-
Ես ուզում եմ պատմել մահվան ու
ճարտարապետության մասին:
-
Հարյուրավոր տարիներ առաջ մենք մահանում
էինք թոքերի բորբոքումից,
-
եթե դրանք շարունակվեին
կսպանիեն մեզ շատ արագ:
-
Մենք մահանում ենք տանը, մեր անկողնում
հարազատների խնամքի ներքո
-
չնայաց դա այլ տարբերակ է
-
քանի որ շատ մարդիկ բուժվելու
հնարավորություն չունեն:
-
20-րդ դարում շատ բաներ փոխվեցին:
-
Հայտնվեց նոր դեղամիջոց՝ պենիցիլին,
-
այդպիսով մենք կարող էինք բուժել
հիվանդությունները:
-
Նոր սարքավորումներ ստեղծվեցին, ինչպիսինն է
ռենտգենի ապառատը:
-
Քանզի դրանք մեծ էին ու շատ
թանկարժեք,
-
մեզ անհրաժեշտ էին խոշոր, կենտրոնացված
շենքեր,
-
և դրանք դարձան մեր նոր հիվանդանոցները
-
Երկրորդ ՀՊ-ից հետո
-
շատ երկրներ հիմնեցին առողջապահական
համակարգեր
-
որ, կարիք ունեցողները բուժում ստանային:
-
Արդյունք այն էր, որ դարի սկզբում
կյանքը երկարեց մինչև 45
-
գրեթե 2 անգամ:
-
20-րդ դարը շատ մեծ հաջողություն բերեց
գիտությանը
-
բայց կենտրոնանալով կյանքի վրա
բոլորը մորացան մահվան մասին,
-
անգամ մեր մոտեցումը փոխվեց դեպի մահը:
-
Հիմա ես ճարտարապետ եմ,
-
վերջին մեկ ու կես տարվա ընթացքում
հետևում էի այս փոփոխություններին
-
ու նրան, թե ինչպես է կապված
ճարտարապետությունը մահվան հետ:
-
Մարդիկ հիմա մահանում են քաղցկեղից
ու սրտի արատից,
-
և սա նշանակում է, որ մեզնից շատերը
քրոնիկ հիվանդություններ կունենան
-
մեր կյանքի վեջում:
-
Այդ ընթացքում
-
մենք երկար ժամ էր կանցկացնենք
հիվանդանոցներում:
-
Բոլորս էլ եղել ենք ժամանակակից
հիվանդանոցում:
-
Գիտենք ֆլուորեսցենտային լույսերի,
անվերջ միջանցքների
-
ու այնտեղ շարված անհարմար աթորների
մասին:
-
Հիվանդանոցի ճարտարապետությունը
ունի բավականին վատ համբավ:
-
Բայց իրականում, միշտ չէ, որ այն
ունեցել է այսպիսի համբավ:
-
Լ՛օսպեդալե դելի Ինոսենտի հիվանդանոցը
կառուցել է Բրունելեսկին 1419թ,
-
ով եղել է իր ժամանակի ամենահայտնի
ճարտարապետներից մեկը:
-
Եվ ես, որ նայում եմ այդ շենքին, հետո
մտացում՝ այսօրվա հիվանդանոցի մասին
-
ինձ զարմացնում է մի բան՝ այդ շենքի
փառասիրությունը:
-
Դա իսկապես հրաշալի
շինություն է:
-
Այն մեջտեղում ունի մի քանի բակ,
-
ինչով էլ պայմանավորված է սենյակների
լույսը, մաքուր օդը
-
սենյակներն էլ մեծ են ու ունեն բարձր
առաստաղներ,
-
որպեսզի մարդիկ հարմարավետ զգան իրենց:
-
Եվ դա նաև գեղեցիկ է:
-
Մեկ-մեկ մենք մորանում ենք, որ դա
նույնպես հնարավոր է հիվանդանոցում:
-
Եթե մենք ուզում ենք մահանալու համար ավելի
լավ շենքեր, պիտի խոսենք դրանց մասին,
-
բայց քանզի մենք համարում ենք մահվան մասին
թեման անհարմար,
-
մենք չենք խոսում դրա մասին,
-
և չենք հարցնում, թե որպես հասարակություն
ինչպես ենք մոտենում մահին:
-
Իմ հետազոտության մեջ ինձ զարմացնող
բաներից մեկն այն էր,
-
թե իրականում վերաբերմունքները ինչքան
փոփոխական են լինում:
-
Սա առաջին դիակիզարանն է Միացյան
Թագավորությունում,
-
որը կառուցվել է Յոկինգում, 1870-ական
թվականներին:
-
Շենքը կառուցելուց հետո,
շատ բողոքներ եղան գյուղում:
-
Դիակիզումը սոցիալապես ընդունելի չէր
և մարդկանց 99,8 տոկոսին թաղում էին:
-
Եվ ընդհամենը 100 տարի հետո, մեզնից
երեք քառորդն է դիակիզվել:
-
Մարդիկ իրականում ընդունւմ են
փոփոխություններ,
-
եթե սկսում են խոսել դրանց մասին:
-
Այսպիսով, մահվան և ճարտարապետության
մասին այս զրույցը
-
այն էր, ինչով ես ուզում էի սկսել
իմ առաջին ցուցահանդեսը
-
հունիսին Վենետիկում, որը կոչվում էր
"Մահը Վենետիկում":
-
Այն նախտեսված էր լինելու այնքան աշխույժ,
-
որ մարդիկ ներգրավված լինեին դրանում:
-
Սա մեր ցուցանմուշներից մեկն է՝
Լոնդոնի ինտերակտիվ քարտեզը
-
որը ցույց է տալիս, թե քաղաքում ինչքան
անշարժ գույք է
-
տրվում մահանալու համար
-
և եթե դուք ձեռքով անցնեք քարտեզի վրայով
-
այդ անշարշ գույքի, շինության կամ
գերեզմանատան անունը կհայտնվի:
-
Մեր երկրորդ ցուցահանդեսում
եղել են մի շարք բացիկներ,
-
և մարդիկ կարող էին դրանք տանել
իրենց հետ:
-
Դրանց մեջ ներկայացված էին
տներ, հիվանդանոցներ
-
գերեզմանատներ և դիարաններ,
-
և դրանք պատմում էին տարբեր
տարածքների մասին
-
որտեղով անցնում ենք:
-
Մենք ուզում էինք ցույց տալ, որ
մահվան վայրը
-
շատ կարեվոր մաս է կազմում:
-
Տարօրինակ էին ցուցահանդեսի այցելուների
արձագանքները,
-
հատկապես տեսահոլովակների համար:
-
Մարդիկ պարում էին, վազում
թռչկոտում,
-
նրանք փորձում էին ակտիվացնել
ցուցահադեսը տարբեր ձևերով,
-
բայց մի պահ նրանք դադար էին
տալիս
-
ու հիշում, որ գտնվում են մահվան
մասին ցուցահանդեսում,
-
և մի գուցե այդպես չպիտի իրենց դրսևորեն:
-
Բայց ես ձեզ կհարցնեմ, արդյոք կա
դրսևորման ձև,
-
որով դուք կարող եք ցույց տակ ձեր վերաբերմունքը
մահվան շուրջը
-
և եթե չկա, ես կխնդրեի մտածել,
որն է լավ մահը,
-
և ի՞նչ եք կարծում ճարտարապետությունը, որ
նպաստում է լավ մահվանը,
-
միգուցե դա նման չպիտի ինի մի քիչ այս մեկին կամ
ավելի շատ նման լինի այն մյուսին:
-
Շնորհակալություն:
-
(Ծափահարություններ)