< Return to Video

Hollanda neden sular altında değil? - Stefan AI

  • 0:08 - 0:14
    1953 yılının Ocak ayında fırtına dalgası
    Kuzey Denizi'ni salladı.
  • 0:14 - 0:17
    Devasa dalgalar Hollanda kıyı
    şeridini sular altında bırakarak
  • 0:17 - 0:19
    yaklaşık 2 bin kişinin ölümüne yol açtı.
  • 0:19 - 0:23
    54 yıl sonra benzer bir fırtına
    bölgeyi tehdit etti.
  • 0:23 - 0:26
    Fakat bu kez Hollanda hazırdı.
  • 0:26 - 0:28
    Su yükseldikçe
  • 0:28 - 0:32
    son teknoloji bilgisayar sensörleri acil
    durum protokollerini etkinleştirdi.
  • 0:32 - 0:34
    30 dakika içerisinde,
  • 0:34 - 0:39
    bir çift 240 metrelik çelik kol kapandı
  • 0:39 - 0:41
    ve kanalı korudu.
  • 0:41 - 0:44
    680 tonluk bilyalı mafsallar
    kullanılan bariyer,
  • 0:44 - 0:48
    değişen rüzgar ve dalgalarla
    ritmik bir şekilde hareket etti.
  • 0:48 - 0:52
    Sabah olduğunda fırtına
    minimum sel ile etkisini yitirmişti.
  • 0:52 - 0:55
    Maeslantkering'in ilk saha aktivasyonu,
  • 0:55 - 0:57
    muazzam bir başarıydı.
  • 0:57 - 1:00
    Yeryüzünün en büyük
    mobil yapılarından biri olan,
  • 1:00 - 1:04
    bu fırtına dalgası bariyeri insan
    mühendisliğinin bir mucizesidir.
  • 1:04 - 1:07
    Fakat Maeslantkering,
    Delta Works olarak bilinen
  • 1:07 - 1:12
    devasa, birbirine kenetlenen su kontrol
    sisteminin sadece bir parçasıdır -
  • 1:12 - 1:17
    "dünyadaki en gelişmiş sel
    önleme projesi".
  • 1:17 - 1:20
    Hollanda su yönetimi konusunda
    uzun bir geçmişe sahiptir.
  • 1:20 - 1:25
    Ülke, üç büyük Avrupa nehrinin
    deltası boyunca uzanmaktadır,
  • 1:25 - 1:29
    topraklarının yaklaşık dörtte biri
    deniz seviyesinin altındadır.
  • 1:29 - 1:33
    Bu coğrafi yapı, bölgeyi su baskınlarına
    karşı son derece yatkın kılmaktadır.
  • 1:33 - 1:36
    Öyle ki, en eski Hollanda yönetim
    organlarından bazıları,
  • 1:36 - 1:42
    sel koruma projelerini koordine eden
    gayri resmi “su idare kurumları” idi.
  • 1:42 - 1:47
    Ancak 1953'teki fırtınalardan sonra,
    Hükümet daha resmi önlemler aldı.
  • 1:47 - 1:50
    Delta Komisyonu'nu kurdular
  • 1:50 - 1:54
    ve bu komisyon tüm güneybatı bölgesini
    korumakla görevlendirildi.
  • 1:54 - 1:56
    Amaçları yoğun nüfuslu
    şehirlere odaklanmak,
  • 1:56 - 2:02
    yıllık sel oranını 10 binde
    1'in altına düşürmekti -
  • 2:02 - 2:06
    yani, yaklaşık 100 kat daha güvenli
    ortalama bir kıyı kenti kadar.
  • 2:06 - 2:11
    Bu yüce hedefe ulaşmak için
    güneybatı kıyılarında
  • 2:11 - 2:13
    çeşitli altyapı projeleri gerekiyordu.
  • 2:13 - 2:18
    İlk savunma hattı, bölgenin sele yatkın
    haliçlerinin barajını yapmaktı.
  • 2:18 - 2:22
    Bu büyük körfezler, ülkenin nehirlerinin
    çoğunu Kuzey Denizi'ne doğru besledi
  • 2:22 - 2:27
    ve fırtınalar sırasında sel suyunun
    iç kısımlarda yükselmesine izin verdiler.
  • 2:27 - 2:31
    Delta Komisyonu, bir dizi
    baraj kullanarak bu nehir ağzını
  • 2:31 - 2:36
    doğa koruma ve topluluk parkları olarak
    hizmet veren geniş göllere dönüştürdü.
  • 2:36 - 2:40
    Ancak bu çözüm Nieuwe Kanalı
    için işe yaramadı.
  • 2:40 - 2:43
    Yerel denizcilik endüstrisinin
    can damarı olarak
  • 2:43 - 2:47
    bu geçidin güvenli koşullarda
    açık tutulması gerekiyordu
  • 2:47 - 2:50
    ve gelgitler sırasında
    barikatın olması gerekiyordu.
  • 2:50 - 2:53
    1998 yılında tamamlanan Maeslantkering,
  • 2:53 - 2:56
    gerekli esnek korumayı sağladı.
  • 2:56 - 3:01
    Çimenden oluşan setler ve beton deniz
    duvarları gibi ek engellerin yanı sıra,
  • 3:01 - 3:05
    bu güçlendirmeler esas olarak okyanus
    fırtınalarını durdurmaya odaklanan
  • 3:05 - 3:09
    Delta Works projesinin
    büyük kısmını oluşturdu.
  • 3:09 - 3:13
    Ancak ilerleyen yıllarda Hollandalılar,
    Delta Works'ü tamamlamak
  • 3:13 - 3:17
    ve iç kısımlardaki selleri engellemek
    amacıyla ek planlar yaptı.
  • 3:17 - 3:20
    "Nehir için Alan" planında,
  • 3:20 - 3:24
    çiftlikler ve setler
    kıyıdan uzağa taşındı.
  • 3:24 - 3:28
    Bu, alçak taşkınlarda suyun
    toplanması için daha fazla alan bıraktı
  • 3:28 - 3:32
    ve yerel vahşi yaşam için su depoları
    ve doğal alanlar yarattı.
  • 3:32 - 3:36
    Bu stratejik geri çekilme sadece sel
    riskini azaltmakla kalmadı, aynı zamanda
  • 3:36 - 3:38
    yeniden geliştirilmiş yerleşimlerin
  • 3:38 - 3:41
    daha yoğun ve sürdürülebilir şekilde
    inşa edilmesine izin verdi.
  • 3:41 - 3:46
    Belki de hiçbir şehir, ülkenin neredeyse
    tamamen deniz seviyesinin altında olan
  • 3:46 - 3:49
    su yönetimine yönelik
    çok yönlü yaklaşımını
  • 3:49 - 3:52
    Rotterdam şehri gibi somutlaştırmıyor.
  • 3:52 - 3:53
    Bir fırtına tehdit ettiğinde
  • 3:53 - 3:58
    yoğun nüfuslu eski alanlar
    geleneksel setlerle korunur.
  • 3:58 - 4:02
    Aynı zamanda, yeni bölgeler
    yapay olarak yükseltilir
  • 4:02 - 4:06
    ve yağmur suyunu depolayan
    yeşil çatılar filizlenir.
  • 4:06 - 4:10
    Kentin çevresindeki birçok yapı
    su depolama tesislerine dönüşmektedir,
  • 4:10 - 4:13
    bunlara normalde tiyatro ve
    spor salonu olarak hizmet veren
  • 4:13 - 4:17
    otoparklar ve plazalar da dahildir.
  • 4:17 - 4:21
    Bu sırada limanda su seviyesi ile
    birlikte yüzen yapılar da yükselir.
  • 4:21 - 4:25
    Bunlar, planlanan birkaç amfibi
    yapıların ilkidir
  • 4:25 - 4:30
    ve bazıları ev su arıtma sistemleri
    ve güneş kollektörleridir.
  • 4:30 - 4:34
    Bu stratejiler, Hollanda'yı su
    yönetiminin öncüsü haline getiren
  • 4:34 - 4:38
    teknolojilerden ve politikalardan
    sadece birkaçıdır.
  • 4:38 - 4:41
    Ülke, şehirleri doğal afetlere karşı daha
    dayanıklı hale getirmek için
  • 4:41 - 4:43
    yeni yollar bulmaya devam ediyor.
  • 4:43 - 4:46
    İklim değişikliğinin yol açtığı
    yükselen deniz seviyeleri,
  • 4:46 - 4:49
    dünya genelinde alçakta bulunan
    şehirleri tehdit ettiğinden,
  • 4:49 - 4:54
    Hollanda akıntıya nasıl uyum sağlanacağına
    dair olağanüstü bir örnek sunuyor.
Title:
Hollanda neden sular altında değil? - Stefan AI
Speaker:
Stefan AI
Description:

Tüm dersi görüntülemek için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/why-isn-t-the-netherlands-underwater-stefan-al

1953 yılının Ocak ayında fırtına dalgası Kuzey Denizini salladı. Devasa dalgalar Hollanda kıyı şeridini sular altında bırakarak yaklaşık 2 bin kişinin ölümüne yol açtı. 54 yıl sonra benzer bir fırtına bölgeyi tehdit etti. Fakat bu kez Hollanda hazırdı. Bu, dünyanın en gelişmiş sel önleme projesi olan ve Delta Works olarak bilinen devasa, birbirine kenetlenen bir sistem sayesinde oldu. Stefan Al, bu mühendislik harikasının derinlerine dalıyor.

Ders: Stefan Al, yönetmen: JodyPrody.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:56

Turkish subtitles

Revisions