قدرت خشم زنان

ثریا شمالی نویسنده می‌گوید، خشم احساسی قدرتمند است -- از تهدید، توهین، تحقیر و آسیب اخطار می‌دهد. اما در تمام دنیا زنان و دختران یاد گرفته‌اند که بهتر است خشم‌شان در سکوت باقی بماند. دلیل آن چیست و ممکن است در این سکوت چه از دست بدهیم؟ در یک سخنرانی برانگیزاننده و تفکر برانگیز، چرمالی، این دروغ خطرناک که خشم زنانه نیست را بررسی می‌کند، و نشان می‌دهد چطور خشم زنان بجا، سالم و دارای پتانسیل ایجاد تغییر است.

خب، گاهی من هم عصبانی میشوم،

و سالها طول کشید
تا بتوانم این کلمات را بگویم.

سر کارم،

گاهی از زور عصبانیت بدنم گُر میگیرد.

اما فارغ از اینکه چقدر
حق داشتهام عصبانی بشوم،

در تمام زندگیام،

همیشه به سمتی هدایت شدهام
که بفهمم خشم من یک مبالغه است،

یک نمایش نادرست است،

که باعث میشود بیادب
و ناخوشایند به نظر برسم.

اصولاً به عنوان یک دختر، یاد گرفتم
که خشم برای یک دختر احساسی است

که بهتر است کاملاً خاموش بماند.

یک دقیقه به مادرم فکر کنید.

وقتی ۱۵ ساله بودم، روزی
از مدرسه به خانه آمدم،

و او در ایوان بلندی بیرون
از آشپزخانهمان ایستاده بود،

و دسته عظیمی بشقاب در دست داشت.

تصور کنید چقدر تعجب کردم وقتی دیدم
شروع کرد آنها را مثل فریزبی پرت کردن ...

(خنده)

در هوای داغ و مرطوب.

وقتی تمام بشقابها به هزاران تکه خرد شده

روی تپه پایینی بدل شد،

برگشت داخل و خیلی خوشحال
به من گفت، «روزت چطور بود؟»

(خنده)

حالا میتوانید ببینید که یک بچه
چطور به واقعهای چنین نگاه میکند

و فکر میکند که خشم ساکت، منزوی،
مخرب و حتی ترسناک است.

البته علیالخصوص وقتی فرد عصبانی
یک دختر یا یک زن باشد.

سوال این است که چرا.

خشم یک احساس بشری است، نه خوب است نه بد.

در واقع یک احساس نشاندهنده خطر است.

که از تحقیر، تهدید، توهین
و آسیب اخطار میدهد.

و باز هم، در فرهنگی از پس فرهنگ دیگر،

خشم ویژگی اخلاقیِ پسران
یا مردان انگاشته میشود.

حال، قطعا تفاوتهایی هست.

خوب مثلا در ایالات متحده،

به یک مرد سیاهپوست عصبانی
به چشم مجرم نگاه میشود،

اما یک مرد سفیدپوست عصبانی
دارای عصمت مدنی است.

اما فارغ از اینکه کجا باشیم،
این حس دچار تفکیک جنسیتی است.

و ما به کودکان یاد میدهیم تا خشم را
در دختران و زنان خوار بشمارند،

و بزرگ میشویم تا بزرگسالانی بشویم
که به خاطر آن تنبیه میکنند.

خب چه میشود اگر این کار را نکنیم؟

چه میشود اگر خشم را از زنانگی جدا نکنیم؟

زیرا جدا کردن خشم از زنانگی
یعنی دختران و زنان را

از حسی که ما را از همه بهتر
در برابر بیعدالتی حفظ میکند جدا کنیم.

چه میشود اگر در عوض به پسران و دختران

درباره توسعه کفایت اخلاقی آموزش دهیم؟

واقعیت این است که ما
هنوز هم داریم کودکان را

به شیوههایی بسیار دووجهی
و متضاد اجتماعی میکنیم.

پسران هنجارهای مضحک
و سخت مردانگی را یاد میگیرند

و بهشان گفته میشود تا احساساتی زنانه
مثل غم یا ترس را انکار کنند

و خصم و خشم را به عنوان
نمادهای مردانگی واقعی در آغوش بکشند.

از طرف دیگر، دختران
یاد میگیرند مؤدب باشند،

و عصبانی شدن از ادب به دور است.

به همان صورت که یاد گرفتیم پاهایمان را
روی هم بیندازیم و موهایمان را مرتب کنیم،

یاد گرفتیم زبانمان را گاز بگیریم
و غرورمان را فروببریم.

اتفاقی که خیلی وقتها میافتد
این است که برای همه ما،

با درک ما از زنانگی، آبروریزی حتمی میشود.

این دوشاخگی یک داستان
شخصی و سیاسی طولانی دارد.

در عصبانیت، ما از شاهزادگانی لوس
و نوجوانانی هورمونی،

به زنانی جیغجیغو و غرغرو
با نیاز به نگهداری بالا تبدیل میشویم.

اما طعم داریم؛
طعم دلخواهتان را انتخاب کنید.

آیا وقتی خشمگین هستید
یک لاتینتبار تند داغ میشوید؟

یا یک دختر آسیایی غمگین؟
یا زن سیاهی عصبانی؟ یا یک سفید دیوانه؟

میتوانید انتخاب کنید.

اما در واقع، اثر این است
که وقتی میگوییم چه برایمان مهم است،

که همان دلیل خشم ماست،

مردم بیشتر ممکن است به خاطر
عصبانیتمان از دست ما عصبانی شوند.

چه در خانه یا مدرسه باشیم
یا سر کار و یا در صحنه سیاست،

خشم مؤید مردانگی و در تقابل با زنانگی است.

پس مردان برای نشان دادن آن تشویق میشوند،

و زنان برای همان کار تنبیه.

این ما را با ضرری بزرگ مواجه میکند

مخصوصاً وقتی باید از خودمان
و از منافعمان دفاع کنیم.

اگر با تهدیدی از طرف یک
مزاحم خیابانی، کارفرمایی استثمارگر،

یک همکلاسی تبعیضطلب،
و نژادپرست مواجه باشیم،

مغزمان فریاد میکشد، «مرا مسخره کردهای؟»

و دهانمان میگوید، «ببخشید، چی؟»

(خنده)

درست است؟

و این تناقض به این دلیل است که عصبانیت

با نگرانی و ترس
و خطر و تلافی در هم میتند.

اگر از زنان بپرسید در واکنش به خشمشان
از چه بیش از همه میترسند،

آنها نمیگویند خشونت.

میگویند مسخره شدن.

به معنای آن فکر کنید.

اگر چندین هویت با حاشیه مشخص داشته باشید،
این تنها مسخره شدن نیست.

اگر از خودتان دفاع کنید،
اگر گامی در این جهت بردارید،

میتواند عواقب وخیمی در پی داشته باشد.

حال، ما این الگوها را نه
به روشهای بزرگ، جسورانه و بیپرده،

بلکه در پیش پا افتادگی
روزمره زندگی بازتولید میکنیم.

وقتی دخترم پیشدبستانی بود، هر روز صبح

قصری ظریف با روبان
و آجر اسباببازی میساخت

و هر روز صبح هم پسربچهای
با خوشحالی آن را خراب میکرد.

والدین او آنجا بودند اما هیچوقت
پیش از واقعه مداخله نمیکردند.

بعد از آن هم با خوشحالی خوشمزگی میکردند:

«پسربچه است دیگر.»

«خیلی وسوسه برانگیز است،
دیگر نتوانست جلو خودش را بگیرد.»

من کاری را کردم که بسیاری از
زنان و دختران یاد میگیرند انجام دهند.

پیشگیرانه آرامش را حفظ کردم،

و به دخترم هم یاد دادم همان کار را بکند.

او از کلماتش استفاده کرد.

آرام سعی کرد با بدنش جلوی او را بگیرد.

جای درست کردن خانهاش را
در کلاس تغییر داد، بدون هیچ اثری.

بنابراین من و والدین دیگر مشترکاً
بستری خاص حامی حقوق مردان ساختیم.

پسر میتوانست با تفاخر بتازد
و محیط را کنترل کند،

و دختر احساساتش را در خود نگهداشت
و بر اساس نیازهای پسر کار کرد.

ما در حق هردوی آنها کوتاهی کردیم

زیرا به خشم او قدرت و عزمی
که سزاوارش بود را ندادیم.

حالا این نمونه کوچک شدهای
از مشکلی بسیار بزرگتر است.

زیرا به صورت فرهنگی، در تمام جهان،

عملکرد مردان،

و قدرت و مزایایی که به دنبال آن هست را

به حقوق و نیازها و حرفهای
زنان و بچهها ارجحیت میدهیم.

پس احتمالاً برای حاضران اینجا
جای تعجب نیست

که بیشتر گزارش میشود
که زنان نسبت به مردان

دچار خشمی پایدارتر و شدیدتر هستند.

بخشی از آن به این دلیل است
که ما اجتماعی شدهایم تا نشخوار کنیم،

یک مسئله را درون خودمان بریزیم
و دوباره و دوباره به آن فکر کنیم.

اما باید راههای دلپذیر
اجتماعی هم پیدا کنیم

تا شدت احساستی که داریم را بیان کنیم

و بقیه را از بیثباتیمان آگاه کنیم.

پس کارهای بسیاری میکنیم.

اگر مردان میدانستند وقتی گریه میکنیم
از چه خشمی لبریز هستیم

مبهوت میماندند.

(خنده)

از زبان کوچک شمردن استفاده میکنیم.

«خسته شدم. نه، جداً، اشکال ندارد.»

(خنده)

ما خودمان را شیء میپنداریم

و حتی توانایی شناخت تغییرات فیزیولوژیکی
ناشی از خشم را هم از دست میدهیم.

بیشتر اما، بیمار میشویم.

حالا مشخص شده که خشم
در طیف وسیعی از بیماریها دخیل است

که معمولاً به عنوان
«بیماریهای زنان» معرفی میشوند.

نرخ بالاتر دردهای مزمن،
اختلالات خودایمنی، اختلال در تغذیه،

بیماریهای روانی، اضطراب،
خودآزاری، افسردگی.

خشم بر سیستم ایمنی
و سیستم قلبی عروقی ما اثر میگذارد.

برخی مطالعات حتی نشان میدهند
که بر نرخ مرگومیر هم اثر دارد،

به ویژه در زنان سیاهپوست مبتلا به سرطان.

خسته شدهام از اینکه زنانی
که میشناسم خسته شده باشند.

خشم ما ناراحتی بزرگی به دنبال دارد،

و تضاد از آنجا میآید
که فرآهم کردن راحتی وظیفه ماست.

عصبانیتی هست که قابل قبول است.

اگر از خطوطمان عدول نکنیم و وضعیت موجود را
محکم حفظ کنیم میتوانیم عصبانی شویم.

به عنوان مادر یا آموزگار
میتوانیم عصبانی بشویم،

اما نمیتوانیم از هزینه هنگفت
بچه بزرگ کردن عصبانی باشیم.

میتوانیم از دست مادرانمان عصبانی باشیم.

مثلاً، به عنوان نوجوان --
قوانین و مقررات پدرسالارانه --

ما نظام را سرزنش نمیکنیم،
آنها را سرزنش میکنیم.

میتوانیم از دست زنان دیگر عصبانی بشویم،
چون کی از یک گیس و گیسکشی جانانه بدش میآید؟

و در یک سلسله مراتب معنادار که
از نژادپرستی و بیگانههراسی حمایت میکند

میتوانیم از مردانی که جایگاه
اجتماعی پایینتری دارند عصبانی باشیم.

اما قدرت عظیمی در این داریم.

زیرا احساسات قلمرو تحت سلطه ماست،

و مردم از عصبانیت ما معذب میشوند.

باید مردم را به ناراحتی که وقتی زنی بدون
عذرخواهی میگوید نه احساس میکنند خو دهیم.

میتوانیم احساسات را بگیریم و از منظر
کفایت به آنها بیندیشیم و نه جنسیت.

کسانی که میتوانند خشمشان را
تحلیل کنند و معنایی از آن بگیرند

خلاقتر و خوشبینتر هستند،

صمیمیت بیشتری دارند،

مسائل را بهتر حل میکنند،

و تاثیر سیاسی بیشتری دارند.

حالا، من زنی هستم
که درباره زنان و احساسات مینویسد،

پس مردان قدرتمند خیلی کمی هستند

که آنچه من میگویم را به عنوان
یک مسئله سیاسی جدی بگیرند.

ما سیاست و خشم را با تحقیر
و اهانت و غیظی میشناسیم

که طلوع فاشیسمی مردانه را
در تمام جهان تغذیه میکند.

اما اگر این زهر است، پادزهر نیز هم اوست.

ما خشمی از امید داریم، و آن را هر روز

در خشم پایدار زنان
و مردم به حاشیه رانده شده میبینیم.

این به شفقت و یکدلی و عشق مربوط است،

و باید این خشم را هم بشناسیم.

مسئله این است که جوامعی که به خشم زن
وقعی نمینهند به زنان احترام نمیگذارند.

خطر واقعی خشم ما
شکستن قیدها و بشقابها نیست.

این است که دقیقاً نشان میدهد
ما چقدر خودمان را جدی میگیریم،

و چقدر از دیگران توقع داریم
که آنها هم ما را جدی بگیرند.

وقتی این طور بشود، احتمالش خیلی زیاد است

که زنان بتوانند
آن وقت که خواستند لبخند بزنند.

(تشویق)

متشکرم.

(تشویق)(هلهله)