Qlikolizə ümumi baxış | Hüceyrə tənəffüsü| Khan Academy

Biz artıq öyrənmişik ki, hüceyrə tənəffüsü

təxminən üç fazaya bölünə bilər.

İlk faza qlükozanın parçalanması

mənasını verən
qlikolizdir,

Bu oksigen ilə və ya oksigensiz
baş verə bilər.

Əgər oksigen yoxdursa,
fermentləşmə olacaq,

bunun haqqında gələcəkdə danışacağıq.

Fermentasiya nəticəsində insanda

süd turşusu əmələ gəlir.

Orqanizmlərin başqa növləri alkoqol və ya

etanol istehsal edə bilər.

Lakin oksigenimiz varsa- əksər hissələrin

oksigenlə davam etdiyini fərz edirik-

Əgər oksigen olarsa,

Krebs tsiklinə keçə bilərik.

Bəzən limon turşusu istifadə etdiyindən

limon turşusu dövrü adlanır.

Eyni şey portağal yaxud limon nektarında
da var.

Ondan sonra isə
elektron nəqliyyat zənciri

ilə davam edirik.

Hüceyrə tənəffüsünə ilk baxış videosunda

ATF-nin əsas hissəsinin məhz burada
istehsal olunduğunu

öyrəndik.

Baxmayaraq ki,burada
bu mərhələlərdən çıxan

məhsullar istifadə olunur.

İndi bu videoda isə
yalnız qlikolizə

yönəlmək istəyirəm.

Bu bir növ - bəzən çətin bir tapşırıq
olur, çünki həqiqətən alaq

otlarına rast gələ bilərsiniz.
Mən

bir az alaq otlarını və əsl
mexanizmi

göstərəcəyəm. Bu,

çox qorxunc görünə bilər.

Ancaq bunu sizin üçün
sadələşdirmək istəyirəm,beləcə

bir çox lazımlı məlumata

sahib ola bilərsiniz.Və sonra dəyərləndirə

bilərik,sonra bəlkə də qlikolizin
alaq otlarına baxanda bir az

daha mənalı gələ bilər.

Deməli,qlikoliz və ya
elə hüceyrə tənəffüsü

qlükoza ilə başlayır.

Və qlükozanın formulunu bilirik.

Bu C6H12O6.
Bütün quruluşunu

çəkə bilərdim;
bu, bir az vaxt aparardı.

Lakin

diqqətimi yalnız karbon sütununa

yönəldəcəyəm.Deməli,o, halqadır,yaxud
halqa ola bilər.

Ancaq onu ardıcıl altı karbon
şəklində çəkəcəyəm.

Bilmək yaxşı olar ki,
iki növ vacib qlikoliz

mərhələsi var.

İlkini hazırlıq mərhələsi adlandırıram.

Və hazırlıq mərhələsi,
əslində iki ATF istifadə edir.

Bilirsiniz ki,hüceyrə tənəffüsün
bütün məqsədi ATF

əmələ gətirməkdir,
amma əvvəlcə iki ATF

istifadə etməliyəm.

2 ATF istifadə edirəm və sonra
əsas olaraq, qlükoza burada

iki ədəd 3 karbonlu birləşməyə parçalanır,

bunların həmçinin fosfat qrupu da var.

Fosfat qrupları həmin ATF-dən gəlir.

Bunlarda fosfat qrupu var və

buna tez-tez.. əslində,
bunun bir çox adı var.Bəzən

buna PQAL deyilir.
Bunu bilmək

həqiqətən lazım deyil.

Yaxud fosfoqliseraldehid.Həqiqətən hecaya
ayırmaq bacarığıma meydan oxuyur.

Bunu bilmək o qədər də

vacib deyil.

Bilməlisiniz ki,
ilk mərhələdə

iki ATF istifadə edirsiz.

Buna görə mən buna
hazırlıq mərhələsi deyirəm.

Bir elmi bənzətmə lazımdırsa,
hazırlıq mərhələsi deyilə bilər.

Və sonra bu iki FQAL molekulunun hər biri daha sonra

oksigensiz mərhələyə keçə bilər.

Oksigensiz mərhələdə FQAL-ların hər biri

piruvata çevrilir.

Digər 3 karbonlu molekuldur,
amma fərqli konfiqurasiyadadır.

Ancaq piruvata çevriləcəyi proses -

və qoyun,piruvatı mavi rəngdə yazım,çünki

bu sözü bilmək yaxşıdır.

İndi sizə quruluşu da
göstərəcəyəm.

Piruvat.

Bəzən buna piruvik turşusu da deyilir.

Eyni şeydir.

Və bu, əslində,
qlikolizin son məhsuludur.Beləliklə,

hazırlıq mərhələsində
qlükoza ilə başlayırsınız.

Qlükozanı parçalamağa
və hər iki ucuna fosfat

qoymağa kömək edən
fosfoqliseraldehidlə

son qoyursunuz.

Və sonra hər biri müstəqil olaraq
oksigensiz

mərhələyə keçir.

Beləliklə, başladığınız
hər qlükoza molekulu üçün

iki piruvat molekuluna sahib olursunuz.

İndi deyirsiniz ki,
bir oksigensiz mərhələ var idi,

oradan nə əldə etdik?

Bizim oksigensiz.. Qoyun aşağıya

oksigensiz mərhələ yazım. Bu,

oksigensiz mərhələmizdir.