Müziği nasıl okursunuz - Tim Hansen

Bir aktörün senaryosu gibi, bir müzik parçası müzisyenin ne çalacağını (perde) ve ne zaman çalacağını (ritim) öğretir. Müzik notaları karmaşık görünebilir, ancak notlar, çubuklar ve clefs gibi birkaç basit elemanın asılmasını sağladıktan sonra, ortalığı sallamaya hazırsınız. Tim Hansen, müzik okumak için ihtiyacınız olan enstrümantal temelleri vurguluyor.

Bir film veya oyun izlediğimizde
biliriz ki

oyuncular

aslında bir senaryodan
rollerini öğrenmişlerdir.

Senaryo onlara, ne söylemeleri
ya da yapmaları gerektiğini bildirir.

Yazılı bir müzik parçası
tam olarak aynı prensiple icra edilir.

Çok temel anlamda,

sanatçıya ne çalacağını
ve ne zaman çalacağını söyler.

Estetik açıdan, dünya kadar fark vardır

mesela, Beethoven
ve Justin Bieber arasında,

fakat her iki sanatçı da

kendi müziklerini oluşturmak için
aynı yapı taşlarını kullanır:

notalar.

Ve nihai ürün
oldukça karmaşık gelebilir,

müzikal notaların arkasındaki
mantık aslında oldukça basittir.

Şimdi, müzik yazımındaki
temel elemanlara

ve bunların bir sanat
eseri oluşturmadaki

etkileşimlerine bir göz atalım.

Müzik, sayfa boyunca uzanan
beş paralel çizgi üzerine yazılır.

Bu beş çizgiye dizek adı verilir

ve bir dizek, iki eksende ilerler:

yukarı ve aşağı

ve soldan sağa.

Yukarı ve aşağı yön, sanatçıya

notanın perdesini
ya da hangi notayı çalacağını

ve soldan sağa yönündeki eksen,

sanatçıya notanın ritmini söyler

ya da ne zaman çalacağını.

Şimdi perdeden başlayalım.

Yardımcı olması için,
piyanoyu örnek alabiliriz

fakat bu sistem düşünebileceğiniz
neredeyse tüm enstrümanlarda aynıdır.

Batı müzik geleneğinde,

perdeler alfabenin ilk
yedi harfi ile adlandırılır.

A (Do), B (Re),C (Mi),
D (Fa), E (Sol),

F (La) ve G (Si).

Daha sonra, tur kendini tekrarlar:

Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si, Do,

Do, Re, Mi, Fa, Sol, La, Si, Do

ve böyle gider.

Peki, bu perdeler isimlerini
neye göre alır?

Pekâlâ, mesela, bir La çalarsanız

ve sonra başka bir La çalarsanız

piyanonun daha yüksek
veya alçak tarafında,

bu iki sesin oldukça
benzer olduğunu görürsünüz

diğerlerine benzemez, mesela Re.

Yeniden dizeğe dönelim,

iki sıra arasındaki
her satır ve boşluk

ayrı perdeyi temsil eder.

Bu satırlardan veya boşluklardan
birine bir nota koyarsak

sanatçıya o perdeyi çalmasını
söylüyor oluruz.

Dizekteki nota yükseğe kondukça

çalınan perde de yüksek olur.

Açıkça görülüyor ki
bu dokuz satırdan

ve bize verilen boşluklardan
daha fazla perde vardır.

Örneğin, kuyruklu piyano,

88 ayrı notayı çalabilir.

Öyleyse 88 notayı bir dizeğe
nasıl yoğunlaştırıyoruz?

Dizeğin başında yer alan,
tuhaf görünümlü,

bir referans noktası gibi davranıp
belli bir satır ve boşluğun

enstrümanınızda bir notaya

denk geldiğini söyleyen

nota anahtarı adlı bir şey kullanıyoruz.

Dizgede olmayan notaları
çalmak istersek

ek çizgi adı verilen

ekstra çizgi çizip

notaları onların üzerine koyarız.

Eğer çok fazla ek çizgi çizersek
akıl karıştırıcı bir hâle gelir

ve o zamanda farklı bir anahtara
geçmemiz gerekir.

Sanatçıya notaları ne zaman
çalacağını söylerken

iki ana element bunu kontrol eder:

tempo ve ritim.

Bir müzik parçasının temposu

tek başına sıkıcıdır.

Kulağa şöyle gelir.

(Tık Tık)

Değişmediğini fark ediyorsunuz,

kendi kendine mutlu bir şekilde takılıyor.

Yavaş veya hızlı

ya da nasıl istiyorsanız

öyle devam eder.

Mesele şu ki, bir saatteki ikinci el

bir dakikayı altmış saniyeye böler,

her saniyede olduğu gibi,
her saniye,

bir müzik parçasını,

aynı uzunluktaki küçük
bir zaman dilimine böler:

tempoya.

Sabit bir tempo temeliyle,

perdelerimize ritim ekleyebiliriz

ve müzik işte tam da
o an oluşmaya başlar.

Bu çeyrek nota.

Bu ritmin en temel birimi

ve bir tempoya denktir.

Bu yarım nota
ve iki tempoya denktir.

Buradaki tüm nota dört tempoya eşit

ve bu küçük adamlar sekizde bir nota

ve her biri yarım tempoya eşit.

''Peki bu ne anlama geliyor? ''
diyebilirsiniz.

Bir dizgenin uzunluğu boyunca
onu küçük bölümlere ayıran

küçük çizgiler olduğunu
fark etmiş olabilirsiniz.

Bunlar ölçü çizgileri

ve her bölüm bir ölçü çizgisi demektir.

Bir müzik parçasının başında,

anahtardan hemen sonra,

sanatçıya her ölçü çizgisinde

kaç tempo olduğunu söyleyen
zaman işareti vardır.

Bu, her ölçü çizgisinde
iki tempo var diyor,

bu üç tane,

bu dört ve böyle devam ediyor.

Alttaki sayı temponun
ana öğesi olarak

hangi tür notanın
kullanılacağını söyler.

Bir tüm notaya karşılık gelir,

iki yarım notaya,

dört çeyrek notaya

ve sekiz, sekizde bire karşılıktır
ve böyle devam eder.

Buradaki zaman işareti

her bir ölçü çizgisinde
dört çeyrek nota olduğunu gösterir,

bir, iki, üç, dört;

bir, iki, üç, dört

ve böyle devam ediyor.

Fakat daha önce söylediğim gibi

eğer tempoya bağlı kalırsak

sıkıcı olmaya başlıyor,

biz de bazı çeyrek notaları
değişik ritimlerle değiştireceğiz.

Her bir ölçü çizgisindeki
nota numarası değişse de

ölçü çizgisindeki

toplam tempo numarası değişmedi.

Peki müzikal yaratımımız nasıl oldu?

(Müzik)

İyi gibi, belki biraz kalın değil mi?

Hadi kendi perde ve ritminde
olan başka bir enstrüman ekleyelim.

Şimdi kulağa müzik gibi geliyor.

Elbette, hızlı bir şekilde okumak
ve enstrümanımızda

gördüğümüz şeyleri oynamak için
biraz alıştırma yapmak gerekir,

ama, biraz zaman ve sabırla,

bir sonraki Beethoven

veya Justin Bieber olabilirsiniz.