< Return to Video

Types of Decay

  • 0:00 - 0:01
  • 0:01 - 0:04
    ทุกอย่างที่เราได้เจอในการเดินทาง
  • 0:04 - 0:06
    ในวิชาเคมีนั้นเกี่ยวข้องกับเสถียรภาพของ
  • 0:06 - 0:08
    อิเล็กตรอนและตำแหน่งของอิเล็กตรอน
  • 0:08 - 0:10
    ในชั้นที่เสถียร
  • 0:10 - 0:14
    และเช่นเดียวกับสิ่งต่างๆ ในชีวิต
    ถ้าคุณสำรวจอะตอม
  • 0:14 - 0:16
    ลึกลงไป คุณจะพบว่าอิเล็กตรอนไม่ได้
  • 0:16 - 0:19
    เป็นสิ่งเดียวที่อยู่ในอะตอม
  • 0:19 - 0:24
    นิวเคลียสเองมีอันตรกิริยา หรือมี
  • 0:24 - 0:27
    ความไม่เสถียร ที่ต้องถูกปลดปล่อยออกมาสักทาง
  • 0:27 - 0:29
    นั่นคือสิ่งที่เราจะพูดถึงนิดหน่อย
  • 0:29 - 0:31
    ในวิดีโอนี้
  • 0:31 - 0:35
    และกลไกของมันอยู่นอก
  • 0:35 - 0:37
    บทเรียนเคมีปีหนึ่ง แต่อย่างน้อย
  • 0:37 - 0:40
    การรู้ว่ามันเกิดขึ้นนั้นเป็นเรื่องดี
  • 0:40 - 0:43
    และวันหนึ่ง เมื่อเราเรียนเรื่องแรงนิวเคลียร์อย่างเข้ม
  • 0:43 - 0:46
    และควอนตัมฟิสิกส์ อะไรพวกนั้น แล้วเราจะเริ่ม
  • 0:46 - 0:49
    พูดถึงกันว่าทำไมโปรตอนและนิวตรอนเหล่านี้
  • 0:49 - 0:53
    และควาร์กที่เป็นองค์ประกอบของพวกมัน
    จึงมีอันตรกิริยา
  • 0:53 - 0:54
    แบบที่เป็นอยู่
  • 0:54 - 0:56
    พูดอย่างนี้แล้ว ลองมาคิดถึง
  • 0:56 - 1:01
    วิธีต่างๆ ที่นิวเคลียสสามารถสลายตัวได้กัน
  • 1:01 - 1:04
    สมมุติว่าผมมีโปรตอนหลายๆ ตัว
  • 1:04 - 1:07
    ผมจะวาดหลายๆ ตัวตรงนี้
  • 1:07 - 1:10
    โปรตอนบางตัวอยู่ตรงนี้ ผมจะวาดนิวตรอนบ้าง
  • 1:10 - 1:13
    และผมจะวาดด้วยสีกลางๆ
  • 1:13 - 1:17
    ขอผมดูหน่อย สีเทาแบบนี้น่าจะดี
  • 1:17 - 1:22
    ขอผมวาดนิวตรอนตรงนี้นะ
  • 1:22 - 1:22
    ผมมีโปรตอนกี่ตัว?
  • 1:22 - 1:24
    ผมมี 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8
  • 1:24 - 1:32
    ผมจะมีนิวตรอน 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ตัว
  • 1:32 - 1:35
    สมมุติว่านี่คือนิวเคลียสของอะตอมเรา
  • 1:35 - 1:37
    นึกดู -- นี่คือ ในวิดีโอแรก
  • 1:37 - 1:40
    ที่ผมพูดถึงเรื่องอะตอม -- นิวเคลียส ถ้าคุณ
  • 1:40 - 1:43
    วาดอะตอมจริงๆ -- มันยากที่จะ
  • 1:43 - 1:45
    วาดอะตอม เพราะมันไม่มีขอบเขตที่ชัดเจน
  • 1:45 - 1:49
    คุณก็รู้ ที่ขณะใดๆ อิเล็กตรอนสามารถ
  • 1:49 - 1:50
    อยู่ที่ใดก็ได้
  • 1:50 - 1:53
    แต่ถ้าคุณบอกว่า โอเค อิเล็กตรอน
  • 1:53 - 1:54
    จะอยู่ตรงไหน 90% ของเวลาที่มี?
  • 1:54 - 1:56
    คุณ็บอกว่า นั่นคือรัศมี หรือนั่น
  • 1:56 - 1:58
    คือเส้นผ่านศูนย์กลางของอะตอม
  • 1:58 - 2:01
    เราเรียนไปในวิดีโอแรกๆ ว่านิวเคลียส
  • 2:01 - 2:05
    คือส่วนเล็กสุดๆ ในปริมาตรของ
  • 2:05 - 2:08
    ทรงกลมนี้ที่อิเล็กตรอนอยู่
    ประมาณ 90% ของเวลาที่มี
  • 2:08 - 2:12
    และบทเรียนที่เยี่ยมยอดคือว่า สิ่งที่
  • 2:12 - 2:15
    เรามองเห็นในชีวิตแทบทุกอย่างเป็นเพียงที่ว่าง
  • 2:15 - 2:17
    ทั้งหมดนี้เป็นแค่ที่ว่างเปล่า
  • 2:17 - 2:19
    แต่ผมอยากย้ำเรื่องนั้นเพราะจุดเล็ก
  • 2:19 - 2:24
    จิ๋วที่เราพูดถึงไปก่อนหน้านี้
  • 2:24 - 2:26
    ถึงแม้ว่ามันจะเป็นส่วนเล็กมากๆ เทียบกับ
  • 2:26 - 2:29
    ปริมาตรของอะตอม -- มันเกือบเป็น
  • 2:29 - 2:32
    มวลทั้งหมด -- นั่นคือภาพที่ผมขยายจุดตรงนี้
  • 2:32 - 2:34
    พวกนี้ไม่ใช่อะตอม พวกนี้ไม่ใช่อิเล็กตรอน
  • 2:34 - 2:37
    เราได้ขยายเข้าไปข้างในนิวเคลียส
  • 2:37 - 2:40
    และปรากฏว่า บางครั้งนิวเคลียส
  • 2:40 - 2:44
    นั้นไม่เสถียร และมันอยากเปลี่ยนไปมีรูปแบบ
  • 2:44 - 2:44
    ที่เสถียรขึ้น
  • 2:44 - 2:47
    เราจะไม่เรียนกลไกที่กำหนด
  • 2:47 - 2:49
    นิวเคลียสที่ไม่เสถียร อะไรพวกนั้น
  • 2:49 - 2:52
    แต่เพื่อให้ได้นิวเคลียร์ที่เสถียรยิ่งขึ้น
  • 2:52 - 2:56
    บางครั้งมันจะปล่อยสิ่งที่เรียกว่า อนุภาคอัลฟา
  • 2:56 - 2:58
    หรือนี่เรียกว่าสลายตัวอัลฟา
  • 2:58 - 3:04
    การสลายตัวอัลฟา
  • 3:04 - 3:06
    และมันปล่อยอนุภาคอัลฟา
  • 3:06 - 3:09
    ซึ่งฟังดูหรูหรามาก
  • 3:09 - 3:12
    มันก็แค่กลุ่มนิวตรอนกับโปรตอน
  • 3:12 - 3:17
    อนุภาคอัลฟาคือนิวตรอนสองตัว กับโปรตอนสองตัว
  • 3:17 - 3:21
    บางทีพวกนี้ พวกมันไม่รู้สึกว่าพวกมัน
  • 3:21 - 3:25
    เข้าลุ่ม พวกมันจึงจับกลุ่มกันตรงนี้
  • 3:25 - 3:28
    แล้วพวกมันก็ปล่อยตัวออกมา
  • 3:28 - 3:30
    พวกมันออกมาจากนิวเคลียส
  • 3:30 - 3:34
    ลองคิดกันว่าเกิดอะไรขึ้นกับอะตอมเมื่อ
  • 3:34 - 3:36
    อะไรเช่นนั้นเกิดขึ้น
  • 3:36 - 3:38
    สมมุติว่าผมมีธาตุสุ่มมาธาตุหนึ่ง ผมจะเรียก
  • 3:38 - 3:40
    มันว่าธาตุ E
  • 3:40 - 3:43
    สมมุติว่ามันมีโปรตอน p ตัว
  • 3:43 - 3:46
    ที่จริง ขอผมใช้สีนั้นแทนโปรตอนดีกว่า
  • 3:46 - 3:48
    มันมีโปรตอน p ตัว
  • 3:48 - 3:52
    แล้วมันมีเลขมวลอะตอม คือจำนวน
  • 3:52 - 3:56
    โปรตอนบวกจำนวนนิวตรอน
  • 3:56 - 3:59
    และนิวตรอนมีสีเทา จริงไหม?
  • 3:59 - 4:07
    เมื่อมันปล่อยรังสีอัลฟา
  • 4:07 - 4:08
    ธาตุนั้นจะเป็นอย่างไร?
  • 4:08 - 4:12
    โปรตอนของมันจะลดลง 2
  • 4:12 - 4:16
    โปรตอนของมันจะกลายเป็น p ลบ 2
  • 4:16 - 4:19
    แล้วนิวตรอนของมันจะลดลง 2 เช่นกัน
  • 4:19 - 4:21
    มวลของมันจะลดลงไป 4
  • 4:21 - 4:27
    บนนี้ คุณจะได้ p ลบ 2 บวกนิวตรอนลบ 2
  • 4:27 - 4:29
    เราจึงได้ลบ 4
  • 4:29 - 4:31
    มวลของคุณจึงลดลง 4 และคุณ
  • 4:31 - 4:33
    จะได้ธาตุใหม่
  • 4:33 - 4:35
    นึกดู ธาตุของเรากำหนดโดย
  • 4:35 - 4:36
    จำนวนโปรตอน
  • 4:36 - 4:41
    ในการสลายตัวอลัฟา เมื่อคุณเสียนิวตรอนสองตัว
  • 4:41 - 4:43
    และโปรตอนสองตัว โดยเฉพาะโปรตอนจะ
  • 4:43 - 4:44
    ทำให้คุณได้ธาตุอีกธาตุ
  • 4:44 - 4:47
    ถ้าเราเรียกว่าธาตุนี้ว่า 1 ผมจะเรียกมันว่า
  • 4:47 - 4:51
    เราจะได้ธาตุอีกธาตุแล้วตอนนี้ เรียกว่าธาตุ 2
  • 4:51 - 4:54
    และถ้าคุณคิดว่ามันสร้างอะไร เรากำลังปล่อย
  • 4:54 - 4:59
    สิ่งที่มีโปรตอนสองตัว
  • 4:59 - 5:00
    และมันมีนิวตรอนสองตัว
  • 5:00 - 5:03
    มวลของมันจะเท่ากับมวลของโปรตอนสองตัว
  • 5:03 - 5:05
    กับนิวตรอนสองตัว
  • 5:05 - 5:06
    เรากำลังปล่อยอะไร?
  • 5:06 - 5:10
    เรากำลังปล่อยสิ่งที่มีมวลเป็น 4
  • 5:10 - 5:12
    ถ้าคุณดู อะไรมีโปรตอน 2 ตัวกับนิวตรอน 2 ตัว?
  • 5:12 - 5:15
    ผมไม่จำตารางธาตุในหัว
  • 5:15 - 5:15
  • 5:15 - 5:17
    ผมลืมลอกมันมาในวิดีโอนี้
  • 5:17 - 5:20
    แต่คุณไม่ต้องใช้เวลาหาในตารางธาตุนานนัก
  • 5:20 - 5:23
    ว่าธาตุที่มีโปรตอน 2 ตัวคืออะไร มันคือฮีเลียม
  • 5:23 - 5:26
    มันมีมวลอะตอมเป็น 4
  • 5:26 - 5:29
    นี่คือนิวเคลียสฮีเลียมที่มันปล่อยใน
  • 5:29 - 5:30
    การสลายตัวอัลฟา
  • 5:30 - 5:32
    นี่คือนิวเคลียสฮีเลียม
  • 5:32 - 5:35
  • 5:35 - 5:39
    และเนื่องจากมันเป็นนิวเคลียสฮีเลียม และมันไม่มี
  • 5:39 - 5:43
    อิเล็กตรอนมากระทับกับโปรตอนสองตัว มันจะเป็น
  • 5:43 - 5:45
    ไอออนฮีเลียม
  • 5:45 - 5:48
    มันไม่มีอิเล็กตรอนเลย
  • 5:48 - 5:51
    มันมีโปรตอน 2 ตัว มันจึงมีประจุเป็นบวก 2
  • 5:51 - 5:53
  • 5:53 - 5:59
    อนุภาคอัลฟา จริงๆ แล้วก็คือฮีเลียมไอออน ไอออน
  • 5:59 - 6:02
    ฮีเลียมที่มีประจุบวก 2 มันถูกปล่อยมาจาก
  • 6:02 - 6:06
    นิวเคลียสทัทีเพื่อไปยังสถานะที่เสถียรขึ้น
  • 6:06 - 6:08
    นั่นคือการสลายตัวประเภทหนึ่ง
  • 6:08 - 6:09
    ลองสำรวจประเภทอื่นกัน
  • 6:09 - 6:14
    ขอผมวาดนิวเคลียสอีกตัวตรงนี้นะ
  • 6:14 - 6:18
    ผมจะวาดนิวตรอน
  • 6:18 - 6:19
    ผมจะโปรตอนบ้าง
  • 6:19 - 6:24
  • 6:24 - 6:28
    ปรากฏว่าบางครั้ง นิวตรอนรู้สึกว่า
  • 6:28 - 6:31
    ไม่พอใจในตัวเอง
  • 6:31 - 6:34
    มันดูสิ่งที่โปรตอนทำเป็นประจำ แล้วบอกว่า
  • 6:34 - 6:35
    รู้ไหม?
  • 6:35 - 6:38
    ด้วยเหตุผลบางอย่าง เวลาฉันมองเข้าไปในตัวตน
    ฉันรู้สึกว่าฉัน
  • 6:38 - 6:39
    จริงๆ แล้วควรเป็นโปรตอน
  • 6:39 - 6:43
    ถ้าฉันเป็นโปรตอน นิวเคลียสทั้งหมดจะ
  • 6:43 - 6:44
    เสถียรกว่านี้
  • 6:44 - 6:47
    แล้วสิ่งที่มันทำคือ มันกลายเป็นโปรตอน -- นึกดู
  • 6:47 - 6:49
    นิวตรอนมีประจุเป็นกลาง
  • 6:49 - 6:52
    สิ่งที่มันก็คือ มันปล่อยอิเล็กตรอน
  • 6:52 - 6:54
    และผมรู้ คุณจะบอกว่า ซาล มันบ้ามาก ฉัน
  • 6:54 - 6:56
    ไม่รู้เลยว่านิวตรอนมีอิเล็กตรอน
  • 6:56 - 6:57
    ในนั้นด้วย อะไรอย่างนั้น
  • 6:57 - 6:58
    และผมเห็นด้วยกับคุณ
  • 6:58 - 6:59
    มันบ้ามาก
  • 6:59 - 7:02
    และวันหนึ่ง เราจะศึกษาว่ามีอะไร
  • 7:02 - 7:04
    อยู่ในนิวเคลียสบ้าง
  • 7:04 - 7:09
    แต่ลองคิดไปก่อนว่ามันปล่อยอิเล็กตรอนได้
  • 7:09 - 7:10
    ตัวนี้ปล่อยอิเล็กตรอน
  • 7:10 - 7:13
  • 7:13 - 7:15
    และเราแสดงมันได้ -- มวลของมันประมาณเท่ากับ 0
  • 7:15 - 7:18
    เรารู้ว่าอิเล็กตรอนจริงๆ แล้วไม่ได้มีมวลเป็นศูนย์
  • 7:18 - 7:20
    แต่เรากำลังพูดถึงหน่วยมวลอะตอม
  • 7:20 - 7:25
    ถ้าโปรตอนเป็น 1 อิเล็กตรอนจะเป็น
    1/1,836 ของค่านั้น
  • 7:25 - 7:26
    เราจึงปัดมันทิ้ง
  • 7:26 - 7:27
    เราบอกว่ามันมีมวลเป็น 0
  • 7:27 - 7:29
    มวลของมันจริงๆ แล้วไม่ใช่ 0
  • 7:29 - 7:33
    และประจุของมันเป็นลบ 1
  • 7:33 - 7:34
    เลขอะตอม คุณบอกว่าเลข
  • 7:34 - 7:35
    อะตอมเป็นลบ 1 ก็ได้
  • 7:35 - 7:37
    มันปล่อยอิเล็กตรอน
  • 7:37 - 7:40
    และเมื่อปล่อยอิเล็กตรอน
    แทนที่จะเป็นนิวตรอน ตอนนี้
  • 7:40 - 7:41
    มันเปลี่ยนเป็นโปรตอนแล้ว
  • 7:41 - 7:44
  • 7:44 - 7:47
    และนี่เรียกว่าการสลายตัวบีต้า
  • 7:47 - 7:52
  • 7:52 - 7:57
    และอนุภาคบีต้าจริงๆ
    แล้วก็แค่อิเล็กตรอนที่ปล่อยออกมา
  • 7:57 - 8:00
    ลองกลับไปดูธาตุของเรากัน
  • 8:00 - 8:04
    มันมีโปรตอนจำนวนหนึ่ง และมันมี
  • 8:04 - 8:06
    นิวตรอนจำนวนหนึ่ง
  • 8:06 - 8:08
    คุณมีโปรตอนกับนิวตรอน แล้วคุณได้
  • 8:08 - 8:10
    เลขมวลของคุณมา
  • 8:10 - 8:13
    เมื่อมันผ่านการสลายตัวบีต้า จะเกิดอะไรขึ้น?
  • 8:13 - 8:15
    โปรตอนเปลี่ยนไปไหม?
  • 8:15 - 8:19
    แน่นอน เรามีโปรตอนมากกว่าแต่ก่อนอยู่ 1 ตัว
  • 8:19 - 8:20
    เพราะนิวตรอนเปลี่ยนไปเป็นโปรตอน 1 ตัว
  • 8:20 - 8:23
    โปรตอนของเราจึงกลายเป็นบวก 1
  • 8:23 - 8:25
    เลขมวลเปลี่ยนไปหรือไม่?
  • 8:25 - 8:27
    ลองดูกัน
  • 8:27 - 8:29
    นิวตรอนลดลงไป 1 แต่
  • 8:29 - 8:30
    โปรตอนเพิ่มขึ้น 1
  • 8:30 - 8:32
    เลขมวลจึงไม่เปลี่ยนไป
  • 8:32 - 8:37
    มันจะเท่ากับ p บวก N
  • 8:37 - 8:40
    มวลของเรายังเท่าเดิม ไม่เหมือนกับ
  • 8:40 - 8:43
    การสลายตัวอัลฟา แต่ธาตุของคุณเปลี่ยนไป
  • 8:43 - 8:44
    จำนวนโปรตอนของคุณเปลี่ยนไป
  • 8:44 - 8:48
    ทีนี้ เหมือนเดิม คุณจะได้ธาตุใหม่จาก
  • 8:48 - 8:49
    การสลายตัวบีต้า
  • 8:49 - 8:53
    ทีนี้ สมมุติว่าเรามีอีกกรณีหนึ่ง
  • 8:53 - 8:57
    สมมุติว่าเรามีกรณีที่โปรตอนตัวหนึ่งในนี้
  • 8:57 - 9:01
    มองดูนิวตรอน แล้วบอกว่า รู้ไหม?
  • 9:01 - 9:02
    ฉันเห็นนิวตรอนใช้ชีวิตยังไง
  • 9:02 - 9:04
    มันโดนใจฉันมาก
  • 9:04 - 9:14
    ฉันว่าฉันจะรู้สึกเข้ากลุ่มดีกว่านี้ ในสังคมอนุภาค
  • 9:14 - 9:16
    ในนิวเคลียสนั้น มันจะดีกว่าถ้าฉัน
  • 9:16 - 9:17
    เป็นนิวตรอนด้วย
  • 9:17 - 9:20
    เราจะอยู่ในสถานการณ์ที่เสถียรกว่านี้
  • 9:20 - 9:24
    สิ่งที่พวกมันทำคือ โปรตอนที่ค่อนข้างอึดอัดนี้
  • 9:24 - 9:27
    มีโอกาสจะปล่อย -- และตอนนี้นี่คือ
  • 9:27 - 9:31
    แนวคิดใหม่สำหรับคุณ -- โพสิตรอน ไม่ใช่โปรตอน
  • 9:31 - 9:33
    มันปล่อยโพสิตรอนออกมา
  • 9:33 - 9:35
    แล้วโพสิตรอนคืออะไร?
  • 9:35 - 9:36
    มันคืออนุภาคที่
  • 9:36 - 9:39
    มีมวลเท่ากับอิเล็กตรอนพอดี
  • 9:39 - 9:43
    มันมีมวล 1/1836 เท่าของโปรตอน
  • 9:43 - 9:46
    แต่เราใส่ 0 ตรงนี้เพราะในหน่วยมวลอะตอม
  • 9:46 - 9:48
    มันใกล้ 0 มาก
  • 9:48 - 9:50
    แต่มันมีประจุบวก
  • 9:50 - 9:52
    และมันน่าสับสนเล็กน้อย เพราะเขายังเขียน
  • 9:52 - 9:53
    e ตรงนี้
  • 9:53 - 9:54
    เมื่อใดก็ตามที่ผมเห็น e ผมจะคิดถึงอิเล็กตรอน
  • 9:54 - 9:57
    แต่ไม่ เขาบอกว่า e เพราะมันเป็นอนุภาค
  • 9:57 - 10:00
    ประเภทเดียวกัน แต่แทนที่จะมีประจุลบ
  • 10:00 - 10:01
    มันมีประจุบวก
  • 10:01 - 10:02
    นี่คือโพสิตรอน
  • 10:02 - 10:05
  • 10:05 - 10:08
    และตอนนี้ เราเริ่มเจออนุภาค
  • 10:08 - 10:10
    และสิ่งต่างๆ ที่พิเศษขึ้นแล้ว
  • 10:10 - 10:12
    แต่มันเกิดขึ้นจริง
  • 10:12 - 10:16
    และถ้าคุณมีโปรตอนที่ปล่อยอนุภาคนี้
  • 10:16 - 10:19
    มันมีประจุบวกไปกับมันด้วย
  • 10:19 - 10:26
    โปรตอนนี้กลายเป็นนิวตรอน
  • 10:26 - 10:29
    และนั่นเรียกว่าการปล่อยโพสิตรอน
  • 10:29 - 10:31
    การปล่อยโพสิตรอนนั้นจำง่าย
  • 10:31 - 10:34
    เพราะเขาเรียกมันว่าการปล่อยโพสิตรอน
  • 10:34 - 10:38
    ถ้าเราเริ่มต้นด้วย E เดิม มันมีจำนวน
  • 10:38 - 10:42
    โปรตอนค่าหนึ่ง และนิวตรอนค่าหนึ่ง
  • 10:42 - 10:43
    แล้วธาตุใหม่จะเป็นอย่างไร?
  • 10:43 - 10:46
    มันจะเสียโปรตอนไปเป็น p ลบ 1
  • 10:46 - 10:48
    และมันจะกลายเป็นนิวตรอน
  • 10:48 - 10:50
    p จะลดลงไป 1
  • 10:50 - 10:51
    N จะเพิ่มขึ้น 1
  • 10:51 - 10:55
    มวลของอะตอมทั้งหมดจะไม่เปลี่ยนไป
  • 10:55 - 10:58
    มันจะเท่ากับ p บวก N
  • 10:58 - 11:00
    แต่เรายังได้ธาตุคนละตัว จริงไหม?
  • 11:00 - 11:03
    เวลาเรามีการสลายตัวบีต้า เราเพิ่ม
  • 11:03 - 11:04
    จำนวนโปรตอน
  • 11:04 - 11:07
    เราขยับไปทางขวาของตารางธาตุ
  • 11:07 - 11:09
    หรือเราเพิ่ม อืม คุณคงเข้าใจ
  • 11:09 - 11:12
    เมื่อเรามีการปล่อยโพสิตรอน เราลด
  • 11:12 - 11:15
    จำนวนโปรตอนลง
  • 11:15 - 11:16
    และที่จริงผมควรเขียนมันตรงนี้
  • 11:16 - 11:18
    ในปฏิกิริยาทั้งคู่นี้
  • 11:18 - 11:20
    นี่คือการปล่อยโพสิตรอน และผมเหลือ
  • 11:20 - 11:22
    โพสิตรอนหนึ่งตัว
  • 11:22 - 11:29
    และในการสลายตัวบีต้า
    ผมเลือกแค่อิเล็กตรอนหนึ่งตัว
  • 11:29 - 11:31
    มันเขียนเหมือนกันเลย
  • 11:31 - 11:33
    คุณรู้ว่านี่คืออิเล็กตรอนเพราะมันมีประจุลบ 1
  • 11:33 - 11:34
    คุณรู้ว่านี่คือโพสิตรอนเพราะมัน
  • 11:34 - 11:36
    มีประจุบวก 1
  • 11:36 - 11:38
    ทีนี้ มันมีการสลายตัวประเภทสุดท้ายที่
  • 11:38 - 11:39
    คุณควรรู้จัก
  • 11:39 - 11:43
    และมันไม่เปลี่ยนจำนวนโปรตอนหรือนิวตรอน
  • 11:43 - 11:44
    ในนิวเคลียส
  • 11:44 - 11:47
    แต่มันปล่อยพลังงานมหาศาล หรือบางครั้งเรียกว่า
  • 11:47 - 11:48
    โฟตอนพลังงานสูงก็ได้
  • 11:48 - 11:50
    และมันเรียกว่าการสลายตัวแกมมา
  • 11:50 - 11:53
    และการสลายตัวแกมมาหมายความว่า
    ธาตุเหล่านี้เรียงตัวกันเองใหม่
  • 11:53 - 11:53
  • 11:53 - 11:54
    บางที มันอาจใกล้กันมากขึ้น
  • 11:54 - 11:58
    และเมื่อทำเช่นนั้น มันจะปล่อยพลังงานในรูป
  • 11:58 - 12:03
    คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่นสั้นมาก
  • 12:03 - 12:06
    ซึ่งก็คือแกมมา คุณเรียกมันว่า
  • 12:06 - 12:08
    อนุภาคหรือรังสีแกมมา
  • 12:08 - 12:09
    และมันมีพลังงานสูงมาก
  • 12:09 - 12:12
    รังสีแกมมาคือสิ่งที่คุณไม่อยากเข้าใกล้
  • 12:12 - 12:15
    มันมีโอกาสฆ่าคุณได้
  • 12:15 - 12:17
    ทุกอย่างที่เราทำ ที่ผมบอก
    ค่อนข้างเป็นเรื่องทางทฤษฎี
  • 12:17 - 12:20
    ลองทำโจทย์จริงๆ ลองหาว่า
  • 12:20 - 12:22
    เรากำลังยุ่งกับการสลายตัวแบบใดกัน
  • 12:22 - 12:24
    ตรงนี้เรามีแบริเลียม-7 โดย 7
  • 12:24 - 12:27
    คือมวลอะตอมของมัน
  • 12:27 - 12:31
    และผมได้ว่า มันเปลี่ยนเป็นลิเธียม-7
  • 12:31 - 12:31
    เกิดอะไรขึ้นตรงนี้?
  • 12:31 - 12:36
    แบริเลียม มวลนิวเคลียร์เท่าเดิม แต่ผม
  • 12:36 - 12:42
    จะเปลี่ยนโปรตอน 4 ตัวเป็นโปรตอน 3 ตัว
  • 12:42 - 12:45
    ผมกำลังลดจำนวนโปรตอน
  • 12:45 - 12:47
    มวลโดยรวมของผมไม่เปลี่ยนไป
  • 12:47 - 12:49
    มันจึงไม่ใช่การสลายตัวอัลฟาแน่นอน
  • 12:49 - 12:51
    การสลายตัวอัลฟา คุณก็รู้ คุณจะปล่อย
  • 12:51 - 12:53
    ฮีเลียมทั้งตัวจากนิวเคลียส
  • 12:53 - 12:55
    แล้วผมกำลังปล่อยอะไร?
  • 12:55 - 12:57
    ผมกำลังปล่อยประจุบวกหนึ่งตัว หรือผม
  • 12:57 - 12:59
    ปล่อยโพสิตรอน
  • 12:59 - 13:01
    และที่จริง ผมมีอันนี้ในสมการนี้
  • 13:01 - 13:04
    นี่คือโพสิตรอน
  • 13:04 - 13:07
    ประเภทการสลายตัว
    จากแบริเลียม-7 เป็นลิเธียม-7 ก็คือ
  • 13:07 - 13:10
    การปล่อยโพสิตรอน
  • 13:10 - 13:11
    ใช้ได้
  • 13:11 - 13:12
    ทีนี้ลองดูอันต่อไปบ้าง
  • 13:12 - 13:20
    เรามียูเรเนียม-238 สลายตัวเป็นธอเรียม-234
  • 13:20 - 13:25
    และเราเห็นว่ามวลอะตอมลดลง 4 ลบ
  • 13:25 - 13:29
    4 แล้วเลขอะตอมลดลง หรือ
  • 13:29 - 13:31
    โปรตอนของคุณลดลงไป 2
  • 13:31 - 13:34
    คุณต้องปล่อย สิ่งที่มี
  • 13:34 - 13:37
    มวลอะตอมเป็น 4 และเลขอะตอม
  • 13:37 - 13:40
    เป็น 2 หรือก็คือฮีเลียม
  • 13:40 - 13:42
    นี่จึงเป็นการสลายตัวอัลฟา
  • 13:42 - 13:46
    อันนี้ตรงนี้จึงเป็นอนุภาคอัลฟา
  • 13:46 - 13:48
    และนี่คือตัวอย่างการสลายตัวอัลฟา
  • 13:48 - 13:51
    ทีนี้ คุณอาจบอกว่า เฮ้ ซาล มันมีเรื่องแปลก
  • 13:51 - 13:52
    เกิดขึ้นตรงนี้
  • 13:52 - 13:57
    เนื่องจากฉันไปจากโปรตอน 92 ตัวเป็น 90 ตัว
  • 13:57 - 13:59
    ฉันยังมีอิเล็กตรอน 92 ตัวข้างนอกนั่น
  • 13:59 - 14:03
    ทำไมตอนนี้ฉันจึงไม่มีประจุลบ 2 ล่ะ?
  • 14:03 - 14:08
    ยิ่งกว่านั้น ฮีเลียมที่ฉันกำลังปล่อยไป มันไม่มี
  • 14:08 - 14:09
    อิเล็กตรอนอยู่เลย
  • 14:09 - 14:10
    มันก็แค่นิวเคลียสฮีเลียม
  • 14:10 - 14:13
    มันไม่ได้มีประจุบวก 2 เหรอ?
  • 14:13 - 14:15
    ถ้าคุณพูดอย่างนั้น คุณก็พูดถูกแล้ว
  • 14:15 - 14:20
    แต่ความจริงคือวา เมื่อการสลายตัวเช่นนี้เกิดขึ้น
  • 14:20 - 14:22
    ธอเรียม มันไม่มีสาเหตุที่จะดึงอิเล็กตรอนสองตัวนั้น
  • 14:22 - 14:25
    ไว้ อิเล็กตรอนสองตัวนั้นจึงจากไปและ
  • 14:25 - 14:27
    ธอเรียมกลายเป็นกลางเหมือนเดิม
  • 14:27 - 14:30
    และฮีเลียมก็รวดเร็วมากเช่นกัน
  • 14:30 - 14:33
    มันอยากได้อิเล็กตรอนสองตัวเพื่อให้มันเสถียร
  • 14:33 - 14:37
    มันจึงจับอิเล็กตรอนสองตัวที่มันได้
  • 14:37 - 14:38
    เจอ แล้วมันก็เสถียร
  • 14:38 - 14:40
    คุณจึงเขียนแบบไหนก็ได้
  • 14:40 - 14:42
    ทีนี้ ลองทำอีกสมการกัน
  • 14:42 - 14:44
    ตรงนี้ผมมีไอโอดีน
  • 14:44 - 14:46
  • 14:46 - 14:47
    ลองดูกันว่าเกิดอะไรขึ้น
  • 14:47 - 14:51
    มวลของผมไม่เปลี่ยน
  • 14:51 - 14:54
    ผมจึงต้องมีโปรตอนเปลี่ยนเป็นนิวตรอน
  • 14:54 - 14:56
    หรือนิวตรอนเปลี่ยนเป็นโปรตอน
  • 14:56 - 14:59
    และผมเห็นตรงนี้ว่าผมมีโปรตอน 53 ตัวและ
  • 14:59 - 15:01
    ตอนนี้ผมมีโปรตอน 54 ตัว
  • 15:01 - 15:04
    นิวตรอนจึงต้องเปลี่ยนเป็นโปรตอน
  • 15:04 - 15:07
    นิวตรอนต้องกลายเป็นโปรตอน
  • 15:07 - 15:09
    และวิธีที่นิวตรอนเปลี่ยนเป็นโปรตอน
  • 15:09 - 15:12
    คือการปล่อยอิเล็กตรอน
  • 15:12 - 15:13
    และเราเห็นมันในปฏิกิริยานี่ตรงนี้
  • 15:13 - 15:17
    อิเล็กตรอนถูกปล่อยออกมา
  • 15:17 - 15:19
    และนี่คือการสลายตัวบีต้า
  • 15:19 - 15:20
    นี่คืออนุภาคบีต้า
  • 15:20 - 15:26
  • 15:26 - 15:27
    และเหตุผลนั้นเป็นจริง
  • 15:27 - 15:33
    คุณอาจจะบอกว่า เฮ้ เดี๋ยวนะ ฉันเปลี่ยนจาก
    โปรตอน 53 เป็น 54 ตัว
  • 15:33 - 15:34
    ตอนนี้ฉันมีโปรตอนเกินมา ฉัน
  • 15:34 - 15:36
    ไม่ต้องมีประจุบวกตรงนี้เหรอ?
  • 15:36 - 15:36
    คุณจะมีก็ได้
  • 15:36 - 15:41
    แต่มันอาจ -- อาจไม่ได้อิเล็กตรอน
  • 15:41 - 15:43
    เท่านี้พอดี มันมีอิเล็กตรออยู่ข้างนอกมากมาย --
  • 15:43 - 15:46
    มันจะจับอิเล็กตรอนจากสักแห่งเพื่อให้มันเสถียร
  • 15:46 - 15:47
    แล้วมันจะเสถียรอีกครั้ง
  • 15:47 - 15:49
    แต่คุณคิดถูกแล้วว่า มันจะ
  • 15:49 - 15:52
    ไม่ใช่ไอออนเป็นเวลาสั้นๆ เหรอ?
  • 15:52 - 15:53
    ลองทำอีกกัน
  • 15:53 - 15:57
    เรามี เรดอน-222 -- มันมีเลขอะตอมเป็น 86 --
  • 15:57 - 16:02
    กลายเป็นโพโลเนียม-218 ที่มีเลขอะตอม 84
  • 16:02 - 16:04
    และนี่คือข้อมูลเสริมที่น่าสนใจ
  • 16:04 - 16:08
    โพโลเนียมตั้งชื่อจากโปแลนด์ เพราะมารี คูรี
  • 16:08 - 16:11
    เธอ -- ในเวลานั้น โปแลนด์ นี่คือตอน
  • 16:11 - 16:15
    ปลายศตรวรรษ แถวๆ ปลาศตวรรษปี 1800
    โปแลนด์ไม่ได้
  • 16:15 - 16:16
    เป็นประเทศที่แยกออกมา
  • 16:16 - 16:20
    มันถูกแบ่งเป็นของปรัสเซีย รัสเซีย และออสเตรีย
  • 16:20 - 16:22
    แล้วเขาอยากให้คนรู้ว่า เฮ้
  • 16:22 - 16:24
    รู้ไหม เราคิดว่าเราเป็นกลุ่มคน
  • 16:24 - 16:27
    เขาค้นพบว่า เมื่อเรดอนสลายตัว มัน
  • 16:27 - 16:28
    เกิดธาตุนี้ขึ้นมา
  • 16:28 - 16:31
    และเขาตั้งชื่อมันตามบ้านเกิด คือประเทศโปแลนด์
  • 16:31 - 16:34
    นั่นคือสิทธิพิเศษของการค้นพบธาตุใหม่
  • 16:34 - 16:35
    แต่ช่างเถอะ กลับมาที่ปัญหากัน
  • 16:35 - 16:36
    เกิดอะไรขึ้น?
  • 16:36 - 16:39
    มวลอะตอมของเราลดลง 4
  • 16:39 - 16:41
    เลขอะตอมลดลง 2
  • 16:41 - 16:45
    เหมือนเดิม เราต้องปล่อยอนุภาคฮีเลียม
  • 16:45 - 16:47
    นิวเคลียสฮีเลียม สิ่งที่มีมวลอะตอม
  • 16:47 - 16:51
    เป็น 4 และเลขอะตอมเป็น 2
  • 16:51 - 16:52
    แล้วเราก็จบแล้ว
  • 16:52 - 16:56
    นี่คือการสลายตัวอัลฟา
  • 16:56 - 16:58
    เราเขียนอันนี้เป็นนิวเคลียสฮีเลียมได้
  • 16:58 - 16:59
    มันไม่มีอิเล็กตรอน
  • 16:59 - 17:01
    เราบอกได้ทันทีว่าตัวนี้
  • 17:01 - 17:03
    มีประจุลบ แต่มันจะหายไป
Title:
Types of Decay
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
17:03
Amara Bot edited Thai subtitles for Types of Decay

Thai subtitles

Revisions