< Return to Video

Waarom huilen we? De drie soorten tranen - Alex Gendler

  • 0:06 - 0:09
    Ons verhaal gaat over
    een meisje genaamd Iris.
  • 0:10 - 0:13
    Iris is heel gevoelig.
  • 0:13 - 0:17
    Zo erg dat ze altijd moet huilen.
  • 0:17 - 0:20
    Ze huilt wanneer ze verdrietig is,
  • 0:20 - 0:22
    als ze blij is,
  • 0:22 - 0:27
    en zelfs wanneer het even teveel wordt.
  • 0:28 - 0:31
    Ze heeft speciale traanklieren om
    nieuwe tranen te produceren
  • 0:31 - 0:34
    en speciale traankanalen
  • 0:34 - 0:36
    om de oude af te voeren.
  • 0:36 - 0:39
    Ze huilt zó veel, dat ze wel
  • 0:39 - 0:41
    bijna 300 gram tranen
    per dag produceert.
  • 0:41 - 0:43
    Dat is 110 liter per jaar!
  • 0:43 - 0:45
    Als je goed kijkt,
  • 0:45 - 0:50
    zie je dat ze de hele tijd
    een beetje huilt.
  • 0:50 - 0:52
    De basale tranen die Iris
    voortdurend produceert
  • 0:52 - 0:55
    vormen een dun traanfilmpje
    van drie lagen
  • 0:55 - 0:58
    dat haar beschermt en vuil en
    afvalproducten afweert.
  • 0:58 - 1:01
    Vlak naast Iris
    bevindt zich de mucinelaag,
  • 1:01 - 1:04
    die alles vasthoudt.
  • 1:04 - 1:06
    Daarbovenop zit de waterlaag,
  • 1:06 - 1:07
    die Iris gehydrateerd houdt,
  • 1:07 - 1:09
    invasieve bacteriën afstoot
  • 1:09 - 1:13
    en haar hoornvlies beschermt
    tegen beschadiging.
  • 1:13 - 1:15
    Tenslotte is er een lipidenlaag,
  • 1:15 - 1:19
    een olie-achtige buitenlaag
    die het oppervlak mooi houdt,
  • 1:19 - 1:20
    zodat Iris erdoorheen kan kijken,
  • 1:20 - 1:23
    en verdamping
    van het traanvocht voorkomt.
  • 1:23 - 1:25
    Iris leidt haar leven
  • 1:25 - 1:27
    zonder wat te merken
    van de basale tranen
  • 1:27 - 1:28
    die hun werk doen.
  • 1:28 - 1:30
    Dat is ook waar het om draait.
  • 1:30 - 1:33
    Maar op een dag ontmoet ze
    een meisje genaamd Ui.
  • 1:33 - 1:35
    Iris is meteen verkocht.
  • 1:35 - 1:38
    Ui ziet er schitterend uit in
    haar felpaarse jas,
  • 1:38 - 1:40
    en ze ruikt geweldig.
  • 1:40 - 1:42
    Iris nodigt Ui bij haar thuis
    voor een etentje,
  • 1:42 - 1:45
    maar wanneer ze binnenkomt
    en haar jas uitdoet,
  • 1:45 - 1:47
    gebeurt er iets vreselijks.
  • 1:47 - 1:50
    Wanneer de jas van Ui is verwijderd,
  • 1:50 - 1:51
    ontstaat er een chemische reactie,
  • 1:51 - 1:55
    die de sulfoxiden, waardoor ze
    ze eerder zo lekker rook,
  • 1:55 - 1:57
    in sulfeenzuur omzet.
  • 1:57 - 2:00
    Dit wordt uiteindelijk een vervelende stof
    met een lange naam:
  • 2:00 - 2:04
    syn-propaanthial-S-oxide.
  • 2:04 - 2:06
    Het gas prikkelt Iris,
  • 2:06 - 2:08
    en plotseling moet ze
  • 2:08 - 2:10
    oncontroleerbaar huilen
  • 2:10 - 2:13
    Deze reflextranen zijn anders dan
    de basale tranen
  • 2:13 - 2:14
    die Iris al kende.
  • 2:14 - 2:17
    Ze zijn ontworpen
    om schadelijke stoffen of deeltjes
  • 2:17 - 2:19
    weg te spoelen.
    Ze worden in veel
  • 2:19 - 2:21
    grotere getale vrijgegeven
  • 2:21 - 2:24
    en hun waterlaag bevat meer antilichamen
  • 2:24 - 2:28
    om binnendringende micro-organismen
    tegen te houden.
  • 2:28 - 2:31
    Zowel Iris als Ui zijn er kapot van.
  • 2:31 - 2:33
    Ze kunnen geen vriendjes zijn
  • 2:33 - 2:37
    als Iris steeds pijn heeft en huilen moet
    als Ui haar jas uitdoet.
  • 2:38 - 2:40
    Ze besluiten elkaar
    niet meer te zien.
  • 2:40 - 2:41
    Zodra Ui de deur uitloopt,
  • 2:41 - 2:43
    stopt Iris met huilen.
  • 2:43 - 2:45
    Ze begint meteen weer met huilen.
  • 2:45 - 2:47
    Ze huilt nu echter geen reflextranen,
  • 2:47 - 2:49
    maar emotionele tranen.
  • 2:49 - 2:52
    Wanneer iemand
    te verdrietig of te blij is,
  • 2:52 - 2:54
    voelt het aan alsof je controle verliest,
  • 2:54 - 2:56
    wat gevaarlijk kan zijn.
  • 2:56 - 2:57
    Emotionele tranen komen dan
  • 2:57 - 3:00
    om de toestand
    zo snel mogelijk te stabiliseren,
  • 3:00 - 3:03
    samen met andere
    lichamelijke reacties,
  • 3:03 - 3:04
    zoals een verhoogde hartslag
  • 3:04 - 3:06
    en een langzamere ademhaling.
  • 3:06 - 3:08
    Maar wetenschappers
    weten nog niet precies
  • 3:08 - 3:11
    hoe of waarom de tranen
    behulpzaam zijn.
  • 3:11 - 3:13
    Misschien is het een sociaal mechanisme
  • 3:13 - 3:16
    om medelijden op te wekken
    of om onderdanigheid te tonen.
  • 3:16 - 3:18
    Onderzoek heeft ook uitgewezen
  • 3:18 - 3:21
    dat emotionele tranen hogere concentraties stresshormonen bevatten,
  • 3:21 - 3:24
    zoals ACTH en enkefaline,
  • 3:24 - 3:27
    een endorfine, een natuurlijke pijnstiller.
  • 3:27 - 3:30
    In dit geval kalmeren de emotionele tranen
    Iris ook onmiddellijk
  • 3:30 - 3:33
    en seinen haar emotionele staat
    ook door aan anderen.
  • 3:33 - 3:36
    Jammer dat het niets is
    geworden tussen jullie, Iris,
  • 3:36 - 3:37
    maar maak je geen zorgen.
  • 3:37 - 3:39
    Zolang je deze drie soorten tranen hebt
  • 3:39 - 3:41
    om je evenwichtig en gezond te houden,
  • 3:41 - 3:42
    komt het wel goed.
  • 3:42 - 3:44
    Dat zie je nog wel.
Title:
Waarom huilen we? De drie soorten tranen - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Zie volledige les: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-cry-the-three-types-of-tears-alex-gendler

Of we nou huilen tijdens een droevige film, tijdens het snijden van uien of wanneer we het compleet onvrijwillig doen: onze ogen produceren voortdurend tranen. Alex Gendler volgt een bijzonder waterige dag uit het leven van Iris (de iris) wanneer ze door de basale, reflex- en emotionele tranen 'fietst'.

Les gegeven door Alex Gendler, animatie door The Moving Company Animation Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:59

  • Rik Delaet

    Hallo,
    Ik heb een paar kleine wijzigingen aangebracht, vooral dan wat de tijdsduur van de ondertitels aangaat. Kijk maar eens of je met alles akkoord kan gaan.

    Rik

Dutch subtitles

Incomplete

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.