< Return to Video

ئەم فێڵە نامۆیە یارمەتیت دەدات لە وەستاندنی مانشێتە فریودەرەکان - جێف لیک و لوسی ماکگۆون

  • 0:07 - 0:12
    یەک ڤیتامینی سادە دەتوانێت
    مەترسی نەخۆشی دڵ کەمبکاتەوە.
  • 0:12 - 0:16
    خواردنی چکلێت پەستانی خوێندکاران
    کەمدەکاتەوە.
  • 0:16 - 0:20
    دەرمانە نوێیەکان درێژە بە ژیانی ئەو
    نەخۆشانە دەدەن کە ناخۆشی دەگمەنیان هەیە.
  • 0:20 - 0:23
    سەردێری ڕۆژنامە تەندروستیەکان وەکو ئەمانە
    هەموو ڕۆژێک دەردەکرێن
  • 0:23 - 0:26
    هەندێک جار پڕوپاگەندە لە دژی یەکتر
    دروست دەکەن،
  • 0:26 - 0:28
    دەکرێت جیاوازی هەبێت لە نێوان بۆردەکان،
  • 0:28 - 0:32
    سەدرێرە ئاگاداکەرەوەکان و لێکچوونیان،
  • 0:32 - 0:35
    ئەنجامی توێژینەوە زۆرەکانی تەندروستیەکان
    بەکاردەهێنن.
  • 0:35 - 0:39
    کەواتە چۆن دوورکەوینەوە لە فریوخواردن
    لەلایەن مانشێتە فریودەرەکان؟
  • 0:39 - 0:42
    باشترین ڕێگا بۆ بڕیادان
    لەسەر مانشێتێکی باش
  • 0:42 - 0:46
    سەیرکردنی توێژینەوە بنیڕەتەکەیە
    کە تێێدا باسی دەکات.
  • 0:46 - 0:48
    سیناریۆی توێژینەوەیەکی خەیاڵیمان
    دەست کەوتووە
  • 0:48 - 0:51
    بۆ هەریەک لەو سێ مانشێتە.
  • 0:51 - 0:53
    بەردەوامبە لە سەیرکردن
    بۆ ڕونکردنەوەی یەکەم نموونە؛
  • 0:53 - 0:56
    پاشان مانشێتەکە ڕاگرە
    بۆ وڵامدانەوەی پرسیارەکە
  • 0:56 - 0:59
    سناریۆی سادەکراو هەیە.
  • 0:59 - 1:03
    توێژینەوەیەکی ڕاستەقینە چەندین هۆکاری
    زیاتر و چۆنێتی هەژماکردنیان دەردەخات،
  • 1:03 - 1:05
    بەڵام بۆ مەبەستی ئەنجامدانی ئەم ڕاهێنانە،
  • 1:05 - 1:09
    وای دابنێ هەموو زانیاریەک
    لەخۆ دەگرێت کە تۆ پێویستە.
  • 1:11 - 1:14
    با دەست پێ بکەین بەتێبینی کردنی
    کاریگەریەکانی سیستەمی سوڕی خوێن
  • 1:14 - 1:17
    لە ڤیتامینێکی تایبەتدا،
    چارەسەری تەندروستی،
  • 1:17 - 1:20
    توێژینەوەکە دەریدەخات ئەوانەی چارەسەری
    تەندروستی بەکاردێنن
  • 1:20 - 1:24
    ڕێژەی کۆلیسترۆڵیان بەرزتر بوو لە لەوانەی
    کە دەرمانی دڵخۆشکەر بەکاردەهێنن
  • 1:24 - 1:28
    ئاستی کۆلیسترۆڵیان یەکسان دەبێت
    لەگەڵ ئەو کەسانەی بەشێوەیەکی سروشتی
  • 1:28 - 1:30
    ئاستی ئەو کۆلیسترۆڵەیان بەرزە.
  • 1:30 - 1:33
    توێژینەوەیەکی پێشوو پیشانیداوە کە
    ئەو کەسانەی بە شێوەیەکی سروشتی
  • 1:33 - 1:37
    ئاستی کۆلیسترۆڵیان بەرزە
    تێکڕای توشبوونیان بە نەخۆشی دڵ کەمترە.
  • 1:37 - 1:40
    کەواتە چی والەم مانشێتە دەکات
    بیرۆکەی هەڵە ببەخسێت:
  • 1:40 - 1:44
    "چارەسەری تەندروستی
    مەترسی نەخۆشی دڵ کەمدەکاتەوە"
  • 1:44 - 1:49
    کێشەی ئەم مانشێتە ئەوەیە کە توێژینەوەکە
    ڕاستیەکە دەرنەخسووە
  • 1:49 - 1:52
    هەرچەندە چارەسەری تەندروستی
    نەخۆشی دڵ کەمدەکاتەوە.
  • 1:52 - 1:54
    تەنها کاریەگەری چارەسەری تەندروستی لەسەر
  • 1:54 - 1:57
    ئاستەکانت جۆرە تایبەتەکانی کۆلیسترۆڵ
    پێوانە دەکات.
  • 1:57 - 2:00
    ڕاستیەکەی ئەوانەی ئاستی کۆلیسترۆڵیان
    بەشێوەیەکی سروشتی بەرزە
  • 2:00 - 2:02
    مەترسی ناخۆشیەکانی دڵیان کەمترە
  • 2:02 - 2:04
    ئەمە واتای ئەوە نیە هەمان شت
    ڕاست دەبێت بۆ ئەوانەی
  • 2:04 - 2:08
    کە ڕێژەی ئاستی کۆلیسترۆڵیان بەرز دەکەن
    بەبەکارهێنانی چارەسەری تەندروستی
  • 2:08 - 2:10
    ئێستا کە چارەسەری تەندروستیتان ناسیووە.
  • 2:10 - 2:14
    دەست بخە سەر کێسەیەکی قورسی تایبەت:
  • 2:14 - 2:17
    پەیوەندی نێوان خواردنی چکلێت و پەستان.
  • 2:17 - 2:20
    ئەم توێژینەوە خەیاڵیە
    دە خوێندکار لەخۆ دەگرێت.
  • 2:20 - 2:24
    نیوەیان رۆژانە بڕێک چکلێت بەکاردەهێنن.
  • 2:24 - 2:25
    لەکاتێکدا نیوەیان بەکارناهێنن.
  • 2:25 - 2:29
    وەکو هاوپۆل، هەموویان هەمان خشتە
    جێبەجێ دەکەن.
  • 2:29 - 2:32
    لە کۆتایی توێژینەوەکەدا، چکلێت خۆرەکان
    کەمتر لە ژێڕ پەستاندان
  • 2:32 - 2:35
    وەک لەوانەی جکلێتیان بەکارناهێنا،
  • 2:35 - 2:37
    ئەم مانشێتە کێشەی چیە؟
  • 2:37 - 2:41
    "خواردنی چکلێت پەستانی خوێندکاران
    کەم دەکاتەوە؟
  • 2:43 - 2:49
    ئەم کردارێکە بۆ دەستکەوتنی دەرئەنجامێک
    دەربارەی نموونەیەکی دە خوێندکاری بە گشتی.
  • 2:49 - 2:52
    ئەمە بەهۆی ئەوەی ژمارەیەکی کەمتری
    بەژداربووەکان لە نموونەی بەربڵاودان،
  • 2:52 - 2:55
    کەمتر وەکوە ئەوەیە نموونەکە
    بە نزیکی پیشانی دەدات
  • 2:55 - 2:58
    ئامنجەکی کەسەکان وەکو خۆی.
  • 2:58 - 3:03
    بۆ نموونە، ئەگەر ژمارەی بەژداربووەکان
    نیوەی نێر و نیوەی مێ بێت،
  • 3:03 - 3:05
    هەلی کێشانی نموونەیەکی دە کەسی
  • 3:05 - 3:10
    دەگۆڕێت بۆ %٧٠ نێر و بەرەو %٣٠ دەبێتە %١٢.
  • 3:10 - 3:16
    لە نموونەیەکی ١٠٠ کەسیدا
    ئەگەرەکە کەم دەکات بۆ %٠.٠٠٢٥،
  • 3:16 - 3:18
    وە بۆ نموونەیەکی ١٠٠٠ کەسی،
  • 3:18 - 3:23
    تاکەکان دەبن بە کەمتر لە 6 x 10^-36.
  • 3:23 - 3:25
    بەشێوەیەکی لێکچوو، بە بەژداربووی کەمتر،
  • 3:25 - 3:29
    ئەنجامی هەر تاکێک کاریگەری گەورەی هەیە
    لەسەر هەموو ئەنجامەکان
  • 3:29 - 3:33
    وە دەتوانێت گۆڕانکاری گەورە بکات.
  • 3:33 - 3:37
    هێشتا، هۆکاری باش هەن بۆ زانایان
    بۆ ئەنجامدانی توێژینەوەی بچووک.
  • 3:37 - 3:39
    بە دەست پێ کردن بە نموونەی بچووک،
  • 3:39 - 3:42
    دەتوانن ئەنجامەکان بە سەرکەتوو هەڵسەنگێنن
  • 3:42 - 3:45
    بۆ ئەنجامدانی توێژینەوەیەکی پێشکەوتوو
    و گشتگیر.
  • 3:45 - 3:49
    وە هەندێک توێژینەوە پێویستی
    بە بەژداربووی تایبەتە
  • 3:49 - 3:52
    کە لەوانەیە بەژداریپێکردنی ژمارەیەکی زۆر
    ئەستەم بێت
  • 3:52 - 3:54
    دوبارە بەرهێمهێنانەوە کلیلەکەیە
  • 3:54 - 3:58
    ئەگەر هونەرمەندێک دەرئەنجامێک بکێشیت،
  • 3:58 - 4:00
    ئەم دەرئەنجامە لەوانەیە جێگای گومان بێت
  • 4:00 - 4:03
    بەڵام ئەگەر پشت بەچەندین توێژینەوە ببەستێت
    کە ئەنجامی چونیەکیان هەبووە،
  • 4:03 - 4:05
    زیاتر باوەڕپێکراوە.
  • 4:05 - 4:07
    هێشتا کێشەیەکی ترمان ماوە.
  • 4:07 - 4:12
    لەم سیناریۆیەدا، توێژینەوەیەک دەرمانێک
    بۆ نەخۆشیەکی دەگمەن و کوشندە بەکاردەهێنێت.
  • 4:12 - 4:14
    لە نموونەیەکی ٢٠٠٠ ناخۆشیدا،
  • 4:14 - 4:18
    ئەوانەی کە دەست بەبەکارهێنانی
    دەرمانەکە دەکەن بە دیاریکردنی نەخۆشیەکە
  • 4:18 - 4:21
    زیاتر دەژین لەوانەی کە دەرمانی دڵخۆشکەر
    بەکاردەهێنن.
  • 4:21 - 4:24
    ئەم جارەیان، پرسیارەکە کەمێک جیاوازە.
  • 4:24 - 4:28
    چیتر هەیە بتەوێت بزانی پێش بڕیاردان
    ئەگەر مانشێتەکە
  • 4:28 - 4:34
    "دەرمانی نوێ درێژە بەژیانی نەخۆشەکان دەدەن
    کە نەخۆشی دەگمەنیان هەیە" دانرابوو؟
  • 4:35 - 4:36
    پێش ئەنجامدانی ئەم کردارە،
  • 4:36 - 4:41
    دەتەوێت بزانی تا چەند دەرمانەکە
    تەمەنی ناخۆشەکانی درێژ کردووە.
  • 4:41 - 4:43
    هەندێک جار، توێژینەوەیەک دەتوانێت
    ئەنجامی هەبێت،
  • 4:43 - 4:48
    کە بەشێوەیەکی زانستی ڕاستە،
    کاریگەری زۆری نیە بە دەرئەنجامی جیهانەوە.
  • 4:48 - 4:53
    بۆ نموونە، یەک کاریگەری پزیشکی لەسەر ژیانی
    نەخۆشێکی ژێڕپەنجەی پەنکریاس
  • 4:53 - 4:57
    ژیانی زیادی کردووە لە دە ڕۆژدا.
  • 4:57 - 5:00
    جاری داهاتوو مانشێتێکی سەرسوڕهێنەر دەبینیت
  • 5:00 - 5:04
    سەیرێکی زانستەکە بکە
    تێیدا باسکراوە.
  • 5:04 - 5:07
    تەنانەت کاتێک هەموو پەڕەکان بەردەستنین
    بەبێ پارەدان،
  • 5:07 - 5:10
    زۆرجار دەتوانیت کورتکراوەی
    نەخشە ئەزموندارەکان بدۆزیەوە
  • 5:10 - 5:13
    و ئەنجامەکانیش بە شێوەیەکی پوخت بەردەستن،
  • 5:13 - 5:16
    یان لە ناو نوسینی ڕۆژنامەیەکی هونەریدا.
  • 5:16 - 5:20
    بینینی توێژینەوەی زانستی بە بەرگی
    ڕۆژنامەکەوە دڵخۆشکەرە،
  • 5:20 - 5:23
    وە گرینگە بۆ تێگەیشتن
    لە ئەنجامەکانی توێژینەوەکان.
Title:
ئەم فێڵە نامۆیە یارمەتیت دەدات لە وەستاندنی مانشێتە فریودەرەکان - جێف لیک و لوسی ماکگۆون
Speaker:
جێف لیک و لوسی ماکگۆون
Description:

بینینی هەموو وانەکە: https://ed.ted.com/lessons/this-one-weird-trick-will-help-you-spot-clickbait-jeff-leek-and-lucy-mcgowan

مانشێتە تەندروستیەکان هەموو دەردەکرێن،هەندێکجار پڕوپاگەندە دژی یەکتر بڵاو دەکەنەوە. دەکرێت جیاوازی هەبێت لە نێوان بۆردەکان، سەدرێرە ئاگادارکەرەوەکان و لێکچوونیان، ئەنجامی توێژینەوە زۆرەکانی تەندروستیەکان
بەکاردەهێنن. کەواتە چۆن دوورکەوینەوە لە فریوخواردن لەلایەن مانشێتە فریودەرەکان؟ جێف لیک و لوسی ماکگۆون ڕونیدەکەنەوە چۆن پشتی مانشێتە فریودەرەکان بخوێنینەوە.

وانەکە ئامادەکراوە لەلایەن جێف لیک و لوسی ماکگۆون، دەرهێنان لەلایەن زیدیم میدیا
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:49

Kurdish (Central) subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.