0:00:00.553,0:00:04.853
Hoxe quero falar sobre [br]como falamos do amor

0:00:05.237,0:00:06.387
e especificamente

0:00:06.411,0:00:09.846
quero falar do que está mal [br]na nosa maneira de falar do amor.

0:00:10.673,0:00:14.080
A maioría de nós namorarémonos [br]unhas pocas veces

0:00:14.104,0:00:15.569
no transcurso das nosas vidas,

0:00:15.593,0:00:19.803
e en Inglés existe esta metáfora [br]"falling (caer)"

0:00:19.827,0:00:22.841
é realmente a maneira como[br]se fala sobre esta experiencia

0:00:23.592,0:00:24.743
Non sei vós,

0:00:24.767,0:00:26.694
pero cando eu imaxino esta metáfora,

0:00:26.718,0:00:29.596
o que vexo é como sacado[br]dos debuxos animados

0:00:30.076,0:00:31.372
temos un home,

0:00:31.396,0:00:33.113
camiñando pola rúa

0:00:33.137,0:00:36.249
sen decatarse, pasa sobre [br]un sumidoiro aberto

0:00:36.273,0:00:39.934
e cae en picado por el.

0:00:39.958,0:00:44.038
E imaxínoo deste xeito[br]porque caer non é saltar.

0:00:44.769,0:00:46.801
Caer é accidental.

0:00:46.825,0:00:48.727
É incontrolábel

0:00:48.751,0:00:52.276
É algo que nos pasa sen o noso consentimento

0:00:52.300,0:00:53.493
E isto

0:00:53.517,0:00:57.084
é a maneira principal como falamos[br]de empezar unha nova relación.

0:00:58.336,0:01:02.103
Son unha escritora e tamén [br]unha profesora de inglés,

0:01:02.127,0:01:04.412
o que significa que o meu traballo [br]é pensar nas palabras.

0:01:04.436,0:01:08.586
Poderíase dicir que me pagan por dicir [br]que a linguaxe que usamos importa,

0:01:08.610,0:01:10.710
e gustaríame dicir que[br]moitas das metáforas que usamos

0:01:12.834,0:01:14.401
falan do amor

0:01:14.425,0:01:16.248
poida que a maioría delas

0:01:16.272,0:01:17.673
sexan un problema.

0:01:18.700,0:01:20.593
Cando namoramos, "caemos"

0:01:21.766,0:01:23.231
Coma se nos golpeasen.

0:01:23.255,0:01:24.651
Coma se nos esmagasen.

0:01:25.331,0:01:26.701
Coma se nos fósemos a desmaiar

0:01:27.186,0:01:28.983
Ardemos con paixón.

0:01:29.738,0:01:31.715
O amor toléanos

0:01:31.739,0:01:33.303
e enférmanos.

0:01:33.796,0:01:35.156
Doénos os corazóns

0:01:35.180,0:01:37.186
e despois rompen.

0:01:38.226,0:01:41.370
As nosas metáfotas igualan [br]a experiencia de amar a alguén

0:01:41.394,0:01:44.047
ata a extrema violencia [br]ou enfermidade.

0:01:44.071,0:01:46.156
(risas)

0:01:47.101,0:01:48.252
É verdade.

0:01:48.276,0:01:50.259
E sinálanos coma as víctimas

0:01:50.283,0:01:53.642
de circunstancias inevitábeis.

0:01:54.547,0:01:57.270
A miña favorita é "azoutado"

0:01:57.294,0:02:00.148
que é o participio pasado [br]da palabra "azoute".

0:02:00.172,0:02:03.240
Se ti buscas esta palabra no [br]dicionario

0:02:03.264,0:02:04.288
(risas)

0:02:04.312,0:02:08.830
poderédes ver que pode ser definida[br]coma "aflicción dolorosa"

0:02:08.854,0:02:11.705
e " estar moi moi namorado".

0:02:13.716,0:02:17.060
Eu relaciono a palabra "azoute" [br]cun contexto moi particular,

0:02:17.084,0:02:18.648
que é o Vello Testamento.

0:02:19.560,0:02:24.308
Só no libro do Éxodo hai [br]16 referencias ó azoute,

0:02:24.332,0:02:28.105
que é a palabra que a Biblia usa[br]para a vinganza dun Deus cabreado.

0:02:28.129,0:02:29.850
(risa)

0:02:29.874,0:02:32.579
Aquí empregamos a mesma palabra[br]para falar do amor

0:02:32.603,0:02:35.029
que para falar da praga de lagostas.

0:02:35.053,0:02:36.081
(risa)

0:02:36.105,0:02:37.361
verdade?

0:02:37.385,0:02:39.477
como é que pasou isto?

0:02:39.501,0:02:43.492
Como acabamos asociando o amor [br]cunha gran dor e sufrimento?

0:02:43.516,0:02:47.505
E por que falamos desta maneira[br]sobre unha boa experiencia

0:02:47.529,0:02:49.633
como se fósemos vítimas?

0:02:50.556,0:02:52.247
Estas son preguntas difíciles,

0:02:52.271,0:02:53.917
pero teño algunhas teorías.

0:02:53.941,0:02:55.180
E pensándoo detalladamente,

0:02:55.204,0:02:57.832
quero centrarme[br]nunha metáfora en particular

0:02:57.856,0:03:00.027
que é a idea do amor como loucura.

0:03:01.088,0:03:03.795
Cando primeiramente empecei a buscar[br]sobre o amor romántico,

0:03:03.819,0:03:06.580
encontrei estas metáforas sobre a loucura en todas partes.

0:03:06.604,0:03:08.707
A historia da cultura occidental

0:03:08.731,0:03:12.668
está chea de linguaxe que iguala [br]o amor coas enfermidades mentais.

0:03:13.440,0:03:15.367
Estos son alguns exemplos.

0:03:15.391,0:03:16.734
William Shakespeare:

0:03:16.758,0:03:18.191
" O amor e meramente loucura"

0:03:18.215,0:03:19.532
de "Como gostedes".

0:03:20.092,0:03:21.349
Friedrich Nietzsche:

0:03:21.373,0:03:23.876
"Sempre hai algo de loucura no amor"

0:03:24.559,0:03:27.425
"E tenme, tenme parecendo [br]tan loucamente namorada"

0:03:27.449,0:03:29.518
(risa)

0:03:29.542,0:03:32.140
da gran filósofa,[br]Beyoncé Knowles.

0:03:32.164,0:03:33.625
(risas)

0:03:35.083,0:03:37.917
Namoreime por primeira vez[br]cando tiña 20 anos

0:03:37.941,0:03:41.120
e foi unha relación bastante turbulenta[br]dende o principio.[br]

0:03:41.459,0:03:44.664
E foi unha relación a distancia [br]os primeiros dous anos,

0:03:44.688,0:03:49.284
o que significaba grandes [br]subidas e baixadas.

0:03:49.794,0:03:51.998
Podo recordar un momento en particular.

0:03:52.580,0:03:55.925
Estaba sentada nunha cama [br]nun hostal en Sudamérica,

0:03:55.949,0:03:59.645
e vin a persoa que amaba [br]saíndo da habitación.

0:04:00.151,0:04:01.764
E era tarde.

0:04:01.788,0:04:03.048
Era case medianoite

0:04:03.072,0:04:05.049
tivemos unha pelexa na cea,

0:04:05.073,0:04:07.022
e cando volvimos á nosa habitación,

0:04:07.046,0:04:09.771
tirou as cousas na maleta e estourou.

0:04:11.141,0:04:14.400
Ainda que non podo recordar [br]polo qué discutimos

0:04:14.424,0:04:18.479
podo recordar perfectamente[br]como me sentín cando se foi.

0:04:19.122,0:04:22.667
Tiña 22 anos e era a miña primeira vez[br]nun país en vías de desenvolvemento,

0:04:23.424,0:04:25.679
e estaba completamente soa.

0:04:26.412,0:04:29.779
Tiña unha semana máis [br]ata o meu voo a casa,

0:04:29.803,0:04:32.171
e sabía o nome da cidade [br]na que estaba

0:04:32.195,0:04:35.778
e o nome da cidade da que [br]precisaba voar ata casa,

0:04:35.802,0:04:39.058
pero non tiña nin idea de [br]coma volver.

0:04:39.842,0:04:43.019
Non tiña unha guía e tiña [br]moi poucos cartos

0:04:43.043,0:04:44.813
e non falaba nada de español.

0:04:45.547,0:04:47.644
Alguén máis aventureiro ca min

0:04:47.668,0:04:50.098
podería ver isto coma [br]unha oportunidade

0:04:50.122,0:04:51.952
pero eu paraliceime.

0:04:52.406,0:04:54.223
Seguía alí sentada

0:04:54.738,0:04:56.781
e comecei a chorar.

0:04:57.357,0:04:59.728
Pero a pesar do meu pánico

0:04:59.752,0:05:02.322
unha voceciña na miña cabeza pensou,[br]

0:05:02.346,0:05:04.683
"Guau, iso foi dramático.

0:05:04.707,0:05:07.406
Debo estar facendo[br]esta cousa do amor moi ben"

0:05:07.430,0:05:09.218
(risas)

0:05:09.242,0:05:13.762
Porque parte de min quería[br]sentirse miserable no amor.

0:05:14.226,0:05:17.666
E soame raro agora pero aos 22

0:05:17.690,0:05:20.835
desexaba ter experiencias dramáticas,

0:05:20.859,0:05:26.057
e nese momento era irracional, [br]furiosa e estaba desfeita,

0:05:26.081,0:05:27.305
e estrañamente,

0:05:27.329,0:05:30.705
pensei que isto xustificaba [br]os meus sentimentos

0:05:30.729,0:05:32.568
polo rapaz que acababa de deixarme.

0:05:34.163,0:05:38.526
Creo que en certa medida [br]quería sentirme un pouco tola

0:05:38.550,0:05:42.082
porque pensei que así era[br]como o amor funciona.

0:05:43.141,0:05:44.948
Isto non debería sorprendernos,

0:05:44.972,0:05:47.426
se consideramos que [br]segundo a Wikipedia,

0:05:47.450,0:05:49.723
hai 8 películas,

0:05:49.747,0:05:51.744
14 cancións,

0:05:51.768,0:05:54.965
dous albums e unha novela[br]co título "Amor tolo".

0:05:55.837,0:05:58.963
Unha hora e media máis tarde,[br]volveu á habitación.

0:05:58.987,0:06:00.138
Arranxamos as cousas.

0:06:00.162,0:06:02.979
Pasamos outra semana xuntos[br]maiormente felices,

0:06:03.003,0:06:04.435
e despois, cando volvín á casa,

0:06:04.459,0:06:09.443
pensei " isto foi tan terrible e xenial

0:06:09.989,0:06:11.704
isto debe ser amor real"

0:06:13.006,0:06:15.706
Esperaba que o meu primeiro amor [br]fose coma unha loucura

0:06:15.730,0:06:19.510
e por suposto, [br]cumprín coas miñas expectativas.

0:06:19.941,0:06:21.632
Pero amar a alguén así

0:06:21.656,0:06:25.751
coma se o meu benestar dependese[br]de que el me amase coma eu o amaba

0:06:25.775,0:06:27.868
non foi bo para min

0:06:27.892,0:06:29.042
ou para el.

0:06:29.850,0:06:33.551
Pero sospeito que esta experiencia [br]do amor non é tan pouco frecuente.

0:06:34.026,0:06:38.237
A maioría de nós está un pouco tolo[br]nas primeiras fases do amor romántico.

0:06:38.815,0:06:42.631
De feito, hai un estudo que confirma[br]que isto en certa maneira é normal

0:06:43.280,0:06:45.166
porque, falando en términos [br]neuroquímicos

0:06:45.190,0:06:49.752
o amor romántico e as enfermidades mentais non son tan fáciles de distinguir.

0:06:51.046,0:06:52.197
É verdade.

0:06:52.221,0:06:56.780
Este estudo de 1999 usou análises de sangue

0:06:56.804,0:06:59.898
para confirmar que os niveles de serotonina[br]de alguén que acaba de namorarse[br]

0:06:59.922,0:07:02.719
son moi parecidos [br]aos niveles de serotonina

0:07:02.743,0:07:06.048
da xente diagnosticada con [br]desorde obsesivo-compulsivo.

0:07:06.072,0:07:07.080
(risa)

0:07:07.104,0:07:09.801
Si, e baixos niveis de serotonina

0:07:09.825,0:07:13.427
tamén están asociados con [br]épocas de desorden afectivos

0:07:13.451,0:07:14.731
e depresión.

0:07:15.687,0:07:17.947
Polo que hai evidencia

0:07:17.971,0:07:22.319
de que o amor está asociado a cambios[br]no noso humor e comportamento

0:07:22.343,0:07:26.350
E hai outros estudos que confirman

0:07:26.374,0:07:30.064
que a maioría das relacións [br]comezan desta maneira.

0:07:30.660,0:07:34.823
Os investigadores pensan que [br]os baixos niveles de serotonina

0:07:34.847,0:07:38.882
están relacionados co pensamento [br]obsesivo do obxecto do amor,

0:07:38.906,0:07:42.964
que é este sentimento de que alguén[br]camiña polo noso cerebro constantemente.

0:07:42.988,0:07:45.919
E a maioría de nós séntese así[br]cando nos enamoramos.

0:07:45.943,0:07:49.069
Pero as boas noticias son [br]que non dura tanto tempo

0:07:49.093,0:07:52.266
normalmente duns poucos meses[br]a un par de anos.

0:07:53.352,0:07:56.160
Cando volvín da miña viaxe [br]por Sudamérica

0:07:56.184,0:07:59.761
pasei moito tempo soa na [br]miña habitación

0:07:59.785,0:08:01.125
mirando o meu mail,

0:08:01.149,0:08:03.512
desesperada por escoitar do [br]rapaz que eu amaba.

0:08:04.545,0:08:09.893
Decidín que se os meus amigos non podían [br]comprender os meus sentimentos de dor,

0:08:09.917,0:08:11.866
entón non necesitaba a súa amizade.

0:08:11.890,0:08:13.973
Así que parei de saír coa maioría deles.

0:08:14.387,0:08:18.581
E foi probablemente o ano máis[br]infeliz da miña vida.

0:08:19.086,0:08:23.200
Pero penso que era o meu traballo[br]sentirme miserable

0:08:23.849,0:08:25.641
porque se eu podía ser miserable,

0:08:25.665,0:08:28.332
podería demostrar o moito que o amaba.

0:08:28.356,0:08:30.241
E se podía demostralo,

0:08:30.265,0:08:33.219
entón acabariamos xuntos máis [br]tarde ou máis cedo.

0:08:34.050,0:08:36.138
Isto é pura loucura,

0:08:36.162,0:08:38.557
porque non hai unha lei cósmica

0:08:38.581,0:08:41.943
que diga que un gran sufrimento equivale[br]a unha gran recompensa,

0:08:42.478,0:08:46.382
pero falamos do amor coma se fose verdade.

0:08:47.463,0:08:51.139
As nosas experiencias no amor [br]son tanto biolóxicas coma culturais.

0:08:51.774,0:08:54.233
A nosa bioloxía dítanos que o amor é bo

0:08:54.257,0:08:57.411
activando estes circuitos de recompensa[br]nos nosos cerebros,

0:08:57.435,0:09:02.055
e dinos que o amor é dor cando, [br]despois dunha pelexa ou ruptura,

0:09:02.079,0:09:04.689
a recompensa neuroquímica é [br]a rehabilitación.

0:09:05.155,0:09:07.597
E de feito - e poida que xa [br]o escoitásedes-

0:09:07.621,0:09:09.465
falando en términos neuroquímicos,

0:09:09.489,0:09:12.923
pasar unha ruptura e coma [br]rehabilitarse dunha adicción á cocaína

0:09:13.675,0:09:15.311
o que eu encontro tranquilizante.

0:09:15.335,0:09:16.485
(risas)

0:09:17.066,0:09:19.898
A nosa cultura usa a linguaxe

0:09:19.922,0:09:22.703
para dar forma e reforzar[br]estas ideas sobre o amor.

0:09:22.727,0:09:25.351
Neste caso estamos a falar [br]das metáforas sobre a dor,

0:09:25.375,0:09:26.890
a adicción e a loucura.

0:09:27.826,0:09:30.270
É un interesante bucle.

0:09:30.294,0:09:33.811
O amor é poderoso e ás veces doloroso,

0:09:33.835,0:09:36.600
e expresámolo a través das [br]nosas palabras e historias,

0:09:37.182,0:09:39.680
pero as nosas palabras e historias [br]prepárannos

0:09:39.704,0:09:43.166
para esperar que o amor sexa [br]poderoso e doloroso.

0:09:43.955,0:09:47.128
O que é interesante para min [br]é que todo isto pasa

0:09:47.152,0:09:49.875
nunha cultura que valora [br]a monogamía para toda a vida.

0:09:50.658,0:09:52.719
Parece que o queremos todo:

0:09:52.743,0:09:55.094
queremos o amor que se [br]sente coma loucura

0:09:55.718,0:09:58.864
e queremos que dure toda a vida.

0:09:59.561,0:10:01.124
É terrible.

0:10:01.148,0:10:02.677
(risa)

0:10:03.853,0:10:05.449
Para arranxar isto,

0:10:05.473,0:10:10.498
temos ou que cambiar a cultura [br]ou cambiar as nosas expectativas.[br]

0:10:11.408,0:10:15.001
Imaxino que se todos fósemos [br]menos pasivos no amor

0:10:15.642,0:10:19.788
e fósemos máis seguros,[br]máis abertos de mente, máis xenerosos[br]

0:10:19.812,0:10:23.113
e en vez de "caer" no amor,

0:10:23.137,0:10:25.362
camiñásemos no amor.

0:10:26.223,0:10:28.152
Sei que isto é pedir demasiado,

0:10:28.176,0:10:31.650
pero non son a primeira persoa [br]que suxire isto.

0:10:33.012,0:10:35.521
No libro "As metáforas polas [br]que vivimos"

0:10:35.545,0:10:40.659
os lingüistas Mark Johnson e George Lakoff[br]suxiren una solución moi interesante

0:10:40.683,0:10:41.901
para este dilema,

0:10:42.491,0:10:44.907
que é cambiar o uso das nosas metáforas.

0:10:45.795,0:10:50.212
Comentan que as metáforas dan forma [br]a maneira na que percibimos o mundo,

0:10:51.071,0:10:54.569
e poden actuar coma unha guía [br]para accións futuras

0:10:54.593,0:10:56.481
coma se fosen unha profecía.

0:10:57.489,0:11:01.045
Johson e Lakoff suxiren [br]unha nova metáfora para o amor:

0:11:01.977,0:11:04.091
amor coma una obra de arte en conxunto.

0:11:04.872,0:11:07.922
Encántame esta maneira[br]de pensar no amor.

0:11:09.028,0:11:12.550
Os lingüistas falan sobre as metáforas [br]coma se tivesen vinculacións,

0:11:12.574,0:11:16.370
que é esencialmente a manera de considerar todas as implicacións

0:11:16.394,0:11:19.326
das ideas contidas nunha metáfora.

0:11:19.350,0:11:22.259
Johnson e Lakoff falan sobre todo

0:11:22.283,0:11:24.435
o que implica traballar conxuntamente [br]nunha obra de arte:

0:11:24.976,0:11:29.131
esforzo, compromiso, paciencia,[br]os mesmos obxetivos na vida.

0:11:29.655,0:11:33.485
Estas ideas encaixan na nosa cultura

0:11:33.509,0:11:35.582
no compromiso das largas [br]relacións románticas,

0:11:35.606,0:11:39.217
pero tamén encaixan para [br]outros tipos de relacións,

0:11:40.020,0:11:45.676
curta duración, casual, poliamorosas,[br]non monógamas, asexuais...

0:11:45.700,0:11:49.585
porque esta metáfora engloba [br]ideas moito máis complexas

0:11:49.609,0:11:51.649
á experiencia de amar a alguén.

0:11:52.670,0:11:57.064
Se o amor é a creación dunha [br]obra de arte en conxunto

0:11:57.088,0:12:00.500
entón o amor é unha [br]experiencia artística.

0:12:01.524,0:12:03.419
O amor é impredicible,

0:12:04.153,0:12:06.177
o amor é creativo,

0:12:06.898,0:12:11.031
o amor require comunicación[br]e disciplina,

0:12:11.055,0:12:14.244
é frustrante e emocionalmente [br]esixente.

0:12:14.677,0:12:18.027
O amor envolve tanto alegría [br]coma dor.

0:12:18.742,0:12:22.361
Ultimamente cada experiencia [br]no amor é diferente.

0:12:23.759,0:12:25.386
Cando era cativa,

0:12:25.410,0:12:30.078
nunca me ocurreu que se me permitise[br]pedir máis do amor,

0:12:30.102,0:12:33.795
que eu non tiña que aceptar[br]calquera cousa que o amor me ofrecese.

0:12:34.775,0:12:38.104
Cando unha Xulieta de 14 anos coñece

0:12:38.128,0:12:42.053
ou cando unha Xulieta de 14 anos [br]non pode estar con Romeo

0:12:42.077,0:12:44.714
o que coñeceu catro días antes,

0:12:44.738,0:12:48.548
ela non se sente decepcionada [br]ou con ansiedade

0:12:49.022,0:12:50.379
En que punto está ela?

0:12:50.403,0:12:51.697
Ela quere morir.

0:12:52.236,0:12:53.387
Verdade?

0:12:53.411,0:12:55.880
E só coma recordatorio[br]neste punto da obra,

0:12:55.904,0:12:57.212
acto tres de cinco,

0:12:57.236,0:12:59.057
Romeo non está morto.

0:12:59.641,0:13:00.981
El está vivo,

0:13:01.005,0:13:02.393
está san,

0:13:02.417,0:13:04.611
tan só desapareceu da cidade.

0:13:05.853,0:13:11.854
Eu entendo que a Verona do século XVI [br]non é coma a Norte América contemporánea,

0:13:11.878,0:13:14.856
e porén cando lin [br]por primeira vez esta novela

0:13:14.880,0:13:17.273
tamén ós 14,

0:13:17.297,0:13:19.980
o sufrimento de Xulieta tiña [br]sentido para min.

0:13:21.295,0:13:26.652
Remplanteando o amor coma algo[br]que se pode crear con alguén que admiro,

0:13:26.676,0:13:29.120
e non coma algo que simplemente[br]me sucede

0:13:29.144,0:13:31.666
sen o meu control ou consentimento

0:13:31.690,0:13:33.295
é motivador.

0:13:33.779,0:13:35.397
É aínda difícil.

0:13:35.421,0:13:40.953
O amor fainos sentir coma[br]unha loucura ás veces

0:13:40.977,0:13:43.092
e cando me sinto moi frustrada

0:13:43.116,0:13:44.446
teño que recordar:

0:13:44.995,0:13:48.339
o meu traballo nesta relación [br]é falar coa miña parella

0:13:48.363,0:13:50.414
sobre o que queremos facer xuntos.

0:13:51.923,0:13:54.257
Isto tampouco é doado.

0:13:54.756,0:13:58.203
Pero é moito mellor ca a alternativa,

0:13:58.672,0:14:01.449
que é o sentimento de loucura,

0:14:02.839,0:14:08.196
Esta versión do amor non vai de gañar [br]ou perder o afecto de alguén.

0:14:08.761,0:14:12.359
No seu lugar require que [br]confíes na túa parella

0:14:12.383,0:14:15.457
e fales das cousas cando [br]a confianza é difícil

0:14:15.481,0:14:17.927
o cal soa moi simple,

0:14:17.951,0:14:22.447
pero é en realidade revolucionario [br]en certo sentido, un acto radical.

0:14:23.062,0:14:26.326
Iso é porque tes que pararte a [br]pensar sobre tí mesmo,

0:14:27.230,0:14:30.371
o que estás a gañar e a perder[br]na túa relación de parella

0:14:30.395,0:14:33.792
e comezas a pensar [br]sobre o que tes que ofrecer.

0:14:34.811,0:14:38.216
Esta versión do amor [br]permítenos dicir cousas como,[br]

0:14:38.240,0:14:43.070
"Non somos bos colaboradores.[br]Ó mellor isto non é para nós"

0:14:43.733,0:14:47.594
ou " esta relación foi máis curta [br]do que tiña planeado

0:14:47.618,0:14:49.790
pero aínda así foi bonita"

0:14:50.836,0:14:53.626
O bonito dunha obra de arte [br]en conxunto

0:14:53.650,0:14:56.541
é que non se vai pintar ou debuxar[br]ou esculpir a si mesma.

0:14:57.098,0:15:01.009
Esta versión do amor permítenos[br]decidir coma se vai ver.

0:15:01.033,0:15:02.184
Grazas.

0:15:02.208,0:15:04.231
(Aplauso)