WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:00.690


00:00:00.690 --> 00:00:03.660
ทุกอย่างที่เราได้เจอในการเดินทาง

00:00:03.660 --> 00:00:06.410
ในวิชาเคมีนั้นเกี่ยวข้องกับเสถียรภาพของ

00:00:06.410 --> 00:00:08.420
อิเล็กตรอนและตำแหน่งของอิเล็กตรอน

00:00:08.420 --> 00:00:10.340
ในชั้นที่เสถียร

00:00:10.340 --> 00:00:14.030
และเช่นเดียวกับสิ่งต่างๆ ในชีวิต 
ถ้าคุณสำรวจอะตอม

00:00:14.030 --> 00:00:16.400
ลึกลงไป คุณจะพบว่าอิเล็กตรอนไม่ได้

00:00:16.400 --> 00:00:19.250
เป็นสิ่งเดียวที่อยู่ในอะตอม

00:00:19.250 --> 00:00:24.250
นิวเคลียสเองมีอันตรกิริยา หรือมี

00:00:24.250 --> 00:00:27.140
ความไม่เสถียร ที่ต้องถูกปลดปล่อยออกมาสักทาง

00:00:27.140 --> 00:00:28.740
นั่นคือสิ่งที่เราจะพูดถึงนิดหน่อย

00:00:28.740 --> 00:00:31.420
ในวิดีโอนี้

00:00:31.420 --> 00:00:35.110
และกลไกของมันอยู่นอก

00:00:35.110 --> 00:00:37.450
บทเรียนเคมีปีหนึ่ง แต่อย่างน้อย

00:00:37.450 --> 00:00:39.570
การรู้ว่ามันเกิดขึ้นนั้นเป็นเรื่องดี

00:00:39.570 --> 00:00:43.110
และวันหนึ่ง เมื่อเราเรียนเรื่องแรงนิวเคลียร์อย่างเข้ม

00:00:43.110 --> 00:00:45.570
และควอนตัมฟิสิกส์ อะไรพวกนั้น แล้วเราจะเริ่ม

00:00:45.570 --> 00:00:49.280
พูดถึงกันว่าทำไมโปรตอนและนิวตรอนเหล่านี้

00:00:49.280 --> 00:00:52.810
และควาร์กที่เป็นองค์ประกอบของพวกมัน
จึงมีอันตรกิริยา

00:00:52.810 --> 00:00:53.530
แบบที่เป็นอยู่

00:00:53.530 --> 00:00:55.500
พูดอย่างนี้แล้ว ลองมาคิดถึง

00:00:55.500 --> 00:01:00.890
วิธีต่างๆ ที่นิวเคลียสสามารถสลายตัวได้กัน

00:01:00.890 --> 00:01:03.880
สมมุติว่าผมมีโปรตอนหลายๆ ตัว

00:01:03.880 --> 00:01:06.830
ผมจะวาดหลายๆ ตัวตรงนี้

00:01:06.830 --> 00:01:09.590
โปรตอนบางตัวอยู่ตรงนี้ ผมจะวาดนิวตรอนบ้าง

00:01:09.590 --> 00:01:13.430
และผมจะวาดด้วยสีกลางๆ

00:01:13.430 --> 00:01:16.780
ขอผมดูหน่อย สีเทาแบบนี้น่าจะดี

00:01:16.780 --> 00:01:21.520
ขอผมวาดนิวตรอนตรงนี้นะ

00:01:21.520 --> 00:01:22.020
ผมมีโปรตอนกี่ตัว?

00:01:22.020 --> 00:01:24.300
ผมมี 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8

00:01:24.300 --> 00:01:32.410
ผมจะมีนิวตรอน 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ตัว

00:01:32.410 --> 00:01:34.870
สมมุติว่านี่คือนิวเคลียสของอะตอมเรา

00:01:34.870 --> 00:01:36.960
นึกดู -- นี่คือ ในวิดีโอแรก

00:01:36.960 --> 00:01:39.860
ที่ผมพูดถึงเรื่องอะตอม -- นิวเคลียส ถ้าคุณ

00:01:39.860 --> 00:01:43.320
วาดอะตอมจริงๆ -- มันยากที่จะ

00:01:43.320 --> 00:01:45.440
วาดอะตอม เพราะมันไม่มีขอบเขตที่ชัดเจน

00:01:45.440 --> 00:01:49.050
คุณก็รู้ ที่ขณะใดๆ อิเล็กตรอนสามารถ

00:01:49.050 --> 00:01:49.980
อยู่ที่ใดก็ได้

00:01:49.980 --> 00:01:52.740
แต่ถ้าคุณบอกว่า โอเค อิเล็กตรอน

00:01:52.740 --> 00:01:53.700
จะอยู่ตรงไหน 90% ของเวลาที่มี?

00:01:53.700 --> 00:01:55.680
คุณ็บอกว่า นั่นคือรัศมี หรือนั่น

00:01:55.680 --> 00:01:57.750
คือเส้นผ่านศูนย์กลางของอะตอม

00:01:57.750 --> 00:02:00.530
เราเรียนไปในวิดีโอแรกๆ ว่านิวเคลียส

00:02:00.530 --> 00:02:05.450
คือส่วนเล็กสุดๆ ในปริมาตรของ

00:02:05.450 --> 00:02:08.340
ทรงกลมนี้ที่อิเล็กตรอนอยู่
ประมาณ 90% ของเวลาที่มี

00:02:08.340 --> 00:02:12.080
และบทเรียนที่เยี่ยมยอดคือว่า สิ่งที่

00:02:12.080 --> 00:02:15.280
เรามองเห็นในชีวิตแทบทุกอย่างเป็นเพียงที่ว่าง

00:02:15.280 --> 00:02:17.030
ทั้งหมดนี้เป็นแค่ที่ว่างเปล่า

00:02:17.030 --> 00:02:19.400
แต่ผมอยากย้ำเรื่องนั้นเพราะจุดเล็ก

00:02:19.400 --> 00:02:23.660
จิ๋วที่เราพูดถึงไปก่อนหน้านี้

00:02:23.660 --> 00:02:26.320
ถึงแม้ว่ามันจะเป็นส่วนเล็กมากๆ เทียบกับ

00:02:26.320 --> 00:02:29.030
ปริมาตรของอะตอม -- มันเกือบเป็น

00:02:29.030 --> 00:02:31.890
มวลทั้งหมด -- นั่นคือภาพที่ผมขยายจุดตรงนี้

00:02:31.890 --> 00:02:34.240
พวกนี้ไม่ใช่อะตอม พวกนี้ไม่ใช่อิเล็กตรอน

00:02:34.240 --> 00:02:36.580
เราได้ขยายเข้าไปข้างในนิวเคลียส

00:02:36.580 --> 00:02:40.040
และปรากฏว่า บางครั้งนิวเคลียส

00:02:40.040 --> 00:02:43.650
นั้นไม่เสถียร และมันอยากเปลี่ยนไปมีรูปแบบ

00:02:43.650 --> 00:02:44.400
ที่เสถียรขึ้น

00:02:44.400 --> 00:02:46.600
เราจะไม่เรียนกลไกที่กำหนด

00:02:46.600 --> 00:02:48.700
นิวเคลียสที่ไม่เสถียร อะไรพวกนั้น

00:02:48.700 --> 00:02:51.880
แต่เพื่อให้ได้นิวเคลียร์ที่เสถียรยิ่งขึ้น

00:02:51.880 --> 00:02:55.820
บางครั้งมันจะปล่อยสิ่งที่เรียกว่า อนุภาคอัลฟา

00:02:55.820 --> 00:02:58.470
หรือนี่เรียกว่าสลายตัวอัลฟา

00:02:58.470 --> 00:03:04.440
การสลายตัวอัลฟา

00:03:04.440 --> 00:03:06.220
และมันปล่อยอนุภาคอัลฟา

00:03:06.220 --> 00:03:09.160
ซึ่งฟังดูหรูหรามาก

00:03:09.160 --> 00:03:12.450
มันก็แค่กลุ่มนิวตรอนกับโปรตอน

00:03:12.450 --> 00:03:16.690
อนุภาคอัลฟาคือนิวตรอนสองตัว กับโปรตอนสองตัว

00:03:16.690 --> 00:03:20.850
บางทีพวกนี้ พวกมันไม่รู้สึกว่าพวกมัน

00:03:20.850 --> 00:03:25.110
เข้าลุ่ม พวกมันจึงจับกลุ่มกันตรงนี้

00:03:25.110 --> 00:03:27.740
แล้วพวกมันก็ปล่อยตัวออกมา

00:03:27.740 --> 00:03:30.070
พวกมันออกมาจากนิวเคลียส

00:03:30.070 --> 00:03:33.870
ลองคิดกันว่าเกิดอะไรขึ้นกับอะตอมเมื่อ

00:03:33.870 --> 00:03:36.050
อะไรเช่นนั้นเกิดขึ้น

00:03:36.050 --> 00:03:38.500
สมมุติว่าผมมีธาตุสุ่มมาธาตุหนึ่ง ผมจะเรียก

00:03:38.500 --> 00:03:40.310
มันว่าธาตุ E

00:03:40.310 --> 00:03:43.020
สมมุติว่ามันมีโปรตอน p ตัว

00:03:43.020 --> 00:03:45.660
ที่จริง ขอผมใช้สีนั้นแทนโปรตอนดีกว่า

00:03:45.660 --> 00:03:47.800
มันมีโปรตอน p ตัว

00:03:47.800 --> 00:03:51.550
แล้วมันมีเลขมวลอะตอม คือจำนวน

00:03:51.550 --> 00:03:55.510
โปรตอนบวกจำนวนนิวตรอน

00:03:55.510 --> 00:03:59.480
และนิวตรอนมีสีเทา จริงไหม?

00:03:59.480 --> 00:04:06.590
เมื่อมันปล่อยรังสีอัลฟา

00:04:06.590 --> 00:04:08.180
ธาตุนั้นจะเป็นอย่างไร?

00:04:08.180 --> 00:04:11.890
โปรตอนของมันจะลดลง 2

00:04:11.890 --> 00:04:16.040
โปรตอนของมันจะกลายเป็น p ลบ 2

00:04:16.040 --> 00:04:19.450
แล้วนิวตรอนของมันจะลดลง 2 เช่นกัน

00:04:19.450 --> 00:04:21.320
มวลของมันจะลดลงไป 4

00:04:21.320 --> 00:04:27.100
บนนี้ คุณจะได้ p ลบ 2 บวกนิวตรอนลบ 2

00:04:27.100 --> 00:04:28.940
เราจึงได้ลบ 4

00:04:28.940 --> 00:04:31.080
มวลของคุณจึงลดลง 4 และคุณ

00:04:31.080 --> 00:04:32.700
จะได้ธาตุใหม่

00:04:32.700 --> 00:04:34.710
นึกดู ธาตุของเรากำหนดโดย

00:04:34.710 --> 00:04:36.250
จำนวนโปรตอน

00:04:36.250 --> 00:04:40.630
ในการสลายตัวอลัฟา เมื่อคุณเสียนิวตรอนสองตัว

00:04:40.630 --> 00:04:43.300
และโปรตอนสองตัว โดยเฉพาะโปรตอนจะ

00:04:43.300 --> 00:04:44.460
ทำให้คุณได้ธาตุอีกธาตุ

00:04:44.460 --> 00:04:46.860
ถ้าเราเรียกว่าธาตุนี้ว่า 1 ผมจะเรียกมันว่า

00:04:46.860 --> 00:04:50.590
เราจะได้ธาตุอีกธาตุแล้วตอนนี้ เรียกว่าธาตุ 2

00:04:50.590 --> 00:04:54.050
และถ้าคุณคิดว่ามันสร้างอะไร เรากำลังปล่อย

00:04:54.050 --> 00:04:58.600
สิ่งที่มีโปรตอนสองตัว

00:04:58.600 --> 00:05:00.340
และมันมีนิวตรอนสองตัว

00:05:00.340 --> 00:05:02.740
มวลของมันจะเท่ากับมวลของโปรตอนสองตัว

00:05:02.740 --> 00:05:04.790
กับนิวตรอนสองตัว

00:05:04.790 --> 00:05:05.830
เรากำลังปล่อยอะไร?

00:05:05.830 --> 00:05:09.810
เรากำลังปล่อยสิ่งที่มีมวลเป็น 4

00:05:09.810 --> 00:05:12.170
ถ้าคุณดู อะไรมีโปรตอน 2 ตัวกับนิวตรอน 2 ตัว?

00:05:12.170 --> 00:05:14.740
ผมไม่จำตารางธาตุในหัว

00:05:14.740 --> 00:05:14.880


00:05:14.880 --> 00:05:17.020
ผมลืมลอกมันมาในวิดีโอนี้

00:05:17.020 --> 00:05:19.680
แต่คุณไม่ต้องใช้เวลาหาในตารางธาตุนานนัก

00:05:19.680 --> 00:05:23.280
ว่าธาตุที่มีโปรตอน 2 ตัวคืออะไร มันคือฮีเลียม

00:05:23.280 --> 00:05:25.590
มันมีมวลอะตอมเป็น 4

00:05:25.590 --> 00:05:29.390
นี่คือนิวเคลียสฮีเลียมที่มันปล่อยใน

00:05:29.390 --> 00:05:30.080
การสลายตัวอัลฟา

00:05:30.080 --> 00:05:31.875
นี่คือนิวเคลียสฮีเลียม

00:05:31.875 --> 00:05:35.010


00:05:35.010 --> 00:05:39.170
และเนื่องจากมันเป็นนิวเคลียสฮีเลียม และมันไม่มี

00:05:39.170 --> 00:05:43.420
อิเล็กตรอนมากระทับกับโปรตอนสองตัว มันจะเป็น

00:05:43.420 --> 00:05:44.950
ไอออนฮีเลียม

00:05:44.950 --> 00:05:48.490
มันไม่มีอิเล็กตรอนเลย

00:05:48.490 --> 00:05:50.830
มันมีโปรตอน 2 ตัว มันจึงมีประจุเป็นบวก 2

00:05:50.830 --> 00:05:53.350


00:05:53.350 --> 00:05:59.110
อนุภาคอัลฟา จริงๆ แล้วก็คือฮีเลียมไอออน ไอออน

00:05:59.110 --> 00:06:01.960
ฮีเลียมที่มีประจุบวก 2 มันถูกปล่อยมาจาก

00:06:01.960 --> 00:06:05.780
นิวเคลียสทัทีเพื่อไปยังสถานะที่เสถียรขึ้น

00:06:05.780 --> 00:06:07.670
นั่นคือการสลายตัวประเภทหนึ่ง

00:06:07.670 --> 00:06:08.850
ลองสำรวจประเภทอื่นกัน

00:06:08.850 --> 00:06:14.050
ขอผมวาดนิวเคลียสอีกตัวตรงนี้นะ

00:06:14.050 --> 00:06:17.640
ผมจะวาดนิวตรอน

00:06:17.640 --> 00:06:19.310
ผมจะโปรตอนบ้าง

00:06:19.310 --> 00:06:24.200


00:06:24.200 --> 00:06:27.920
ปรากฏว่าบางครั้ง นิวตรอนรู้สึกว่า

00:06:27.920 --> 00:06:30.710
ไม่พอใจในตัวเอง

00:06:30.710 --> 00:06:33.710
มันดูสิ่งที่โปรตอนทำเป็นประจำ แล้วบอกว่า

00:06:33.710 --> 00:06:34.560
รู้ไหม?

00:06:34.560 --> 00:06:37.780
ด้วยเหตุผลบางอย่าง เวลาฉันมองเข้าไปในตัวตน
ฉันรู้สึกว่าฉัน

00:06:37.780 --> 00:06:39.220
จริงๆ แล้วควรเป็นโปรตอน

00:06:39.220 --> 00:06:42.640
ถ้าฉันเป็นโปรตอน นิวเคลียสทั้งหมดจะ

00:06:42.640 --> 00:06:43.870
เสถียรกว่านี้

00:06:43.870 --> 00:06:46.860
แล้วสิ่งที่มันทำคือ มันกลายเป็นโปรตอน -- นึกดู

00:06:46.860 --> 00:06:49.180
นิวตรอนมีประจุเป็นกลาง

00:06:49.180 --> 00:06:52.060
สิ่งที่มันก็คือ มันปล่อยอิเล็กตรอน

00:06:52.060 --> 00:06:54.070
และผมรู้ คุณจะบอกว่า ซาล มันบ้ามาก ฉัน

00:06:54.070 --> 00:06:55.760
ไม่รู้เลยว่านิวตรอนมีอิเล็กตรอน

00:06:55.760 --> 00:06:56.900
ในนั้นด้วย อะไรอย่างนั้น

00:06:56.900 --> 00:06:58.050
และผมเห็นด้วยกับคุณ

00:06:58.050 --> 00:06:58.810
มันบ้ามาก

00:06:58.810 --> 00:07:01.750
และวันหนึ่ง เราจะศึกษาว่ามีอะไร

00:07:01.750 --> 00:07:03.540
อยู่ในนิวเคลียสบ้าง

00:07:03.540 --> 00:07:08.880
แต่ลองคิดไปก่อนว่ามันปล่อยอิเล็กตรอนได้

00:07:08.880 --> 00:07:10.206
ตัวนี้ปล่อยอิเล็กตรอน

00:07:10.206 --> 00:07:12.730


00:07:12.730 --> 00:07:15.460
และเราแสดงมันได้ -- มวลของมันประมาณเท่ากับ 0

00:07:15.460 --> 00:07:17.830
เรารู้ว่าอิเล็กตรอนจริงๆ แล้วไม่ได้มีมวลเป็นศูนย์

00:07:17.830 --> 00:07:19.970
แต่เรากำลังพูดถึงหน่วยมวลอะตอม

00:07:19.970 --> 00:07:25.130
ถ้าโปรตอนเป็น 1 อิเล็กตรอนจะเป็น 
1/1,836 ของค่านั้น

00:07:25.130 --> 00:07:25.940
เราจึงปัดมันทิ้ง

00:07:25.940 --> 00:07:27.250
เราบอกว่ามันมีมวลเป็น 0

00:07:27.250 --> 00:07:29.380
มวลของมันจริงๆ แล้วไม่ใช่ 0

00:07:29.380 --> 00:07:32.670
และประจุของมันเป็นลบ 1

00:07:32.670 --> 00:07:34.370
เลขอะตอม คุณบอกว่าเลข

00:07:34.370 --> 00:07:35.200
อะตอมเป็นลบ 1 ก็ได้

00:07:35.200 --> 00:07:36.570
มันปล่อยอิเล็กตรอน

00:07:36.570 --> 00:07:39.760
และเมื่อปล่อยอิเล็กตรอน 
แทนที่จะเป็นนิวตรอน ตอนนี้

00:07:39.760 --> 00:07:41.020
มันเปลี่ยนเป็นโปรตอนแล้ว

00:07:41.020 --> 00:07:44.490


00:07:44.490 --> 00:07:47.090
และนี่เรียกว่าการสลายตัวบีต้า

00:07:47.090 --> 00:07:52.500


00:07:52.500 --> 00:07:56.780
และอนุภาคบีต้าจริงๆ 
แล้วก็แค่อิเล็กตรอนที่ปล่อยออกมา

00:07:56.780 --> 00:08:00.480
ลองกลับไปดูธาตุของเรากัน

00:08:00.480 --> 00:08:03.940
มันมีโปรตอนจำนวนหนึ่ง และมันมี

00:08:03.940 --> 00:08:05.980
นิวตรอนจำนวนหนึ่ง

00:08:05.980 --> 00:08:08.340
คุณมีโปรตอนกับนิวตรอน แล้วคุณได้

00:08:08.340 --> 00:08:09.660
เลขมวลของคุณมา

00:08:09.660 --> 00:08:13.480
เมื่อมันผ่านการสลายตัวบีต้า จะเกิดอะไรขึ้น?

00:08:13.480 --> 00:08:15.490
โปรตอนเปลี่ยนไปไหม?

00:08:15.490 --> 00:08:18.890
แน่นอน เรามีโปรตอนมากกว่าแต่ก่อนอยู่ 1 ตัว

00:08:18.890 --> 00:08:20.500
เพราะนิวตรอนเปลี่ยนไปเป็นโปรตอน 1 ตัว

00:08:20.500 --> 00:08:23.410
โปรตอนของเราจึงกลายเป็นบวก 1

00:08:23.410 --> 00:08:25.186
เลขมวลเปลี่ยนไปหรือไม่?

00:08:25.186 --> 00:08:26.720
ลองดูกัน

00:08:26.720 --> 00:08:28.750
นิวตรอนลดลงไป 1 แต่

00:08:28.750 --> 00:08:30.365
โปรตอนเพิ่มขึ้น 1

00:08:30.365 --> 00:08:32.380
เลขมวลจึงไม่เปลี่ยนไป

00:08:32.380 --> 00:08:36.789
มันจะเท่ากับ p บวก N

00:08:36.789 --> 00:08:39.909
มวลของเรายังเท่าเดิม ไม่เหมือนกับ

00:08:39.909 --> 00:08:42.679
การสลายตัวอัลฟา แต่ธาตุของคุณเปลี่ยนไป

00:08:42.679 --> 00:08:44.039
จำนวนโปรตอนของคุณเปลี่ยนไป

00:08:44.039 --> 00:08:47.975
ทีนี้ เหมือนเดิม คุณจะได้ธาตุใหม่จาก

00:08:47.975 --> 00:08:49.470
การสลายตัวบีต้า

00:08:49.470 --> 00:08:52.530
ทีนี้ สมมุติว่าเรามีอีกกรณีหนึ่ง

00:08:52.530 --> 00:08:57.360
สมมุติว่าเรามีกรณีที่โปรตอนตัวหนึ่งในนี้

00:08:57.360 --> 00:09:00.750
มองดูนิวตรอน แล้วบอกว่า รู้ไหม?

00:09:00.750 --> 00:09:02.240
ฉันเห็นนิวตรอนใช้ชีวิตยังไง

00:09:02.240 --> 00:09:04.170
มันโดนใจฉันมาก

00:09:04.170 --> 00:09:13.910
ฉันว่าฉันจะรู้สึกเข้ากลุ่มดีกว่านี้ ในสังคมอนุภาค

00:09:13.910 --> 00:09:15.660
ในนิวเคลียสนั้น มันจะดีกว่าถ้าฉัน

00:09:15.660 --> 00:09:17.160
เป็นนิวตรอนด้วย

00:09:17.160 --> 00:09:19.770
เราจะอยู่ในสถานการณ์ที่เสถียรกว่านี้

00:09:19.770 --> 00:09:23.660
สิ่งที่พวกมันทำคือ โปรตอนที่ค่อนข้างอึดอัดนี้

00:09:23.660 --> 00:09:27.340
มีโอกาสจะปล่อย -- และตอนนี้นี่คือ

00:09:27.340 --> 00:09:31.020
แนวคิดใหม่สำหรับคุณ -- โพสิตรอน ไม่ใช่โปรตอน

00:09:31.020 --> 00:09:33.070
มันปล่อยโพสิตรอนออกมา

00:09:33.070 --> 00:09:34.670
แล้วโพสิตรอนคืออะไร?

00:09:34.670 --> 00:09:36.390
มันคืออนุภาคที่

00:09:36.390 --> 00:09:38.610
มีมวลเท่ากับอิเล็กตรอนพอดี

00:09:38.610 --> 00:09:42.890
มันมีมวล 1/1836 เท่าของโปรตอน

00:09:42.890 --> 00:09:46.200
แต่เราใส่ 0 ตรงนี้เพราะในหน่วยมวลอะตอม

00:09:46.200 --> 00:09:47.830
มันใกล้ 0 มาก

00:09:47.830 --> 00:09:50.006
แต่มันมีประจุบวก

00:09:50.006 --> 00:09:51.720
และมันน่าสับสนเล็กน้อย เพราะเขายังเขียน

00:09:51.720 --> 00:09:52.630
e ตรงนี้

00:09:52.630 --> 00:09:54.440
เมื่อใดก็ตามที่ผมเห็น e ผมจะคิดถึงอิเล็กตรอน

00:09:54.440 --> 00:09:56.720
แต่ไม่ เขาบอกว่า e เพราะมันเป็นอนุภาค

00:09:56.720 --> 00:09:59.500
ประเภทเดียวกัน แต่แทนที่จะมีประจุลบ

00:09:59.500 --> 00:10:00.830
มันมีประจุบวก

00:10:00.830 --> 00:10:02.080
นี่คือโพสิตรอน

00:10:02.080 --> 00:10:04.980


00:10:04.980 --> 00:10:08.450
และตอนนี้ เราเริ่มเจออนุภาค

00:10:08.450 --> 00:10:10.210
และสิ่งต่างๆ ที่พิเศษขึ้นแล้ว

00:10:10.210 --> 00:10:11.730
แต่มันเกิดขึ้นจริง

00:10:11.730 --> 00:10:15.920
และถ้าคุณมีโปรตอนที่ปล่อยอนุภาคนี้

00:10:15.920 --> 00:10:19.370
มันมีประจุบวกไปกับมันด้วย

00:10:19.370 --> 00:10:26.330
โปรตอนนี้กลายเป็นนิวตรอน

00:10:26.330 --> 00:10:29.160
และนั่นเรียกว่าการปล่อยโพสิตรอน

00:10:29.160 --> 00:10:31.350
การปล่อยโพสิตรอนนั้นจำง่าย

00:10:31.350 --> 00:10:33.510
เพราะเขาเรียกมันว่าการปล่อยโพสิตรอน

00:10:33.510 --> 00:10:37.880
ถ้าเราเริ่มต้นด้วย E เดิม มันมีจำนวน

00:10:37.880 --> 00:10:41.500
โปรตอนค่าหนึ่ง และนิวตรอนค่าหนึ่ง

00:10:41.500 --> 00:10:43.190
แล้วธาตุใหม่จะเป็นอย่างไร?

00:10:43.190 --> 00:10:46.060
มันจะเสียโปรตอนไปเป็น p ลบ 1

00:10:46.060 --> 00:10:47.770
และมันจะกลายเป็นนิวตรอน

00:10:47.770 --> 00:10:49.620
p จะลดลงไป 1

00:10:49.620 --> 00:10:51.030
N จะเพิ่มขึ้น 1

00:10:51.030 --> 00:10:55.020
มวลของอะตอมทั้งหมดจะไม่เปลี่ยนไป

00:10:55.020 --> 00:10:57.550
มันจะเท่ากับ p บวก N

00:10:57.550 --> 00:11:00.500
แต่เรายังได้ธาตุคนละตัว จริงไหม?

00:11:00.500 --> 00:11:03.230
เวลาเรามีการสลายตัวบีต้า เราเพิ่ม

00:11:03.230 --> 00:11:04.150
จำนวนโปรตอน

00:11:04.150 --> 00:11:06.700
เราขยับไปทางขวาของตารางธาตุ

00:11:06.700 --> 00:11:09.070
หรือเราเพิ่ม อืม คุณคงเข้าใจ

00:11:09.070 --> 00:11:12.440
เมื่อเรามีการปล่อยโพสิตรอน เราลด

00:11:12.440 --> 00:11:14.700
จำนวนโปรตอนลง

00:11:14.700 --> 00:11:16.300
และที่จริงผมควรเขียนมันตรงนี้

00:11:16.300 --> 00:11:17.510
ในปฏิกิริยาทั้งคู่นี้

00:11:17.510 --> 00:11:20.460
นี่คือการปล่อยโพสิตรอน และผมเหลือ

00:11:20.460 --> 00:11:22.060
โพสิตรอนหนึ่งตัว

00:11:22.060 --> 00:11:29.430
และในการสลายตัวบีต้า 
ผมเลือกแค่อิเล็กตรอนหนึ่งตัว

00:11:29.430 --> 00:11:30.670
มันเขียนเหมือนกันเลย

00:11:30.670 --> 00:11:32.660
คุณรู้ว่านี่คืออิเล็กตรอนเพราะมันมีประจุลบ 1

00:11:32.660 --> 00:11:33.890
คุณรู้ว่านี่คือโพสิตรอนเพราะมัน

00:11:33.890 --> 00:11:35.810
มีประจุบวก 1

00:11:35.810 --> 00:11:38.170
ทีนี้ มันมีการสลายตัวประเภทสุดท้ายที่

00:11:38.170 --> 00:11:39.140
คุณควรรู้จัก

00:11:39.140 --> 00:11:42.810
และมันไม่เปลี่ยนจำนวนโปรตอนหรือนิวตรอน

00:11:42.810 --> 00:11:43.970
ในนิวเคลียส

00:11:43.970 --> 00:11:46.940
แต่มันปล่อยพลังงานมหาศาล หรือบางครั้งเรียกว่า

00:11:46.940 --> 00:11:48.350
โฟตอนพลังงานสูงก็ได้

00:11:48.350 --> 00:11:50.160
และมันเรียกว่าการสลายตัวแกมมา

00:11:50.160 --> 00:11:52.510
และการสลายตัวแกมมาหมายความว่า
ธาตุเหล่านี้เรียงตัวกันเองใหม่

00:11:52.510 --> 00:11:52.795


00:11:52.795 --> 00:11:54.460
บางที มันอาจใกล้กันมากขึ้น

00:11:54.460 --> 00:11:57.990
และเมื่อทำเช่นนั้น มันจะปล่อยพลังงานในรูป

00:11:57.990 --> 00:12:03.180
คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความยาวคลื่นสั้นมาก

00:12:03.180 --> 00:12:05.820
ซึ่งก็คือแกมมา คุณเรียกมันว่า

00:12:05.820 --> 00:12:08.230
อนุภาคหรือรังสีแกมมา

00:12:08.230 --> 00:12:09.450
และมันมีพลังงานสูงมาก

00:12:09.450 --> 00:12:11.720
รังสีแกมมาคือสิ่งที่คุณไม่อยากเข้าใกล้

00:12:11.720 --> 00:12:15.460
มันมีโอกาสฆ่าคุณได้

00:12:15.460 --> 00:12:17.130
ทุกอย่างที่เราทำ ที่ผมบอก 
ค่อนข้างเป็นเรื่องทางทฤษฎี

00:12:17.130 --> 00:12:20.000
ลองทำโจทย์จริงๆ ลองหาว่า

00:12:20.000 --> 00:12:21.750
เรากำลังยุ่งกับการสลายตัวแบบใดกัน

00:12:21.750 --> 00:12:24.400
ตรงนี้เรามีแบริเลียม-7 โดย 7

00:12:24.400 --> 00:12:26.900
คือมวลอะตอมของมัน

00:12:26.900 --> 00:12:30.520
และผมได้ว่า มันเปลี่ยนเป็นลิเธียม-7

00:12:30.520 --> 00:12:31.440
เกิดอะไรขึ้นตรงนี้?

00:12:31.440 --> 00:12:36.000
แบริเลียม มวลนิวเคลียร์เท่าเดิม แต่ผม

00:12:36.000 --> 00:12:42.240
จะเปลี่ยนโปรตอน 4 ตัวเป็นโปรตอน 3 ตัว

00:12:42.240 --> 00:12:45.130
ผมกำลังลดจำนวนโปรตอน

00:12:45.130 --> 00:12:46.840
มวลโดยรวมของผมไม่เปลี่ยนไป

00:12:46.840 --> 00:12:49.100
มันจึงไม่ใช่การสลายตัวอัลฟาแน่นอน

00:12:49.100 --> 00:12:50.960
การสลายตัวอัลฟา คุณก็รู้ คุณจะปล่อย

00:12:50.960 --> 00:12:52.770
ฮีเลียมทั้งตัวจากนิวเคลียส

00:12:52.770 --> 00:12:54.960
แล้วผมกำลังปล่อยอะไร?

00:12:54.960 --> 00:12:57.410
ผมกำลังปล่อยประจุบวกหนึ่งตัว หรือผม

00:12:57.410 --> 00:12:58.560
ปล่อยโพสิตรอน

00:12:58.560 --> 00:13:00.940
และที่จริง ผมมีอันนี้ในสมการนี้

00:13:00.940 --> 00:13:04.040
นี่คือโพสิตรอน

00:13:04.040 --> 00:13:07.140
ประเภทการสลายตัว
จากแบริเลียม-7 เป็นลิเธียม-7 ก็คือ

00:13:07.140 --> 00:13:09.760
การปล่อยโพสิตรอน

00:13:09.760 --> 00:13:10.830
ใช้ได้

00:13:10.830 --> 00:13:12.400
ทีนี้ลองดูอันต่อไปบ้าง

00:13:12.400 --> 00:13:19.870
เรามียูเรเนียม-238 สลายตัวเป็นธอเรียม-234

00:13:19.870 --> 00:13:25.140
และเราเห็นว่ามวลอะตอมลดลง 4 ลบ

00:13:25.140 --> 00:13:28.910
4 แล้วเลขอะตอมลดลง หรือ

00:13:28.910 --> 00:13:31.270
โปรตอนของคุณลดลงไป 2

00:13:31.270 --> 00:13:33.810
คุณต้องปล่อย สิ่งที่มี

00:13:33.810 --> 00:13:37.390
มวลอะตอมเป็น 4 และเลขอะตอม

00:13:37.390 --> 00:13:39.680
เป็น 2 หรือก็คือฮีเลียม

00:13:39.680 --> 00:13:42.210
นี่จึงเป็นการสลายตัวอัลฟา

00:13:42.210 --> 00:13:46.100
อันนี้ตรงนี้จึงเป็นอนุภาคอัลฟา

00:13:46.100 --> 00:13:48.400
และนี่คือตัวอย่างการสลายตัวอัลฟา

00:13:48.400 --> 00:13:51.110
ทีนี้ คุณอาจบอกว่า เฮ้ ซาล มันมีเรื่องแปลก

00:13:51.110 --> 00:13:51.850
เกิดขึ้นตรงนี้

00:13:51.850 --> 00:13:56.630
เนื่องจากฉันไปจากโปรตอน 92 ตัวเป็น 90 ตัว

00:13:56.630 --> 00:13:59.430
ฉันยังมีอิเล็กตรอน 92 ตัวข้างนอกนั่น

00:13:59.430 --> 00:14:02.750
ทำไมตอนนี้ฉันจึงไม่มีประจุลบ 2 ล่ะ?

00:14:02.750 --> 00:14:08.270
ยิ่งกว่านั้น ฮีเลียมที่ฉันกำลังปล่อยไป มันไม่มี

00:14:08.270 --> 00:14:09.090
อิเล็กตรอนอยู่เลย

00:14:09.090 --> 00:14:10.390
มันก็แค่นิวเคลียสฮีเลียม

00:14:10.390 --> 00:14:12.700
มันไม่ได้มีประจุบวก 2 เหรอ?

00:14:12.700 --> 00:14:15.180
ถ้าคุณพูดอย่างนั้น คุณก็พูดถูกแล้ว

00:14:15.180 --> 00:14:19.510
แต่ความจริงคือวา เมื่อการสลายตัวเช่นนี้เกิดขึ้น

00:14:19.510 --> 00:14:22.290
ธอเรียม มันไม่มีสาเหตุที่จะดึงอิเล็กตรอนสองตัวนั้น

00:14:22.290 --> 00:14:25.050
ไว้ อิเล็กตรอนสองตัวนั้นจึงจากไปและ

00:14:25.050 --> 00:14:26.840
ธอเรียมกลายเป็นกลางเหมือนเดิม

00:14:26.840 --> 00:14:30.480
และฮีเลียมก็รวดเร็วมากเช่นกัน

00:14:30.480 --> 00:14:33.040
มันอยากได้อิเล็กตรอนสองตัวเพื่อให้มันเสถียร

00:14:33.040 --> 00:14:36.880
มันจึงจับอิเล็กตรอนสองตัวที่มันได้

00:14:36.880 --> 00:14:38.460
เจอ แล้วมันก็เสถียร

00:14:38.460 --> 00:14:40.305
คุณจึงเขียนแบบไหนก็ได้

00:14:40.305 --> 00:14:42.250
ทีนี้ ลองทำอีกสมการกัน

00:14:42.250 --> 00:14:43.500
ตรงนี้ผมมีไอโอดีน

00:14:43.500 --> 00:14:45.820


00:14:45.820 --> 00:14:46.670
ลองดูกันว่าเกิดอะไรขึ้น

00:14:46.670 --> 00:14:51.020
มวลของผมไม่เปลี่ยน

00:14:51.020 --> 00:14:53.790
ผมจึงต้องมีโปรตอนเปลี่ยนเป็นนิวตรอน

00:14:53.790 --> 00:14:55.560
หรือนิวตรอนเปลี่ยนเป็นโปรตอน

00:14:55.560 --> 00:14:58.810
และผมเห็นตรงนี้ว่าผมมีโปรตอน 53 ตัวและ

00:14:58.810 --> 00:15:00.800
ตอนนี้ผมมีโปรตอน 54 ตัว

00:15:00.800 --> 00:15:04.060
นิวตรอนจึงต้องเปลี่ยนเป็นโปรตอน

00:15:04.060 --> 00:15:06.830
นิวตรอนต้องกลายเป็นโปรตอน

00:15:06.830 --> 00:15:09.160
และวิธีที่นิวตรอนเปลี่ยนเป็นโปรตอน

00:15:09.160 --> 00:15:11.620
คือการปล่อยอิเล็กตรอน

00:15:11.620 --> 00:15:13.360
และเราเห็นมันในปฏิกิริยานี่ตรงนี้

00:15:13.360 --> 00:15:16.880
อิเล็กตรอนถูกปล่อยออกมา

00:15:16.880 --> 00:15:19.130
และนี่คือการสลายตัวบีต้า

00:15:19.130 --> 00:15:20.380
นี่คืออนุภาคบีต้า

00:15:20.380 --> 00:15:25.580


00:15:25.580 --> 00:15:26.750
และเหตุผลนั้นเป็นจริง

00:15:26.750 --> 00:15:32.780
คุณอาจจะบอกว่า เฮ้ เดี๋ยวนะ ฉันเปลี่ยนจาก
โปรตอน 53 เป็น 54 ตัว

00:15:32.780 --> 00:15:34.440
ตอนนี้ฉันมีโปรตอนเกินมา ฉัน

00:15:34.440 --> 00:15:35.750
ไม่ต้องมีประจุบวกตรงนี้เหรอ?

00:15:35.750 --> 00:15:36.480
คุณจะมีก็ได้

00:15:36.480 --> 00:15:40.810
แต่มันอาจ -- อาจไม่ได้อิเล็กตรอน

00:15:40.810 --> 00:15:42.740
เท่านี้พอดี มันมีอิเล็กตรออยู่ข้างนอกมากมาย --

00:15:42.740 --> 00:15:45.950
มันจะจับอิเล็กตรอนจากสักแห่งเพื่อให้มันเสถียร

00:15:45.950 --> 00:15:47.080
แล้วมันจะเสถียรอีกครั้ง

00:15:47.080 --> 00:15:48.890
แต่คุณคิดถูกแล้วว่า มันจะ

00:15:48.890 --> 00:15:51.690
ไม่ใช่ไอออนเป็นเวลาสั้นๆ เหรอ?

00:15:51.690 --> 00:15:52.900
ลองทำอีกกัน

00:15:52.900 --> 00:15:57.210
เรามี เรดอน-222 -- มันมีเลขอะตอมเป็น 86 --

00:15:57.210 --> 00:16:01.720
กลายเป็นโพโลเนียม-218 ที่มีเลขอะตอม 84

00:16:01.720 --> 00:16:03.540
และนี่คือข้อมูลเสริมที่น่าสนใจ

00:16:03.540 --> 00:16:08.380
โพโลเนียมตั้งชื่อจากโปแลนด์ เพราะมารี คูรี

00:16:08.380 --> 00:16:11.220
เธอ -- ในเวลานั้น โปแลนด์ นี่คือตอน

00:16:11.220 --> 00:16:15.120
ปลายศตรวรรษ แถวๆ ปลาศตวรรษปี 1800
โปแลนด์ไม่ได้

00:16:15.120 --> 00:16:15.910
เป็นประเทศที่แยกออกมา

00:16:15.910 --> 00:16:19.540
มันถูกแบ่งเป็นของปรัสเซีย รัสเซีย และออสเตรีย

00:16:19.540 --> 00:16:21.590
แล้วเขาอยากให้คนรู้ว่า เฮ้

00:16:21.590 --> 00:16:24.000
รู้ไหม เราคิดว่าเราเป็นกลุ่มคน

00:16:24.000 --> 00:16:27.170
เขาค้นพบว่า เมื่อเรดอนสลายตัว มัน

00:16:27.170 --> 00:16:27.730
เกิดธาตุนี้ขึ้นมา

00:16:27.730 --> 00:16:31.430
และเขาตั้งชื่อมันตามบ้านเกิด คือประเทศโปแลนด์

00:16:31.430 --> 00:16:33.880
นั่นคือสิทธิพิเศษของการค้นพบธาตุใหม่

00:16:33.880 --> 00:16:35.090
แต่ช่างเถอะ กลับมาที่ปัญหากัน

00:16:35.090 --> 00:16:35.930
เกิดอะไรขึ้น?

00:16:35.930 --> 00:16:39.210
มวลอะตอมของเราลดลง 4

00:16:39.210 --> 00:16:41.430
เลขอะตอมลดลง 2

00:16:41.430 --> 00:16:44.580
เหมือนเดิม เราต้องปล่อยอนุภาคฮีเลียม

00:16:44.580 --> 00:16:47.070
นิวเคลียสฮีเลียม สิ่งที่มีมวลอะตอม

00:16:47.070 --> 00:16:51.160
เป็น 4 และเลขอะตอมเป็น 2

00:16:51.160 --> 00:16:52.100
แล้วเราก็จบแล้ว

00:16:52.100 --> 00:16:55.950
นี่คือการสลายตัวอัลฟา

00:16:55.950 --> 00:16:57.810
เราเขียนอันนี้เป็นนิวเคลียสฮีเลียมได้

00:16:57.810 --> 00:16:59.145
มันไม่มีอิเล็กตรอน

00:16:59.145 --> 00:17:00.820
เราบอกได้ทันทีว่าตัวนี้

00:17:00.820 --> 00:17:02.990
มีประจุลบ แต่มันจะหายไป