< Return to Video

Sayı oyunları

  • 0:00 - 0:05
    Benim yerimde matematik dersinde olduğunuzu düşünün. Ya da boşverin, bugün hastayım ve evde kalacağım.
  • 0:05 - 0:10
    Stanislaw Ulam olduğunuzu varsayın. Size söyleyeceğim hikaye gerçek.
  • 0:10 - 0:14
    Stan Ulamsınız ve bir toplantıdasınız. Ve çok sıkıcı bir sunum yapılıyor.
  • 0:14 - 0:18
    Tabi ki bir şeyler karalıyorsunuz, çünkü ben değil Ulamsınız, ve sayıları çok seviyorsunuz.
  • 0:18 - 0:21
    Demek istediğim sayıları aşırı seviyorsunuz. O kadar ki, karaladığınız şey sayılar.
  • 0:21 - 0:25
    1den başlayıp spiral oluşturarak sayıyorsunuz.
  • 0:25 - 0:29
    Matematiksel gösterimde çok akıcı değilim bu yüzden sayılarla yapılan bu tarz şeyleri dikkar dağıtıcı buluyorum. Ama siz bir sayı teoricisisiniz ve eğer sayıları seviyorsanız yargılaması bana düşmez.
  • 0:29 - 0:33
    Olay şu ki, sayıları derinlemesine bildiğiniz için sayıları tam ortasına çizdiğiniz karışık, eğri büğrü çizgilerin ötesini görebiliyorsunuz.
  • 0:33 - 0:38
    .
  • 0:38 - 0:41
    Ve bir sayı teoristi olduğunuz için ve herkes bilir ki tüm sayı teoristleri asal sayılara tutkundur (ki bu da muhtemelen onlara "asal sayı" denilmesinin nedeni)
  • 0:41 - 0:44
    .
  • 0:44 - 0:50
    Karaladığınız asallar bir anda bölünmeyen egzotik yaratıklar gibi üzerinize atlıyorlar.
  • 0:50 - 0:55
    Tüm asalların çevresine bir kalp çiziyorsunuz. Aslında kutu ama benim versiyonumda asal sayılarla ilgili gerçek duygularınızı açığa vurmaya çekinmiyorsunuz.
  • 0:55 - 0:59
    .
  • 0:59 - 1:03
    Siz bunu muhtemelen anında yapabilirsiniz, ama benim biraz zamanımı alacak.
  • 1:03 - 1:08
    "27inin kendinden ve 1den başka böleni var mı? o.0 " "Oh, evet. 3 ve 9, demek ki asal değil"
  • 1:08 - 1:10
    "Hmm, peki 29... sanki asal gibi"
  • 1:10 - 1:15
    Sayı teoristi olarak, benim sayıların asal olup olmadığına karar vermemin bir dakikamı alması sizi şaşırtabilir.
  • 1:15 - 1:20
    Her ne kadar siz en az 1000 e kadar olan asal sayıları ezberlemiş olsanız da, bu asal sayıların bulunmalarının zor olduğu gerçeğini değiştirmez.
  • 1:20 - 1:23
    .
  • 1:23 - 1:27
    Demek istediğim, eğer biri size en büyük çift sayıyı sorarsa, "saçma, bana en büyük olduğunu düşündüğün sayıyı söyle ve ona 2 eklicem... ve BINGO" tepkisini verirsiniz.
  • 1:27 - 1:30
    .
  • 1:30 - 1:40
    Ama tahmin edin bildiğimiz en büyük asal sayı ne? Şöyle göteriyim.
  • 1:40 - 1:45
    Yalnızca asal sayıların önemini anlamanız için söylüyorum, en büyük asal sayıyı bulan adam 100.000$ kazandı.
  • 1:45 - 1:47
    .
  • 1:47 - 1:51
    Bildiğimiz en büyük asal sayıyı uzaya bile gönderdik çünkü bilim adamları uzaylıların bu sayının rastgele değil de önemli bir sayı olduğunu anlayacaklarını düşündüler.
  • 1:51 - 1:55
    .
  • 1:55 - 1:57
    Ve bu şekilde uzaylı mesajımızı anlayabilecekler.
  • 1:57 - 2:00
    Eğer asal sayıların umurunuzda olmadığını düşünüyorsanız, bu onların gereksiz olduğundandur.
  • 2:00 - 2:05
    Unutmayın ki asal sayıları uzaylılarla konuşmak için kullanıyoruz, bunu uydurmuyorum!
  • 2:05 - 2:10
    Mantıklı da çünkü muhtemelen matematik tüm yaşamda ortak olan tek şey.
  • 2:10 - 2:14
    Her neyse,karalamaya başladınız çünkü sıkıldınız ve bir takım düzgün modeller keşfediyorsunuz.
  • 2:14 - 2:18
    Asal sayıların dizilimlerinin nasıl köşegenler oluşturdunu görüyor musunuz?
  • 2:18 - 2:22
    Neden bu şekilde oluyor? Bir de, bu şekildeki iskeletsel yapı bana kemikleri anımsatıyor.
  • 2:22 - 2:26
    O yüzden bu asal köşegenleri asal kaburgalar olarak adlandıracağım.
  • 2:26 - 2:30
    Ama Asal laburganın ne zaman biteceğini nasıl tahmin edersiniz? Yani, belki sıradaki sayı da asal.
  • 2:30 - 2:33
    (ama kafam şu anda çok bulanık o yüzden siz söyleyin)
  • 2:33 - 2:36
    Herneyde... Tebrikler, Ulam spiralini keşfettiniz!
  • 2:36 - 2:38
    Alın size biraz matematiksel karalama tarihi.
  • 2:38 - 2:41
    Şimdi Ulam olmayı bir yana bırakabilirsiniz, devam da edebilirsiniz tabi. Belki Ulam olmayı seviyorsunuzdur.
  • 2:41 - 2:47
    Ama Blaise Pascal da olabilirsiniz. Pascal üçgenini kullanarak yapabileceğiniz başka bir sayı oyunu var.
  • 2:47 - 2:50
    (Bugün neden sayılarla bu kadar ilgiliyim bilmiyorum ama biraz soğuk almışım.
  • 2:50 - 2:55
    Eğer hasta tercihlerime hoşgörü gösterebilirseniz, belki size coşkumu aşılayabilirim)
  • 2:55 - 2:59
    Pascal üçgeninde satırları, önceki satırdaki yan yana olan sayıları toplayarak elde ediyorsunuz.
  • 2:59 - 3:04
    Pascal üçgenini oluşturmanın kendisi bile bir çeşit sayı oyunu çünkü toplama işleminden öte, sayılar arasında örüntüler bulmaya çalışıyorsunuz ki tüm toplama işlemini yapmak zorunda olmayın.
  • 3:04 - 3:07
    .
  • 3:07 - 3:09
    .
  • 3:09 - 3:13
    Bu karalama sonucu mu bulundu bilmiyorum ama aynı anda Fransa, İtalya, İran, Çin ve muhtemelen başka yerlerde bağımsız olarak keşfedildi.
  • 3:13 - 3:17
    .
  • 3:17 - 3:19
    Pekala... açıkçası bireysel olarak sayılarla ilgilenmiyorum şu anda.
  • 3:19 - 3:25
    Eğer hala Ulamsanız, bir özellik seçin ve onu fosforlayın. (tek ya da çift olması gibi)
  • 3:25 - 3:30
    Eğer tüm tek sayıları daire içine alırsanız, tanıdık bir form oluşmaya başlayacak.
  • 3:30 - 3:33
    Sierpinski'nin üçgenini keşfetmeye yakınsınız çünkü bir tek ve bir çift sayıyı topladığınızda tek bir sayı elde ediyorzunuz.
  • 3:33 - 3:35
    .
  • 3:35 - 3:38
    (tek+tek)=çift ve (çift+çift)=çift
  • 3:38 - 3:43
    Binari ağaç oyunundaki çarpma ve bölme gibi.
  • 3:43 - 3:46
    En iyi yönü, bu özellikleri biliyorsanız sayı hakkındaki öbür detayları unutabilirsiniz.
  • 3:46 - 3:50
    Boşluğun tek olduğunu bilmek için onun 9 olduğunu bilmenize gerek yok.
  • 3:50 - 3:56
    Şimdi iki renk yerine üç renk deneyelim.
  • 3:56 - 3:58
    Kalanları göz önünde bulundurarak renklendireceğiz.
  • 3:58 - 3:59
    işte tablomuz! :)
  • 3:59 - 4:03
    3ün katları kırmızı, 1 kalanını verenler siyah, 2 kalanını verebler yeşil olacak.
  • 4:03 - 4:08
    Sierpinski Üçgeninden biraz daha farklı oldu ama kalanları sayılara bakarak bulmaktan yoruldum.
  • 4:08 - 4:12
    .
  • 4:12 - 4:16
    Kuralı bulmaya çalışalım.
  • 4:16 - 4:21
    Eğer 3ün katı olan 2 sayıyı toplarsanız her zaman 3ün katı bir sayı elde edersiniz (matematik dersinde kullandığınız bir şey)
  • 4:21 - 4:23
    Bu, (kırmızı+kırmızı)=kırmızı demek.
  • 4:23 - 4:26
    3ün katını başka bir şeye eklediğinzde, kalanı etkilemiyor.
  • 4:26 - 4:31
    Yani (kırmızı+yeşil)=yeşil ve (kırmızı+siyah)=siyah.
  • 4:31 - 4:35
    (kalan 1+kalan 1)=kalan 2
    (kalan 2 + kalan 2) = kalan 4
  • 4:35 - 4:40
    ve 4ün 3e bölümünden kalan1 ve (1+2)=3, kalan 0 (vay...)
  • 4:40 - 4:44
    En alt sırayı oluşturmak için renkli noktalar hangi başka renkli noktaları oluşturmak için birleşiyorlar gibi kurallar oluşturuyorsunuz.
  • 4:44 - 4:46
    Ve sonrasında bu kuralları matematiksel ve artistlik sonuçlar yaratmak için kullanıyorsunuz.
  • 4:46 - 4:49
    .
  • 4:49 - 4:53
    Sayıların kendileri bu tabloyu oluşturmak için gerekli değildi.
  • 4:53 - 4:57
    Her neyse, bunlar var olan sayı oyunlarından bazıları.
  • 4:57 - 5:01
    Kendinizde birkaç tane yaratmayı denemelisiniz.
  • 5:01 - 5:04
    Mesela Pascal Üçgeninde asal sayıları işaretlerseniz ne olacağına dair hiçbir fikrim yok.
  • 5:04 - 5:08
    Veya, sıradaki satırı elde etmek için toplamak yerine, 2 ile başlayın ve yanyana iki sayıyı sıradaki satırı elde etmek için çarpın.
  • 5:08 - 5:11
    .
  • 5:11 - 5:14
    Ne olacağına dair hiçbir fikrim yok veya bu insanların zaten yaptığı bir şey mi bilmiyorum.
  • 5:14 - 5:16
    (Hmmm? o.0 İkinin kuvvetleri...)
  • 5:16 - 5:19
    Bunu yazmanın bir başka yolunu biliyorum. Pekala, bu mantıklı.
  • 5:19 - 5:24
    Bir de Floyd'un içgeni diye bir şey var, sayıları şu şekilde yerleştiriyorsunuz.
  • 5:24 - 5:26
    Belki bununla da bir şeyler yapabilirsiniz.
  • 5:26 - 5:27
    ...Sanki bu günlerde herkezin bir üçgeni varmış gibi!
  • 5:27 - 5:28
    Ben biraz kestiriyorum. Zzzz...
Title:
Sayı oyunları
Description:

I don't even know if this makes sense. Boo cold.

http://en.wikipedia.org/wiki/Ulam_spiral

Doodling in Math Class videos: http://vihart.com/doodling

Subtitles by Kieran Doherty: facebook.com/TenserSaidTheTensor

more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:28
eclkrs edited Turkmen subtitles for Doodling in Math: Sick Number Games
eclkrs added a translation

Turkmen subtitles

Revisions