Rachel Botsman: Walutą nowej gospodarki jest zaufanie

Obecnie trwa eksplozja współdzielonej konsumpcji - w internecie dzielimy się samochodami, mieszkaniami i umiejętnościami. Rachel Botsman bada walutę, która napędza platformy takie jak Airbnb i TaskRabbit: zaufanie, wpływy i coś, co nazywa "kapitałem reputacji".

Co byście powiedzieli,

gdyby spytano o 3 słowa

na podsumowanie waszej reputacji?

Jak opisano by wasze opinie,

wiedzę, zachowanie?

Chcę dziś razem z wami zbadać,

dlaczego odpowiedź na to pytanie

będzie niezwykle istotna w chwili,

kiedy reputacja stanie się największym atutem.

Przedstawię wam osobę,

której życie zmienił rynek

rządzony właśnie reputacją.

Sebastian Sandy od 2008 r. reklamował pensjonat

na portalu Airbnb.

Niedawno, przy kilku filiżankach herbaty,

opowiedział mi,

jak goście z całego świata

wzbogacili mu życie.

Ponad 50 osób odwiedziło XVIII-wieczną latarnię,

w której mieszka z kotem Squeakiem.

Kot jest ważny, bo pierwsza klientka Sebastiana

zobaczyła w kuchni mysz.

Obiecała nie zostawić złej recenzji pod warunkiem,

że kupi kota.

Więc kupił Squeaka, by ocalić reputację.

Airbnb to sieć peer-to-peer,

dobierająca osoby poszukujące kwater z tymi,

które je oferują,

w ponad 192 krajach.

Kwatery bywają zwyczajne,

pokoje czy domki letniskowe.

Jednak są też miejsca niezwykłe,

domki na drzewie, tipi,

hangary, igloo.

Nie podoba ci się hotel? Obok jest zamek

za 5000 dolarów za noc.

To przykład, jak technologia,

tworzy rynek dla produktu,

dla którego wcześniej rynku nie było.

Ta mapa Paryża pokazuje,

jak szybko rośnie ta społeczność.

To mapa z 2008 roku.

Różowe kropki to kwatery do wynajęcia.

Jeszcze 4 lata temu goszczenie nieznajomych

wydawało się szalone.

Teraz to samo w 2010 roku,

a teraz w 2012.

Niemal na każdej ulicy jest gospodarz z Airbnb.

Ludzie zaczynają rozumieć,

że technologia może uwolnić możliwości i wartości,

ukryte w umiejętnościach,

miejscach czy rzeczach,

na niewyobrażalną nigdy wcześniej skalę.

To ekonomia i kultura zwana wspólną konsumpcją,

dzięki której osoby takie, jak Sebastian,

stają się mikro-przedsiębiorcami.

Mają możliwość zarabiania pieniędzy

z pomocą posiadanych dóbr.

Jednak magią napędzającą rynki

wspólnej konsumpcji

nie są pieniądze,

ale wykorzystanie technologii do budowy zaufania

między obcymi sobie osobami.

Sebastian zrozumiał to zeszłego lata,

podczas zamieszek w Londynie.

O 9 rano sprawdził maila.

Otrzymał masę wiadomości z pytaniem,

czy wszystko w porządku.

Jego dawni goście widzieli,

że zamieszki są na jego ulicy

i sprawdzali, czy niczego nie potrzebuje.

Sebastian powiedział, że 13 z nich

zgłosiło się szybciej niż jego matka. (Śmiech)

Właśnie dlatego jestem zagorzałą fanką

wspólnej konsumpcji.

Po napisaniu książki postanowiłam przekształcić to

w ruch na skalę światową.

W gruncie rzeczy chodzi o upełnomocnienie.

Umożliwienie ludziom tworzenia wartościowych więzi,

pozwalających na nowo odkryć

utracone gdzieś człowieczeństwo,

dzięki udziałowi w sieciach jak Airbnb, Kickstarter

czy Etsy, opartych na stosunkach międzyludzkich,

a nie pustych transakcjach.

To ironiczne, że ten pomysł

to powrót do dawnych zasad rynku

i wrodzonego nam działania w grupie.

To po prostu wersja dostosowana

do epoki Facebooka.

Zaczynamy rozumieć, że nasz świat oparty jest

na handlu, wymianie, wynajmie czego się da.

Dzielimy się samochodami na WhipCar,

rowerami na Splinster, biurami na Loosecubes,

ogrodami na Landshare.

Pożyczamy sobie pieniądze przez Zopa i Lending Club.

Na Skillshare handlujemy lekcjami

od robienia sushi do programowania.

Na DogVacay dzielimy się nawet zwierzakami.

Oto świat współdzielonej konsumpcji,

pozwalający dobrać popyt i podaż

bardziej demokratycznie.

Współdzielona konsumpcja to początek zmiany

w rozumieniu popytu i podaży,

oraz część nadchodzących zmian systemu wartości.

Zamiast wydawać, by nie być gorszym od sąsiada,

będziemy wydawać, by go poznać.

Rozwija się to obecnie szybko,

ponieważ każdy postęp technologiczny

zwiększa wydajność mediów i wzmacnia zaufanie,

coraz bardziej ułatwiając dzielenie się.

Zbadałam tysiące takich rynków,

na każdym najbardziej liczy się zaufanie i wydajność.

Na przykład,

oto 46-letni Chris Mok,

człowiek pracujący w zawodzie Super Królika.

4 lata temu Chris stracił pracę nabywcy sztuki

i jak wiele osób podczas recesji,

miał trudności ze znalezieniem pracy.

Przypadkiem znalazł wpis

o TaskRabbit.

Historia TaskRabbita zaczyna się

od słodkiego psa imieniem Kobe.

W lutym 2008 roku Leah wraz z mężem

czekali na taksówkę.

Przyczłapał do nich śliniący się Kobe.

Przyczłapał do nich śliniący się Kobe.

Zapomnieli kupić mu jedzenie.

Kevin musiał odwołać taksówkę i człapać po śniegu.

Wieczorem tych dwoje techno-maniaków stwierdziło,

że przydałoby się coś w rodzaju eBay,

do codziennych załatwiania spraw.

6 miesięcy później Leah odeszła z pracy

i powstał TaskRabbit.

Nie wiedziała wtedy, że to początek pracy

nad większym projektem - kontaktów usługowych.

Chodzi o wykorzystywanie wirtualnych znajomości,

by zdziałać coś w świecie realnym.

W TaskRabbicie zleca się to,

czego nie chcemy sami robić, podaje cenę,

a potem sprawdzone króliki,

walczą o zadanie.

Proces sprawdzenia jest rygorystyczny, ma 4 etapy.

Celem jest wybranie

dobrych asystentów i eliminacja niepewnych królików.

W USA jest około 4 tys. królików

i 5 tys. na liście oczekujących.

Ogłaszane zadania bywają zwyczajne,

pomoc w domu,

pójście po zakupy.

Odkryłam, że dzięki TaskRabit

wyprano i poskładano ubrania

z 12,5 tys. prań.

Jednak zadaniem, które zajmuje pierwsze miejsce

i pojawia się setki razy dziennie,

jest coś, czego wielu z nas nie lubi:

Składanie mebli z Ikei. (Śmiech) (Brawa)

Możemy się śmiać, jednak Chris

zarabia 5 tys. dolarów miesięcznie

wypełniając takie zadania.

70% tej siły roboczej nie miało przedtem pracy

lub zarabiało za mało.

TaskRabbit i inne przykłady wspólnej konsupmcji

są jak saturator na dopingu - wspaniałe.

To niezwykłe,

że przez ostatnich 20 lat

przeszliśmy od powierzania w sieci naszych danych

do podawania numerów kart kredytowych.

To trzecia fala zaufania:

godni zaufania nieznajomi

tworzą rynki napędzane ludzką pracą.

Według pracy opublikowanej przez Pew Centre,

aktywny użytkownik Facebooka

3 razy chętniej uwierzy,

że ludzie w świecie realnym są godni zaufania.

Zaufanie wirtualne przekształci poziom zaufania

w świecie prawdziwym.

Pomimo optymizmu czuję,

że należy to traktować ostrożnie,

i odpowiedzieć na pewne skomplikowane pytania.

Jak sprawić, by cyfrowa tożsamość

odpowiadała tej prawdziwej? Czy tego chcemy?

Jak przenieść do internetu proces budowy zaufania?

Jak zapobiec nadużywaniu kolejnych grup

przez oszustów działających pod różnymi aliasami?

Firmy często stosują skalę zdolności kredytowej

decydując, czy przydzielić plan na telefon komórkowy,

czy ustalając wysokość spłaty kredytu.

Rynki rządzone przez nieznajomych

także wymagają czegoś, co zapewni,

że Sebastian i Chris są wiarygodni.

Tym czymś jest reputacja.

Ta wartość pokazuje, na ile ufa nam społeczność.

Weźmy Chrisa.

Ponad 200 osób wystawiło mu

średnią ocenę 4,99 w skali do 5-ciu.

Ponad 20 stron recenzji

opisuje go jako sympatycznego i szybkiego,

osiągnął poziom 25, najwyższy,

co czyni go Super Królikiem.

(Śmiech) Cudowne określenie: Super Królik.

Co więcej, wraz ze wzrostem reputacji

wzrosły też jego szanse na otrzymanie zadania

i opłata, jakiej może zarządać.

Da Super Królików reputacja

staje się prawdziwą wartością

Wiem, co myślicie.

Że to nic nowego,

przecież tak samo jest na eBayu i Amazonie.

Różnica jest taka,

że każdy komentarz, ocena czy zdobyta gwiazdka

tworzy świadectwo tego,

jak bardzo można nam ufać.

Zdumiewająca jest nie tylko dokładność,

ale też sama ilość komentarzy.

W ciągu ostatnich 6 miesięcy na Airbnb

zarezerwowano 5 mln. pobytów,

podzielono się 30 mln. samochodów
na Carpooling.com.

Udzieli się kredytów wartych 2 mld. dol.

na platformach peer-to-peer.

To miliony informacji o reputacji,

o tym, jak się zachowujemy.

Rejestrowanie i wzajemne powiązanie

różnych szlaków to ogromne wyzwanie,

które musimy podjąć.

Sebastian ma powody dociekać,

do kogo powinny należeć dane o jego reputacji.

Czy reputacja, którą zbudował na Airbnb

nie powinna przejść też

do innych społeczności w sieci?

Sprzedaje używane książki na Amazonie.

Dlaczego ma zaczynać od zera?

Po przeprowadzce z Nowego Jorku do Sydney

nie mogłam dostać telefonu,

bo nie znali mojej historii kredytowej.

Byłam jak duch w systemie.

Jednak następny etap

w ekonomii reputacji

to nie bezsensowne dodawanie rankingów.

Życie jest na to zbyt złożone.

Nie chodzi też o nabijanie ilości tweetów

czy kliknięć "Lubię to".

Chodzi o pomiar wpływów, a nie zachowań,

które określają poziom zaufania.

Najważniejsze jest jednak to,

że reputacja zależy od kontekstu.

To, że Sebastian jest dobrym gospodarzem

nie znaczy, że potrafi składać meble z Ikei.

Trzeba określić, które informacje się liczą.

W przyszłości będziemy polegać

na sprawnym kumulowaniu reputacji,

a nie na algorytmie.

Już niedługo z pomocą programów

jak Facebook czy Google

będzie można prześledzić ludzkie zachowania

w różnych kontekstach.

Wyobrażam sobie aktywny wykaz: kto nam zaufał,

gdzie, kiedy i dlaczego; rzetelność na TaskRabbit,

nieskazitelne konto na Airbnb,

wiedza na Quora czy TripAdvisor,

wszystko to będzie w jednym miejscu,

taka deska rozdzielcza naszej reputacji

będzie odzwierciedlać kapitał reputacji.

Obecnie badam ten koncept,

piszę o nim książkę.

Definiuję to jako wartość naszej reputacji, intencji,

możliwości i wartości w społecznościach i na rynku.

To wcale nie daleka przyszłość.

Wiele nowych firm jak Connect.Me,

Legit czy TrustCloud pracują nad sposobem

zbierania, nadzoru i używania internetowej reputacji.

Niektórym zapewne skojarzy się to

z Wielkim Bratem.

Trzeba oczywiście rozwiązać sprawy prywatności,

jednak przechowywanie własnej reputacji,

ułatwia nad nią kontrolę

i pozwala czerpać z niej zyski.

W przeciwieństwie do historii kredytowej,

sami możemy ją kształtować.

Sebastian wpłyną na nią kupując kota.

Sebastian wpłyną na nią kupując kota.

Kolejną sprawą jest to,

jak włączyć w to cyfrowe duchy,

czyli osoby nieaktywne w sieci,

ale często najbardziej godne zaufania?

Jak przekształcić wkład

jaki mają w swoją pracę,

społeczność i rodzinę w kapitał reputacji?

Jeśli się to powiedzie, kapitał reputacji

może pozytywnie wpłynąć na to,

komu ufamy, kto ma władzę i wpływy.

Nasza historia kredytowa, trzycyfrowy wynik

który zna tylko 30% z nas,

nie będzie już wyznacznikiem tego,

ile co kosztuje, do czego mamy dostęp,

nie będzie ograniczał naszych możliwości.

Reputacja jest walutą, która w XXI wieku

stanie się mocniejsza niż historia kredytowa.

Reputacja będzie sygnalizować,

że możecie mi ufać.

Reputacja jest socjoekonomicznym smarem

Reputacja jest socjoekonomicznym smarem

umożliwiającym współdzieloną konsumpcję,

jednak jej źródła

i użycie będą o wiele szersze.

Przykład z poszukiwania pracy,

gdzie informacje w résumé

będą reliktem z przeszłości.

4 lata temu blogerzy i przedsiębiorcy

Joel Spolsky i Jeff Atwood opracowali platformę

Stack Overflow.

To platforma,

dzięki której doświadczeni programiści

mogą zadawać sobie wzajemnie pytania

o piksele i wtyczki i różne takie.

Pojawia się tam 5,5 tys. pytań dziennie

i na 80% z nich znajduje się odpowiedź.

Użytkownicy zdobywają reputację na wiele sposobów,

głównie przekonując innych,

że znają się na rzeczy.

Po paru miesiącach założyciele strony

dowiedzieli się czegoś ciekawego,

co wcale ich nie zaskoczyło.

Okazało się, że użytkownicy umieszczali

wyniki reputacji uzyskane na stronie na swoich CV,

a firmy przeszukiwały platformę

w poszukiwaniu utalentowanych osób.

Dzięki temu tysiące programistów

znajduje lepsze prace.

Stack Overflow i wskaźniki reputacji dają wgląd w to,

jak ludzie naprawdę się zachowują,

i co myślą o nich inni.

Najciekawsze jest jednak to,

co stoi za Stack Overflow.

Ludzie zaczynają rozumieć,

że reputacja stworzona w jednym miejscu

ma także wartość poza nim.

Ciekawe,

że wszyscy super-użytkownicy, Super Króliki,

ci ze Stack Overflow, Uberhości,

mówią, że solidna reputacja

daje im poczucie mocy.

Stack Overflow to pole

umożliwiające wybicie się prawdziwym talentom.

Na Airbnb ludzie stają się ważniejsi niż miejsce.

TaskRabbit pozwala na kontrolę

nad własną aktywnością ekonomiczną.

Sebastian powiedział mi na koniec,

że w deszczowy dzień, kiedy nie ma klientów,

myśli o wszystkich ludziach na świecie,

którzy powiedzieli o nim coś dobrego,

i co to mówi o nim.

W tym roku kończy 50 lat i jest przekonany,

że opinia zbudowana na Airbnb sprawi,

że zrobi z resztą życia

coś ciekawego.

W historii jest tylko kilka chwil,

umożliwiających zmianę

naszego systemu socjoekonomicznego.

Żyjemy w jednej z nich.

Myślę, że to początek współdzielonej rewolucji,

która będzie tak ważna jak rewolucja przemysłowa.

W XX wieku wynalazek kredytu

zmienił rynek i określił,

kto ma do czego dostęp.

W XXI wieku sieci zaufania

i tworzony na nich kapitał reputacji

zmienią spojrzenie na bogactwo, rynek, władzę

i tożsamość w niewyobrażalny sposób.

Bardzo dziękuję. (Brawa)

(Brawa)