WEBVTT

00:00:07.237 --> 00:00:10.918
13 Ağustos 1961'in erken saatlerinde,

00:00:10.918 --> 00:00:14.817
Doğru Almanya inşaat işçileri
asker ve polisin gözetimi altında

00:00:14.817 --> 00:00:19.717
Berlin şehri ve çevresinde
sokakları kazmaya

00:00:19.717 --> 00:00:21.558
ve bariyer dikmeye başladı.

00:00:21.558 --> 00:00:25.677
Bu gece en utanç verici bölücü hatlarından
birinin başlangıcına işaret ediyordu:

00:00:25.677 --> 00:00:27.807
Berlin Duvarı.

00:00:27.807 --> 00:00:30.580
10 yıl boyunca devam eden duvar inşaası

00:00:30.580 --> 00:00:32.058
mahallelerin içinden geçti,

00:00:32.058 --> 00:00:33.582
aileleri ayırdı

00:00:33.582 --> 00:00:36.898
ve sadece Almanya'yı değil, dünyayı böldü.

00:00:36.898 --> 00:00:39.019
Bu noktaya nasıl geldiğimizi anlamak için,

00:00:39.019 --> 00:00:41.368
2. Dünya Savaşı'na dönmemiz gerekir.

00:00:41.368 --> 00:00:43.037
Amerika, İngiltere ve Fransa

00:00:43.037 --> 00:00:47.449
mihver devletlere karşı
Sovyet Birliği ile güçlerini birleştirdi.

00:00:47.449 --> 00:00:49.028
Nazi Almanyasını yendikten sonra

00:00:49.028 --> 00:00:52.739
muzaffer ulusların her biri
ülkenin bir kısmını işgal etti.

00:00:52.739 --> 00:00:55.010
Bölünme geçiçi olacaktı,

00:00:55.010 --> 00:00:57.850
ama eski müttefikler
kendilerini savaş sonrası

00:00:57.850 --> 00:01:00.550
Avrupa vizyonlarıyla ilgili
anlaşmazlık içinde buldular.

00:01:00.550 --> 00:01:03.248
Batılı güçler liberal piyasa
ekonomisini desteklerken

00:01:03.248 --> 00:01:07.510
Sovyetler Birliği, zayıf bir Almanya dâhil
çevresinin itaatkar Komünist uluslarla

00:01:07.510 --> 00:01:10.279
çevirili olmasını bekliyordu.

00:01:10.279 --> 00:01:11.998
İlişkiler gerilerken

00:01:11.998 --> 00:01:15.300
Batı'da Federal Almanya Cumhuriyeti oluştu

00:01:15.300 --> 00:01:20.312
ve bu arada Sovyetler Doğu'da
Alman Demokratik Cumhuriyetini kurdu.

00:01:20.312 --> 00:01:23.850
Sovyet uydu devletleri, Batı
ticaret ve hareketini sınırladı,

00:01:23.850 --> 00:01:27.313
yani adeta geçilemez bir sınır oluştu.

00:01:27.313 --> 00:01:29.869
Bu da Demir Perde olarak biliniyor.

00:01:29.869 --> 00:01:34.564
Eski Almanya başkenti Berlin'de
işler özellikle karmaşıktı.

00:01:34.564 --> 00:01:38.641
Şehir, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin
Doğu Alman topraklarında bulunsa da,

00:01:38.641 --> 00:01:42.921
savaş sonrası yapılan anlaşma
müttefiklere ortak yönetim sağladı.

00:01:42.921 --> 00:01:46.722
Amerika, İngiltere ve Fransa
Berlin'in batı bölgesinde

00:01:46.722 --> 00:01:49.231
Demoktarik bir bölge oluşturdu.

00:01:49.231 --> 00:01:52.593
Doğu Almanyalıların ülkeyi terk
etmesi resmi olarak yasak iken,

00:01:52.593 --> 00:01:55.764
Berlin'de, Batı yakasına
geçmek için yürümek

00:01:55.764 --> 00:01:57.963
veya metroya, tramvaya

00:01:57.963 --> 00:01:59.482
veya otobüse binmek yeterli,

00:01:59.482 --> 00:02:02.632
sonrasında ister Batı Almanya'ya
ister başka yere gitmek mümkündü.

00:02:02.632 --> 00:02:06.632
Bu açık sınır Doğu Almanya
yönetimi için bir sorun oluşturdu.

00:02:06.632 --> 00:02:10.663
Hitler'e karşı Komünist direnişi temsil
etmek için bir hak iddia ettiler

00:02:10.663 --> 00:02:14.762
ve Batı Almanya'yı Nazi rejiminin
bir devamı olarak gösterdiler.

00:02:14.762 --> 00:02:18.873
A.B.D. ve müteffikleri Batı Almanya'nın
yeniden yapılanmasına para akıtırken

00:02:18.873 --> 00:02:23.493
Sovyetler Birliği savaş tazminatı olarak
Doğu'dan kaynakları çıkararak

00:02:23.493 --> 00:02:27.412
planlı ekonomisini daha
az rekabetçi yapıyordu.

00:02:27.412 --> 00:02:31.132
Doğu Almanya'da yaşam
en ufak ihanet ihtimaline karşı


00:02:31.132 --> 00:02:35.283
telefon dinlemeleri ve muhbirleriyle
vatandaşları takip eden

00:02:35.283 --> 00:02:37.874
gizli polis Stasi'nin kontrol altındaydı.

00:02:37.874 --> 00:02:40.723
Doğu'da ücretsiz sağlık
hizmeti ve eğitim varken,

00:02:40.723 --> 00:02:42.844
Batı daha yüksek gelir,

00:02:42.844 --> 00:02:44.522
daha çok tüketim eşyası

00:02:44.522 --> 00:02:46.654
ve daha fazla kişisel özgürlük sağlıyordu.

00:02:46.654 --> 00:02:52.664
1961 yılında, yaklaşık 3,5 milyon insan,
Doğu Almanya'nın neredeyse %20'si,

00:02:52.664 --> 00:02:56.175
çoğu genç profesyonel dâhil
olmak üzere bölgeyi terk etti.

00:02:56.175 --> 00:02:57.724
Daha fazla kaybı önlemek için,

00:02:57.724 --> 00:03:02.924
Doğu Almanya sınırı kapatmaya karar verdi
ve işte burada Berlin Duvarı ortaya çıktı.

00:03:02.924 --> 00:03:05.434
Berlin boyunca 43 kilometre

00:03:05.434 --> 00:03:08.124
ve Doğru Almanya etrafında 112 km uzanan

00:03:08.124 --> 00:03:12.095
ilk engel dikenli tel ve
çit telinden oluşuyordu.

00:03:12.095 --> 00:03:14.916
Bazı Berlinliler tellerin
üzerinden atlayarak

00:03:14.916 --> 00:03:16.715
veya pencerelerden atlayarak kaçtı,

00:03:16.715 --> 00:03:20.065
fakat duvar uzadıkça
bu daha da zor hale geldi.

00:03:20.065 --> 00:03:27.005
1965 yılında, 106 km uzunluğunda,
3,6 metre yüksekliğinde,

00:03:27.005 --> 00:03:30.505
üstünde tırmanmayı engelleyen düz
borular olan beton barikatlar eklendi.

00:03:30.505 --> 00:03:34.175
İleriki yıllarda, bariyerler,
302 gözetleme kulesi ve 20 sığınak,

00:03:34.175 --> 00:03:35.197
dikenli teller,

00:03:35.197 --> 00:03:36.866
bekçi köpekleri

00:03:36.866 --> 00:03:40.706
ve hatta mayınlarla güçlendirildi.

00:03:40.706 --> 00:03:46.176
Arkada paralel bir çit, ölüm şeridi
adıyla 100 metrelik bir alanı kapladı.

00:03:46.176 --> 00:03:50.237
Sınırı geçmeye girişenleri
vurmakla görevlendirilmiş

00:03:50.237 --> 00:03:53.797
yüzlerde bekçiye açık bir görüş
sağlaması için bu bölgedeki

00:03:53.797 --> 00:03:57.126
tüm binalar yıkılmış ve
zemin toprakla doldurulmuş.

00:03:57.126 --> 00:04:03.187
Yine de, 1961 ve 1989 yılları arasında
neredeyse 5 bin kişi Doğu Almanya'dan

00:04:03.187 --> 00:04:06.507
kaçmayı başarmıştı.

00:04:06.507 --> 00:04:10.187
Bunlardan bazısı yurt dışındayken
kaçan diplomat veya atletlerdi,

00:04:10.187 --> 00:04:13.367
fakat diğerleri tünel kazan,

00:04:13.367 --> 00:04:15.048
kanalı yüzen,

00:04:15.048 --> 00:04:16.877
sıcak hava balonu uçuran

00:04:16.877 --> 00:04:21.168
ve hatta çaldığı tankla duvara
çarpan sıradan vatandaşlardı.

00:04:21.168 --> 00:04:22.488
Yine de risk çok yüksekti.

00:04:22.488 --> 00:04:26.248
138'den fazla insan
kaçmaya çalışırken öldü.

00:04:26.248 --> 00:04:30.958
Kimisi yardım etmekten aciz olan
Batı Almanların gözleri önünde vuruldu.

00:04:30.958 --> 00:04:35.920
Duvar, iş gücünün kaçmasını engelleyerek
Doğu Almanya'nın ekonomisini dengeledi,

00:04:35.920 --> 00:04:38.010
fakat itibarını zedeleyerek

00:04:38.010 --> 00:04:41.947
Komünist baskının
küresel bir sembolü oldu.

00:04:41.947 --> 00:04:44.088
Doğu ile uzlaşmanın bir parçası olarak

00:04:44.088 --> 00:04:49.219
1972 Anlaşması Doğu Almanya'yı
pratik olarak tanırken

00:04:49.219 --> 00:04:53.808
Batı Almanya nihai birleşme
umutlarını koruyordu.

00:04:53.808 --> 00:04:56.979
Doğu rejimi kademeli olarak
aile ziyaretlerine izin verse de

00:04:56.979 --> 00:05:00.583
meşakkatli bürokratik işlemler
ve yüksek ücretlerle insanları

00:05:00.583 --> 00:05:04.611
bu hakları kullanma
konusunda yıldırmaya çalıştı.

00:05:04.611 --> 00:05:08.060
Ama yapılan müracaatlardan bunalmışlardı.

00:05:08.060 --> 00:05:09.790
1980'lerin sonlarına doğru

00:05:09.790 --> 00:05:12.740
diğer Doğu Bloğu rejimlerinin
liberalleştirilmesi,

00:05:12.740 --> 00:05:17.481
serbest seyahat ve demokrasi için
toplu gösterilere neden oldu.

00:05:17.481 --> 00:05:20.080
9 Kasım 1989 akşamında, Doğu Almanya

00:05:20.080 --> 00:05:25.450
seyahat izni almayı kolaylaştırarak
gerilimi yatıştırmaya çalıştı.

00:05:25.450 --> 00:05:28.501
Fakat duyuru binlerce Doğu Berlinliyi

00:05:28.501 --> 00:05:31.200
duvardaki sınır geçiş noktalarına topladı

00:05:31.200 --> 00:05:35.241
ve şaşırmış olan bekçileri hemen
kapıları açmaya zorladı.

00:05:35.241 --> 00:05:37.692
İki tarafın insanları duvarın
üstünde dans ederken

00:05:37.692 --> 00:05:41.361
sevinçli kalabalık
Batı Berlin'e akın etti.

00:05:41.361 --> 00:05:45.372
Ve diğerleri ellerine ne geçerse
duvarı onunla yıkmaya başladı.

00:05:45.372 --> 00:05:48.231
Sınır bekçileri ilk başta
düzeni sağlamaya çalıştı,

00:05:48.231 --> 00:05:52.972
ama kısa süre sonra bölünmüşlük
yıllarının sonu geldiği anlaşıldı.

00:05:52.972 --> 00:05:58.332
40 yıl sonra, Almanya resmi olarak
1990'da yeniden birleşti.

00:05:58.332 --> 00:06:01.422
Ve Sovyetler Birliği
hemen sonrasında yıkıldı.

00:06:01.422 --> 00:06:04.273
Bugün, duvarın parçaları hâlâ
hatırlatıcı olarak duruyor

00:06:04.273 --> 00:06:07.353
ve özgürlüğün önüne koyduğumuz bariyerleri

00:06:07.353 --> 00:06:09.472
yıkabileceğimizi de gösteriyor.