1
00:00:07,237 --> 00:00:10,918
13 Ağustos 1961'in erken saatlerinde,

2
00:00:10,918 --> 00:00:14,817
Doğru Almanya inşaat işçileri
asker ve polisin gözetimi altında

3
00:00:14,817 --> 00:00:19,717
Berlin şehri ve çevresinde
sokakları kazmaya

4
00:00:19,717 --> 00:00:21,558
ve bariyer dikmeye başladı.

5
00:00:21,558 --> 00:00:25,677
Bu gece en utanç verici bölücü hatlarından
birinin başlangıcına işaret ediyordu:

6
00:00:25,677 --> 00:00:27,807
Berlin Duvarı.

7
00:00:27,807 --> 00:00:30,580
10 yıl boyunca devam eden duvar inşaası

8
00:00:30,580 --> 00:00:32,058
mahallelerin içinden geçti,

9
00:00:32,058 --> 00:00:33,582
aileleri ayırdı

10
00:00:33,582 --> 00:00:36,898
ve sadece Almanya'yı değil, dünyayı böldü.

11
00:00:36,898 --> 00:00:39,019
Bu noktaya nasıl geldiğimizi anlamak için,

12
00:00:39,019 --> 00:00:41,368
2. Dünya Savaşı'na dönmemiz gerekir.

13
00:00:41,368 --> 00:00:43,037
Amerika, İngiltere ve Fransa

14
00:00:43,037 --> 00:00:47,449
mihver devletlere karşı
Sovyet Birliği ile güçlerini birleştirdi.

15
00:00:47,449 --> 00:00:49,028
Nazi Almanyasını yendikten sonra

16
00:00:49,028 --> 00:00:52,739
muzaffer ulusların her biri
ülkenin bir kısmını işgal etti.

17
00:00:52,739 --> 00:00:55,010
Bölünme geçiçi olacaktı,

18
00:00:55,010 --> 00:00:57,850
ama eski müttefikler
kendilerini savaş sonrası

19
00:00:57,850 --> 00:01:00,550
Avrupa vizyonlarıyla ilgili
anlaşmazlık içinde buldular.

20
00:01:00,550 --> 00:01:03,248
Batılı güçler liberal piyasa
ekonomisini desteklerken

21
00:01:03,248 --> 00:01:07,510
Sovyetler Birliği, zayıf bir Almanya dâhil
çevresinin itaatkar Komünist uluslarla

22
00:01:07,510 --> 00:01:10,279
çevirili olmasını bekliyordu.

23
00:01:10,279 --> 00:01:11,998
İlişkiler gerilerken

24
00:01:11,998 --> 00:01:15,300
Batı'da Federal Almanya Cumhuriyeti oluştu

25
00:01:15,300 --> 00:01:20,312
ve bu arada Sovyetler Doğu'da
Alman Demokratik Cumhuriyetini kurdu.

26
00:01:20,312 --> 00:01:23,850
Sovyet uydu devletleri, Batı
ticaret ve hareketini sınırladı,

27
00:01:23,850 --> 00:01:27,313
yani adeta geçilemez bir sınır oluştu.

28
00:01:27,313 --> 00:01:29,869
Bu da Demir Perde olarak biliniyor.

29
00:01:29,869 --> 00:01:34,564
Eski Almanya başkenti Berlin'de
işler özellikle karmaşıktı.

30
00:01:34,564 --> 00:01:38,641
Şehir, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin
Doğu Alman topraklarında bulunsa da,

31
00:01:38,641 --> 00:01:42,921
savaş sonrası yapılan anlaşma
müttefiklere ortak yönetim sağladı.

32
00:01:42,921 --> 00:01:46,722
Amerika, İngiltere ve Fransa
Berlin'in batı bölgesinde

33
00:01:46,722 --> 00:01:49,231
Demoktarik bir bölge oluşturdu.

34
00:01:49,231 --> 00:01:52,593
Doğu Almanyalıların ülkeyi terk
etmesi resmi olarak yasak iken,

35
00:01:52,593 --> 00:01:55,764
Berlin'de, Batı yakasına
geçmek için yürümek

36
00:01:55,764 --> 00:01:57,963
veya metroya, tramvaya

37
00:01:57,963 --> 00:01:59,482
veya otobüse binmek yeterli,

38
00:01:59,482 --> 00:02:02,632
sonrasında ister Batı Almanya'ya
ister başka yere gitmek mümkündü.

39
00:02:02,632 --> 00:02:06,632
Bu açık sınır Doğu Almanya
yönetimi için bir sorun oluşturdu.

40
00:02:06,632 --> 00:02:10,663
Hitler'e karşı Komünist direnişi temsil
etmek için bir hak iddia ettiler

41
00:02:10,663 --> 00:02:14,762
ve Batı Almanya'yı Nazi rejiminin
bir devamı olarak gösterdiler.

42
00:02:14,762 --> 00:02:18,873
A.B.D. ve müteffikleri Batı Almanya'nın
yeniden yapılanmasına para akıtırken

43
00:02:18,873 --> 00:02:23,493
Sovyetler Birliği savaş tazminatı olarak
Doğu'dan kaynakları çıkararak

44
00:02:23,493 --> 00:02:27,412
planlı ekonomisini daha
az rekabetçi yapıyordu.

45
00:02:27,412 --> 00:02:31,132
Doğu Almanya'da yaşam
en ufak ihanet ihtimaline karşı


46
00:02:31,132 --> 00:02:35,283
telefon dinlemeleri ve muhbirleriyle
vatandaşları takip eden

47
00:02:35,283 --> 00:02:37,874
gizli polis Stasi'nin kontrol altındaydı.

48
00:02:37,874 --> 00:02:40,723
Doğu'da ücretsiz sağlık
hizmeti ve eğitim varken,

49
00:02:40,723 --> 00:02:42,844
Batı daha yüksek gelir,

50
00:02:42,844 --> 00:02:44,522
daha çok tüketim eşyası

51
00:02:44,522 --> 00:02:46,654
ve daha fazla kişisel özgürlük sağlıyordu.

52
00:02:46,654 --> 00:02:52,664
1961 yılında, yaklaşık 3,5 milyon insan,
Doğu Almanya'nın neredeyse %20'si,

53
00:02:52,664 --> 00:02:56,175
çoğu genç profesyonel dâhil
olmak üzere bölgeyi terk etti.

54
00:02:56,175 --> 00:02:57,724
Daha fazla kaybı önlemek için,

55
00:02:57,724 --> 00:03:02,924
Doğu Almanya sınırı kapatmaya karar verdi
ve işte burada Berlin Duvarı ortaya çıktı.

56
00:03:02,924 --> 00:03:05,434
Berlin boyunca 43 kilometre

57
00:03:05,434 --> 00:03:08,124
ve Doğru Almanya etrafında 112 km uzanan

58
00:03:08,124 --> 00:03:12,095
ilk engel dikenli tel ve
çit telinden oluşuyordu.

59
00:03:12,095 --> 00:03:14,916
Bazı Berlinliler tellerin
üzerinden atlayarak

60
00:03:14,916 --> 00:03:16,715
veya pencerelerden atlayarak kaçtı,

61
00:03:16,715 --> 00:03:20,065
fakat duvar uzadıkça
bu daha da zor hale geldi.

62
00:03:20,065 --> 00:03:27,005
1965 yılında, 106 km uzunluğunda,
3,6 metre yüksekliğinde,

63
00:03:27,005 --> 00:03:30,505
üstünde tırmanmayı engelleyen düz
borular olan beton barikatlar eklendi.

64
00:03:30,505 --> 00:03:34,175
İleriki yıllarda, bariyerler,
302 gözetleme kulesi ve 20 sığınak,

65
00:03:34,175 --> 00:03:35,197
dikenli teller,

66
00:03:35,197 --> 00:03:36,866
bekçi köpekleri

67
00:03:36,866 --> 00:03:40,706
ve hatta mayınlarla güçlendirildi.

68
00:03:40,706 --> 00:03:46,176
Arkada paralel bir çit, ölüm şeridi
adıyla 100 metrelik bir alanı kapladı.

69
00:03:46,176 --> 00:03:50,237
Sınırı geçmeye girişenleri
vurmakla görevlendirilmiş

70
00:03:50,237 --> 00:03:53,797
yüzlerde bekçiye açık bir görüş
sağlaması için bu bölgedeki

71
00:03:53,797 --> 00:03:57,126
tüm binalar yıkılmış ve
zemin toprakla doldurulmuş.

72
00:03:57,126 --> 00:04:03,187
Yine de, 1961 ve 1989 yılları arasında
neredeyse 5 bin kişi Doğu Almanya'dan

73
00:04:03,187 --> 00:04:06,507
kaçmayı başarmıştı.

74
00:04:06,507 --> 00:04:10,187
Bunlardan bazısı yurt dışındayken
kaçan diplomat veya atletlerdi,

75
00:04:10,187 --> 00:04:13,367
fakat diğerleri tünel kazan,

76
00:04:13,367 --> 00:04:15,048
kanalı yüzen,

77
00:04:15,048 --> 00:04:16,877
sıcak hava balonu uçuran

78
00:04:16,877 --> 00:04:21,168
ve hatta çaldığı tankla duvara
çarpan sıradan vatandaşlardı.

79
00:04:21,168 --> 00:04:22,488
Yine de risk çok yüksekti.

80
00:04:22,488 --> 00:04:26,248
138'den fazla insan
kaçmaya çalışırken öldü.

81
00:04:26,248 --> 00:04:30,958
Kimisi yardım etmekten aciz olan
Batı Almanların gözleri önünde vuruldu.

82
00:04:30,958 --> 00:04:35,920
Duvar, iş gücünün kaçmasını engelleyerek
Doğu Almanya'nın ekonomisini dengeledi,

83
00:04:35,920 --> 00:04:38,010
fakat itibarını zedeleyerek

84
00:04:38,010 --> 00:04:41,947
Komünist baskının
küresel bir sembolü oldu.

85
00:04:41,947 --> 00:04:44,088
Doğu ile uzlaşmanın bir parçası olarak

86
00:04:44,088 --> 00:04:49,219
1972 Anlaşması Doğu Almanya'yı
pratik olarak tanırken

87
00:04:49,219 --> 00:04:53,808
Batı Almanya nihai birleşme
umutlarını koruyordu.

88
00:04:53,808 --> 00:04:56,979
Doğu rejimi kademeli olarak
aile ziyaretlerine izin verse de

89
00:04:56,979 --> 00:05:00,583
meşakkatli bürokratik işlemler
ve yüksek ücretlerle insanları

90
00:05:00,583 --> 00:05:04,611
bu hakları kullanma
konusunda yıldırmaya çalıştı.

91
00:05:04,611 --> 00:05:08,060
Ama yapılan müracaatlardan bunalmışlardı.

92
00:05:08,060 --> 00:05:09,790
1980'lerin sonlarına doğru

93
00:05:09,790 --> 00:05:12,740
diğer Doğu Bloğu rejimlerinin
liberalleştirilmesi,

94
00:05:12,740 --> 00:05:17,481
serbest seyahat ve demokrasi için
toplu gösterilere neden oldu.

95
00:05:17,481 --> 00:05:20,080
9 Kasım 1989 akşamında, Doğu Almanya

96
00:05:20,080 --> 00:05:25,450
seyahat izni almayı kolaylaştırarak
gerilimi yatıştırmaya çalıştı.

97
00:05:25,450 --> 00:05:28,501
Fakat duyuru binlerce Doğu Berlinliyi

98
00:05:28,501 --> 00:05:31,200
duvardaki sınır geçiş noktalarına topladı

99
00:05:31,200 --> 00:05:35,241
ve şaşırmış olan bekçileri hemen
kapıları açmaya zorladı.

100
00:05:35,241 --> 00:05:37,692
İki tarafın insanları duvarın
üstünde dans ederken

101
00:05:37,692 --> 00:05:41,361
sevinçli kalabalık
Batı Berlin'e akın etti.

102
00:05:41,361 --> 00:05:45,372
Ve diğerleri ellerine ne geçerse
duvarı onunla yıkmaya başladı.

103
00:05:45,372 --> 00:05:48,231
Sınır bekçileri ilk başta
düzeni sağlamaya çalıştı,

104
00:05:48,231 --> 00:05:52,972
ama kısa süre sonra bölünmüşlük
yıllarının sonu geldiği anlaşıldı.

105
00:05:52,972 --> 00:05:58,332
40 yıl sonra, Almanya resmi olarak
1990'da yeniden birleşti.

106
00:05:58,332 --> 00:06:01,422
Ve Sovyetler Birliği
hemen sonrasında yıkıldı.

107
00:06:01,422 --> 00:06:04,273
Bugün, duvarın parçaları hâlâ
hatırlatıcı olarak duruyor

108
00:06:04,273 --> 00:06:07,353
ve özgürlüğün önüne koyduğumuz bariyerleri

109
00:06:07,353 --> 00:06:09,472
yıkabileceğimizi de gösteriyor.