Return to Video

ترافیکی فانتم چییە و بۆچی ژیانت تێکدەدات؟

  • 0:07 - 0:09
    تۆ لەسەر ڕێگای گشتی دەچیتە خوارەوە
    کاتێک لەناکاو
  • 0:09 - 0:12
    ڕیزە بێ کۆتاییەکانی گڵۆپی برێک لە
    پێشەوە دەردەکەون
  • 0:12 - 0:15
    هیچ ڕووداوێک نیە، نە ئاماژەی وەستان,
  • 0:15 - 0:18
    ھیچ گۆڕانکاریەکی خێرا نیە
    یان تەسککردنەوەی ڕێگاکە.
  • 0:18 - 0:21
    کەواتە بۆچی @#$%! ئایا هەیە
    ئایا ئەوەندە ترافیک؟
  • 0:21 - 0:25
    کاتێک هاتوچۆ دێتە سەر وەستانێکی نزیک
    بەبێ هیچ هۆیەکی دیار,
  • 0:25 - 0:28
    پێی دەوترێت قەرەباڵغی ترافیکی فانتۆم.
  • 0:28 - 0:30
    قەرەباڵغی ترافیکی فانتۆم
    دیاردەیەکی دەرکەوتەیە
  • 0:30 - 0:35
    کە هەڵسوکەوتی ژیانی خۆی دەباتە سەر،
    گەورەترە لە کۆی بەشەکانی.
  • 0:35 - 0:39
    بەڵام سەرەڕای ئەمە،
    دەتوانین مۆدێلی ئەم قەرەباڵەخیانە بکەین,
  • 0:39 - 0:41
    تەنانەت لە بنەماکانیش تێبگە
    کە ئاڕاستەیان دەکەن--
  • 0:41 - 0:43
    وە نزیکترین لەوەی
    تۆ بیری لێدەکەیتەوە
  • 0:43 - 0:46
    بۆ رێگریکردن لەو جۆرە ترافیکانە
    لە داهاتوودا.
  • 0:46 - 0:51
    بۆ ئەوەی ترافیکی فانتۆم پێک بێت
    دەبێت سەیارەی زۆر لەسەر ڕێگاکە بێت.
  • 0:51 - 0:54
    ئەمە مانای ئەوە نییە
    بە پێویستی زۆر سەیارە هەیە
  • 0:54 - 0:57
    تێپەڕبوون بە دریژایی
    ڕێگاکە بە ئاسانی،
  • 0:57 - 1:01
    بەلایەنی کەمەوە ئەگەر هەموو شۆفێرێک
    هەمان خێرایی و ماوەی
  • 1:01 - 1:03
    لە شۆفێرەکانی ترەوە هەبێت.
  • 1:03 - 1:05
    بە نزیکی، بەڵام بە لێشاو، هاتوچۆ،
  • 1:05 - 1:09
    تەنها بێزاریەکی بچووک دروست دەکات
    بۆ دانانی زنجیرەی ڕووداوەکان
  • 1:09 - 1:12
    کە دەبێتە هۆی قەرەباڵغی هاتوچۆ.
  • 1:12 - 1:14
    بڵێین یەک شۆفێر بە‌ێواشی برێک بکات.
  • 1:14 - 1:18
    هەر شۆفێرێکی یەک لەدوای یەک دواتر برێک
    کەمێک بەهێزتر،
  • 1:18 - 1:22
    دروستکردنی شەپۆلێک ئاماژەی برێک
    زۆر دەبێت دواوە
  • 1:22 - 1:24
    لە ڕێگای سەیارەکانی سەر ڕێگاکە.
  • 1:24 - 1:29
    ئەم شەپۆلی وەستان و ڕۆیشتنە دەتوانێت
    چەند میلێک بە ڕێگای گشتیدا گەشت دوابخات.
  • 1:29 - 1:31
    بە چڕییەکی نزمی ئۆتۆمبێل لەسەر ڕێگاکە،
  • 1:31 - 1:34
    هاتوچۆ هێواش دەبێتەوە
    بەهۆی شڵەژانێکی کەمەوە،
  • 1:34 - 1:38
    وەک هەریەک لە ئۆتۆمبێڵەکان کە ڕێگاکان
    دەگۆڕن یان خاوکردنەوە بەهۆی چەماوە،
  • 1:38 - 1:41
    خستنەپاڵی ەهۆی ڕێکخستنی
    لەلایەن شوفێرانی دیکەوە.
  • 1:41 - 1:46
    بەڵام کە ژمارەی ئوتومبیلەکان
    زیاتر دەبێت لە توانای ڕێگاکە،
  • 1:46 - 1:50
    بە گشتی کاتێک ئۆتۆمبێلەکان ماوەیان هەیە
    کەمتر لە 35 مەتر لە یەک دوورن،
  • 1:50 - 1:53
    ڕەفتاری سیستەمەکە
    گۆڕانکاریەکی زۆری بەسەر دادێت.
  • 1:53 - 2:00
    دەست دەکات بە نیشاندانی ناسەقامگیری،
    مانای زیادبوونی بێزارکردنی بچووکە.
  • 2:00 - 2:04
    ناسەقامگیری دینامیکی تایبەتمەند نیە
    بە ترافیکی فانتم--
  • 2:04 - 2:10
    هەروەها بەرپرسیارە لە بارینی باران
    تەپۆلکەی لمی و شێوازی هەور و زیاتریش.
  • 2:10 - 2:13
    ناسەقامگیری بریتیە لە
    ئەڵقەیەکی کاردانەوە ئەرێنی.
  • 2:13 - 2:15
    لەسەروو گرنگی چڕییەوە,
  • 2:15 - 2:19
    هەر سەیارەیەکی زیادە ژمارەی ئوتومبیلەکان
    کەمدەکاتەوە لە چرکەیەکدا
  • 2:19 - 2:22
    لە خاڵێکی دیاریکراوەوە کە
    تێپەڕ دەبێت لەسەر ڕێگاکە.
  • 2:22 - 2:26
    مانای ئەوە دەگەیەنێت
    کە زیاتری پێویستە بۆ کەڵەکەکردنی ناوخۆیی
  • 2:26 - 2:31
    بۆ ئەوەی بجوڵێین لە شوێنێکی ڕێگاکە،
    زیاتر چڕی ئۆتۆمبیل زیاد دەکات،
  • 2:31 - 2:35
    کە لە کۆتایدا زیاد دەکات
    بۆ وەستان و ڕۆیشتنی ترافیک.
  • 2:35 - 2:40
    شۆفێرەکان وا هەست ناکەن کە پێویستیان
    بەوەستانی پێش وەختە لە قەرەباڵغی هاتوچۆدا,
  • 2:40 - 2:44
    واتە کۆتایی بە وەستانی توند دێنن
    بۆ ئەوەی بەریەککەوتن ڕوونەدات.
  • 2:44 - 2:49
    ئەمەش شەپۆلی ‌هێواش بوونەوە زیاتر دەکات
    لە ئۆتۆمبێلەکەوە بۆ ئۆتۆمبێلێکی دیکە.
  • 2:49 - 2:53
    شوفێرەکان مەیلی پەلەی زیاتریان هەیە
    بۆ خێرا دەرباز بوون لە جەنجاڵیەی ڕێگا.
  • 2:53 - 2:55
    واتە ئەوان هەوڵ دەدەن خێراتر لێخوڕن
  • 2:55 - 2:58
    لە تێکڕای لێشاوی قەرەباڵەخی ڕێگاکە.
  • 2:58 - 3:03
    پاشان، پێویستە دووبارە بوەستن
    لە کۆتایدا لەمپەرێکی دیکە دروست دەبێت
  • 3:03 - 3:06
    کە دەبێتە هۆی وەستان و ڕۆیشتنی
    زیاتر لە ڕێگاکەدا.
  • 3:06 - 3:09
    لە هەردوو باردا، شۆفێران
    هاتووچۆەکە خراپتر دەکەن
  • 3:09 - 3:13
    بە سادەیی چونکە ئەوان هەست بە باشی ناکەن
    لەم بارودۆخەی دێتە پێشەوە بۆیان.
  • 3:13 - 3:18
    ئۆتۆمبێلی بێشوفێر ئەم تایبەت مەندیەی
    بۆ دابین کراوە پێشوەختە
  • 3:18 - 3:21
    لە ئۆتۆمبێلە پەیوەست کراوەکان
    یان هەستەوەرەکانی ڕێگا
  • 3:21 - 3:25
    لەوانەیە توانای پێچەوانەکردنەوەی
    ترافیکی فانتۆمی هەبێت لە کاتی خۆیدا.
  • 3:25 - 3:29
    ئەم ئۆتۆمبێلانە بەردەوام دەبن بە
    هەمان خێرایی ڕێگەپێدراوی سەلامەتی،
  • 3:29 - 3:33
    کە لەگەڵ تێکڕای خێراییەکە
    دەگونجێت لە هەموو لێشاوەکان،
  • 3:33 - 3:35
    ڕێگرن لە دروست بوونی شەپۆلی هاتووچۆ.
  • 3:35 - 3:38
    لەو بارودۆخانەی کە
    خۆی شەپۆلێکی هاتوچۆ هەیە،
  • 3:38 - 3:42
    ئۆتۆمبێلە ئۆتۆماتیکەکە
    توانای هەیە پێشبینی بکات،
  • 3:42 - 3:45
    وەستانی زووتر و هێواشتر
    لە شۆفێرێکی مرۆڤ
  • 3:45 - 3:48
    وە کەمکردنەوەی هێزی شەپۆڵەکە.
  • 3:48 - 3:51
    وە زۆر ناخایەنێت
    کە زۆر ئۆتۆمبێلی خودکار---
  • 3:51 - 3:57
    لە تاقیکردنەوەیەکی ئەم دوایانەدا، یەک
    ئۆتۆمبێلی خودکار بەرامبەر20 شۆفێرە
  • 3:57 - 4:00
    بەسن بۆ نەهێشتن و ڕێگەگرتن
    لە شەپۆلی هاتوچۆ.
  • 4:00 - 4:03
    قەرەباڵغی هاتوچۆ تەنها
    شتێکی جارسکەری ڕۆژانە نیە--
  • 4:03 - 4:05
    هۆکاری سەرەکین بۆ مردن،
  • 4:05 - 4:09
    بەفیڕۆچونی سەرچاوەکان،
    وە مەترسی لەسەر پیسبوونی هەسارە هەیە
  • 4:09 - 4:12
    بەڵام تەکنەلۆجیای نوێ لەوانەیە یارمەتی
    کەمکردنەوە ئەم شێوازانە بدات
  • 4:12 - 4:14
    ڕێگاکانمان سەلامەتتر بکات،
  • 4:14 - 4:18
    کە ئاڵوگۆڕی ڕۆژانەمان ئاسانتر دەکات
    وە هەوامان پاکتر دەکات.
  • 4:18 - 4:20
    وە جاری داهاتوو کە لە ترافیکدا گیردەخۆیت،
  • 4:20 - 4:25
    لەوانەیە بیرت بێت کە
    مەرج نیە شوفێرەکان بە ڕقەوە لێبوخورن،
  • 4:25 - 4:30
    بەڵام بە سادەیی بێ ئاگان لە دۆخی ڕێگاکە
    وە بە گوێرەی ئەوە لێدەخوڕن.
Title:
ترافیکی فانتم چییە و بۆچی ژیانت تێکدەدات؟
Speaker:
بێنجامین سیبۆلد
Description:

وانەی تەواو نیشان بدە: https://ed.ted.com/lessons/what-is-phantom-traffic-and-why-is-it-ruining-your-life-benjamin-seibold

تۆ لە ڕێگای گشتیدا دەچیتە خوارەوە کاتێک هەموو ڕیزە بێ کۆتاییە لەناکاوەکانی گڵۆپی برێک لە پێشەوە دەردەکەون. هیچ ڕووداوێک و وهیچ ئاماژەیەک و هیچ گۆڕانێک لە سنووری خێرایی یان تەسککردنەوەی ڕێگادا نییە . کەواتە بۆچی ئەوەندە قەرەباڵەخی هاتووچۆ هەیە؟ ئەمە بۆ دیاردەیەک دەگەڕێتەوە کە پێی دەڵێن وەرەباڵەخی ترافیکی فانتەم. بنیامین سیبۆڵد ڕوونی دەکاتەوە کە بۆچی ڕوودەدات و چۆن لە داهاتوودا ڕێگری لێ بکەین.

وانەی:بنیامین سیبۆلد
دەرهێنانی: کریس ویگندت
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:31

Kurdish (Central) subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.