Fact or opinion
-
0:01 - 0:02Đó là sự thật,
-
0:02 - 0:03hay đó là quan điểm?
-
0:03 - 0:04Có quan trọng không?
-
0:04 - 0:05Có chứ.
-
0:05 - 0:06Cả hai đều quan trọng.
-
0:07 - 0:09Nhưng phân biệt được sự thật và quan điểm
-
0:10 - 0:13có thể giúp hiểu rõ
những gì ta đọc và nghe, -
0:13 - 0:15và cách ta hình thành quan điểm.
-
0:15 - 0:16Hãy cùng theo dõi nhé.
-
0:17 - 0:20Sự thật là một tuyên bố
có thể được chứng minh là đúng. -
0:20 - 0:22Sự thật mang tính khách quan,
-
0:22 - 0:25tức là không bị ảnh hưởng
bởi những gì ai đó nghĩ hoặc tin. -
0:25 - 0:28Sự thật không thể chối cãi
và không thể thay đổi. -
0:29 - 0:31Một số câu hỏi sau sẽ
giúp nhận biết sự thật. -
0:31 - 0:351. Nó có thể được đo lường hoặc xác định
bằng các phép tính hoặc dữ liệu không? -
0:36 - 0:39Chẳng hạn hai cộng hai bằng bốn.
-
0:40 - 0:43Ta có thể cộng các số
và chứng minh tuyên bố này đúng. -
0:44 - 0:472. Có quan sát được không?
Ta có thể thấy nó xảy ra không? -
0:49 - 0:52Ví dụ, 99% dân số không thể
liếm khuỷu tay của mình. -
0:53 - 0:54Đây là sự thật.
-
0:54 - 0:56Đây là sự thật có thể quan sát được.
-
0:56 - 0:58Nghiên cứu đã xác định
-
0:58 - 1:01chỉ có một trên 100 người
có thể làm việc này. -
1:02 - 1:063. Nó có được xác minh
bởi các nguồn chính thống, -
1:06 - 1:10như bài nghiên cứu, ảnh,
báo và hiện vật không? -
1:10 - 1:11Đây là một ví dụ.
-
1:12 - 1:14Nintendo thành lập năm 1889.
-
1:14 - 1:18Đây là một sự thật,
vì được nhiều nguồn xác minh. -
1:18 - 1:20Một người đàn ông Nhật Bản
tên là Fusajiro Yamauchi -
1:20 - 1:24thành lập Nintendo với tư cách
là công ty sản xuất bài lá vào năm 1889, -
1:24 - 1:27và giờ đây là một trong
những công ty game lớn nhất thế giới. -
1:27 - 1:29Bây giờ hãy chuyển sang quan điểm,
-
1:29 - 1:32đôi lúc có thể có chút phức tạp.
-
1:32 - 1:34Quan điểm là sự diễn giải
về niềm tin hoặc phán đoán. -
1:35 - 1:38Quan điểm cho thấy
suy nghĩ hoặc cảm nhận của ai đó. -
1:38 - 1:39Một quan điểm có thể thay đổi.
-
1:40 - 1:41Hãy cùng xem một số ví dụ nhé.
-
1:42 - 1:43Kem rất ngon.
-
1:44 - 1:46Có người đồng ý, có người thì không.
-
1:46 - 1:49Đây là một sự đánh giá,
do đó đây là quan điểm. -
1:49 - 1:51Khi chúng ta đánh giá cái gì hoặc ai đó,
-
1:51 - 1:56chúng ta thường sử dụng tính từ như
quan trọng, đẹp đẽ, vui vẻ hay khó khăn. -
1:57 - 1:59Một tính từ dùng để đánh giá cái gì đó
-
1:59 - 2:01là dấu hiệu cho thấy đó là quan điểm.
-
2:02 - 2:05Một từ khác báo hiệu quan điểm là "nên".
-
2:05 - 2:06Đây là ví dụ.
-
2:07 - 2:09Mọi người nên học nhiều hơn một ngôn ngữ.
-
2:09 - 2:13Trong khi có nhiều lý do tốt
cho việc học nhiều hơn ngôn ngữ, -
2:13 - 2:16nhưng đâu phải ai cũng đồng ý
với giá trị cá nhân của việc đó. -
2:17 - 2:19Những ý kiến chính trị
cũng là quan điểm. -
2:19 - 2:22Mỗi người có ý kiến khác nhau
về những vấn đề xã hội -
2:22 - 2:24và cách giải quyết tốt nhất.
-
2:24 - 2:26Vì quan điểm không thể
được chứng minh hoặc bác bỏ. -
2:26 - 2:28nên không phân biệt đúng hay sai:
-
2:28 - 2:30chỉ là bất đồng quan điểm thôi.
-
2:30 - 2:33Dù chân lý và bằng chứng
có xác minh cho những ý kiến, -
2:33 - 2:36thì vấn đề ta quan tâm
vẫn có thể được đưa ra tranh luận. -
2:36 - 2:38Ví dụ, tôi có thể nói
-
2:38 - 2:40việc đi học cả năm có lợi cho học sinh.
-
2:41 - 2:44Có nhiều lí do để ủng hộ quan điểm này,
-
2:44 - 2:46có người lập luận rằng
thời gian nghỉ ngắn hơn -
2:46 - 2:48sẽ ngăn học sinh bị trôi kiến thức,
-
2:48 - 2:51hay cho rằng học sinh thường
cảm thấy buồn chán suốt mùa hè, -
2:51 - 2:54hay có những quốc gia áp dụng
chương trình học kéo dài cả năm. -
2:55 - 2:58Tuy nhiên ta không thể
chứng minh tuyên bố đó đúng. -
2:58 - 3:02Có nhiều lý do đáng cân nhắc cho
việc lịch học 10 tháng là tốt hơn. -
3:02 - 3:04Bạn có thể lập luận rằng
học sinh cần một kỳ nghỉ dài -
3:04 - 3:08và nên được phép tham gia cắm trại
hoặc các hoạt động mùa hè khác, -
3:08 - 3:10hay vì thiếu điều hòa
-
3:10 - 3:13nên chúng không nên ở trường vào mùa hè.
-
3:13 - 3:15Nếu ta xem lại tuyên bố này,
-
3:15 - 3:18ta có thể xác định một từ khác
báo hiệu quan điểm: -
3:19 - 3:20từ "tốt hơn".
-
3:20 - 3:22Khi so sánh hai sự vật
-
3:22 - 3:25hay thấy những từ như "tuyệt nhất",
"tốt nhất" hay "tốt hơn", -
3:25 - 3:28Điều đó chứng tỏ ta đang
xem xét một quan điểm. -
3:29 - 3:31Một kiểu quan điểm khác là sự dự đoán.
-
3:32 - 3:35Các dự đoán thường dựa trên
kinh nghiệm, kiến thức hoặc nghiên cứu, -
3:36 - 3:38nhưng vì chúng hướng đến tương lai,
-
3:38 - 3:40nên ta không thể
xác minh được ở hiện tại. -
3:40 - 3:42Hãy theo dõi một ví dụ.
-
3:42 - 3:46Ô tô không người lái sẽ chiếm 10%
tổng số ô tô tham gia giao thông năm 2026. -
3:47 - 3:49Nghe vừa thú vị vừa đáng sợ.
-
3:49 - 3:53Mặc dù nhiều nhà sản xuất ô tô
đang phát triển công nghệ xe tự lái, -
3:53 - 3:55nhưng hiện tại ta không thể
xác minh tuyên bố này. -
3:56 - 3:58Vì vậy đây là quan điểm.
-
3:58 - 4:02Một điều cần nhớ là chỉ vì
chúng ta tin điều gì đó là đúng, -
4:02 - 4:04không có nghĩa đó là sự thật.
-
4:05 - 4:07Hãy tóm tắt lại
những gì ta đã biết. -
4:08 - 4:11Sự thật là một tuyên bố
được chứng minh là đúng. -
4:11 - 4:14Liệu có được đo lường,
hay được xác minh bằng dữ liệu? -
4:14 - 4:15Liệu có quan sát được?
-
4:16 - 4:18Liệu các nguồn chuẩn
có xác minh được sự thật đó? -
4:19 - 4:20Liệu nó có thay đổi được?
-
4:20 - 4:23Chỉ cần một câu trả lời "có",
-
4:23 - 4:25thì tuyên bố đó là sự thật.
-
4:25 - 4:28Quan điểm là sự diễn giải
niềm tin hay đánh giá -
4:28 - 4:29không thể chứng minh là đúng.
-
4:29 - 4:31Nó đó đánh giá ai đó hay cái gì đó?
-
4:31 - 4:33Ta có tranh luận không?
-
4:33 - 4:34Nó có đưa ra dự đoán không?
-
4:35 - 4:36Có thể thay đổi nó chứ?
-
4:36 - 4:38Nếu trả lời "có"với tất cả câu hỏi này,
-
4:38 - 4:39thì đó là quan điểm.
-
4:40 - 4:43Phân biệt được sự thật và quan điểm
-
4:43 - 4:45giúp ta hiểu được thông tin
-
4:45 - 4:47và hình thành quan điểm về thế giới.
-
4:47 - 4:49Hãy thử xem liệu bạn có thể
dùng những câu hỏi này -
4:49 - 4:51để nói sự khác biệt
trong cuộc sống bạn. -
4:51 - 4:54Phụ đề bởi Trang Pham
Đánh giá bởi Trinh Nguyễn
- Title:
- Fact or opinion
- Description:
-
Làm thế nào để nói sự thật từ quan điểm.
- Video Language:
- English
- Team:
Amplifying Voices
- Project:
- CIVIX
- Duration:
- 04:54
![]() |
Fran Ontanaya edited Vietnamese subtitles for Fact or opinion | |
![]() |
Trinh Nguyễn edited Vietnamese subtitles for Fact or opinion | |
![]() |
Trang Pham edited Vietnamese subtitles for Fact or opinion | |
![]() |
Trang Pham edited Vietnamese subtitles for Fact or opinion |