Slavery routes – a short history of human trafficking (2/4) | DW Documentary

Αυτή είναι η ιστορία ενός κόσμου

του οποίου τα σύνορα και οι περιοχές
ορίστηκαν από το δουλεμπόριο.

Ενός κόσμου που η βία,

η υποδούλωση και το κέρδος
επέβαλαν το δικό τους δρόμο

και διαμόρφωσαν αυτοκρατορίες.

Εκείνο τον καιρό, δεν υπήρχε το πετρέλαιο.

Οι σκλάβοι ήταν η κινητήριος δύναμη
πίσω από τις ανερχόμενες αυτοκρατορίες.

Τον 14ο αιώνα,

η Ευρώπη ανακάλυψε,
πως βρισκόταν δελεαστικά κοντά

σε μία από τις σημαντικότερες
εμπορικές περιοχές του πλανήτη.

Τείνουμε να ξεχνάμε τον πλούτο
που παραγόταν στην Αφρική τότε.

Ο Καταλανικός Άτλας άνοιγε την όρεξη
των Ευρωπαίων για κατακτήσεις.

Χαρτογραφούσε τους ανέμους
προς όφελος των ταξιδιωτών.

Επίσης, παρείχε πληροφορίες

σχετικά με την στρατιωτική δύναμη
διαφόρων κρατών.

Και παρείχε έναν οικονομικό χάρτη,

εντοπίζοντας τους εμπορικούς δρόμους
προς την Αφρική και τους πόρους της.

Ένα μικρό βασίλειο ήταν το πρώτο

που έσπευσε να αρπάξει τον έλεγχο
των Αφρικανικών ακτών.

Η Πορτογαλία.

Κατά την αφύπνισή της,
σχηματιζόταν ένα νέο δίκτυο δουλείας.

Στην αρχή, αυτό ήταν
ένα πορτογαλικό εγχείρημα.

Έβγαιναν από τις σταυροφορίες,

μαχόμενοι τον αιώνιο πόλεμο
με τους Μουσουλμάνους στο νότο.

Έτσι, εν μέρει η περιπέτεια στην Αφρική

ήταν βασικά για να εξασφαλίζουν
τους εαυτούς τους

και ίσως και το πλεονέκτημα
ενάντι των μουσουλμάνων.

Λισαβόνα

Η μεγαλύτερη πόλη της Πορτογαλίας

και η μόνη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα
στην ακτή του Ατλαντικού.

Στις όχθες του ποταμού Τάγου,

το Μνημείο των Ανακαλύψεων
προκαλεί νοσταλγία

για τον καιρό που οι Πορτογάλοι
είχαν τον κόσμο για σπίτι τους.

Σμιλεμένο στην πέτρα, σχεδόν 52 μέτρα
πάνω απο το νερό,

οι ήρωες της Πορτογαλίας,
πρωτοπόροι των Κατακτήσεων

κοιτούν θριαμβευτικά προς τον ωκεανό,
που τους πρόσφερε πλούτο και κύρος.

Επικεφαλής τους είναι ο Πρίγκηπας Χένρι,
"ο Πλοηγός",

αρχιτέκτονας του επικίνδυνου εγχειρήματος

του ανοίγματος ενός νέου εμπορικού
δρόμου μέσω του Ατλαντικού ωκεανού.

Στόχος του ήταν να προσπεράσει
τους Μουσουλμάνους στη Μεσόγειο

και να αποκτήσει πρόσβαση
στη Χρυσή Ακτή της Αφρικής.

Τον 14ο αιώνα,
οι Πορτογάλοι κατάφεραν

να διώξουν τους Άραβες
από την περιοχή τους.

Το Βασίλειο είχε τώρα την ελευθερία
να ξεκινήσει την κατακτητική εκστρατεία.

Υποσχόμενος χρυσό και εξουσία,
ο Χένρι ο Πλοηγός

έπεισε την αριστοκρατία να τον ακολουθήσει
σε αυτή την περιπέτεια.

Ο Χένρι ο Πλοηγός στέφθηκε πρίγκηπας.

Αυτή η μυθική προσωπικότητα,

ο επιφανής χριστιανός Πορτογάλος
πρίγκηπας θεωρούνταν πολύ ευσεβής.

Ξεκίνησε ως επικεφαλής
μιας ομάδας επιδρομέων,

πειρατών που έπαιρναν αιχμαλώτους.

Κόντρα στον Ατλαντικό ωκεανό που
λίγοι ευρωπαίοι τολμούσαν να εξερευνήσουν

ο πρίγκηπας Χένρι είχε ένα
νέο πρωτοποριακό είδος σκάφους.

Τις Καραβέλες.

Υπερυψωμένα πλοία που
ήταν ικανά να αντεπεξέλθουν

στους σφοδρούς ανέμους
της ανοιχτής θάλασσας.

Οι Πορτογάλοι έστρωσαν ένα θαλάσσιο δρόμο
ελέγχοντας την Αφρικανική δυτική ακτή.

Ακρωτήρι Μποζαντόρ, τα νησία Αργκουίν
και το Πράσινο Ακρωτήρι.

Κάθε μίλι ήταν μια νίκη
επί των Μουσουλμάνων

που ήταν παρόντες
σε όλο το βόρειο τμήμα της ηπείρου.

Παραδοσιακά, η Πορτογαλία εγκωμίαζε
τους θρυλικούς εξερευνητές της

ξεχνώντας πως οι περισσότεροι από αυτούς
πλούτισαν από το δουλεμπόριο.

Σήμερα, η Λισαβόνα ανανεώνεται.

Έπειτα από
το Μνημείο των Ανακαλύψεων,

οι εργασίες ανακαίνισης επεκτείνονται
στην περιοχή Αλφάμα.

Καθόσον προχωρούσαν οι εργασίες

οι εύποροι της πρώτης "πόλης του κόσμου",
επανεμφανίζονται.

Τυχαία,

οι εργάτες αποκάλυψαν τα θεμέλια
του παλιού εμπορικού λιμανιού.

Μέσα σε έναν αιώνα,

η Λισαβόνα έγινε η πλουσιότερη
πρωτεύουσα της Ευρώπης,

πιο μπροστά απο το Παρίσι,
το Λονδίνο ή το Αμστερνταμ.

Κινέζικα βάζα, ινδονησιακά πιθάρια

στολισμένα γυάλινα σκεύη από το Μακάου.

Εν μέσω κεραμικών θραυσμάτων
από όλο τον κόσμο,

βρέθηκε κι ένας γυναικείος σκελετός.

Τα πρώτα τεστ DNA αποκάλυψαν
πως ήταν μια Αφρικανή σκλάβα,

θαμμένη χωρίς όνομα ή ταφόπλακα.

Η αρχαιολογία της δουλείας,
ένα σχετικά πρόσφατο πεδίο,

φέρνει στο φως
μια μεγάλη ανείπωτη ιστορία.

Τη μοίρα ενός εκατομμυρίου Αφρικανών
που μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη

μεταξύ του 15ου και 18ου αιώνα.

Ήταν μια εξαιρετικά βίαιη
και επιθετική οικονομία.

Οι Πορτογάλοι αποβιβάζονταν
και με τα όπλα στα χέρια,

ορμούσαν για να αιχμαλωτήσουν
τους κατοίκους των Αφρικανικών ακτών,

ξεκινώντας από τη Μαυριτανία
και έπειτα στη Σενεγάλη,

το σπίτι πολλών φτωχών ψαράδων.

Τους αιχμαλώτιζαν με δίχτυα.

Σε κάθε αποστολή,
θα αιχμαλώτιζαν εκατοντάδες

και θα τους φορτώναν στα πλοία
για να μεταφερθούν πίσω στην Ευρώπη.

Σε διαφορετικές τοποθεσίες μεταξύ
Μαρόκου και Μαυριτανίας,

οι μισθοφόροι του πρίγκηπα Χένρι
απήγαγαν άοπλους πολίτες.

Απελαθέντες στην Πορτογαλία,

αυτοί οι πρώτοι αιχμάλωτοι ξεφορτώθηκαν
στο πρώτο λιμάνι της επιστροφής.

Στο Λάγκος.

Σ' αυτή την ακτογραμμή,
ένα πρωινό του Αυγούστου του 1444

250 άνδρες, γυναίκες και παιδιά

που είχαν αιχμάλωτιστεί στις ακτές
του Ατλαντικού

πουλήθηκαν στον υψηλότερο πλειοδότη.

Ήταν ένα σημαντικό γεγονός.

Τα πρώτα λάφυρα που έφερναν
στην πατρίδα

οι Πορτογάλοι Κονκισταδόρες.

Είχαν ξεκινήσει προς αναζήτηση χρυσού

αλλά επέστρεψαν με σκλάβους.

Ήταν τόση η προσδοκία για το γεγονός,
ώστε, ο Γκόμεζ Ντε Ζουραρά

ο επικεφαλής χρονογράφος

ταξίδεψε αυτοπροσώπως στην παραλία
για να το καταγράψει.

"Την επόμενη ήμερα,
την 8η του Αυγούστου...

"νωρίς το πρωί κι εξαιτίας της ζέστης...

"τα πληρώματα ξεκίνησαν τη δουλειά
στα σκάφη τους...

"ξεφορτώνοντας τους αιχμαλώτους τους
στην ακτή σύμφωνα με τις διαταγές."

"Μερικοί είχαν κατεβασμένα
τα πρόσωπά τους, υγρά από τα δάκρυα...

"μερικοί κοιτούσαν τους διπλανούς τους
βογκώντας με πόνο...

"άλλοι κοιτούσαν ψηλά στον παράδεισο,
με σταθερό βλέμμα...

"φωνάζοντας δυνατά προς τα κει...

"σαν να ζητούσαν βοήθεια
από τον Πατέρα της Φύσης."

"Άλλοι, χτυπούσαν τα μάγουλά τους
με τα χέρια τους...

"ή έπεφταν στο χώμα...

"άλλοι θρηνούσαν
με έναν τραγουδιστό τρόπο...

"όπως συνηθιζόταν στην πατρίδα τους."

"Και παρόλο που δεν καταλαβαίναμε
τη γλώσσας τους...

"ο πόνος τους ήταν αντιληπτός."

"Ένας πόνος που κλιμακώθηκε
όταν οι επικεφαλείς για τον διαχωρισμό...

"ήρθαν και άρχισαν να χωρίζουν...

"τον έναν από τον άλλον,
για να σχηματίζουν ισάριθμα γκρουπ."

"Για να το κάνουν αυτό, έπρεπε
να χωριστούν τα παιδιά από τους γονείς...

"οι γυναίκες από τους άντρες τους,
τα αδέρφια μεταξύ τους."

"Δεν τηρήθηκε κανένας κανόνας...

"κάθε αιχμάλωτος ήταν
έρμαιο της τύχης."

Ο Ζουραρά περιγράφει
μια σκηνή ακραίας βιας.

Τα παιδιά αποχωριζόταν τις μητέρες τους
ουρλιάζοντας και θρηνώντας.

Είναι ξεκάθαρο πως αυτό που καταγράφει
τον κάνει να νιώθει άβολα.

Τα πράγματα άλλαξαν μετά από αυτό.

Έπρεπε να το δικαιολογήσουν.

Και το έκαναν, χρησιμοποιώντας
τον πολιτισμό

που έφερναν στους βάρβαρους.

Στις αρχές του 15ου αιώνα,

το εμπόριο ανθρώπων ήταν συνηθισμένο
σε όλη τη Μεσόγειο,

την Πορτογαλία, αλλά και στη νότια Γαλλία,
Ισπανία , Ιταλία και Σικελία.

Οι περισσότεροι σκλάβοι ήταν Βαλκάνιοι
από τη νοτιοανατολική Ευρώπη

που ανταλάχθηκαν μέσω της Κύπρου,
της Κωνσταντινούπολης και του Αλέπο.

Εκείνο τον καιρό, οι Αφρικανοί αποτελούσαν
μειονότητα στο δουλεμπόριο.

Στη Λισαβόνα, αυτή η αναλογία
σύντομα θα ανατρεπόταν.

Oι πρώτοι Αφρικανοί αιχμάλωτοι
που έφτασαν στην Πορτογαλία,

θα ακολουθούνταν
από αμέτρητες χιλιάδες ακόμη.

Η οδός "Rua do Poco dos Negros"

είναι ένα από τα λίγα στένα που θυμίζουν

την εποχή που στη γειτονιά
Bairro do Mocambo

υπήρχε ένα αφρικανικό γκέτο.

Το 1453, ο ιερός πόλεμος μεταξύ
Χριστιανισμού και Ισλαμ,

είχε ως αποτέλεσμα τη νίκη του τελευταίου.

Η Κωνσταντινούπολη, το τελευταίο κατάλοιπο
της Βυζαντινής αυτοκρατορίας,

πέρασε στα χέρια
της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η χριστιανική πλευρά της Μεσογείου

ήταν τώρα αποκομμένη
από τις πιο ανατολικές χώρες,

με την μετακίνηση των σκλάβων
από τα Βαλκάνια επίσης μπλοκαρισμένη.

Για την χριστιανική Ευρώπη,

η κατάκτηση του Ατλαντικού
ήταν ζωτικής σημασίας.

Η σύγκρουση Ισλαμ Χριστιανοσύνης

είχε φτάσει σε αδιέξοδο.

Και όλη η περιοχή που εξαγόραζε σλάβους
ή σκλάβους,

είχε τώρα εκχριστιστιανιστεί
ή ισλαμοποιηθεί.

Υπήρχε μόνο μια περιοχή
να κατευθυνθεί κανείς.

Η Αφρική συσχετίστηκε με τη δουλεία

ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων.

(μουσική)

Επισήμως, οι Μουσουλμάνοι ηγέτες
κι η Καθολική Εκκλησία

καταδίκαζαν την υποδούλωση
ελεύθερων ανθρώπων.

Στην πράξη, η ζήτηση για σκλάβους

δεν είχε κοπάσει και δικαιολογούσε
τις συνεχιζόμενες επιδρομές.

(μουσική)

Σε αυτές τις κοινωνίες, οι άνθρωποι
κινητοποιούνταν από την θρησκεία.

Δεν ήταν φανατικοί, αυτός ο όρος
είναι ίσως πολύ σύγχρονος.

Όμως, τα θρησκευτικά κίνητρα,

της κυρίευσης των ισλαμικών περιοχών
για να μεταστραφούν

στο χριστιανισμό, ήταν ιδιαίτερης σημασίας

αφού κι ο Πάπας, υποστήριζε
την πορτογαλική επέκταση

και αναγνώριζε δικαιώματα
στον αποικισμό.

Για να εκδικηθεί τους μουσουλμάνους,

ο Πάπας Νικόλαος Έ,

έδωσε τους Πορτογάλους
την ηθική έγκριση του.

Με την υποστήριξη του Βατικανού,
μπορούσαν

να συνεχίσουν τις επιδρομές
στην Αφρική

με πλήρη ατιμωρησία.

(μουσική)

Στα εθνικά αρχεία της Πορτογαλίας
στη Λισαβόνα

βρίσκεται το Romanus Pontifex.

Το παπικό διάταγμα

που έδινε στους Πορτογάλους
εν λευκώ εξουσιοδότηση

και θεμελίωνε ένα νομικό πλαίσιο

για την υποδούλωση της Αφρικής.

(μουσική)

"Επισήμως έχουμε παραχωρήσει,
μεταξύ άλλων,

"απεριόριστη και άφθονη ελευθερία
στον προαναφερόμενο Βασιλιά Αλφόνσο,

"να εισβάλει, να ερευνά
και να αιχμαλωτίζει,

"να επικρατεί και να καθυποτάσει όλους
τους Σαρακήνους και ειδωλολάτρες

"κι άλλους εχθρούς του Χριστού

"και να τους αναγκάσει σε αιώνια σκλαβιά."

"Αιώνια σκλαβιά".

Δύο λέξεις ορισμένες απο την υψηλότερη
Καθολική αρχή,

και που συντέλεσε στην καταδίκη
αθώων Αφρικανών.

Δύο λέξεις που θα δικαιολογούσαν τα πάντα

στο όνομα του Θεού.

( )

Με τις ευλογίες του Πάπα,

οι Πορτογάλοι επιχειρούσαν
όλο και πιο νότια

κατα μήκος των ακτών της Αφρικής.

Οι καραβέλες και οι στρατηγικές τους
αντεγράφησαν κι από άλλα ευρωπαϊκά κράτη,

που λαχταρούσαν να ελέγξουν
τον αφρικανικό χρυσό και τους σκλάβους.

Φλαμανδοί, Γερμανοί, Άγγλοι,
Γενοβέζοι και Βενετσιάνοι.

Έμποροι απο όλη την Ευρώπη επένδυσαν
στην Ατλαντική περιπέτεια.

( )

Δεν είναι πως οι Αφρικανοί ήταν παθητικοί

απέναντι στους Ευρωπαίους εμπόρους

που εισέβαλαν στα χωριά για
να αρπάξουν άτομα

και να τα αιχμαλωτίσουν.

Οι αφρικανικές κοινωνίες είχαν
δικές τους δομές εξουσίας.

Είχαν την ικανότητα της πρωτοβουλίας.

Διαπραγματευόταν, συζητούσαν
τους όρους των σχέσεων

με τους Ευρωπαίους εμπόρους.

Το σημείο καμπής ήταν
όταν οι Πορτογάλοι εισέβαλαν

στον νότιο Ατλαντικό
πέρα από τον ισημερινό.

Και συνεπώς, εισέβαλαν σε ένα καινούργιο
οικονομικό χώρο.

Εκεί, ήρθαν σε επαφή
με το Βασίλειο του Κονγκό,

που θα έπαιζε ένα μεγάλο ρόλο.

(μουσική)

1471

Οι Πορτογάλοι κατέλαβαν ένα νησί εκτός
των Αφρικανικών ακτών.

Ακατοίκητο, παρθένο και γόνιμο,

το Σάο Τομέ επίσης πρόσφερε
ένα ασφαλές λιμάνι,

150 ναυτικά μίλια από την ηπειρωτική χώρα.

Τους έδωσε την δυνατότητα να παρακολουθούν

το πιο δυνατό κράτος της περιοχής,

το Βασίλειο του Κονγκό.

Το Κογκό ήταν μια ενδιαφέρουσα περίπτωση

Αφρικανικής ιστορίας, πολύ διαφορετική

από οπουδήποτε αλλού.

Όταν οι Πορτογάλοι έφτασαν εκεί,
ανακάλυψαν πως υπήρχε ένας βασιλιάς,

κι ότι υπήρχε αυτό
που εκείνοι ονομάζαν βασίλειο.

Κι όχι μόνο αυτό,

ήταν μια περιοχή που δεν υπήρχε
ισλαμική επιρροή.

Οι Πορτογάλοι ανέπτυξαν σχέσεις
με τον Βασιλιά του Κονγκό

σε μια εικονικά ισότιμη βάση.

Και αφού δεν ήταν μουσουλμάνοι,

δεν υπήρχε θρησκευτική εχθρότητα.

Κι έπειτα, για λόγους που δεν μας είναι
απόλυτα κατανοητοί,

ο Βασιλιάς του Κονγκό,

αποφάσισε να μεταστραφεί
στον χριστιανισμό.

Και πράγματι, έγινε ο Αλφόνσο Ά.

Και καλωσόρισε τους ιεραπόστολους
από την Πορτογαλία.

Οι Πορτογάλοι ήταν οι μόνοι

που προμήθευαν προϊόντα από τη Μεσόγειο
στον Βασιλιά Αλφόνσο.

Για πρώτη φορά,

είχαν καθιερώσει ένα μονοπώλιο
σε Αφρικανική περιοχή.

Οι Πορτογάλοι έφτασαν
σε μια ιεραρχική κοινωνία

όπου οι ευγενείς, εν ολίγοις,

τρεφόταν καλύτερα και περισσότερο
από άλλους,

ντυνόταν πιο κομψά από άλλους,

και κατανάλωναν είδη πολυτελείας.

Έτσι, όταν έφτασαν οι Πορτογάλοι
με όλα αυτά τα αντικείμενα,

πώς να το θέσω;

Η αριστοκρατία του Κονγκό ξετρελάθηκε.

Ξελογιάστηκαν με όλα αυτά.

Μπορούσες να νιώσεις την αλλαγή
στα έθιμα και τη συμπεριφορά.

Και πράγματι, άλλαξαν.

Οι ζωγραφιές των πρώτων ιεραποστόλων
που έφτασαν στο Κονγκό

αποτυπώνουν αυτό
το νέο σύστημα ανταλλαγής.

Όμως, ο πυρετός των Πορτογάλων για χρυσό,
ενθάρρυνε τη συνέχιση των κατακτήσεων

Έμαθαν πως τα χρυσωρυχεία των Ακάν
βρισκόταν στο Ελμίνα.

Για τους εισβολείς,

ο μόνος τρόπος να βάλουν χέρι
στο πολύτιμο ορυκτό,

ήταν να προσφέρουν στους Ακάν
αυτό που χρειαζόταν περισσότερο.

Σκλάβους για να κατεβαίνουν στα ορυχεία.

Έτσι, έγιναν οι δουλέμποροι του Βασιλείου.

Η παραγωγή χρυσού

που γινόταν για αιώνες στην δυτική Αφρική,

και στις περιοχές της Γουϊνέας, του Μάλι
και μέρους της Σενεγάλης,

είχε μεταφερθεί περισσότερο
στα χρυσωρυχεία Ακάν στην Γκάνα.

Κι αυτό τους προσέλκυε,
γιατί ο χρυσός, ξέρετε,

ήταν ισχυρός,

ήταν ένα μέτρο πλούτου.

Ελμίνα σημαίνει ορυχείο.

Και κυνηγούσαν τον χρυσό της Χρυσής Ακτής
όπως την ονόμαζαν,

γιατί πολύς χρυσός πράγματι προέρχεται
από το εσωτερικό εκείνης της περιοχής.

Το πρώτο τριγωνικό εμπορικό σύστημα
της ιστορίας,

ξεκίνησε μεταξύ του Σάο Τομέ,
των ορυχείων των Ακάν,

και του Βασιλείου του Κονγκό.

Ευρωπαϊκά αγαθά για σκλάβους στο Κονγκό.

Σκλάβοι για χρυσό στο Ελμίνα.

Οι Πορτογάλοι χρησιμοποίησαν
αυτό το σύστημα ανταλλαγής

για να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο
εμπορικό δίκτυο.

(μουσική)

Η άφιξη των Πορτογάλων
έφερε μεγάλες αλλαγές

γιατί δημιούργησε απ' ευθείας σύνδεση
μεταξύ της Ελμίνας,

της ακτής του Κονγκό και του Σάο Τομέ.

Ήταν ένα ενδιαφέρον τρίγωνο

γιατί το σύστημα που μετέπειτα
θα αναπτυσσόταν στην Αμερική

δοκιμάστηκε πρώτα σε εκείνη
την περιοχή.

Αυτός ο πορτογαλικός σταυρός τιμά
την προσάρτηση του Σάο Τομέ,

η οποία θα άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο
στην ιστορία της δουλείας.

Οι Πορτογάλοι θα δημιουργούσαν εδώ

την πρώτη πλατφόρμα
μαζικής απέλασης αιχμαλώτων.

Κι εδώ ακριβώς, που ένα ξεκάθαρο
σύστημα δουλεμπόριου θα εξελισσόταν

σε ένα τεράστιο κερδοφόρο
σύστημα παραγωγής.

Τις φυτείες ζάχαρης.

(μουσική)

Με την αποβίβαση χιλιάδων σκλάβων
στις ακτές του

το Σάο Τομέ έγινε ένα νησί αποκλειστικής
παραγωγής ζάχαρης.

Το Σάο Τομέ και το Πρίνσιπε
ήταν τα εργαστήρια.

ΓΙατί πρώτα εκεί βρίσκουμε το πάντρεμα

των μαύρων ανδρών με το ζαχαροκάλαμο.

Στα μάτια των αποίκων, αυτά τα δύο
λειτουργούσαν καλά μαζί.

Οπότε, θα παντρέψουμε τους μαύρους άνδρες
με το ζαχαροκάλαμο.

Η ιδέα ήταν απλή.

Το νησί θα μετατρεπόταν σε μια φυτεία

όπου θα υπήρχε ευκολία
να εισαχθούν σκλάβοι.

Κάθε χρόνο, έφταναν 4000 σκλάβοι
και γέμιζαν αυτόν τον περιορισμένο χώρο.

Αυτό σήμαινε μεγάλες συγκεντρώσεις.

Κι αυτό ήταν το πρώτο παράδειγμα
μαύρης αποικίας και κοινωνίας των σκλάβων.

Το μοντέλο εξελίχθηκε
σε παγκόσμιο σύστημα.

Στο Σάο Τομέ ο χρόνος φαίνεται
να σταμάτησε.

Τα ζαχαροκάλαμα αντικαταστάθηκαν
από τον καφέ,

κι έπειτα ο καφές από το κακάο.

Όταν έφτασαν στο νησί

οι πρώτοι σκλάβοι έφεραν μαζί τους

την γνώση για την διεργασία της γης
στους τροπικούς.

Μα ακόμη και σήμερα, το Σάο Τομέ παραμένει
μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου,

και οι φαρμεργάτες εξακολουθούν να ζουν
στις παλιές καλύβες των σκλάβων.

Δεν χρειάζεσαι ένα δουλοπρεπή πληθυσμό
για την καλλιέργεια ζάχαρης,.

Αλλά για να το κάνεις σε κείνη την κλίμακα
τότε, ναι, τον χρειαζόσουν.

Χρειαζόσουν σκλάβους,

γιατί αυτό που έπρεπε να γίνει
την περίοδο της συγκομιδής

ήταν ότι έπρεπε να δουλεύουν
14 ώρες τη μέρα.

Ξέρετε, μέχρι το βράδυ.

Τα βράδια που είχε φεγγάρι

ξέρετε, απλά συνέχιζες να κόβεις
όλη νύχτα.

Κι επίσης, με την κούραση,
ο κίνδυνος τραυματισμού αυξανόταν.

Οπότε ήταν πολύ επισφαλές

και ήταν εξαιρετικά δύσκολη δουλειά.

Το Σάο Τομέ είναι ένα εργαστήριο
κατά ποικίλους τρόπους.

Είναι το πρώτο μεγάλο πείραμα
ζαχαροκάλαμου στους τροπικούς

κι είναι αυτό που αργότερα επέτρεψε

την μεταφορά της παραγωγής ζαχαροκάλαμου
στην Βραζιλία

κι ύστερα από αυτό στην Καραϊβική.

Μετά το ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου
στην Αμερική,

ο Πέδρο Καμπράλ, άνοιξε
μια νέα διαδρομή στη Δύση.

Οι Πορτογάλοι εξακολουθούσαν
να έχουν εμμονή με το κυνήγι του χρυσού.

Όμως, τώρα ήξεραν, πως αν αποτύγχαναν

το ζαχαροκάλαμο πιθανά να αντικαθιστούσε
το πολύτιμο μέταλλο.

Στις 23 Απριλίου 1500,

το πλοίο του Καμπράλ έδεσε
σε μια άγνωστη περιοχή.

"Μετά την αναχώρησή μας από την Μπελέμ
όπως η Αυτού Μεγαλειότης γνωρίζει,

"φτάσαμε στα Κανάρια Νησιά και έπειτα
στο Πράσινο Ακρωτήρι.

"Διαπλεύσαμε δυτικά διασχίζοντας
τη θάλασσα.

"Την ίδια μέρα, την ώρα του εσπερινού,
είδαμε γη,

"δηλαδή, πρώτα ένα πολύ μεγάλο
στρόγγυλο βουνό,

"έπειτα άλλους χαμηλότερους λόφους
στα νότια

"και μια πεδιάδα με μεγάλα δέντρα."

Ο Πέδρο Καμπράλ μόλις είχε φτάσει
στη Βραζιλία

μα δεν βρήκε χρυσό.

Για να είναι κερδοφόρα,

η απέραντη ανακαλυφθέισα γη
έπρεπε να καλλιεργηθεί.

Αυτό με τη σειρά του σήμαινε πως
μια νέα εμπορική διαδρομή

με σκλάβους από την Αφρική στη Βραζιλία
θα έπρεπε να δημιουργηθεί.

Οι Σαντομάνοι, έπρεπε να βρούν σκλάβους
στις ακτές των Αφρικανικών βασίλειων,

και να τους μεταφέρουν στο Σάο Τομέ.

Και με αφετηρία το 1516, θα ξεκινούσαν
να τους φέρνουν στην Βραζιλία.

Ήταν οι μεσάζοντες.

Οι Σαντομάνοι είχαν το μονοπώλιο παροχής
σκλάβων στην Βραζιλία.

1516. Από το Σάο Τομέ,

ομάδες αιχμαλώτων μεταφέρονται με πλοία
στην Βραζιλία και την Καραϊβική.

Η πρώτη υπερατλαντική δουλεμπορική
διαδρομή καθιερώθηκε

μεταξύ του Κονγκό, του Σάο Τομέ,
της Βραζιλίας και της Πορτογαλίας.

Στο μεταξύ στην Ευρώπη,

χιλιάδες αιχμάλωτοι έφταναν κάθε χρόνο
μέσω των Πορτογαλικών πλοίων.

Στη Λισαβόνα παραδόξως,μαύροι
και λευκοί αριστοκράτες ζούσαν ισότιμα.

Μοιράζοταν μια κοινή γλώσσα και
είχαν κοινά ενδιαφέροντα.

Όλοι τους πλούτιζαν από
το εμπόριο σκλάβων, ζάχαρης και χρυσού.

Ανάμεσά τους, ο Γερμανός έμπορος και
τραπεζίτης, Γιάκομπ Φούγκερ.

Αυτή η οικονομία περιελάμβανε
τις πολιτικές και εμπορικές ελίτ

κι από τις δύο Ευρωπαϊκές
και Αφρικανικές κοινωνίες.

Τοπικά βασίλεια συνεργάστηκαν
με τους Πορτογάλους.

Μερικοί μεταστράφηκαν στο Χριστιανισμό,
πήραν πορτογαλικά ονόματα,

κι έστειλαν να παιδιά τους στην Πορτογαλία
να μάθουν Λατινικά

και να σπουδάσουν
στο πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα.

Αυτοί οι ελίτ έγιναν αρπακτικά.

Στη δυτική Αφρικανική ακτή,

τα πλούτη που κατέτρωγαν οι Πορτογάλοι
έδειχνε να είναι ανεξάντλητα.

Στην περιοχή Μπελέμ της Λισαβόνας,
το κτίριο της Μονής των Ιερονυμιτών

χρηματοδοτούνταν από το δουλεμπόριο
και το εμπόριο ζάχαρης και μπαχαρικών.

Το μεγαλείο της αρχιτεκτονικής
είναι μια μαρτυρία της εποχής

που η Λισαβόνα κυριαρχούσε στον κόσμο

και πλημμύριζε τις άλλες
Ευρωπαϊκές χώρες με τα αγαθά της.

(μουσική)

Πρέπει να τονίσουμε οτι αυτό
ήταν εμπόριο μαύρων σκλάβων,

αφού η οικονομία βασιζόταν στους
Αφρικάνους σκλάβους.

Αυτό το εμπόριο ήταν το κύριο έσοδο
του στέμματος

και μέρους της Πορτογαλικής ελίτ.

Το κράτος χτιζόταν πάνω σε ξένο εισόδημα,
κι έτσι ξεκίνησε μια νέα φάση.

Με την άφιξη των Ευρωπαΐων στην Αφρική,

η ιστορία της δουλείας πήρε
μια νέα διάσταση.

Για πρώτη φορά, το εμπόριο εστίαζε
αποκλειστικά στην Ισημερινή Αφρική.

Και ο αριθμός των απελάσεων άγγιξε
ένα απαράμιλλο εύρος και κλίμακα.

Είναι μη συγκρίσιμο σε μέγεθος κλίμακας,

επειδή για το Ισλαμικό εμπόριο

ξέρετε, μιλάμε για μια περίοδο περίπου
χιλίων ετών,

με πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο
σε μικρότερη χρονική περίοδο στην Αμερική.

Στη Λισαβόνα, η ιστορία των Αφρικανών
σκλάβων που έφτασαν στην Ευρώπη

έχει ξεχαστεί.

Τα περισσότερα ίχνη της παρουσίας τους
καταστράφηκαν στο σεισμό του 1755.

Κι ό,τι απέμεινε από εκείνες τις μνήμες

διασκορπίστηκε κατά
την ανοικοδόμηση της πόλης.

Σε αυτό το κυνηγετικό καταφύγιο
λίγα μίλια μακριά από την πρωτεύουσα

ο πίνακας ενός Φλαμανδού καλλιτέχνη
απεικονίζει την Λισαβόνα του 1580.

"Το Συντριβάνι του Βασιλιά" αναπαριστά
μια γειτονιά που δεν υπάρχει πια,

όπου άνθρωποι με διαφορετικό
χρώμα δέρματος, χορεύουν μαζί.

Εδώ, ένας μαύρος άνδρας με παπούτσια
αγκαλιάζει μια ξυπόλυτη λευκή γυναίκα.

Οι μουσικοί παίζουν για το ζευγάρι
των εραστών.

Ένας ιππότης του Τάγματος του Χριστού.

Με αλυσίδες ή με επίσημο ένδυμα,

οι Αφρικανοί παρουσιάζουν τον πλούτο τους
στο μικρότερο βασίλειο της Ευρώπης.

Η εικόνα της επoχής όπου η σύνδεση
μεταξύ Αφρικής και Πορτογαλίας

έκανε τη Λισαβόνα τη σημαντικότερη
οικονομική πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Από το 1500 ακόμη, το 10% του πληθυσμού
της Λισαβόνας ήταν μαύροι

χωρίς να υπολογίζονται οι απόγονοι.

Η Σεβίλλη ήταν το ίδιο,
όπως η Βαρκελώνη και η Μάλαγα.

Σήμερα, στη νότια Ευρώπη

σε Πορτογαλία, Ιταλία, Ισπανία
και νότιο Γαλλία

εκτιμάται πως το 50 εως 60% του πληθυσμού
μπορεί να έχει Αφρικανική καταγωγή.

ΓΙα όλους τους μελετητές της δουλείας
υπάρχει ένα ερώτημα.

Τι απέγιναν αυτοί οι μαύροι άνθρωποι
στην Ευρώπη;

Κάποιοι λένε πως τα νούμερα δεν είναι
τόσο μεγάλα

Απορροφήθηκαν από τον πληθυσμό
και χάθηκαν μέσα σ'αυτόν.

Ωστόσο, είναι δύσκολο
να υποστηρίξει κανείς πως χιλιάδες,

δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων
ή εκατοντάδες χιλιάδες

εξαφανίστηκαν χωρίς κανένα ίχνος,

χωρίς να περάσουν τίποτα
στις επόμενες γενιές.

Για μας, τους ιστορικούς που μελετάμε
τα αρχεία,

είναι σχετικά εύκολο να βρούμε
ένα Αφρικανό απόγονο

όμως, για τις οικογένειες των ανθρώπων
είναι κάτι που έχουν ξεχάσει

ή έχουν καταπιέσει.

(μουσική)

Οι έμποροι συγκεντρώναν σκλάβους

στις περιοχές που συνορεύαν
με το Βασίλειο του Κονγκό.

Οι επιδρομές πολλαπλασιαζόταν παντού.

Η Λουάντα έγινε ένα από τα σταυροδρόμια

του πρώτου υπερατλαντικού δουλεμπορίου.

Στο Κονγκό, οι ισότιμες σχέσεις

μεταξύ Αφρικανών και Πορτογάλων
κατέρρευσαν.

Έτσι η Λουάντα, από τότε,
από το 1590 κι έπειτα,

έγινε το ένα πιο σημαντικό λιμάνι,

το μοναδικό μέρος στην Αφρική απ' όπου
Αφρικανοί έφευγαν για την Αμερική.

Περίπου 23% των Αφρικανών, έφυγε
από τη Λουάντα.

Πηγαίνοντας κυρίως στη Βραζιλία,

που ήταν μακράν η μεγαλύτερη περιοχή
που μεταφερόταν Αφρικανοί στην Αμερική,

σχεδόν οι μισοί Αφρικανοί κατέληξαν
στην Βραζιλία.

Και πράγματι, η Λουάντα ήταν
ένα φυλάκιο της Βραζιλίας,

ποικιλοτρόπως.

Αυτοί ορίζαν πως ένας έμπορος θα έπρεπε
να εισάγει 20.000 σκλάβους το χρόνο.

Οι σκλάβοι μετατράπηκαν
σε συμβατικά αντικείμενα.

Σταμάτησαν τις ανταλλαγές.

Έπειτα αυτό μετατράπηκε σε κάτι
πολύ υποθετικό.

Οπότε, τα νούμερα ισοδυναμούσαν
σε χιλιάδες.

Οι σκλάβοι μετριόταν σε πακέτα,
και πλέον όχι ένας ένας

κι ακόμη κι η γλώσσα άλλαξε.

Μιλούσαν για "κομμάτια".

Αυτό προσδιόριζε έναν σκλάβο σε σχέση
με το ανάστημα και την ηλικία

καθώς οι υπολογισμοί γινόταν με βάση
το κέρδος.

Πρέπει να χρησιμοποιεί κανείς την έκφραση
"παραγωγή" σκλάβου

επειδή, εντός των κεντρικών
Αφρικανικών πολιτειών

και ειδικά στο Βασίλειο του Κονγκό

και sτα μικρότερα κράτη
που είχαν διασπαστεί από αυτό,

δεν υπήρχε δουλεμπόριο,
για να ακριβολογούμε.

Το σύστημα και οι συνθήκες
έπρεπε να δημιουργηθούν.

Οπότε, ήταν οι άνθρωποι απ' έξω

που τροφοδοτούσαν τον ανταγωνισμό
που ενδεχομένως θα επέτρεπε,

ανθρώποι, ας πούμε ελευθεροι άνθρωποι,
πολίτες,

να καταλήξουν στα δίκτυα του δουλεμπόριου.

Εν μέσω της διακίνησης μεταξύ
των Αφρικανικών ακτών και της Βραζιλίας,

ένα δουλεμπορικό πλοίο προσάραξε στην ακτή
του Σάο Τομέ.

Οι Ανγκολέζοι είναι οι απόγονοι αυτών
των ναυαγών.

Οι πρόγονοί τους βρήκαν καταφύγιο
σε αυτή την παραλία.

Για σχεδόν 500 χρόνια οι Ανγκολέζοι
ζούσαν εδώ,

μακριά από τις φυτείες και
τους Πορτογάλους.

Φτωχοί και απομονωμένοι,
αλλά ακόμη ελεύθεροι.

Αυτή η ιστορία έγινε το θεμέλιο
της ταυτότητάς τους

και του πνεύματος της αντίστασης.

Ένα πλοίο ήρθε από την Ανγκόλα
με ανθρώπους μέσα.

Το πλοίο αναποδογύρισε και οι άνθρωποι
άρχισαν να κολυμπούν για να σωθούν.

Τέσσερις απο αυτούς κολύμπησαν μέχρι
την παραλία Σελέστε

γαντζωμένοι από τα συντρίμμια του πλοίου.

Όταν έφτασαν στην παραλία, έμειναν εκεί
για πολύ καιρό.

Τελικά, έκαναν οικογένεια και παιδιά.

(μουσική)

Πιστεύω, πως το Σάο Τομέ είναι επιπλέον
ένα εργαστήρι νέων κοινωνικών σχέσεων

και μιας νέας κοινωνίας, επειδή,

είναι μια κοινωνία βασισμένη κυρίως
στην εργασία των σκλάβων

και της οποίας η συντριπτική πλειοψηφία
του πληθυσμού υποδουλώθηκε.

Και μιας κοινωνίας, όπου οι σχέσεις
μεταξύ σκλάβων και αφεντικών

ήταν πολύ τεταμένες.

Στο Σάο Τομέ, το κόσμημα της αυτοκρατορίας

το σύστημα της ζαχαροκαλλιέργειας άρχισε
σταδιακά να καταρέει.

Το νησί ήταν αδύνατο να ελεγχθεί.

Στην καρδιά του δάσους,

ομάδες φυγάδων σκλάβων έστησαν
τα "μοκάμπος".

Kαταφύγια, όπου οργανώνονταν
σε ένοπλες ομάδες.

Η απόσταση μεταξύ Λισαβόνας και Σάο Τομέ

αποδείχθηκε πως ήταν μπελάς
για το Πορτογαλικό στέμμα.

Το Βασίλειου του Κονγκό ήταν απρόθυμο
να παρέμβει στις υποθέσεις του νησιού,

όσο οι Πορτογάλοι δεν είχαν ενόπλους
να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους.

Έτσι, για να λυθεί το πρόβλημα,
αποφάσισαν να τους παράγουν.

Ένα απο τα θεμελιώδη στοιχεία
αυτής της κοινωνίας ως εργαστήρι,

ήταν η δημιουργία των "μεστίζος"

όπως ονομάζονται.

Mέρος ενός συντονισμένου σχεδίου
επινοημένο από τους Πορτογάλους.

Οι Πορτογάλοι επιδίωκαν να διασταυρώσουν
λευκούς άνδρες με μαύρες γυναίκες

για να δημιουργήσουν ένα πληθυσμό
μικτής φυλής.

Έναν πληθυσμό όπου

σύμφωνα με τα κείμενα της εποχής,

οι λευκοί πατέρες θα μετέφεραν
τις πορτογαλικές αξίες

στα μικτής φυλής παιδιά τους.

Σκοπός ήταν να δημιουργηθεί μια ομάδα
εντός της κοινωνίας που θα μπορούσε

να υπερασπιστεί τα συμφέροντα
των λευκών Πορτογάλων στο Σάο Τομέ.

Συνήθως, ξεχνάμε εντελώς πως
η ομομιξία προέκυψε με τη βία.

Πολύ συχνά, αυτά τα παιδιά
ήταν αποτέλεσμα βιασμού

από τις σχέσεις μεταξύ αφεντικών
και σκλάβων.

Σε ένα γράμμα προς τον Βασιλιά,
ο διαχειριστής του Σάο Τομέ,

Μπερνάρντο Σεγκούρα,

εξηγούσε πως σκόπευε να χρησιμοποιήσει
αυτά τα παιδιά μικτής φυλής,

τα νόθα της αυτοκρατορίας.

"Πολλοί άποικοι έχουν παιδιά
με τις σκλάβες τους

"κι αν η Αυτού Υψηλότητά σας,
χάριζε την ελευθερία σε λίγους

"θα τους επιτρεπόταν να ζήσουν
ως ελεύθεροι πολίτες.

"Εφ' όσων δεν υπάρχουν
άλλα, ελεύθερα παιδιά,

"θα παραμείνουν ελεύθερα στις υπηρεσίες
του Θεού και της Αυτού Υψηλότητά σας."

Διασταυρώνοντας λευκούς άνδρες
με μαύρες γυναίκες,

στο Σάο Τομέ τα μικτής φυλής άτομα,
με πορτογαλική πατρότητα,

ήταν μια ξεχωριστή ομάδα που λεγόταν
"Τα παιδιά της Γης".

Υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντα
του Στέμματος

εξελίχθηκαν σε φιγούρες καίριας σημασίας
στο σύστημα του δουλεμπόριου.

Οι "Filhos da terra", τα παιδιά της γης,
δεν είχαν ασφαλή θέση στη χώρα

κι επομένως θα ζούσαν εκτός
του δουλεμπορικού δικτύου,

πράγμα που τους έφερε πλούτο και
τους έδωσε εξουσία όμοια των Πορτογάλων.

Ωστόσο, ήταν κι αυτά παιδιά της χώρας.

Δεν θα 'πρεπε να το δούμε μόνο ως θέμα
μαύρων και λευκών.

Όχι στον 16ο αιώνα.

Ίσως αργότερα, αλλά όχι εκείνη την εποχή.

Δεν είχε να κάνει με τη φυλή.

Ήταν για την οικονομία.

Τα λεφτά!

Ο παππούς μου είχε κι αυτός σκλάβους.

Ήταν μαύροι κι είχαν σκλάβους.

Ήταν κυνηγοί σκλάβων, επίσης.

Κι είχαν υπάρξει σκλάβοι κι ίδιοι.

Την έζησα αυτή την ιστορία,
είναι στο αίμα μου, την ξέρω.

Καθώς η ζήτηση αυξανόταν,

"τα παιδιά της γης" άρχισαν να απαγάγουν
πολίτες του Κονγκό

παρά τους θρησκευτικούς, διπλωματικούς
και πολιτιστικούς δεσμούς

μεταξύ της Πορτογαλίας και του βασιλείου.

Σε ένα γράμμα προς τον ομόλογό του
στην Πορτογαλία,

ο Βασιλιάς Αλφόνσο Ά αναφέρει την απόγνωση
και την απελπισία του.

Πιστεύω, πως ο Αλφόνσο ήταν μακράν
πιο ευφυής απ' όσο εικάζεται.

Όταν παρουσιάζεται ως ένας πολύ
χριστιανικός βασιλιάς

εμφανίζεται ως ένα είδος
Πορτογαλικού υποπροϊόντος.

Όμως, προσπάθησε να εκμοντερνίσει
το βασίλειο

ενσωματώνοντας πόρους
που προέρχονταν από την Πορτογαλία.

Ωστόσο, σύντομα κατάλαβε πως η χώρα του
έχανε την ψυχή της.

Κάθε χρόνο, οι Σαντομάνοι αναπαριστούν

αυτή την πρώτη συγχώνευση μεταξύ
Αφρικής και Ευρώπης.

Για να ξορκίσουν τη βία της,
ενσαρκώνουν όλουν τους ρόλους,

φορούν κατάλληλα κοστούμια,

σε ένα χορό όπου θύματα και θύτες ζουν
πλάι ο ένας στον άλλο.

ως γιοί της ίδιας οικογένειας.

Η πομπή λέγεται “tchiloli”,

και λέγεται πως προέρχεται
από τη λέξη "τραγωδία".

(μουσική)

Η δουλεία ηγείται των κοινωνίων
που βρίσκονται σε μια συνεχή αναζήτηση.

Ίσως, εξαιτίας της έλλειψης ταυτότητας.

Οι μνήμες απο την Αφρική είναι
τόσο αμυδρές,

ακόμη και για μας τους Σαντομάνους,

που ζούμε σχεδόν 200 ή 250 μίλια
μακριά από την ακτή.

Είμαστε πιο κοντά στις Αφρικανικές ακτές
απ' ότι οι Αντίλλες ή η Ρεϋνιόν.

Ακόμη κι εδώ, η μνήμη είναι πρόβλημα.

Τι αναμνήσεις έχω από την Αφρική;

Καμία. Κι ωστόσο, είμαι μαύρος.

Χωρίς αναμνήσεις.

(....)

Το 1595, ξέσπασαν εντάσεις στο Σάο Τομέ.

Ο Αμαντόρ, ένας σκλάβος γεννημένος
στο νησί, ηγήθηκε μιας εξέργερσης

την οποία τα παιδιά της γης,
ήταν αδύνατο να συγκρατήσουν.

Μύλοι, εργοστάσια και σοδειές
καταστράφηκαν.

Το πείραμα των Σαντομάνων
είχε φτάσει στα όρια του.

Ωστόσο, η σύνδεση μεταξύ Αφρικανών σκλάβων
και ζαχαροκάλαμου είχε καθαγιαστεί.

Οι Πορτογάλοι ήξεραν πως μπορούσαν
να εξάγουν αυτό το σύστημα παντού.

Έναν έναν, ξεκίνησαν να αποσυναρμολογούν
τους μύλους,

τους φούρνους, και τα εργοστάσια ζάχαρης
και να τα συναρμολογούν στην Βραζιλία.

Το κλειδί που άλλαξε την κατεύθυνση
του δουλεμπόριου,

ήταν η μεταφορά της ζάχαρης

όπως αναφέρατε προηγουμένως,

από την μία πλευρά του Ατλαντικού
στην άλλη.

Κι έπειτα, έγινε η μεταφορά

στην πλευρά της Αμερικής που βρίσκεται πιο
κοντά στην Ευρώπη,

που είναι η Καραϊβική.

Ένα χρόνο μετά την εξέγερση, ο Αμαντόρ,
αρχηγός της επανάστασης,

εκτελέστηκε δημοσίως.

Το αποτέλεσμα αυτού του πειράματος μεγάλης
κλίμακας, μεταξύ Πορτογαλίας, Αφρικής,

και Σάο Τομέ, παρόλο που γεννήθηκε
μέσα στη βία,

καθόρισε την ιστορία του.

Μια ιστορία θεμελιωμένη πάνω στον αγώνα
των πρώτων σκλάβων.

Για να εξασφαλίσουν την επιβίωση
του οικονομικού τους μοντέλου,

οι Πορτογάλοι μετέφεραν τους σκλάβους

με τις γεωργικές τους γνώσεις
στη Βραζιλία.

Αποδεικτύοντας πως αυτό το μοντέλο
μπορούσε να εξαχθεί στην Αμερική

ενέπνευσαν κι άλλους Ευρωπαίους
να κάνουν το ίδιο.

Το Σάο Τομέ, ήταν το ενδιάμεσο στάδιο
για την εξάπλωση της ζάχαρης.

Κατά κάποιο τρόπο, ήταν το πρώτο νησί
της Καραϊβικής.

Παρόλο, που δεν ήταν στην Καραϊβική.

Το 1620,

οι Πορτογάλοι ήταν οι αναμφισβήτητοι
αφέντες του δουλεμπορίου.

25 χρόνια μετά την εξέγερση
με επικεφαλή τον Αμαντόρ,

είχαν ήδη απελάσει

300.000 αιχμαλώτους από την Βραζιλία
στην κεντρική Αμερική.

Σύντομα, θα ήταν η σειρά
άλλων Ευρωπαϊκών δυνάμεων

να ξεκινήσουν τις κατακτήσεις
του Νέου Κόσμου.

Με αυτές, τα πλοκάμια του δουλεμπόριου

απλώθηκαν σε όλο τον Ατλαντικό
και πέτυχαν ένα καινούργιο στόχο,

την Καραϊβική.