< Return to Video

Em çima digirîn? Sê cureyên Rondikan- Alex Gendler

  • 0:07 - 0:10
    Ev çîroka "İrîs"ê ye.
  • 0:10 - 0:13
    Îrîs yeke dilnerim e.
  • 0:13 - 0:16
    her tim rondika dibarîne.
  • 0:17 - 0:20
    Dema xemgîn e digirî,
  • 0:20 - 0:22
    dema şa dibe digirî,
  • 0:23 - 0:28
    kengî rewş zora we bibe, digirî.
  • 0:28 - 0:31
    "Lakrimal gland" rondika çê dike
  • 0:31 - 0:36
    "Lacrimal punktum" qanala rondika ya.
  • 0:37 - 0:39
    Û ewqas digirî
  • 0:39 - 0:41
    rojê 283 gr,
  • 0:41 - 0:43
    salê 113 lître!
  • 0:43 - 0:48
    Ji nêzîk binêrin xuyaye
    hertim hinekî digirî.
  • 0:49 - 0:53
    İris bê rawest rondikê bazal çêdike,
  • 0:53 - 0:55
    ev bi 3 tebeqe pêk tê,
  • 0:55 - 0:58
    û qirêjê dûr dike.
  • 0:58 - 1:01
    Nik îrîsê tebeqeya muqusê heye,
  • 1:01 - 1:03
    ew dihele her tişt bi lez bişixule.
  • 1:04 - 1:06
    Li ser wê, tebeqeya avê heye
  • 1:06 - 1:08
    Ewa Nahêle îrîs ziwa bibe,
  • 1:08 - 1:10
    Û Bakteriyan dûr dixe
  • 1:10 - 1:13
    Û her wiha Korneayê diparêze.
  • 1:13 - 1:16
    Tebeqeya dawî lîpîd e.
  • 1:16 - 1:19
    Ev jî qada irîsê paqij dike
  • 1:19 - 1:22
    Û Nahêle tebeqeyên din ziwa bibin.
  • 1:22 - 1:24
    Her roj çav piçek rondik çêdike,
  • 1:24 - 1:27
    Û haya îrîsê bi vê tuneye.
  • 1:28 - 1:30
    Ev gelek girîng e.
  • 1:30 - 1:33
    Rojekî îrîs û pîvaz dibin heval.
  • 1:33 - 1:35
    İrîs evîndar dibe.
  • 1:35 - 1:38
    Pîvaz nava cilên xwe de gelek rind e,
  • 1:38 - 1:39
    bêhna wê jî xofan e.
  • 1:39 - 1:42
    Paşê pîvaz dibe mêvanê îrîsê
  • 1:42 - 1:44
    Pîvaz cilên xwe dixe,
  • 1:44 - 1:46
    û gelek tiştêkî xirab diqewime.
  • 1:47 - 1:49
    Gava pîvaz cilên xwe dixe,
  • 1:49 - 1:51
    reaksîyoneke kîmyasal çêdibe,
  • 1:51 - 1:54
    sûlfoksît diguherin û
  • 1:54 - 1:58
    bêhna pîs ango asîda sûlfûrîk çêdibe.
  • 1:58 - 2:03
    Dû re asîda sûlfûrîk dibe
    "syn-Propanethial S-oxide"
  • 2:03 - 2:06
    Gaz İrisê dişewitîne
  • 2:06 - 2:09
    û bêrawest rondik têne xwarê.
  • 2:10 - 2:14
    Ev giriyê refleks e û ji yê din cuda ye.
  • 2:14 - 2:16
    Çimkî bo çav were şûştin,
  • 2:16 - 2:18
    û tiştên bi ziyan dûr bikevin,
  • 2:18 - 2:21
    zêdetir rondik çê dibin
  • 2:21 - 2:23
    û ji bo mîkroban jî
  • 2:23 - 2:27
    zêdetir antîkoran dihewîne.
  • 2:28 - 2:31
    Her du jî xemgîn dibin.
  • 2:31 - 2:34
    Dizanin ku dema li ba hev bin îrîs bigirî,
  • 2:34 - 2:36
    ev hevaltî nabe.
  • 2:37 - 2:39
    Loma jî ji hev diqetin.
  • 2:40 - 2:42
    Gava pîvaz dertê
  • 2:42 - 2:43
    îrîs êdî nagirî.
  • 2:43 - 2:44
    Lê paşê dîsa digirî
  • 2:44 - 2:47
    Ve care ne refleks e,
  • 2:47 - 2:49
    ji ber dilînîya xwe digirî.
  • 2:49 - 2:52
    Şabûn an jî xemgînî
  • 2:52 - 2:54
    dibe ku qontrolê me bistîne,
  • 2:54 - 2:56
    û ev jî xeter e.
  • 2:56 - 2:57
    Loma rondik çêdibin ku
  • 2:57 - 2:59
    rewşa giyanê me,
  • 2:59 - 3:01
    wek lezkirina dil,
  • 3:01 - 3:03
    bêhnvedan
  • 3:03 - 3:04
    û reaksîyonên fîziksel
  • 3:04 - 3:06
    normal bibe.
  • 3:06 - 3:08
    Zanist hê jî
  • 3:08 - 3:12
    feydeyên rondika baş nizanin.
  • 3:12 - 3:15
    Dibe ku tevgereke cîvakî be.
  • 3:15 - 3:17
    Gorî hin xebatan jî,
  • 3:18 - 3:20
    rondik
  • 3:20 - 3:22
    ACTH, enkefalîn, endorfîn
  • 3:22 - 3:24
    wek êşbiran
  • 3:24 - 3:26
    hormonên stresê dihewîne.
  • 3:27 - 3:30
    Rondik psîkolojiya îrîsê
  • 3:30 - 3:32
    aram dikin.
  • 3:33 - 3:36
    Ji bo pîvazê ez xemgîn im İris.
  • 3:36 - 3:37
    Lê meraq neke,
  • 3:37 - 3:41
    heta ku rondikên te ye parezker hebin
  • 3:41 - 3:42
    tu ê baş bî.
  • 3:42 - 3:43
    Bawer bike.
Title:
Em çima digirîn? Sê cureyên Rondikan- Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Hemû ders: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-cry-the-three-types-of-tears-alex-gendler

Hûn xemgîn bin, hûn şa bibin an dema hûn pîvaza hûr dikin bê hemdê we rondik ji çavên we tên xwarê.Temaşe bikin ku çawa rondik çê dibin û her 3 cureyen rondika bi kerî çi tên?

Ders hêla Alex Gendler, anîmasyon hêla The Moving Company Animation Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:59

Kurdish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.