Berlin duvarının doğuşu ve yıkılışı
-
0:07 - 0:1113 Ağustos 1961'in erken saatlerinde,
-
0:11 - 0:15Doğru Almanya inşaat işçileri
asker ve polisin gözetimi altında -
0:15 - 0:20Berlin şehri ve çevresinde
sokakları kazmaya -
0:20 - 0:22ve bariyer dikmeye başladı.
-
0:22 - 0:26Bu gece en utanç verici bölücü hatlarından
birinin başlangıcına işaret ediyordu: -
0:26 - 0:28Berlin Duvarı.
-
0:28 - 0:3110 yıl boyunca devam eden duvar inşaası
-
0:31 - 0:32mahallelerin içinden geçti,
-
0:32 - 0:34aileleri ayırdı
-
0:34 - 0:37ve sadece Almanya'yı değil, dünyayı böldü.
-
0:37 - 0:39Bu noktaya nasıl geldiğimizi anlamak için,
-
0:39 - 0:412. Dünya Savaşı'na dönmemiz gerekir.
-
0:41 - 0:43Amerika, İngiltere ve Fransa
-
0:43 - 0:47mihver devletlere karşı
Sovyet Birliği ile güçlerini birleştirdi. -
0:47 - 0:49Nazi Almanyasını yendikten sonra
-
0:49 - 0:53muzaffer ulusların her biri
ülkenin bir kısmını işgal etti. -
0:53 - 0:55Bölünme geçiçi olacaktı,
-
0:55 - 0:58ama eski müttefikler
kendilerini savaş sonrası -
0:58 - 1:01Avrupa vizyonlarıyla ilgili
anlaşmazlık içinde buldular. -
1:01 - 1:03Batılı güçler liberal piyasa
ekonomisini desteklerken -
1:03 - 1:08Sovyetler Birliği, zayıf bir Almanya dâhil
çevresinin itaatkar Komünist uluslarla -
1:08 - 1:10çevirili olmasını bekliyordu.
-
1:10 - 1:12İlişkiler gerilerken
-
1:12 - 1:15Batı'da Federal Almanya Cumhuriyeti oluştu
-
1:15 - 1:20ve bu arada Sovyetler Doğu'da
Alman Demokratik Cumhuriyetini kurdu. -
1:20 - 1:24Sovyet uydu devletleri, Batı
ticaret ve hareketini sınırladı, -
1:24 - 1:27yani adeta geçilemez bir sınır oluştu.
-
1:27 - 1:30Bu da Demir Perde olarak biliniyor.
-
1:30 - 1:35Eski Almanya başkenti Berlin'de
işler özellikle karmaşıktı. -
1:35 - 1:39Şehir, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin
Doğu Alman topraklarında bulunsa da, -
1:39 - 1:43savaş sonrası yapılan anlaşma
müttefiklere ortak yönetim sağladı. -
1:43 - 1:47Amerika, İngiltere ve Fransa
Berlin'in batı bölgesinde -
1:47 - 1:49Demoktarik bir bölge oluşturdu.
-
1:49 - 1:53Doğu Almanyalıların ülkeyi terk
etmesi resmi olarak yasak iken, -
1:53 - 1:56Berlin'de, Batı yakasına
geçmek için yürümek -
1:56 - 1:58veya metroya, tramvaya
-
1:58 - 1:59veya otobüse binmek yeterli,
-
1:59 - 2:03sonrasında ister Batı Almanya'ya
ister başka yere gitmek mümkündü. -
2:03 - 2:07Bu açık sınır Doğu Almanya
yönetimi için bir sorun oluşturdu. -
2:07 - 2:11Hitler'e karşı Komünist direnişi temsil
etmek için bir hak iddia ettiler -
2:11 - 2:15ve Batı Almanya'yı Nazi rejiminin
bir devamı olarak gösterdiler. -
2:15 - 2:19A.B.D. ve müteffikleri Batı Almanya'nın
yeniden yapılanmasına para akıtırken -
2:19 - 2:23Sovyetler Birliği savaş tazminatı olarak
Doğu'dan kaynakları çıkararak -
2:23 - 2:27planlı ekonomisini daha
az rekabetçi yapıyordu. -
2:27 - 2:31Doğu Almanya'da yaşam
en ufak ihanet ihtimaline karşı -
2:31 - 2:35telefon dinlemeleri ve muhbirleriyle
vatandaşları takip eden -
2:35 - 2:38gizli polis Stasi'nin kontrol altındaydı.
-
2:38 - 2:41Doğu'da ücretsiz sağlık
hizmeti ve eğitim varken, -
2:41 - 2:43Batı daha yüksek gelir,
-
2:43 - 2:45daha çok tüketim eşyası
-
2:45 - 2:47ve daha fazla kişisel özgürlük sağlıyordu.
-
2:47 - 2:531961 yılında, yaklaşık 3,5 milyon insan,
Doğu Almanya'nın neredeyse %20'si, -
2:53 - 2:56çoğu genç profesyonel dâhil
olmak üzere bölgeyi terk etti. -
2:56 - 2:58Daha fazla kaybı önlemek için,
-
2:58 - 3:03Doğu Almanya sınırı kapatmaya karar verdi
ve işte burada Berlin Duvarı ortaya çıktı. -
3:03 - 3:05Berlin boyunca 43 kilometre
-
3:05 - 3:08ve Doğru Almanya etrafında 112 km uzanan
-
3:08 - 3:12ilk engel dikenli tel ve
çit telinden oluşuyordu. -
3:12 - 3:15Bazı Berlinliler tellerin
üzerinden atlayarak -
3:15 - 3:17veya pencerelerden atlayarak kaçtı,
-
3:17 - 3:20fakat duvar uzadıkça
bu daha da zor hale geldi. -
3:20 - 3:271965 yılında, 106 km uzunluğunda,
3,6 metre yüksekliğinde, -
3:27 - 3:31üstünde tırmanmayı engelleyen düz
borular olan beton barikatlar eklendi. -
3:31 - 3:34İleriki yıllarda, bariyerler,
302 gözetleme kulesi ve 20 sığınak, -
3:34 - 3:35dikenli teller,
-
3:35 - 3:37bekçi köpekleri
-
3:37 - 3:41ve hatta mayınlarla güçlendirildi.
-
3:41 - 3:46Arkada paralel bir çit, ölüm şeridi
adıyla 100 metrelik bir alanı kapladı. -
3:46 - 3:50Sınırı geçmeye girişenleri
vurmakla görevlendirilmiş -
3:50 - 3:54yüzlerde bekçiye açık bir görüş
sağlaması için bu bölgedeki -
3:54 - 3:57tüm binalar yıkılmış ve
zemin toprakla doldurulmuş. -
3:57 - 4:03Yine de, 1961 ve 1989 yılları arasında
neredeyse 5 bin kişi Doğu Almanya'dan -
4:03 - 4:07kaçmayı başarmıştı.
-
4:07 - 4:10Bunlardan bazısı yurt dışındayken
kaçan diplomat veya atletlerdi, -
4:10 - 4:13fakat diğerleri tünel kazan,
-
4:13 - 4:15kanalı yüzen,
-
4:15 - 4:17sıcak hava balonu uçuran
-
4:17 - 4:21ve hatta çaldığı tankla duvara
çarpan sıradan vatandaşlardı. -
4:21 - 4:22Yine de risk çok yüksekti.
-
4:22 - 4:26138'den fazla insan
kaçmaya çalışırken öldü. -
4:26 - 4:31Kimisi yardım etmekten aciz olan
Batı Almanların gözleri önünde vuruldu. -
4:31 - 4:36Duvar, iş gücünün kaçmasını engelleyerek
Doğu Almanya'nın ekonomisini dengeledi, -
4:36 - 4:38fakat itibarını zedeleyerek
-
4:38 - 4:42Komünist baskının
küresel bir sembolü oldu. -
4:42 - 4:44Doğu ile uzlaşmanın bir parçası olarak
-
4:44 - 4:491972 Anlaşması Doğu Almanya'yı
pratik olarak tanırken -
4:49 - 4:54Batı Almanya nihai birleşme
umutlarını koruyordu. -
4:54 - 4:57Doğu rejimi kademeli olarak
aile ziyaretlerine izin verse de -
4:57 - 5:01meşakkatli bürokratik işlemler
ve yüksek ücretlerle insanları -
5:01 - 5:05bu hakları kullanma
konusunda yıldırmaya çalıştı. -
5:05 - 5:08Ama yapılan müracaatlardan bunalmışlardı.
-
5:08 - 5:101980'lerin sonlarına doğru
-
5:10 - 5:13diğer Doğu Bloğu rejimlerinin
liberalleştirilmesi, -
5:13 - 5:17serbest seyahat ve demokrasi için
toplu gösterilere neden oldu. -
5:17 - 5:209 Kasım 1989 akşamında, Doğu Almanya
-
5:20 - 5:25seyahat izni almayı kolaylaştırarak
gerilimi yatıştırmaya çalıştı. -
5:25 - 5:29Fakat duyuru binlerce Doğu Berlinliyi
-
5:29 - 5:31duvardaki sınır geçiş noktalarına topladı
-
5:31 - 5:35ve şaşırmış olan bekçileri hemen
kapıları açmaya zorladı. -
5:35 - 5:38İki tarafın insanları duvarın
üstünde dans ederken -
5:38 - 5:41sevinçli kalabalık
Batı Berlin'e akın etti. -
5:41 - 5:45Ve diğerleri ellerine ne geçerse
duvarı onunla yıkmaya başladı. -
5:45 - 5:48Sınır bekçileri ilk başta
düzeni sağlamaya çalıştı, -
5:48 - 5:53ama kısa süre sonra bölünmüşlük
yıllarının sonu geldiği anlaşıldı. -
5:53 - 5:5840 yıl sonra, Almanya resmi olarak
1990'da yeniden birleşti. -
5:58 - 6:01Ve Sovyetler Birliği
hemen sonrasında yıkıldı. -
6:01 - 6:04Bugün, duvarın parçaları hâlâ
hatırlatıcı olarak duruyor -
6:04 - 6:07ve özgürlüğün önüne koyduğumuz bariyerleri
-
6:07 - 6:09yıkabileceğimizi de gösteriyor.
- Title:
- Berlin duvarının doğuşu ve yıkılışı
- Speaker:
- Konrad H. Jarausch
- Description:
-
Patreon sayfamıza bakın: https://www.patreon.com/teded
Tüm ders için: https://ed.ted.com/lessons/the-rise-and-fall-of-the-berlin-wall-konrad-h-jarausch
13 Ağustos 1961'de Berlin'de, inşaat işçileri sokakları kazmaya ve bariyerler dikmeye başladılar. Bu gece tarihin en utanç verici bölücü hatlarından birinin başlangıcına işaret ediyordu: Berlin Duvarı. Duvar inşaası 10 yıl boyunca devam etti, mahalleleri ve aileleri ayırdı, sadece Almanya'yı değil, dünyayı böldü. Konrad H. Jarausch Berlin Duvarı'nın tarihi detaylarını anlatıyor.
Ders Konrad H. Jarausch, animasyon Remus & Kiki.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:26
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Suleyman Cengiz accepted Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Suleyman Cengiz edited Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Suleyman Cengiz edited Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for The rise and fall of the Berlin Wall - Konrad H. Jarausch |