Unha mellor maneira de falar do amor
-
0:01 - 0:05Hoxe quero falar sobre
como falamos do amor -
0:05 - 0:06e especificamente
-
0:06 - 0:10quero falar do que está mal
na nosa maneira de falar do amor. -
0:11 - 0:14A maioría de nós namorarémonos
unhas pocas veces -
0:14 - 0:16no transcurso das nosas vidas,
-
0:16 - 0:20e en Inglés existe esta metáfora
"falling (caer)" -
0:20 - 0:23é realmente a maneira como
se fala sobre esta experiencia -
0:24 - 0:25Non sei vós,
-
0:25 - 0:27pero cando eu imaxino esta metáfora,
-
0:27 - 0:30o que vexo é como sacado
dos debuxos animados -
0:30 - 0:31temos un home,
-
0:31 - 0:33camiñando pola rúa
-
0:33 - 0:36sen decatarse, pasa sobre
un sumidoiro aberto -
0:36 - 0:40e cae en picado por el.
-
0:40 - 0:44E imaxínoo deste xeito
porque caer non é saltar. -
0:45 - 0:47Caer é accidental.
-
0:47 - 0:49É incontrolábel
-
0:49 - 0:52É algo que nos pasa sen o noso consentimento
-
0:52 - 0:53E isto
-
0:54 - 0:57é a maneira principal como falamos
de empezar unha nova relación. -
0:58 - 1:02Son unha escritora e tamén
unha profesora de inglés, -
1:02 - 1:04o que significa que o meu traballo
é pensar nas palabras. -
1:04 - 1:09Poderíase dicir que me pagan por dicir
que a linguaxe que usamos importa, -
1:09 - 1:11e gustaríame dicir que
moitas das metáforas que usamos -
1:13 - 1:14falan do amor
-
1:14 - 1:16poida que a maioría delas
-
1:16 - 1:18sexan un problema.
-
1:19 - 1:21Cando namoramos, "caemos"
-
1:22 - 1:23Coma se nos golpeasen.
-
1:23 - 1:25Coma se nos esmagasen.
-
1:25 - 1:27Coma se nos fósemos a desmaiar
-
1:27 - 1:29Ardemos con paixón.
-
1:30 - 1:32O amor toléanos
-
1:32 - 1:33e enférmanos.
-
1:34 - 1:35Doénos os corazóns
-
1:35 - 1:37e despois rompen.
-
1:38 - 1:41As nosas metáfotas igualan
a experiencia de amar a alguén -
1:41 - 1:44ata a extrema violencia
ou enfermidade. -
1:44 - 1:46(risas)
-
1:47 - 1:48É verdade.
-
1:48 - 1:50E sinálanos coma as víctimas
-
1:50 - 1:54de circunstancias inevitábeis.
-
1:55 - 1:57A miña favorita é "azoutado"
-
1:57 - 2:00que é o participio pasado
da palabra "azoute". -
2:00 - 2:03Se ti buscas esta palabra no
dicionario -
2:03 - 2:04(risas)
-
2:04 - 2:09poderédes ver que pode ser definida
coma "aflicción dolorosa" -
2:09 - 2:12e " estar moi moi namorado".
-
2:14 - 2:17Eu relaciono a palabra "azoute"
cun contexto moi particular, -
2:17 - 2:19que é o Vello Testamento.
-
2:20 - 2:24Só no libro do Éxodo hai
16 referencias ó azoute, -
2:24 - 2:28que é a palabra que a Biblia usa
para a vinganza dun Deus cabreado. -
2:28 - 2:30(risa)
-
2:30 - 2:33Aquí empregamos a mesma palabra
para falar do amor -
2:33 - 2:35que para falar da praga de lagostas.
-
2:35 - 2:36(risa)
-
2:36 - 2:37verdade?
-
2:37 - 2:39como é que pasou isto?
-
2:40 - 2:43Como acabamos asociando o amor
cunha gran dor e sufrimento? -
2:44 - 2:48E por que falamos desta maneira
sobre unha boa experiencia -
2:48 - 2:50como se fósemos vítimas?
-
2:51 - 2:52Estas son preguntas difíciles,
-
2:52 - 2:54pero teño algunhas teorías.
-
2:54 - 2:55E pensándoo detalladamente,
-
2:55 - 2:58quero centrarme
nunha metáfora en particular -
2:58 - 3:00que é a idea do amor como loucura.
-
3:01 - 3:04Cando primeiramente empecei a buscar
sobre o amor romántico, -
3:04 - 3:07encontrei estas metáforas sobre a loucura en todas partes.
-
3:07 - 3:09A historia da cultura occidental
-
3:09 - 3:13está chea de linguaxe que iguala
o amor coas enfermidades mentais. -
3:13 - 3:15Estos son alguns exemplos.
-
3:15 - 3:17William Shakespeare:
-
3:17 - 3:18" O amor e meramente loucura"
-
3:18 - 3:20de "Como gostedes".
-
3:20 - 3:21Friedrich Nietzsche:
-
3:21 - 3:24"Sempre hai algo de loucura no amor"
-
3:25 - 3:27"E tenme, tenme parecendo
tan loucamente namorada" -
3:27 - 3:30(risa)
-
3:30 - 3:32da gran filósofa,
Beyoncé Knowles. -
3:32 - 3:34(risas)
-
3:35 - 3:38Namoreime por primeira vez
cando tiña 20 anos -
3:38 - 3:41e foi unha relación bastante turbulenta
dende o principio. -
3:41 - 3:45E foi unha relación a distancia
os primeiros dous anos, -
3:45 - 3:49o que significaba grandes
subidas e baixadas. -
3:50 - 3:52Podo recordar un momento en particular.
-
3:53 - 3:56Estaba sentada nunha cama
nun hostal en Sudamérica, -
3:56 - 4:00e vin a persoa que amaba
saíndo da habitación. -
4:00 - 4:02E era tarde.
-
4:02 - 4:03Era case medianoite
-
4:03 - 4:05tivemos unha pelexa na cea,
-
4:05 - 4:07e cando volvimos á nosa habitación,
-
4:07 - 4:10tirou as cousas na maleta e estourou.
-
4:11 - 4:14Ainda que non podo recordar
polo qué discutimos -
4:14 - 4:18podo recordar perfectamente
como me sentín cando se foi. -
4:19 - 4:23Tiña 22 anos e era a miña primeira vez
nun país en vías de desenvolvemento, -
4:23 - 4:26e estaba completamente soa.
-
4:26 - 4:30Tiña unha semana máis
ata o meu voo a casa, -
4:30 - 4:32e sabía o nome da cidade
na que estaba -
4:32 - 4:36e o nome da cidade da que
precisaba voar ata casa, -
4:36 - 4:39pero non tiña nin idea de
coma volver. -
4:40 - 4:43Non tiña unha guía e tiña
moi poucos cartos -
4:43 - 4:45e non falaba nada de español.
-
4:46 - 4:48Alguén máis aventureiro ca min
-
4:48 - 4:50podería ver isto coma
unha oportunidade -
4:50 - 4:52pero eu paraliceime.
-
4:52 - 4:54Seguía alí sentada
-
4:55 - 4:57e comecei a chorar.
-
4:57 - 5:00Pero a pesar do meu pánico
-
5:00 - 5:02unha voceciña na miña cabeza pensou,
-
5:02 - 5:05"Guau, iso foi dramático.
-
5:05 - 5:07Debo estar facendo
esta cousa do amor moi ben" -
5:07 - 5:09(risas)
-
5:09 - 5:14Porque parte de min quería
sentirse miserable no amor. -
5:14 - 5:18E soame raro agora pero aos 22
-
5:18 - 5:21desexaba ter experiencias dramáticas,
-
5:21 - 5:26e nese momento era irracional,
furiosa e estaba desfeita, -
5:26 - 5:27e estrañamente,
-
5:27 - 5:31pensei que isto xustificaba
os meus sentimentos -
5:31 - 5:33polo rapaz que acababa de deixarme.
-
5:34 - 5:39Creo que en certa medida
quería sentirme un pouco tola -
5:39 - 5:42porque pensei que así era
como o amor funciona. -
5:43 - 5:45Isto non debería sorprendernos,
-
5:45 - 5:47se consideramos que
segundo a Wikipedia, -
5:47 - 5:50hai 8 películas,
-
5:50 - 5:5214 cancións,
-
5:52 - 5:55dous albums e unha novela
co título "Amor tolo". -
5:56 - 5:59Unha hora e media máis tarde,
volveu á habitación. -
5:59 - 6:00Arranxamos as cousas.
-
6:00 - 6:03Pasamos outra semana xuntos
maiormente felices, -
6:03 - 6:04e despois, cando volvín á casa,
-
6:04 - 6:09pensei " isto foi tan terrible e xenial
-
6:10 - 6:12isto debe ser amor real"
-
6:13 - 6:16Esperaba que o meu primeiro amor
fose coma unha loucura -
6:16 - 6:20e por suposto,
cumprín coas miñas expectativas. -
6:20 - 6:22Pero amar a alguén así
-
6:22 - 6:26coma se o meu benestar dependese
de que el me amase coma eu o amaba -
6:26 - 6:28non foi bo para min
-
6:28 - 6:29ou para el.
-
6:30 - 6:34Pero sospeito que esta experiencia
do amor non é tan pouco frecuente. -
6:34 - 6:38A maioría de nós está un pouco tolo
nas primeiras fases do amor romántico. -
6:39 - 6:43De feito, hai un estudo que confirma
que isto en certa maneira é normal -
6:43 - 6:45porque, falando en términos
neuroquímicos -
6:45 - 6:50o amor romántico e as enfermidades mentais non son tan fáciles de distinguir.
-
6:51 - 6:52É verdade.
-
6:52 - 6:57Este estudo de 1999 usou análises de sangue
-
6:57 - 7:00para confirmar que os niveles de serotonina
de alguén que acaba de namorarse -
7:00 - 7:03son moi parecidos
aos niveles de serotonina -
7:03 - 7:06da xente diagnosticada con
desorde obsesivo-compulsivo. -
7:06 - 7:07(risa)
-
7:07 - 7:10Si, e baixos niveis de serotonina
-
7:10 - 7:13tamén están asociados con
épocas de desorden afectivos -
7:13 - 7:15e depresión.
-
7:16 - 7:18Polo que hai evidencia
-
7:18 - 7:22de que o amor está asociado a cambios
no noso humor e comportamento -
7:22 - 7:26E hai outros estudos que confirman
-
7:26 - 7:30que a maioría das relacións
comezan desta maneira. -
7:31 - 7:35Os investigadores pensan que
os baixos niveles de serotonina -
7:35 - 7:39están relacionados co pensamento
obsesivo do obxecto do amor, -
7:39 - 7:43que é este sentimento de que alguén
camiña polo noso cerebro constantemente. -
7:43 - 7:46E a maioría de nós séntese así
cando nos enamoramos. -
7:46 - 7:49Pero as boas noticias son
que non dura tanto tempo -
7:49 - 7:52normalmente duns poucos meses
a un par de anos. -
7:53 - 7:56Cando volvín da miña viaxe
por Sudamérica -
7:56 - 8:00pasei moito tempo soa na
miña habitación -
8:00 - 8:01mirando o meu mail,
-
8:01 - 8:04desesperada por escoitar do
rapaz que eu amaba. -
8:05 - 8:10Decidín que se os meus amigos non podían
comprender os meus sentimentos de dor, -
8:10 - 8:12entón non necesitaba a súa amizade.
-
8:12 - 8:14Así que parei de saír coa maioría deles.
-
8:14 - 8:19E foi probablemente o ano máis
infeliz da miña vida. -
8:19 - 8:23Pero penso que era o meu traballo
sentirme miserable -
8:24 - 8:26porque se eu podía ser miserable,
-
8:26 - 8:28podería demostrar o moito que o amaba.
-
8:28 - 8:30E se podía demostralo,
-
8:30 - 8:33entón acabariamos xuntos máis
tarde ou máis cedo. -
8:34 - 8:36Isto é pura loucura,
-
8:36 - 8:39porque non hai unha lei cósmica
-
8:39 - 8:42que diga que un gran sufrimento equivale
a unha gran recompensa, -
8:42 - 8:46pero falamos do amor coma se fose verdade.
-
8:47 - 8:51As nosas experiencias no amor
son tanto biolóxicas coma culturais. -
8:52 - 8:54A nosa bioloxía dítanos que o amor é bo
-
8:54 - 8:57activando estes circuitos de recompensa
nos nosos cerebros, -
8:57 - 9:02e dinos que o amor é dor cando,
despois dunha pelexa ou ruptura, -
9:02 - 9:05a recompensa neuroquímica é
a rehabilitación. -
9:05 - 9:08E de feito - e poida que xa
o escoitásedes- -
9:08 - 9:09falando en términos neuroquímicos,
-
9:09 - 9:13pasar unha ruptura e coma
rehabilitarse dunha adicción á cocaína -
9:14 - 9:15o que eu encontro tranquilizante.
-
9:15 - 9:16(risas)
-
9:17 - 9:20A nosa cultura usa a linguaxe
-
9:20 - 9:23para dar forma e reforzar
estas ideas sobre o amor. -
9:23 - 9:25Neste caso estamos a falar
das metáforas sobre a dor, -
9:25 - 9:27a adicción e a loucura.
-
9:28 - 9:30É un interesante bucle.
-
9:30 - 9:34O amor é poderoso e ás veces doloroso,
-
9:34 - 9:37e expresámolo a través das
nosas palabras e historias, -
9:37 - 9:40pero as nosas palabras e historias
prepárannos -
9:40 - 9:43para esperar que o amor sexa
poderoso e doloroso. -
9:44 - 9:47O que é interesante para min
é que todo isto pasa -
9:47 - 9:50nunha cultura que valora
a monogamía para toda a vida. -
9:51 - 9:53Parece que o queremos todo:
-
9:53 - 9:55queremos o amor que se
sente coma loucura -
9:56 - 9:59e queremos que dure toda a vida.
-
10:00 - 10:01É terrible.
-
10:01 - 10:03(risa)
-
10:04 - 10:05Para arranxar isto,
-
10:05 - 10:10temos ou que cambiar a cultura
ou cambiar as nosas expectativas. -
10:11 - 10:15Imaxino que se todos fósemos
menos pasivos no amor -
10:16 - 10:20e fósemos máis seguros,
máis abertos de mente, máis xenerosos -
10:20 - 10:23e en vez de "caer" no amor,
-
10:23 - 10:25camiñásemos no amor.
-
10:26 - 10:28Sei que isto é pedir demasiado,
-
10:28 - 10:32pero non son a primeira persoa
que suxire isto. -
10:33 - 10:36No libro "As metáforas polas
que vivimos" -
10:36 - 10:41os lingüistas Mark Johnson e George Lakoff
suxiren una solución moi interesante -
10:41 - 10:42para este dilema,
-
10:42 - 10:45que é cambiar o uso das nosas metáforas.
-
10:46 - 10:50Comentan que as metáforas dan forma
a maneira na que percibimos o mundo, -
10:51 - 10:55e poden actuar coma unha guía
para accións futuras -
10:55 - 10:56coma se fosen unha profecía.
-
10:57 - 11:01Johson e Lakoff suxiren
unha nova metáfora para o amor: -
11:02 - 11:04amor coma una obra de arte en conxunto.
-
11:05 - 11:08Encántame esta maneira
de pensar no amor. -
11:09 - 11:13Os lingüistas falan sobre as metáforas
coma se tivesen vinculacións, -
11:13 - 11:16que é esencialmente a manera de considerar todas as implicacións
-
11:16 - 11:19das ideas contidas nunha metáfora.
-
11:19 - 11:22Johnson e Lakoff falan sobre todo
-
11:22 - 11:24o que implica traballar conxuntamente
nunha obra de arte: -
11:25 - 11:29esforzo, compromiso, paciencia,
os mesmos obxetivos na vida. -
11:30 - 11:33Estas ideas encaixan na nosa cultura
-
11:34 - 11:36no compromiso das largas
relacións románticas, -
11:36 - 11:39pero tamén encaixan para
outros tipos de relacións, -
11:40 - 11:46curta duración, casual, poliamorosas,
non monógamas, asexuais... -
11:46 - 11:50porque esta metáfora engloba
ideas moito máis complexas -
11:50 - 11:52á experiencia de amar a alguén.
-
11:53 - 11:57Se o amor é a creación dunha
obra de arte en conxunto -
11:57 - 12:00entón o amor é unha
experiencia artística. -
12:02 - 12:03O amor é impredicible,
-
12:04 - 12:06o amor é creativo,
-
12:07 - 12:11o amor require comunicación
e disciplina, -
12:11 - 12:14é frustrante e emocionalmente
esixente. -
12:15 - 12:18O amor envolve tanto alegría
coma dor. -
12:19 - 12:22Ultimamente cada experiencia
no amor é diferente. -
12:24 - 12:25Cando era cativa,
-
12:25 - 12:30nunca me ocurreu que se me permitise
pedir máis do amor, -
12:30 - 12:34que eu non tiña que aceptar
calquera cousa que o amor me ofrecese. -
12:35 - 12:38Cando unha Xulieta de 14 anos coñece
-
12:38 - 12:42ou cando unha Xulieta de 14 anos
non pode estar con Romeo -
12:42 - 12:45o que coñeceu catro días antes,
-
12:45 - 12:49ela non se sente decepcionada
ou con ansiedade -
12:49 - 12:50En que punto está ela?
-
12:50 - 12:52Ela quere morir.
-
12:52 - 12:53Verdade?
-
12:53 - 12:56E só coma recordatorio
neste punto da obra, -
12:56 - 12:57acto tres de cinco,
-
12:57 - 12:59Romeo non está morto.
-
13:00 - 13:01El está vivo,
-
13:01 - 13:02está san,
-
13:02 - 13:05tan só desapareceu da cidade.
-
13:06 - 13:12Eu entendo que a Verona do século XVI
non é coma a Norte América contemporánea, -
13:12 - 13:15e porén cando lin
por primeira vez esta novela -
13:15 - 13:17tamén ós 14,
-
13:17 - 13:20o sufrimento de Xulieta tiña
sentido para min. -
13:21 - 13:27Remplanteando o amor coma algo
que se pode crear con alguén que admiro, -
13:27 - 13:29e non coma algo que simplemente
me sucede -
13:29 - 13:32sen o meu control ou consentimento
-
13:32 - 13:33é motivador.
-
13:34 - 13:35É aínda difícil.
-
13:35 - 13:41O amor fainos sentir coma
unha loucura ás veces -
13:41 - 13:43e cando me sinto moi frustrada
-
13:43 - 13:44teño que recordar:
-
13:45 - 13:48o meu traballo nesta relación
é falar coa miña parella -
13:48 - 13:50sobre o que queremos facer xuntos.
-
13:52 - 13:54Isto tampouco é doado.
-
13:55 - 13:58Pero é moito mellor ca a alternativa,
-
13:59 - 14:01que é o sentimento de loucura,
-
14:03 - 14:08Esta versión do amor non vai de gañar
ou perder o afecto de alguén. -
14:09 - 14:12No seu lugar require que
confíes na túa parella -
14:12 - 14:15e fales das cousas cando
a confianza é difícil -
14:15 - 14:18o cal soa moi simple,
-
14:18 - 14:22pero é en realidade revolucionario
en certo sentido, un acto radical. -
14:23 - 14:26Iso é porque tes que pararte a
pensar sobre tí mesmo, -
14:27 - 14:30o que estás a gañar e a perder
na túa relación de parella -
14:30 - 14:34e comezas a pensar
sobre o que tes que ofrecer. -
14:35 - 14:38Esta versión do amor
permítenos dicir cousas como, -
14:38 - 14:43"Non somos bos colaboradores.
Ó mellor isto non é para nós" -
14:44 - 14:48ou " esta relación foi máis curta
do que tiña planeado -
14:48 - 14:50pero aínda así foi bonita"
-
14:51 - 14:54O bonito dunha obra de arte
en conxunto -
14:54 - 14:57é que non se vai pintar ou debuxar
ou esculpir a si mesma. -
14:57 - 15:01Esta versión do amor permítenos
decidir coma se vai ver. -
15:01 - 15:02Grazas.
-
15:02 - 15:04(Aplauso)
- Title:
- Unha mellor maneira de falar do amor
- Speaker:
- Mandy Len Catron
- Description:
-
No amor, "caemos". Estamos golpeados, esvaecidos (Metáforas do amor en inglés). Ardemos con paixón. O amor fainos tolear e ponnos enfermos. Doénos o corazón e rómpese. Falar do amor desta maneira dá forma ao xeito en que o experimentamos, di a escritora Mandy Len Catron. Nesta exposición fala para calquera que algunha vez estivese namorado. Catron destaca unha metáfora diferente que pode axudarnos a atopar máis alegría e menos sufrimento no amor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 15:17
Xosé María Moreno approved Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Xosé María Moreno edited Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Xosé María Moreno accepted Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Xosé María Moreno edited Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Xosé María Moreno edited Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Xosé María Moreno edited Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Élida Tato edited Galician subtitles for A better way to talk about love | ||
Élida Tato edited Galician subtitles for A better way to talk about love |