Return to Video

Dünyayı saran ağ nedir? - Twila Camp

  • 0:07 - 0:09
    Dünyayı saran ağ (WWW),
  • 0:09 - 0:11
    yani sizin muhtemelen bu videoyu izlemekte olduğunuz yer,
  • 0:11 - 0:13
    her gün milyonlarca insan tarafından
  • 0:13 - 0:14
    hava durumuna bakmaktan
  • 0:14 - 0:15
    yemek sipariş etmeye,
  • 0:15 - 0:16
    sohbet etmekten
  • 0:16 - 0:17
    bankacılık işlemlerine,
  • 0:17 - 0:18
    haber paylaşmaktan
  • 0:18 - 0:19
    devrim başlatmaya kadar
  • 0:19 - 0:21
    her şey için kullanılmakta.
  • 0:21 - 0:24
    Bilgisayardan, telefondan, hatta arabadan bile bağlanıyoruz.
  • 0:24 - 0:25
    O orada,
  • 0:25 - 0:27
    tüm çevremizde, her an.
  • 0:27 - 0:29
    Peki o tam olarak nedir?
  • 0:29 - 0:32
    Öncelikle, Dünyayı Saran Ağ (WWW) Internet değildir;
  • 0:32 - 0:35
    her ne kadar bu iki terim, sıkça birbirinin yerine kullanılsa da.
  • 0:35 - 0:38
    Internet, bilgisayarların veri paylaşması için
  • 0:38 - 0:39
    birbirlerine bağlanmasından ibarettir.
  • 0:39 - 0:41
    Internet ilk ortaya çıktığında,
  • 0:41 - 0:44
    bilgisayarlar birbirlerine doğrudan arama yapmaktaydı.
  • 0:44 - 0:46
    Günümüzde, tüm çevremizde ağlar var;
  • 0:46 - 0:49
    böylece bilgisayarlar kesintisiz olarak iletişim hâlinde.
  • 0:49 - 0:51
    Internet sayesinde sağlanan iletişimin
  • 0:51 - 0:52
    pek çok kullanım alanı var;
  • 0:52 - 0:55
    e-posta, dosya paylaşımı ya da toplu sohbet gibi.
  • 0:55 - 0:56
    Ama en yaygın kullanım amacı
  • 0:56 - 0:58
    Dünyayı Saran Ağ erişimi.
  • 0:58 - 1:01
    Ağı, bir dizi gökdelenler oluşmuş varsayın;
  • 1:01 - 1:03
    her biri bir web sağlayıcıyı temsil ediyor.
  • 1:03 - 1:06
    Bunlar, daima Internet'e bağlı olan bilgisayarlardır ve
  • 1:06 - 1:08
    veri depolamak ve paylaşmak için özel tasarlanmışlardır.
  • 1:08 - 1:10
    Birisi, bir web sitesi kurduğunda,
  • 1:10 - 1:13
    bu gökdelende bir oda kiralamış olur.
  • 1:13 - 1:15
    İçini bilgi ile doldurur ve
  • 1:15 - 1:16
    başkalarının girmesi için
  • 1:16 - 1:19
    bu bilgiyi düzenler.
  • 1:19 - 1:21
    Bu gökdelenlere sahip olup,
  • 1:21 - 1:22
    içlerindeki odaları kiralayanlara
  • 1:22 - 1:23
    "web host" denir.
  • 1:23 - 1:25
    Ama isteyen herkes, doğru ekipmanla ve
  • 1:25 - 1:27
    işin nasıl yapılacağını bildikten sonra web server kurabilir.
  • 1:27 - 1:29
    Bir web sitesine sahip olmanın önemli bir
  • 1:29 - 1:31
    bileşeni daha vardır ki,
  • 1:31 - 1:33
    o olmadan kaybolmamak elde değildir.
  • 1:33 - 1:35
    O da web sitesinin adresidir ve
  • 1:35 - 1:37
    alan adını içerir.
  • 1:37 - 1:38
    Tıpkı gerçek dünyadaki adresler gibi,
  • 1:38 - 1:41
    web site adresleri sizi gitmek istediğiniz yere ulaştırır.
  • 1:41 - 1:43
    Web sitelerinde tutulan bilgiler,
  • 1:43 - 1:45
    web dilindedir;
  • 1:45 - 1:47
    HTML ve JavaScript gibi.
  • 1:47 - 1:49
    Aradığımız web sitesini bulduğumuzda,
  • 1:49 - 1:52
    web tarayıcımız sitedeki tüm kodu alır ve
  • 1:52 - 1:55
    sözcüklere, grafiklere, videolara dönüştürür.
  • 1:55 - 1:58
    Bilgisayar dili bilmemiz gerekmez, çünkü
  • 1:58 - 2:01
    web tarayıcımız bizim için bir grafik arayüz yaratır.
  • 2:01 - 2:03
    Aslında bir çok yönden,
  • 2:03 - 2:05
    Dünyayı Saran Ağ büyük bir sanal şehir gibidir.
  • 2:05 - 2:07
    Burada, web dilinde
  • 2:07 - 2:08
    başkalarıyla iletişim kurarız ve
  • 2:08 - 2:11
    tarayıcılarımız da bize çevirmenlik yapar.
  • 2:11 - 2:13
    Şehirlerin nasıl sahibi yoksa,
  • 2:13 - 2:14
    ağın da sahibi yoktur;
  • 2:14 - 2:16
    o hepimize aittir.
  • 2:16 - 2:18
    Herkes taşınıp, bir dükkan açabilir.
  • 2:18 - 2:20
    Erişim sağlamak için, bir Internet servis sağlayıcıya
  • 2:20 - 2:21
    ücret ödememiz gerekebilir;
  • 2:21 - 2:23
    ya da web alanı kiralamak için hosting şirketine
  • 2:23 - 2:26
    veya web adresimizi almak için kayıt rehberine.
  • 2:26 - 2:28
    Tıpkı bir şehirdeki hizmet firmaları gibi,
  • 2:28 - 2:30
    bu şirketler de önemli araçlar sağlar.
  • 2:30 - 2:31
    Ama sonuçta hiçbiri
  • 2:31 - 2:33
    ağın sahibi değildir.
  • 2:33 - 2:35
    Ağı bu kadar özel kılan gerçek neden
  • 2:35 - 2:37
    tam da adında gizlidir.
  • 2:37 - 2:38
    Ağdan önce,
  • 2:38 - 2:40
    bilginin çoğunu çizgisel biçimde
  • 2:40 - 2:41
    kullanmak zorunda kalıyorduk.
  • 2:41 - 2:43
    Kitaplarda ya da gazete makalelerinde,
  • 2:43 - 2:45
    her cümle baştan sona okunur,
  • 2:45 - 2:47
    sayfa sayfa ilerlenir,
  • 2:47 - 2:50
    sonuna kadar düz bir çizgide gidilir.
  • 2:50 - 2:52
    Ama beynimiz aslında böyle çalışmaz.
  • 2:52 - 2:54
    Her bir düşüncemiz, diğer düşüncelerimizle bağlantılıdır.
  • 2:54 - 2:56
    Anılar ve duygular, tıpkı ağda olduğu gibi
  • 2:56 - 2:59
    gevşek biçimde hepsi birbirine bağlıdır.
  • 2:59 - 3:01
    Dünyayı Saran Ağın yaratıcısı Tim Berners-Lee,
  • 3:01 - 3:05
    veriyi düzenleme yöntemi olarak, bu doğal yapıyı
  • 3:05 - 3:07
    örnek almak gerektiğini fark etmişti.
  • 3:07 - 3:10
    Ağ bunu hiperlinkler sayesinde başarır.
  • 3:10 - 3:12
    Bir web sitesinin içinden pek çok sayfaya bağlantı vererek,
  • 3:12 - 3:14
    hatta başka sitelere yönlendirme yaparak,
  • 3:14 - 3:17
    bilgiyi ve düşünceleri anında genişletir.
  • 3:17 - 3:18
    Hiperlinkler sayesinde,
  • 3:18 - 3:20
    ağın işleyişi tıpkı
  • 3:20 - 3:23
    düşüncelerimizin işleyişi gibi olur.
  • 3:23 - 3:25
    Ağ yaşamımızın büyük bir parçası;
  • 3:25 - 3:27
    çünkü yapısal ve içeriksel olarak
  • 3:27 - 3:29
    hem toplumun tümünü
  • 3:29 - 3:31
    hem de bireysel zihnimizi yansıtıyor.
  • 3:31 - 3:33
    Tüm sınırları aşarak,
  • 3:33 - 3:35
    ırk, cinsiyet, yaş ve hatta uzay-zamanı aşarak
  • 3:35 - 3:36
    bu zihinleri
  • 3:36 - 3:38
    birbirine bağlıyor.
Title:
Dünyayı saran ağ nedir? - Twila Camp
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/what-is-the-world-wide-web-twila-camp

Dünyayı saran ağ, her gün milyonlarca insan tarafından, hava durumuna bakmaktan kedi videosu paylaşmaya kadar her şey için kullanılıyor. Peki tam olarak ağ nedir? Twila Camp, bu birleşik bilgi sistemini sanal bir kente benzetiyor ve nasıl beynimizin doğal işleyişine benzer biçimde yapılandığını anlatıyor.

Ders: Twila Camp, Animasyon: Flaming Medusa Studios Inc.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:55

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.