Slavery routes – a short history of human trafficking (2/4) | DW Documentary

Αυτή είναι η ιστορία ενός κόσμου

του οποίου τα σύνορα και οι περιοχές
ορίστηκαν από το δουλεμπόριο.

Ενός κόσμου που η βία,

η υποδούλωση και το κέρδος
επέβαλαν το δικό τους δρόμο

και διαμόρφωναν αυτοκρατορίες.

Εκείνο τον καιρό, δεν υπήρχε το πετρέλαιο.

Οι σκλάβοι ήταν η κινητήριος δύναμη
πίσω από τις ανερχόμενες αυτοκρατορίες.

Τον 14ο αιώνα,

η Ευρώπη ανακάλυψε, πως βρισκόταν
δελεαστικά κοντά

σε μία από τις σημαντικότερες
εμπορικές περιοχές του πλανήτη.

Τείνουμε να ξεχνάμε τον πλούτο
που παραγόταν στην Αφρική τότε.

Ο Καταλανικός Άτλας άνοιγε την όρεξη
των Ευρωπαίων για κατακτήσεις.

Χαρτογραφούσε τους ανέμους
προς όφελος των ταξιδιωτών.

Επίσης παρείχε πληροφορίες

σχετικά με την στρατιωτική δύναμη
διαφόρων κρατών.

Και παρείχε έναν οικονομικό χάρτη,

εντοπίζοντας τους εμπορικούς δρόμους
προς την Αφρική και τους πόρους της.

Ένα μικρό βασίλειο ήταν το πρώτο

που έσπευσε να αρπάξει τον έλεγχο
των Αφρικανικών ακτών:

η Πορτογαλία.

Κατά την αφύπνισή της,
σχηματιζόταν ένα νέο δίκτυο δουλείας.

Στην αρχή, αυτό ήταν
ένα πορτογαλικό εγχείρημα.

Έβγαιναν από τις σταυροφορίες,

μαχόμενοι τον σκληρό πόλεμο
με τους μουσουλμάνους στο νότο.

Έτσι, εν μέρει η περιπέτεια στην Αφρική

ήταν για να προστατέψουν
τους εαυτούς τους

και ίσως να εξασφαλίσουν ένα πλεονέκτημα
ενάντι των μουσουλμάνων.

Λισαβόνα

Η μεγαλύτερη πόλη της Πορτογαλίας

και η μόνη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα
στην ακτή του Ατλαντικού.

Στις όχθες του ποταμού Τάγου,

το Μνημείο των Ανακαλύψεων
προκαλεί νοσταλγία

για έναν καιρό που οι Πορτογάλοι
έκαναν σπίτι τους τον κόσμο.

Σμιλεμένο στην πέτρα, σχεδόν 52 μέτρα
πάνω απο το νερό,

οι ήρωες της Πορτογαλίας,
πρωτοπόροι των Κατακτήσεων

κοιτούν θριαμβευτικά προς τον ωκεανό
που τους πρόσφερε τόσο πλούτο και κύρος.

Επικεφαλής τους είναι ο Πρίγκηπας Χένρι,
"ο Πλοηγός",

ο αρχιτέκτονας
του επικίνδυνου εγχειρήματος

του ανοίγματος ενός νέου εμπορικού δρόμου
μέσω του Ατλαντικού ωκεανού.

Ο στόος του ήταν να προσπεράσει
τους αντίπαλους μουσουλμάνους στη Μεσόγειο

και να αποκτήσει πρόσβαση
στη Χρυσή Ακτή της Αφρικής.

Τον 14ο αιώνα,
οι Πορτογάλοι κατάφεραν

να διώξουν τους Άραβες
από την περιοχή τους.

Το Βασίλειο είχε τώρα απόλυτη ελευθερία
να ξεκινήσει την κατακτητική εκστρατεία.

Υποσχόμενος χρυσό και εξουσία,

ο Χένρι ο Πλοηγός έπεισε την αριστοκρατία
να τον ακολουθήσει σε αυτή την περιπέτεια.

Ο Χένρι ο Πλοηγός στέφθηκε πρίγκηπας.

Αυτή η μυθική προσωπικότητα

ο επιφανής χριστιανός Πορτογάλος πρίγκηπας
θεωρούνταν πολύ ευσεβής.

Ξεκίνησε ως επικεφαλής
μιας ομάδας επιδρομέων,

πειρατών που έπαιρναν αιχμαλώτους.

Κόντρα στον Ατλαντικό ωκεανό που
λίγοι ευρωπαίοι τολμούσαν να εξερευνήσουν

ο πρίγκηπας Χένρι είχε ένα
νέο πρωτοποριακό είδος σκάφους.

Τις Καραβέλες.

Υπερυψωμένα πλοία που
ήταν ικανά να αντεπεξέλθουν

στους σφοδρούς ανέμους
της ανοιχτής θάλασσας.

Οι Πορτογάλοι έστρωσαν ένα θαλάσσιο δρόμο
ελέγχοντας την Αφρικανική δυτική ακτή.

Ακρωτήρι Μποζαντόρ, τα νησία Αργκουίν
και το Πράσινο Ακρωτήρι.

Κάθε μίλι ήταν μια νίκη
επί των μουσουλμάνων

που ήταν παρόντες σε όλο το βόρειο τμήμα
της ηπείρου.

Παραδοσιακά, η Πορτογαλία εγκωμίαζε
τους θρυλικούς εξερευνητές της

ξεχνώντας πως οι περισσότεροι από αυτούς
πλούτισαν από το δουλεμπόριο.

Σήμερα, η Λισαβόνα ανανεώνεται.

Έπειτα από
το Μνημείο των Ανακαλύψεων,

οι εργασίες ανακαίνισης επεκτείνονται
στην περιοχή Αλφάμα.

Καθόσον προχωρούσαν οι εργασίες

οι εύποροι της πρώτης "πόλης του κόσμου"
επανεμφανίζονται.

Τυχαία,

οι εργάτες αποκάλυψαν τα θεμέλια
του παλιού εμπορικού λιμανιού.

Στη διάρκεια ενός αιώνα,

η Λισαβόνα έγινε η πλουσιότερη
πρωτεύουσα της Ευρώπης,

πιο μπροστά απο το Παρίσι,
το Λονδίνο ή το Αμστερνταμ.

Κινέζικα βάζα, ινδονησιακά πιθάρια

στολισμένα γυάλινα σκεύη από το Μακάου.

Εν μέσω κεραμικών θραυσμάτων
από όλο τον κόσμο,

βρέθηκε κι ένας γυναικείος σκελετός.

Τα πρώτα τεστ DNA αποκάλυψαν
πως ήταν μια Αφρικανή σκλάβα,

θαμμένη χωρίς όνομα ή ταφόπλακα.

Η αρχαιολογία της δουλείας,
ένα σχετικά πρόσφατο πεδίο,

φέρνει στο φως
μια μεγάλη ανείπωτη ιστορία.

Τη μοίρα ενός εκατομμυρίου Αφρικανών
που μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη

μεταξύ του 15ου και 18ου αιώνα.

Ήταν μια εξαιρετικά βίαιη
και επιθετική οικονομία.

Οι Πορτογάλοι αποβιβάζονταν
και με τα όπλα στα χέρια,

ορμούσαν για να αιχμαλωτήσουν
τους κατοίκους των Αφρικανικών ακτών,

ξεκινώντας από τη Μαυριτανία
και έπειτα στη Σενεγάλη,

το σπίτι πολλών φτωχών ψαράδων.

Τους αιχμαλώτιζαν με δίχτυα.

Σε κάθε αποστολή,
θα αιχμαλώτιζαν εκατοντάδες

και θα τους φορτώναν στα πλοία
για να μεταφερθούν πίσω στην Ευρώπη.

Σε πολλά μέρη μεταξύ
Μαρόκου και Μαυριτανίας,

οι μισθοφόροι του πρίγκηπα Χένρι
απήγαγαν άοπλους πολίτες.

Απελαθέντες στην Πορτογαλία,

αυτοί οι πρώτοι αιχμάλωτοι ξεφορτώθηκαν
στο πρώτο λιμάνι της επισιτροφής.

Στο Λάγκος.

Σ' αυτή την ακτογραμμή,
ένα πρωινό του Αυγούστου του 1444

250 άνδρες, γυναίκες και παιδιά

αιχμάλωτοι από τις ακτές του Ατλαντικού

πουλήθηκαν στον υψηλότερο πλειοδότη.

Ήταν ένα σημαντικό γεγονός,

τα πρώτα λάφυρα που έφερναν
στην πατρίδα

οι Πορτογάλοι Κονκισταδόρες.

Είχαν ξεκινήσει προς αναζήτηση χρυσού

αλλά επέστρεψαν με σκλάβους.

Ήταν τόση η προσδοκία για το γεγονός
ώστε ο Γκόμεζ Ντε Ζουράρα

ο επικεφαλής χρονογράφος

ταξίδεψε αυτοπροσώπως στην παραλία
για να το καταγράψει.

Την επόμενη ήμερα,
την 8η του Αυγούστου,

νωρίς το πρωί κι εξαιτίας της ζέστης,

τα πληρώματα ξεκίνησαν τη δουλειά
στα σκάφη τους,

ξεφορτώνοντας τους αιχμαλώτους τους
στην ακτή σύμφωνα με τις διαταγές.

Μερικοί είχαν κατεβασμένα
τα πρόσωπά τους, υγρά από τα δάκρυα,

μερικοί κοιτούσαν τους διπλανούς τους
βογκώντας με πόνο,

άλλοι κοιτούσαν ψηλά στον παράδεισο,
με σταθερό βλέμμα,

φωνάζοντας δυνατά προς τα κει,

σαν να ζητούσαν βοήθεια
από τον Πατέρα της Φύσης.

Άλλοι, χτυπούσαν τα μάγουλά τους
με τα χέρια τους,

ή έπεφταν στο χώμα,

άλλοι θρηνούσαν
με έναν τραγουδιστό τρόπο

όπως συνηθιζόταν στην πατρίδα τους.

Και παρόλο που δεν καταλαβαίναμε
τη γλώσσας τους,

ο πόνος τους ήταν πράγματι αντιληπτός.

Ένας πόνος που κλιμακώθηκε
όταν οι επικεφαλείς για τον διαχωρισμό

ήρθαν και άρχισαν να χωρίζουν

τον έναν από τον άλλον,
για να σχηματίζουν ισάριθμα γκρουπ.

Γι' αυτό, χρειαζόταν να χωριστούν
τα παιδιά από τους γονείς,

οι γυναίκες από τους άντρες τους,
τα αδέρφια μεταξύ τους.

Δεν τηρήθηκε κανένας κανόνας,

κάθε αιχμάλωτος ήταν έρμαιο της τύχης.

Ο Ζουράρα περιγράφει
μια σκηνή ακραίας βιας.

τα παιδιά αποχωριζόταν τις μητέρες τους
ουρλιάζοντας και θρηνώντας.

Είναι ξεκάθαρο πως αυτό που καταγράφει
τον κάνει να νιώθει άβολα.

Τα πράγματα άλλαξαν μετά από αυτό.

Έπρεπε να το δικαιολογήσουν.

Και το έκαναν χρησιμοποιώντας
τον πολιτισμό

που έφερναν στους βάρβαρους.

Τον 15ο αιώνα,

το εμπόριο ανθρώπων ήταν συνηθισμένο
σε όλη τη Μεσόγειο,

την Πορτογαλία, αλλά και στη νότια Γαλλία,
Ισπανία , Ιταλία και Σικελία.

Οι περισσότεροι σκλάβοι ήταν Βαλκάνιοι
από τη νοτιοανατολική Ευρώπη

που ανταλάχθηκαν μέσω της Κύπρου,
της Κωνσταντινούπολης και του Αλέπο.

Εκείνο τον καιρό, οι Αφρικανοί αποτελούσαν
μειονότητα στο δουλεμπόριο.

Στη Λισαβόνα, αυτή η αναλογία
σύντομα θα ανατρεπόταν.

Oι πρώτοι Αφρικανοί αιχμάλωτοι
που έφτασαν στην Πορτογαλία,

θα ακολουθούνταν
από αμέτρητες χιλιάδες ακόμη.

Η οδός "Rua do Poco dos Negros"

είναι ένα από τα λίγα στένα που θυμίζουν

την εποχή που στη γειτονιά
Bairro do Mocambo

υπήρχε ένα αφρικανικό γκέτο.

Το 1453, ο ιερός πόλεμος μεταξύ
Χριστιανισμού και Ισλαμ,

είχε ως αποτέλεσμα τη νίκη του τελευταίου.

Η Κωνσταντινούπολη, το τελευταίο κατάλοιπο
της Βυζαντινής αυτοκρατορίας,

πέρασε στα χέρια
της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Η χριστιανική πλευρά της Μεσογείου

ήταν τώρα αποκομμένη
από τις πιο ανατολικές χώρες,

με την μετακίνηση των σκλάβων
από τα Βαλκάνια επίσης μπλοκαρισμένη.

Για την χριστιανική Ευρώπη,

η κατάκτηση του Ατλαντικού
ήταν ζωτικής σημασίας.

Η σύγκρουση Ισλαμ Χριστιανοσύνης

είχε φτάσει σε αδιέξοδο.

Και όλη η περιοχή που εξαγόραζε σλάβους

ή σκλάβους, είχε τώρα εκχριστιστιανιστεί
ή ισλαμοποιηθεί.

Υπήρχε μόνο μια περιοχή
να κατευθυνθεί κανείς.

Η Αφρική συσχετίστηκε με τη δουλεία

ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων.

(μουσική)

Επισήμως, οι Μουσουλμάνοι ηγέτες
κι η Καθολική Εκκλησία

καταδίκαζαν την υποδούλωση
ελεύθερων ανθρώπων.

Στην πράξη, η ζήτηση για σκλάβους

δεν είχε κοπάσει και δικαιολογούσε
τις συνεχιζόμενες επιδρομές.

(μουσική)

Σε αυτές τις κοινωνίες, οι άνθρωποι
κινητοποιούνταν από την θρησκεία.

Δεν ήταν φανατικοί, αυτός ο όρος
είναι ίσως πολύ σύγχρονος.

Όμως, τα θρησκευτικά κίνητρα,

της κυρίευσης των ισλαμικών περιοχών
και μεταστροφής

στο χριστιανισμό, ήταν ιδιαίτερης σημασίας

αφού ο Πάπας, υποστήριζε
την Πορτογαλική επέκταση

και αναγνώριζε δικαιώματα
στον αποικισμό.

Για να εκδικηθεί τους μουσουλμάνους,

ο Πάπας Νικόλαος ο Πέμπτος,

έδωσε τους Πορτογάλους
την ηθική έγκριση του.

Χάρη στην υποστήριξη του Βατικανού,

συνέχιζαν τις επιδρομές στην Αφρική

με πλήρη ατιμωρησία.

(μουσική)

Στα εθνικά αρχεία της Πορτογαλίας
στη Λισαβόνα

βρίσκεται το Romanus Pontifex,

το παπικό διάταγμα

που έδινε στους Πορτογάλους
εν λευκώ εξουσιοδότηση

και θεμελίωνε ένα νομικό πλαίσιο

για την υποδούλωση της Αφρικής.

(μουσική)

Επισήμως, έχουμε παραχωρήσει μεταξύ άλλων

απεριόριστη και άφθονη ιιιιιιικανότητα
στον προαναφερόμενο Βασιλιά Αλόνσο,

να εισβάλει, να ερευνά
και να αιχμαλωτίζει,

να επικρατεί και να καθυποτάσει
τους Σαρακήνους και ειδωλολάτρες

κι άλλους εχθρούς του Χριστού

και να τους αναγκάσει σε αέναη σκλαβιά.

"Αέναη σκλαβιά".

Δύο λέξεις ορισμένες απο την υψηλότερη
Καθολική αρχή

που συντέλεσε στην καταδίκη
αθώων Αφρικανών.

Δύο λέξεις που θα δικαιολογούσαν τα πάντα

στο όνομα του Θεού.

(μουσική)

Με τις ευλογίες του Πάπα,

οι Πορτογάλοι επιχειρούσαν
όλο και πιο νότια

κατα μήκος των ακτών της Αφρικής.

Οι καραβέλες και οι στρατηγικές τους
αντεγράφησαν κι από άλλα ευρωπαϊκά κράτη,

που λαχταρούσαν να ελέγξουν
τον αφρικανικό χρυσό και τους σκλάβους.

Φλαμανδοί, Γερμανοί, Άγγλοι,
Γενοβέζοι και Βενετσιάνοι.

Έμποροι απο όλη την Ευρώπη επένδυσαν
στην Ατλαντική περιπέτεια.

(μουσική)

Ωστόσο, οι Αφρικανοί δεν ήταν παθητικοί

απέναντι στους Ευρωπαίους εμπόρους

που εισέρχονταν στα χωριά
για να πάρουν άτομα

και να τα υποβάλουν σε αιχμαλωσία.

Οι αφρικανικές κοινωνίες είχαν
δικές τους δομές εξουσίας.

Είχαν την ικανότητα της πρωτοβουλίας.

Διαπραγματευόταν, συζητούσαν τους όρους

των σχέσεων με τους Ευρωπαίους εμπόρους.

Το κρίσιμο σημείο ήταν όταν οι Πορτογάλοι

εισέβαλαν στον νότιο Ατλαντικό
πέρα από τον ισημερινό.

Και συνεπώς εισέβαλαν σε ένα καινούργιο
οικονομικό χώρο.

Εκεί, ήρθαν σε επαφή

με το Βασίλειο του Κονγκό, που θα έπαιζε
ένα μεγάλο ρόλο.

(μουσική)

1471

Οι Πορτογάλοι κατέλαβαν ένα νησί εκτός
των Αφρικανικών ακτών.

Ακατοίκητο, παρθένο και γόνιμο,

το Σάο Τομέ επίσης πρόσφερε
ένα ασφαλές λιμάνι,

150 ναυτικά μίλια από την ηπειρωτική χώρα.

Τους έδωσε την δυνατότητα να παρακολουθούν

το πιο δυνατό κράτος της περιοχής,

το Βασίλειο του Κονγκό.

Το Κογκό ήταν μια ενδιαφέρουσα περίπτωση

Αφρικανικής ιστορίας, πολύ διαφορετική

από οπουδήποτε αλλού.

Όταν οι Πορτογάλοι έφτασαν εκεί,
ανακάλυψαν πως υπήρχε ένας βασιλιάς,

κι ότι υπήρχε αυτό
που εκείνοι ονομάζαν βασίλειο.

Κι όχι μόνο αυτό,

ήταν μια περιοχή που δεν υπήρχε
ισλαμική επιρροή.

Οι Πορτογάλοι ανέπτυξαν σχέσεις
με τον Βασιλιά του Κονγκό

σε μια εικονικά ισότιμη βάση.

Και αφού δεν ήταν μουσουλμάνοι,

δεν υπήρχε εχθρότητα λόγω θρησκείας.

Κι έπειτα, για λόγους που δεν μας είναι
απόλυτα κατανοητοί,

ο Βασιλιάς του Κονγκό,

αποφάσισε να μεταστραφεί
στον χριστιανισμό.

Και πράγματι έγινε ο Αλφόνσο Ά.

Και καλωσόρισε τους ιεραπόστολους
από την Πορτογαλία

Οι Πορτογάλοι ήταν οι μόνοι

που προμήθευαν προϊόντα από τη Μεσόγειο
στον Βασιλιά Αλφόνσο.

Για πρώτη φορά,

είχαν καθιερώσει ένα μονοπώλειο
σε Αφρικανική περιοχή.

Οι Πορτογάλοι έφτασαν
σε μια ιεραρχική κοινωνία

όπου οι ευγενείς, εν ολίγοις,

τρεφόταν καλύτερα και περισσότερο
από άλλους,

ντυνόταν πιο κομψά από άλλους,

και κατανάλωναν είδη πολυτελείας.

Έτσι, όταν έφτασαν οι Πορτογάλοι
με όλα αυτά τα αντικείμενα

Πως να το θέσω;

Η αριστοκρατία του Κονγκό ξετρελάθηκε.

Ξελογιάστηκαν με όλα αυτά.

Μπορούσες να νιώσεις την αλλαγή
στα έθιμα και τη συμεριφορά.

Και πράγματι, άλλαξαν.

Οι ζωγραφιές των πρώτων ιεραποστόλων
που έφτασαν στο Κονγκό

αποτυπώνουν αυτό
το νέο σύστημα ανταλλαγής.

Όμως, ο πυρετός των Πορτογάλων για χρυσό,
ενθάρρυνε τη συνέχιση των κατακτήσεων μμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμμ.

Έμαθαν πως τα χρυσωρυχεία των Ακάν
βρισκόταν στο Ελμίνα.

Για τους εισβολείς,

ο μόνος τρόπος να βάλουν χέρι
στο πολύτιμο ορυκτό,

ήταν να προσφέρουν στους Ακάν
αυτό που χρειαζόταν περισσότερο

σκλάβους για να κατεβαίνουν στα ορυχεία.

Έτσι, έγιναν οι δουλέμποροι του Βασιλείου.

Η παραγωγή χρυσού

που γινόταν για αιώνες στην δυτική Αφρική,

στην περιοχή της Γουϊνέας, του Μάλι
και μέρους της Σενεγάλης,

είχε μεταφερθεί περισσότερο
στα χρυσωρυχεία Ακάν στην Γκάνα.

Κι αυτό τους προσέλκυε,
γιατί ο χρυσός ξέρετε

ήταν ισχυρός,

ήταν ένα μέτρο πλούτου.

Ελμίνα σημαίνει ορυχείο.

Και κυνηγούσαν τον χρυσό της Χρυσής Ακτής
όπως την ονόμαζαν,

γιατί πολύς χρυσός πραγματικά προέρχεται
από το εσωτερικό εκείνης της περιοχής.

Το πρώτο τριγωνικό εμπορικό σύστημα
της ιστορίας,

ξεκίνησε μεταξύ του Σάο Τομέ,
των ορυχείων των Ακάν,

και του Βασιλείου του Κονγκό.

Ευρωπαϊκά αγαθά για σκλάβους στο Κονγκό.

Σκλάβοι για χρυσό στο Ελμίνα.

Οι Πορτογάλοι χρησιμποποίησαν
αυτό το σύστημα ανταλλαγής

για να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο
εμπορικό δίκτυο.

(μουσική)

Η άφιξη των Πορτογάλων
έφερε μεγάλες αλλαγές

γιατί δημιούργησε απ' ευθείας σύνδεση
μεταξύ της Ελμίνας,

της ακτής του Κονγκό και του Σάο Τομέ.

Ήταν ένα ενδιαφέρον τρίγωνο

γιατί το σύστημα που θα αναπτυσσόταν
στην Αμερική

είχε δοκιμαστεί πρώτα σε εκείνη
την περιοχή.

Αυτός ο πορτογαλικός σταυρός τιμά
την προσάρτηση του Σάο Τομέ,

η οποία θα άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο
στην ιστορία της δουλείας.

Οι Πορτογάλοι θα δημιουργούσαν εδώ

την πρώτη πλατφόρμα
μαζικής απέλασης αιχμαλώτων.

Κι εδώ ακριβώς, που ένα ξεκάθαρο
σύστημα δουλεμπόριου θα εξελισσόταν

σε ένα τεράστιο κερδοφόρο
σύστημα παραγωγής,

τις φυτείες ζάχαρης.

(μουσική)

Με την αποβίβαση χιλιάδων σκλάβων
στις ακτές του

το Σάο Τομέ έγινε το νησί που προοριζόταν
αποκλειστικά για την παραγωγή ζάχαρης.

Το Σάο Τομέ και το Πρίνσιπε
ήταν τα εργαστήρια.

ΓΙατί πρώτα εκεί βρίσκουμε το πάντρεμα

των μαύρων ανδρών με το ζαχαροκάλαμο.

Στα μάτια των αποίκων, αυτά τα δύο
λειτουργούσαν καλά μαζί.

Οπότε, θα παντρέψουμε τους μαύρους άνδρες
με το ζαχαροκάλαμο.

Η ιδέα ήταν απλή.

Το νησί θα μετατρεπόταν σε μια φυτεία

όπου θα υπήρχε ευκολία
να εισαχθουν σκλάβοι.

Κάθε χρόνο, έφταναν 4000 σκλάβοι
και γέμιζαν αυτόν τον περιορισμένο χώρο.

Αυτό σήμαινε μεγάλες συγκεντρώσεις.

Κι αυτό ήταν το πρώτο παράδειγμα
μαύρης αποικίας και κοινωνίας των σκλάβων.

Το μοντέλο εξελίχθηκε σε παγκόσμιο σύστημα.

Στο Σάο Τομέ ο χρόνος φαίνεται
να σταμάτησε.

Τα ζαχαροκάλαμα αντικαταστάθηκαν
από τον καφέ,

κι έπειτα ο καφές από το κακάο.

Όταν έφτασαν στο νησί

οι πρώτοι σκλάβοι έφεραν μαζί τους

την γνώση για την διεργασία της γης
στους τροπικούς.

Μα ακόμη και σήμερα, το Σάο Τομέ παραμένει
μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου,

και οι φαρμεργάτες εξακολουθούν να ζουν
στις παλιές καλύβες των σκλάβων.

Δεν χρειάζεσαι ένα δουλοπρεπή πληθυσμό
για την καλλιέργεια ζάχαρης,

αλλά για να το κάνεις σε κείνη την κλίμακα
τότε, ναι, τον χρειαζόσουν.

Χρειαζόσουν σκλάβους,

γιατί αυτό που έπρεπε να γίνει
την περίοδο της συγκομιδής

ήταν ότι έπρεπε να δουλεύουν
14 ώρες τη μέρα.

Ξέρετε, μέχρι το βράδυ.

Τα βράδια που είχε φεγγάρι

ξέρετε, απλά συνέχιζες να κόβεις
όλη νύχτα.

Κι επίσης, με την κούραση,
ο κίνδυνος τραυματισμού αυξανόταν.

Οπότε ήταν πολύ επισφαλές

και ήταν εξαιρετικά δύσκολη δουλειά.

Το Σάο Τομέ είναι ένα εργαστήριο
κατά ποικίλους τρόπους.

Είναι το πρώτο μεγάλο πείραμα
ζαχαροκάλαμου στους τροπικούς

κι είναι αυτό που αργότερα επέτρεψε

την μεταφορά της παραγωγής ζαχαροκάλαμου
στην Βραζιλία

κι ύστερα από αυτό στην Καραϊβική.

Μετά το ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου
στην Αμερική,

ο Πέδρο Καμπρά λ, άνοιξε μια νέα διαδρομή
στη Δύση.

Οι Πορτογάλοι εξακολουθούσαν
να έχουν εμμονή με το κυνήγι του χρυσού.

Όμως, τώρα ήξεραν, πως αν αποτύγχαναν

το ζαχαροκάλαμο πιθανά να αντικαθιστούσε
το πολύτιμο μέταλλο.

Στις 23 Απριλίου 1500,

το πλοίο του Καμπράλ έδεσε
σε μια άγνωστη περιοχή.

Μετά από την αναχώρησή μας από την Μπελέμ
όπως η Αυτού Μεγαλειότης γνωρίζει,

φτάσαμε στα Κανάρια Νησιά και έπειτα
στο Πράσινο Ακρωτήρι.

Διαπλεύσαμε δυτικά διασχίζοντας
τη θάλασσα.

Την ίδια ώρα, την ώρα του εσπερινού,
είδαμε γη,

δηλαδή, πρώτα ένα πολύ μεγάλο
στρόγγυλο βουνό,

έπειτα άλλους χαμηλότερους λόφους
στα νότια

και μια πεδιάδα με μεγάλα δέντρα.

Ο Πέδρο Καμπράλ μόλις είχε φτάσει
στη Βραζιλία

μα δεν βρήκε χρυσό.

Για να είναι κερδοφόρα,

η απέραντη ανακαλυφθέισα γη
έπρεπε να καλλιεργηθεί.

Αυτό με τη σειρά του σήμαινε πως
μια νέα εμπορική διαδρομή

με σκλάβους από την Αφρική στη Βραζιλία
θα έπρεπε να δημιουργηθεί.

Οι Σαντομάνοι, έπρεπε να βρούν σκλάβους
στις ακτές των Αφρικανικών βασίλειων,

και να τους μεταφέρουν στο Σάο Τομέ.

Και με αφετηρία το 1516, θα ξεκινούσαν
να τους φέρνουν στην Βραζιλία.

Ήταν οι μεσάζοντες.

Οι Σαντομάνοι είχαν το μονοπώλιο παροχής
σκλάβων στην Βραζιλία.

1516. Από το Σάο Τομέ,

ομάδες αιχμαλώτων μεταφέρονται με πλοία
στην Βραζιλία και την Καραϊβική.

Η πρώτη υπερατλαντική δουλεμπορική
διαδρομή άνοιξε

μεταξύ του Κονγκό, του Σάο Τομέ,
της Βραζιλίας και της Πορτογαλίας.

Στο μεταξύ στην Ευρώπη,

κάθε χρόνο χιλιάδες αιχμάλωτοι έφταναν
μέσω των Πορτογαλικών πλοίων.

Στη Λισαβόνα παραδόξως,μαύροι
και λευκοί αριστοκράτες ζούσαν ισότιμα.

Μοιράζοταν μια κοινή γλώσσα και
είχαν κοινά ενδιαφέροντα.

Όλοι τους πλούτιζαν από
το εμπόριο σκλάβων, ζάχαρης και χρυσού.

Ανάμεσά τους, ο Γερμανός έμπορος και
τραπεζίτης, Γιάκομπ Φούγκερ.

Αυτή η οικονομία περιελάμβανε
τις πολιτικές και εμπορικές ελίτ

κι από τις δύο Ευρωπαϊκές
και Αφρικανικές κοινωνίες.

Τοπικά βασίλεια συνεργάστηκαν
με τους Πορτογάλους.

Μερικοί μεταστράφηκαν στο Χριστιανισμό,
πήραν Πορτογαλικά ονόματα,

κι έστειλαν να παιδιά τους στην Πορτογαλία
να μάθουν Λατινικά

και να σπουδάσουν
στο πανεπιστήμιο της Κοΐμπρα.

Αυτοί οι ελίτ έγιναν αρπακτικά.

Στη δυτική Αφρικανική ακτή,

τα πλούτη που κατέτρωγαν οι Πορτογάλοι
έδειχνε να είναι ανεξάντλητα.

Στην περιοχή Μπελέμ της Λισαβόνας,
το κτίριο της Μονής των Ιερονυμιτών

χρηματοδοτούνταν από το δουλεμπόριο
και το εμπόριο ζάχαρης και μπαχαρικών.

Το μεγαλείο της αρχιτεκτονικής
είναι μια μαρτυρία της εποχής

που η Λισαβόνα κυριαρχούσε στον κόσμο

και πλημμύριζε τις άλλες
Ευρωπαϊκές χώρες με τα αγαθά της.

(μουσική)

Πρέπει να τονίσουμε οτι αυτό
ήταν εμπόριο μαύρων σκλάβων,

αφού η οικονομία βασιζόταν στους
Αφρικάνους σκλάβους.

Αυτό το εμπόριο ήταν το κύριο έσοδο
του στέμματος

και μέρους της Πορτογαλικής ελίτ.

Το κράτος χτιζόταν πάνω σε ξένο εισόδημα,
κι έτσι ξεκίνησε μια νέα φάση.

Με την άφιξη των Ευρωπαΐων στην Αφρική,

η ιστορία της δουλείας