Roma'da çocukların yarısının
    yetişkin olamadan öldüğünü düşünürsek,
  • 1:17 - 1:20
    bu yeterince önemli bir hadise.
  • 1:21 - 1:24
    Lucius, yeni togasını giymiş
    ağabeyini seyrediyor.
  • 1:24 - 1:27
    Ağabeyi evin koruyucu tanrıların
    olduğu kutsal köşesinde,
  • 1:27 - 1:31
    koruyucu muskası "bulla"sını
  • 1:31 - 1:34
    bu kutsal tapınağa koyup
    şükür duası ediyor.
  • 1:36 - 1:38
    Bulla işe yaramış ve ağabeyini korumuştu.
  • 1:39 - 1:43
    Zira birçoklarının aksine, o yetişkin
    olabilecek kadar yaşamayı başarmıştı.
  • 1:44 - 1:50
    Lucius, 17 yaşında neredeyse
    tüm eğitimini tamamladı.
  • 1:50 - 1:53
    Etkili konuşmayı öğrenmiş, topluluklara
    hitabet becerileri kazanmıştı,
  • 1:53 - 1:56
    Latince ve Yunanca okuyup yazabiliyordu.
  • 1:57 - 2:00
    Okulda öğrenemeyeceği türden şeyleri de
  • 2:00 - 2:02
    babası ona öğretiyordu:
  • 2:02 - 2:04
    Nasıl koşulacağını,
  • 2:04 - 2:06
    nasıl yüzüleceğini,
  • 2:06 - 2:08
    ve nasıl savaşılacağını.
  • 2:08 - 2:13
    Lucius, 17 yaşında yüksek rütbeli
    bir subay olmayı seçerek
  • 2:13 - 2:16
    imparatorluk saflarında
    askerlere önderlik edebilirdi.
  • 2:18 - 2:22
    Ancak, bir yandan da Lucius
    hâlâ bir çocuk.
  • 2:22 - 2:25
    Ticaret işlerinin altından
    kalkabilmesini kimse beklemiyor.
  • 2:25 - 2:28
    25 yaşına gelene kadar,
    onun yerine babası bu işlere bakacak.
  • 2:30 - 2:35
    Tabii ki yine babası Lucius'u evlendirmek
    için ondan 10 yaş küçük kız bulacak.
  • 2:36 - 2:41
    Babasının gözleri 7 yaşında kızları
    olan bir ailenin üzerinde.
  • 2:42 - 2:43
    Liberalia'ya geri dönelim.
  • 2:43 - 2:45
    Lucius ailesiyle dışarı çıktığında,
  • 2:45 - 2:49
    herkes işe koyulduğundan dükkânlar açık.
  • 2:51 - 2:55
    Sokaklar incik boncuk satan
    seyyar satıcılarla dolu
  • 2:55 - 2:57
    ve insanlar oradan oraya koşturuyorlar.
  • 2:58 - 3:02
    Büyük yük arabalarının dokuzuncu saate
    kadar şehre girmesi yasak,
  • 3:02 - 3:04
    ama yine de sokaklar çok kalabalık.
  • 3:06 - 3:10
    Babalar ve amcalar çocukları
    Augustus Forumu'na
  • 3:10 - 3:13
    Roma'nın ünlü savaşçılarının
    heykellerini görmeye götürüyorlar.
  • 3:14 - 3:18
    Mesela Romalıların ataları Truvalılara
    İtalya'ya dek önderlik eden Aeneas,
  • 3:19 - 3:21
    Roma'nın kurucusu Romulus
  • 3:22 - 3:26
    ve 100 yılı aşkın cumhuriyet tarihindeki
    tüm büyük komutanlar.
  • 3:28 - 3:31
    Bizler de içtenlikle babaların
    ve aile büyüklerinin
  • 3:31 - 3:33
    artık yetişkin olmuş çocuklarıyla
  • 3:33 - 3:37
    Roma'nın zafer dolu
    geçmişini yâd etmelerini
  • 3:37 - 3:41
    ve geçmişin önemli isimlerinin nasıl
    iyi yaşanabileceğine dair derslerini,
  • 3:41 - 3:44
    nasıl gençlik çılgınlıklarından
    sıyrılabilineceğine dair
  • 3:44 - 3:47
    güzel davranışları ve deyişlerini tekrar
    dile getirmelerini hayal edebiliriz.
  • 3:48 - 3:52
    Bu mekânda onların yaşadıkları anla
    yakından ilgili bir tarih duygusu var.
  • 3:53 - 3:58
    Romalıların kurduğu imparatorluğun
    ne zaman ne de mekân anlamında sonu var.
  • 3:58 - 3:59
    (Güm)
  • 3:59 - 4:02
    Roma'nın kaderinde savaşlar sayesinde
    hiç yıkılmamak vardı.
  • 4:03 - 4:07
    Savaşlar hayatın bir gerçeğiydi,
    MS 73 yılında bile.
  • 4:07 - 4:11
    İngiltere'nin kuzeyinden İskoçya'ya,
  • 4:11 - 4:14
    Tuna Nehri'nin kuzeyinden Romanya'ya,
  • 4:14 - 4:19
    doğuda Suriye ve Irak arasındaki
    sınırlara kadar seferler düzenlenmiş.
  • 4:19 - 4:22
    Şimdi sekizinci saat, banyo zamanı!
  • 4:22 - 4:26
    Lucius ve ailesi geniş
    Via Lata sokağından
  • 4:26 - 4:30
    Campus Martius'e ve devasa
    Agrippa hamamlarına doğru gidiyor.
  • 4:32 - 4:35
    Alt sınıftan insanları ve azat edilmiş
    köleleri dışarıda bırakıp,
  • 4:35 - 4:38
    aile üyeleri kendi akran grubundakilerle
    hamama giriyor.
  • 4:39 - 4:43
    Hamamlar karanlık, buharlı
    ve aydınlık olarak ayrılıyor.
  • 4:44 - 4:46
    Romalılar pencere camlarını da
    muazzam yapmışlardı.
  • 4:48 - 4:51
    Herkes soğuk odadan
  • 4:51 - 4:53
    ılık odaya
  • 4:54 - 4:56
    ve çok sıcak odaya geçiyordu.
  • 4:56 - 4:57
    (Erkek sesi) Ah!
  • 4:57 - 5:01
    Bir saati geçmişken, banyodan çıkanlar
  • 5:01 - 5:03
    masajlanmış, yağlanmış
  • 5:03 - 5:04
    (Islık sesi)
  • 5:04 - 5:07
    ve strigil (hamam kesesi)
    ile kalan kirleri
  • 5:07 - 5:08
    kazınmış olarak çıkıyordu.
  • 5:10 - 5:14
    Evden çıktıktan yedi saat sonra,
    dokuzuncu saatte,
  • 5:14 - 5:17
    erkekler ziyafet çekmeye
    akşam yemeğine eve geliyor.
  • 5:18 - 5:20
    Akşam yemeği, dokuz kişinin
    alçak bir masa etrafında
  • 5:20 - 5:24
    uzandığı samimi bir ortam.
  • 5:25 - 5:27
    Yemektekiler daha fazla
    yemek ve şarap isterlerse,
  • 5:27 - 5:32
    köleler yemektekilerin işaretleriyle
    her isteklerine koşuyorlar.
  • 5:34 - 5:38
    Gün biterken, yük arabalarının
    sesini duyabiliriz.
  • 5:38 - 5:40
    Alt sınıftan insanlar
    ve azat edilmiş köleler ise,
  • 5:40 - 5:44
    karınları yiyeceklerle
    -- daha basit olsa da -- tok,
  • 5:44 - 5:46
    artık ılık hamamlara gidiyor
  • 5:46 - 5:48
    ve sonrasında apartmanlarına dönüyorlar.
  • 5:49 - 5:54
    Lucius'un evine dönecek olursak,
    geceye kadar içmeye devam ediliyor.
  • 5:54 - 5:57
    Lucius ve üvey kardeşi pek iyi görünmüyor.
  • 5:57 - 6:02
    Kusmaları gerekirse diye
    yanı başlarında bir köle bekliyor.
  • 6:05 - 6:08
    Biraz öncesinden hareketle,
    Lucius'un geleceğini biliyoruz.
  • 6:08 - 6:13
    20 sene sonra, İmparator Vespasian'ın
    en küçük oğlu Domitian, imparator olarak,
  • 6:13 - 6:15
    bir korku iktidarı sürdürecek.
  • 6:15 - 6:17
    Lucius hayatta kalabilecek mi?
  • 6:17 - 6:19
    (Davul sesi)
Title:
Antik Romalı bir gencin hayatından kısa bir kesit - Ray Laurence
Speaker:
Ray Laurence
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/a-glimpse-of-teenage-life-in-ancient-rome-ray-laurence
MS 73'te Roma'da yaşayan 17 yaşında bir genç olan Lucius Popidius Secundus'un dünyasına hoş geldiniz. Yaşamı görücü usulü evlilikler, reşit olma festivalleri ve halk hamamlarından oluşuyor. İki bin sene önce yaşayan tipik bir Romalı gencin yaşamına dair bu çok detaylı derse göz atın.
Ders: Ray Laurence, animasyon: Cognitive Media.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
06:35

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.