Cứu lấy đại dương, nuôi dưỡng thế giới!
-
0:01 - 0:02Có lẽ bạn đang tự hỏi
-
0:02 - 0:04tại sao một nhà sinh học biển
từ Oceana -
0:04 - 0:08lại đến đây, hôm nay
để nói về nạn đói toàn cầu. -
0:08 - 0:09Tôi ở đây ngày hôm nay bởi vì
-
0:09 - 0:13cứu sống đại dương không chỉ là
ước mong về sinh thái. -
0:13 - 0:15Nó vượt xa thứ
mà chúng tôi đang làm -
0:15 - 0:16vì muốn tạo việc làm
cho ngư dân -
0:16 - 0:19hay bảo vệ công việc của họ.
-
0:19 - 0:22Nó còn quan trọng hơn cả
việc theo đuổi về mặt kinh tế. -
0:22 - 0:25Cứu lấy đại dương
có thể nuôi sống thế giới -
0:25 - 0:26Tôi sẽ chỉ cho bạn thấy.
-
0:26 - 0:28Bạn biết đấy, hiện nay
-
0:28 - 0:31có hơn 1 tỉ người đói ăn
trên toàn cầu. -
0:31 - 0:33Vấn đề này, được dự đoán,
sẽ trở nên xấu hơn -
0:33 - 0:36khi dân số thế giới
tăng lên chín -
0:36 - 0:37hay mười tỉ người
vào giữa thế kỉ, -
0:37 - 0:40và áp lực về nguồn lương thực
được dự báo -
0:40 - 0:42sẽ ngày càng tăng.
-
0:42 - 0:44Đây là mối quan tâm lớn
-
0:44 - 0:46đặc biệt là tại nơi đây.
-
0:46 - 0:49Ta biết rằng
đất canh tác trên đầu người -
0:49 - 0:50trên đà giảm xuống
-
0:50 - 0:53tại những nước phát triển
và đang phát triển. -
0:53 - 0:56Ta biết mình đang phải
đối phó với biến đổi khí hậu, -
0:56 - 0:58làm thay đổi lượng mưa,
-
0:58 - 1:01khiến một số khu vực trở nên khô cằn
vùng màu cam, -
1:01 - 1:03và nơi khác ẩm ướt hơn,
màu xanh, -
1:03 - 1:05gây ra hạn hán
ở những vựa lúa, -
1:05 - 1:08Trung Đông và Trung Âu,
và lũ lụt ở nhiều nơi khác. -
1:08 - 1:10Sẽ khó để canh tác
-
1:10 - 1:13và giải quyết nạn đói hơn.
-
1:13 - 1:15Vậy nên, đại dương phải
là nguồn cung lương thực -
1:15 - 1:19phong phú nhất
cho chúng ta. -
1:19 - 1:21Đó là điều
mà đại dương đã làm -
1:21 - 1:24cho chúng ta
từ lâu lắm rồi. -
1:24 - 1:26Quá khứ đã chứng minh
có một sự tăng trưởng -
1:26 - 1:28về số lượng thức ăn
đánh bắt được -
1:28 - 1:30từ đại dương.
-
1:30 - 1:32Có lẽ nó sẽ vẫn tiếp tục tăng
-
1:32 - 1:34cho đến năm 1980,
-
1:34 - 1:37bắt đầu có sự suy giảm.
-
1:37 - 1:38Bạn đã nghe đến
đỉnh điểm dầu mỏ. -
1:38 - 1:40Có lẽ đây gọi là đỉnh điểm cá.
-
1:40 - 1:42Hy vọng là không phải.
Tôi sẽ nói về nó sau. -
1:42 - 1:44Bạn có thể thấy
tổng lượng cá -
1:44 - 1:47thu được trên toàn thế giới
đã giảm 18% -
1:47 - 1:49kể từ năm 1980.
-
1:49 - 1:51Vấn đề lớn này
vẫn tiếp tục xảy ra. -
1:51 - 1:53Đường màu đỏ
tiếp tục đi xuống. -
1:53 - 1:55Nhưng vẫn có cách
xoay chuyển, -
1:55 - 1:57là điều tôi mà sẽ chia sẻ
hôm nay. -
1:57 - 2:00Có cách làm cho đường cong
hướng lên trên -
2:00 - 2:02để đây không phải
là đỉnh điểm cá. -
2:02 - 2:05Nếu làm một vài điều giản đơn
tại các vùng cụ thể, -
2:05 - 2:08ta có thể mang ngư dân trở lại
và từ đó -
2:08 - 2:10nuôi sống mọi người.
-
2:10 - 2:12Đầu tiên, cần phải biết
nơi nào có cá, -
2:12 - 2:13hãy nhìn
nơi chúng sinh sống -
2:13 - 2:15Cá sinh sống
-
2:15 - 2:18tại hầu hết
-
2:18 - 2:20các vùng ven biển
của các quốc gia -
2:20 - 2:21tại khu vực ven biển,
-
2:21 - 2:23có các khu được quản lý
-
2:23 - 2:25bởi pháp lý quốc gia,
-
2:25 - 2:27và họ có thể quản lý
các bãi cá -
2:27 - 2:28tại đây.
-
2:28 - 2:30Các quốc gia ven biển
có xu hướng -
2:30 - 2:33đặt thẩm quyền của mình
trong phạm vi 200 hải lý, -
2:33 - 2:36các vùng này được gọi là
vùng đặc quyền kinh tế, -
2:36 - 2:38điều tốt là
họ có thể kiểm soát -
2:38 - 2:40các bãi cá tại đây,
-
2:40 - 2:41vì tại những vùng khơi xa,
-
2:41 - 2:43màu tối hơn trên bản đồ này,
-
2:43 - 2:46việc quản lý sẽ khó khăn hơn,
-
2:46 - 2:48vì đòi hỏi
tầm mức quốc tế. -
2:48 - 2:49Sang đến
các hiệp ước quốc tế, -
2:49 - 2:52nếu ai theo dõi
các hiệp ước về biến đổi khí hậu, -
2:52 - 2:54sẽ biết rằng
đây là một quá trình -
2:54 - 2:56chậm chạp, dễ gây nản lòng
và nhạt nhẽo. -
2:56 - 2:58Vì thế, kiểm soát phạm vi quốc gia
-
2:58 - 3:00là ý tưởng hay có thể thực hiện.
-
3:00 - 3:02Có bao nhiêu cá
tại vùng ven biển -
3:02 - 3:04so với vùng khơi?
-
3:04 - 3:05Có thể thấy ở đây
-
3:05 - 3:08số lượng cá vùng ven biển
nhiều gấp bảy lần -
3:08 - 3:10so với số lượng
ngoài khơi xa, -
3:10 - 3:12đây là đích ngắm lý tưởng,
-
3:12 - 3:14bởi ta có thể
làm được nhiều thứ. -
3:14 - 3:17Ta có thể phục hồi
rất nhiều bãi cá -
3:17 - 3:19nếu tập trung
vào những vùng ven biển này. -
3:19 - 3:22Nhưng phải làm việc đó
tại bao nhiêu quốc gia? -
3:22 - 3:24Có khoảng 80 quốc gia ven biển.
-
3:24 - 3:26Liệu có phải sửa đổi
việc quản lý bãi cá -
3:26 - 3:27tại tất cả các nước này ?
-
3:27 - 3:29Ta tự hỏi,
cần tập trung vào -
3:29 - 3:30bao nhiêu quốc gia ?
-
3:30 - 3:32Nhớ rằng Liên minh Châu Âu
-
3:32 - 3:34thuận lợi quản lý các bãi cá
-
3:34 - 3:36nhờ vào một chính sách chung.
-
3:36 - 3:38Vì thế, nếu quản lý tốt
-
3:38 - 3:42bãi cá ở các nước thuộc Liên minh Châu Âu,
và 9 quốc gia khác, -
3:42 - 3:44có bao nhiêu bãi cá
sẽ được kiểm soát? -
3:44 - 3:47Suy ra, Liên minh Châu Âu
cùng với 9 nước khác -
3:47 - 3:50đã chiếm 2/3 sản lượng
đánh bắt toàn cầu. -
3:50 - 3:53Nếu có 24 quốc gia
cộng thêm Liên minh Châu Âu, -
3:53 - 3:55con số này sẽ lên đến 90%,
-
3:55 - 3:58chiếm hầu hết sản lượng
đánh bắt toàn cầu. -
3:58 - 4:01Thế nên, ta có thể can thiệp
tại một vài nơi -
4:01 - 4:03để cải tổ bãi cá.
-
4:03 - 4:05Nhưng phải làm gì đây ?
-
4:05 - 4:07Dựa trên các kết quả
tại Mỹ -
4:07 - 4:09và các nơi khác,
chúng tôi biết rằng -
4:09 - 4:11có ba điều quan trọng phải làm
-
4:11 - 4:13để mang đàn cá trở lại:
-
4:13 - 4:15(1) Đặt ra các hạn ngạch
hoặc giới hạn -
4:15 - 4:17về số lượng cá được đánh bắt;
-
4:17 - 4:23(2) Giảm đánh bắt tùy tiện,
-
4:23 - 4:24điều đó thật lãng phí;
-
4:24 - 4:27và (3) bảo vệ
môi trường sống, -
4:27 - 4:29các khu vực sinh dưỡng
và sinh sản -
4:29 - 4:32cho các loài cá
-
4:32 - 4:34để chúng có thể tái tạo dân số.
-
4:34 - 4:37Làm được 3 điều trên,
đàn cá sẽ quay trở lại. -
4:37 - 4:39Làm sao biết được điều này?
-
4:39 - 4:41Ta biết bởi đã chứng kiến
nó xảy ra -
4:41 - 4:42tại rất nhiều nơi.
-
4:42 - 4:44Slide này chỉ ra
-
4:44 - 4:46số lượng cá trích ở Nauy
-
4:46 - 4:48giảm từ những năm 1950.
-
4:48 - 4:51Sẽ còn giảm nữa cho đến khi
Nauy đặt ra hạn ngạch -
4:51 - 4:53trên các bãi cá,
điều gì đã xảy ra? -
4:53 - 4:55Đàn cá quay trở lại.
-
4:55 - 4:58Một ví dụ nữa,
cũng xảy ra ở Nauy, -
4:58 - 5:00tại cực bắc của Nauy.
-
5:00 - 5:03Cùng một giải pháp.
Ngành thủy sản xuống dốc. -
5:03 - 5:05Và rồi họ đặt hạn ngạch cho
-
5:05 - 5:07lượng cá
không được bắt có chủ định -
5:07 - 5:09và bị vứt bỏ trên mạn tàu
một cách lãng phí. -
5:09 - 5:11Khi đã thiết lập hạn ngạch,
-
5:11 - 5:13ngành cá được phục hồi.
-
5:13 - 5:14Không chỉ ở Nauy.
-
5:14 - 5:19Điều này còn xảy ra
tại nhiều quốc gia trên thế giới. -
5:19 - 5:21Khi bắt tay thực hiện
-
5:21 - 5:24các chính sách
quản lý ngành thủy sản, -
5:24 - 5:27ngành rất dễ rơi vào suy thoái này
-
5:27 - 5:29dường như bắt đầu
phục hồi . -
5:29 - 5:31Vì thế, nó thực sự hứa hẹn.
-
5:31 - 5:34Rằng nếu ý thức được
việc đánh bắt cá -
5:34 - 5:35đang trên đà đi xuống
-
5:35 - 5:38ta có thể xoay chuyển,
gia tăng sản lượng -
5:38 - 5:41lên tới 100 triệu tấn mỗi năm.
-
5:41 - 5:43Như thế, sẽ không có
đỉnh điểm cá. -
5:43 - 5:46Vẫn còn cơ hội để
không chỉ mang đàn cá trở lại -
5:46 - 5:48mà còn đánh bắt được
nhiều cá hơn -
5:48 - 5:49nuôi sống nhiều người hơn
-
5:49 - 5:51so với hiện tại.
-
5:51 - 5:53Nhiều là bao nhiêu?
Ngày nay, -
5:53 - 5:56ta có thể chăm lo
cho 450 triệu người -
5:56 - 5:57mỗi ngày một bữa cá
-
5:57 - 5:59dựa trên sản lượng
đánh bắt hiện tại, -
5:59 - 6:02tất nhiên, bạn biết đó
con số này -
6:02 - 6:03sẽ giảm đi theo thời gian
-
6:03 - 6:05nếu không được cải tạo,
-
6:05 - 6:07nhưng nếu áp dụng
các phương pháp vừa nêu -
6:07 - 6:10vào quản lý thủy sản
-
6:10 - 6:12tại khoảng 10, 20 quốc gia,
-
6:12 - 6:14ta có thể gia tăng con số này
-
6:14 - 6:18và cung cấp bữa cá cho
700 triệu người mỗi năm -
6:18 - 6:20Cần phải làm điều này
-
6:20 - 6:24vì đó là biện pháp giải quyết nạn đói,
hữu hiệu và sinh nhiều lợi nhuận. -
6:24 - 6:30Hoá ra, cá là loại protein
kinh tế nhất trên hành tinh này. -
6:30 - 6:33Khi so sánh lượng protein nhận được
trên 1 đô la đầu tư vào cá -
6:33 - 6:36so với protein
có trong các loại thịt khác, -
6:36 - 6:39hiển nhiên rằng,
cá là một lựa chọn đầu tư tốt. -
6:39 - 6:40Cá không cần nhiều đất sinh sống
-
6:40 - 6:42một số cần rất ít,
-
6:42 - 6:45so với các nguồn protein khác.
-
6:45 - 6:48Nó cũng không cần nhiều nước sạch.
-
6:48 - 6:50Cá sử dụng ít nước sạch hơn
-
6:50 - 6:51hơn cả gia súc,
-
6:51 - 6:53bạn phải tưới nước
cho ruộng đồng -
6:53 - 6:56để trồng thức ăn
cho đàn gia súc. -
6:56 - 7:00Cá cũng thải ra
rất ít khí carbon -
7:00 - 7:02vì ta phải ra khơi
để đánh bắt. -
7:02 - 7:04Việc này cũng tốn
ít nhiên liệu, -
7:04 - 7:06như bạn biết đấy,
cá thải ra ít khí carbon hơn -
7:06 - 7:08so với ngành nông nghiệp,
-
7:08 - 7:09thế nên, ít gây ô nhiễm hơn.
-
7:09 - 7:12Cá là một phần quan trọng
trong chế độ ăn uống, -
7:12 - 7:14và có thể trở thành
thành phần chính, -
7:14 - 7:16vì đó là thực phẩm
giàu dinh dưỡng, -
7:16 - 7:17và có lợi cho sức khỏe.
-
7:17 - 7:20Cá làm giảm nguy cơ
bị ung thư, -
7:20 - 7:21bệnh tim và béo phì.
-
7:21 - 7:23CEO của chúng tôi,
Andy Shaprless -
7:23 - 7:26người khởi xướng khái niệm này,
-
7:26 - 7:30hay nói rằng
cá là nguồn protein hoàn hảo. -
7:30 - 7:32Ông cũng nói về thực tế
-
7:32 - 7:35chiến dịch bảo tồn đại dương
của chúng tôi -
7:35 - 7:37đã vượt mặt
chương trình bảo tồn đất đai, -
7:37 - 7:38và trong việc bảo tồn đất,
-
7:38 - 7:41chúng ta gặp rắc rối
tại nơi mà đa dạng sinh học -
7:41 - 7:44cản trở việc sản xuất lương thực.
-
7:44 - 7:47Bạn phải chặt rừng
-
7:47 - 7:49để lấy đất trồng ngô
-
7:49 - 7:51nuôi sống con người,
-
7:51 - 7:53và vì thế luôn có
một sự giằng co. -
7:53 - 7:55Một quyết định khó khăn
-
7:55 - 7:57khi đứng trước
-
7:57 - 7:59hai lựa chọn rất quan trọng:
-
7:59 - 8:02duy trì đa dạng sinh học
và nuôi dưỡng con người. -
8:02 - 8:04Với biển khơi,
không có sự tranh chấp như thế. -
8:04 - 8:07Đa dạng sinh học
không gây chiến -
8:07 - 8:08với sự phong phú.
-
8:08 - 8:10Thực tế, chúng gắn liền với nhau.
-
8:10 - 8:13Khi làm cho mọi loài
trở nên phong phú -
8:13 - 8:15ta càng thu được
nhiều lợi ích hơn, -
8:15 - 8:19để nuôi sống con người.
-
8:19 - 8:22Vâng, nhưng cũng có mặt hạn chế.
-
8:22 - 8:24Có ai không hiểu không? (Cười)
-
8:24 - 8:26Đánh bắt cá trái phép.
-
8:26 - 8:28Đánh bắt trái phép cản trợ
-
8:28 - 8:30việc quản lý thủy sản bền vững.
-
8:30 - 8:34Đó có thể là sử dụng
thiết bị đánh bắt cá bị cấm, -
8:34 - 8:36hay đánh bắt cá
ở nơi không được phép, -
8:36 - 8:39hoặc đánh bắt sai
số lượng hoặc chủng loại. -
8:39 - 8:41Đánh bắt trái phép
lừa dối người tiêu dùng -
8:41 - 8:44và các ngư dân chất phác,
-
8:44 - 8:45và cần bị ngăn chặn.
-
8:45 - 8:48Cá đánh bắt trái phép
được buôn lậu vào thị trường. -
8:48 - 8:49Có thể bạn đã nghe nói
đến việc này. -
8:49 - 8:52Là khi loại cá này
được dán tên loại cá khác. -
8:52 - 8:54Hãy nhớ lại
bữa cá trước mà bạn từng ăn. -
8:54 - 8:55Bạn ăn cá gì?
-
8:55 - 8:57Bạn có chắc
là loại cá đấy không? -
8:57 - 8:59Chúng tôi đã kiểm tra
1300 mẫu cá khác nhau -
8:59 - 9:00và 1/3 số đó
-
9:00 - 9:02không đúng với nhãn mác.
-
9:02 - 9:05Với cá chỉ vàng
9 / 10 không phải cá chỉ vàng. -
9:05 - 9:0759% mẫu cá ngừ
mà chúng tôi kiểm tra -
9:07 - 9:09không phải là cá ngừ.
-
9:09 - 9:12Trong 120 mẫu cá chỉ vàng đỏ,
mà chúng tôi kiểm nghiệm , -
9:12 - 9:14chỉ có 7 mẫu
là đúng, -
9:14 - 9:17vậy nên chúc bạn may mắn.
-
9:17 - 9:19Hải sản có một chuỗi cung ứng phức tạp,
-
9:19 - 9:22và ở mỗi giai đoạn
trong chuỗi cung ứng này, -
9:22 - 9:24đều có khe hở
cho việc buôn lậu, -
9:24 - 9:26trừ khi ta có thể
truy xuất nguồn gốc. -
9:26 - 9:29Truy xuất nguồn gốc
cho phép ta theo dõi đường đi -
9:29 - 9:31của hải sản từ thuyền lên bàn ăn
-
9:31 - 9:34để đảm bảo người tiêu dùng
có thể tìm ra -
9:34 - 9:35nguồn gốc của
món hải sản. -
9:35 - 9:37Đây là điều quan trọng.
-
9:37 - 9:40Một số doanh nghiệp
đang triển khai, nhưng còn quá ít -
9:40 - 9:43vì thế, chúng tôi đề xuất
dự luật về AN TOÀN Hải Sản, -
9:43 - 9:45hôm nay, tôi vui mừng
được thông báo -
9:45 - 9:48450 đầu đếp
-
9:48 - 9:50đã ký vào bản kiến nghị
kêu gọi Quốc hội -
9:50 - 9:53phê chuẩn
Đạo luật AN TOÀN Hải Sản này, -
9:53 - 9:54Có rất nhiều đầu bếp nổi tiếng
-
9:54 - 9:58Anthony Bourdain, Mario Batali,
-
9:58 - 10:00Barton Seaver và nhiều người khác
-
10:00 - 10:01ký vào bản kiến nghị
vì tin rằng -
10:01 - 10:05mọi người có quyền được biết
về thứ mà họ đang ăn. -
10:05 - 10:10(Vỗ tay)
-
10:10 - 10:12Các ngư dân cũng thế,
đó là cơ hội tốt -
10:12 - 10:15để nhận sự hỗ trợ từ họ
và thông qua đạo luật này, -
10:15 - 10:17vào đúng
thời điểm quan trọng, -
10:17 - 10:19vì đây là cách chấm dứt
nạn buôn lậu hải sản, -
10:19 - 10:21hạn chế
đánh bắt cá bất hợp pháp -
10:21 - 10:23và đảm bảo việc
thực hiện hiệu quả -
10:23 - 10:25các chỉ tiêu, bảo vệ môi trường sống,
-
10:25 - 10:27và giảm thiểu đánh bắt bừa bãi.
-
10:27 - 10:30Ta có thể quản lý ngành thủy sản
một cách bền vững, -
10:30 - 10:32mang lại bữa ăn dinh dưỡng
-
10:32 - 10:35cho hàng trăm triệu người
-
10:35 - 10:38mà không cần sử dụng nhiều đất đai,
hay tài nguyên nước, -
10:38 - 10:41giảm thiểu khí thải carbon,
mà còn rất kinh tế. -
10:41 - 10:43Chúng ta biết rằng
cứu lấy đại dương -
10:43 - 10:45có thể nuôi sống thế giới,
-
10:45 - 10:47và cần bắt tay ngay
vào việc này. -
10:47 - 10:50(Vỗ tay)
-
10:50 - 10:54Cảm ơn. (Vỗ tay)
- Title:
- Cứu lấy đại dương, nuôi dưỡng thế giới!
- Speaker:
- Jackie Savitz
- Description:
-
Một nhà sinh học biển có thể nói gì về nạn đói toàn cầu? Vâng, theo Jackie Savitz, cải tạo đại dương thế giới có thể giúp nuôi sống hàng triệu người đói kém trên hành tinh này. Trong bài chia sẻ mang tính khai sáng này, Savitz thuật lại những gì đang xảy ra với ngành thủy sản toàn cầu - không tốt đẹp chút nào - và mang đến những ý tưởng thông minh về phương hướng giải quyết cũng như tạo ra nhiều thức ăn cho nhân loại.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:10
![]() |
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM accepted Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM commented on Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! | |
![]() |
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Save the oceans, feed the world! |
Nhu PHAM
Chào bạn,
Bài dịch tốt lắm.
Chỉ lưu ý giùm mình:
- vài chỗ dùng từ
- bỏ dấu chính tả (lỗi đánh máy)
- và câu dài quá 42 ký tự thì xuống dòng. Đây là quy định của TED giúp người xem dễ theo dõi phụ đề
Hi vọng nhận được nhiều bài dịch hơn từ bạn.
Thân,
Như