Âm nhạc thời Hy Lạp cổ đại, khởi thuỷ của Rock cổ điển - Tim Hansen

Xem bài học đầy đủ tại http://ed.ted.com/lessons/music-in-ancient-greece-the-original-classic-rock-tim-hansen

Bạn có nghĩ rằng mình yêu âm nhạc? Bạn không có khái niệm gì về ám ảnh Hy Lạp cổ đại. Mọi khía cạnh trong đời sống Hy Lạp được ghi dấu bởi những bài hát: lịch sử, thơ ca, nhà hát, thể thao và cả thiên văn học. Trên thực tế, âm nhạc rất quan trọng theo như nhà triết học Plato, mà ông đã quả quyết rằng loại nhạc mà chúng ta nghe sẽ ảnh hưởng tới tính cách của chúng ta. Và Tim Hansen đã đặt câu hỏi rằng liệu có phải Plato muốn nói đến thứ âm nhạc mà chúng ta đang nghe ngày nay.

Bài giảng bới Tim Hansen, Đồ hoạ bởi TOGETHER.

Chúng ta sống trong một xã hội

bị ám ảnh bởi âm nhạc.

Chúng ta sử dụng âm nhạc cho việc tôn thờ,

kể chuyện,

để ca ngợi,

để làm việc,

tập thể dục,

chứng minh tình yêu

và đôi khi là thể hiện sự căm thù,

và quan trọng nhất,

là để nhảy nhót.

Và, tất nhiên, chúng ta chơi nhạc
cho bản thân mình

bởi vì đó là một điều thú vị để làm.

Hàng ngàn năm trước vào thời Hy Lạp cổ đại,

khi âm nhạc xuất hiện,

mọi thứ không có gì khác biệt.

Họ có thể có đàn li-a và áo vai chéo

thay cho máy nghe nhạc MP3 và quần bò,

nhưng người Hi Lạp cổ đại cũng bị ám ảnh

về âm nhạc như chúng ta ngày nay.

Thực tế, âm nhạc là một phần quan trọng

của xã hội thời Hi Lạp cổ

mà nó làm chúng ta cảm thấy
bị chế ngự bởi sự so sánh.

Để thực sự hiểu được
bằng cách nào mà âm nhạc

trở nên không thể thiếu
đối với người Hy Lạp,

hay bắt đầu với việc
hiểu rõ vấn đề của chính bản thân chúng ta

với một chút về thần thoại của người Hy Lạp.

Trong thần thoại Hy Lạp

sự sáng tạo của con người được tin rằng

là kết quả của nguồn cảm hứng linh thiêng

từ một nhóm các nữ thần
được biết đến như Những Nàng Thơ.

Trong khi những nhà tri thức
đã tranh cãi nhiều năm qua

về việc có 3 hay 13 nàng thơ,

con số tiêu chuẩn được chấp nhận ngày nay là 9.

Mỗi nàng thơ trông coi một lĩnh vực của riêng mình

về chuyên môn nghệ thuật,

từ những bài hát và điệu nhảy

cho đến lịch sử và thiên văn học.

Có vẻ lạ lùng khi chia

lịch sử và thiên văn học
thành những phạm trù của sáng tạo

nhưng người Hy Lạp cổ đại
đã nhìn nhận những môn này

vượt lên trên những môn học ở trường.

Đây là những điểm nổi bật
của nền văn minh

theo đó, qua con mắt của họ

là một thế giới thực sự tuyệt hảo.

Một con người có giáo dục và văn minh

được kì vọng sẽ trở nên thành thạo

về tất cả các khía cạnh của ý tưởng sáng tạo

được truyền cảm hứng bởi những nàng thơ,

và phương tiện truyền thông phổ biến

mà qua đó người ta đã giảng dạy
những môn học này,

đã học hỏi,

và truyền bá

đó là âm nhạc.

Bạn thấy không,
không phải là ngẫu nhiên

mà từ nàng thơ trở nên quên thuộc

đối với thế giới âm nhạc.

Đó là nơi từ ngữ được tạo nên.

Bài thơ, có thể là một bài thơ tình

hay một bài thơ sử thi
về dũng sĩ diệt rồng,

được hát kèm cùng âm nhạc.

Nhảy múa và ca hát, rõ ràng,

được đệm bởi âm nhạc.

Kịch nghệ luôn là sự kết hợp

của văn nói và âm nhạc.

Lịch sử được thuật lại qua bài hát.

Ngay cả việc học thiên văn học

cũng được kết nối qua
các nguyên tắc vật chất quan trọng

như giai điệu

ví dụ như niềm tin được gây dựng
bởi nhiều nhà tư tưởng Hy Lạp

rằng mỗi một hành tinh và một ngôi sao

sáng tạo ra một âm thanh độc đáo
của riêng nó

khi nó đi xuyên qua vũ trụ,

rít lên như một sợi dây đàn ghita

dài hàng ngàn năm ánh sáng.

Tuy nhiên, âm nhạc tràn ngập trong nhiều khía cạnh
trong cuộc sống của người Hi Lạp cổ

hơn là chỉ về giáo dục.

Người Hy Lạp cổ đại coi âm nhạc

như cơ sở cho sự hiểu biết

sự liên kết cơ bản

của tất cả những thứ trên thế giới này.

Khái niệm của sự liên kết này

được biết đến như "harmonia"

và đó là nơi ta có được
từ "harmony" (Hài hoà).

Âm nhạc từng được coi là một phương thuốc

để chữa trị bệnh tật,

như một phần đệm quan trọng
trong những cuộc thi đấu thể thao,

và cũng mang ý nghĩa
để giữ người công nhân đi làm đúng giờ

vì họ làm việc vất vả
trong những nhiệm vụ đơn điệu và tầm thường.

Một trong những công dụng

của âm nhạc trong đời sống
của người Hy Lạp cổ đại

được tìm thấy ở niềm tin

rằng âm nhạc có thể ảnh hưởng
đến đặc tính của một người.

Một từ mà chúng ta vẫn dùng ngày nay,

"ethos" là niềm tin dẫn lối của một người

hoặc đạo lý cá nhân,

cách mà một người cư xử

với bản thân hay người khác.

Nhà triết học người Hy Lạp Plato,

một trong những người nổi tiếng

và có ảnh hưởng
đến những nhà tư tưởng Hy Lạp thời đó,

khẳng định rằng
âm nhạc có ảnh hưởng trực tiếp

tới cá tính (ethos) của một người.

Những thể loại âm nhạc chính

có thể xúi giục
một người hướng tới bạo lực

trong khi những thể loại khác
có thể trấn an một người

trở nên lành tính, vô tư không suy nghĩ.

Theo Plato,

chỉ những loại nhạc thực sự đặc biệt

mới mang lại lợi ích
cho tính cách của con người.

Một người chỉ nên nghe loại nhạc mà

giúp họ gia tăng trí thông minh,

tính tự giác ký luật

và lòng gan dạ,

và những thể loại nhạc khác
thì nên bị loại bỏ.

Hơn nữa, Plato kịch liệt lên án

bất kỳ thể loại nhạc nào đi lệch

khỏi quy ước sáng tác âm nhạc,

với nỗi sợ rằng làm như vậy

sẽ dẫn đến sự suy thoái

về chuẩn mực của nền văn minh,

sự tham nhũng của thanh niên

và sự hỗn loạn hoàn toàn.

Trong khi nỗi lo lắng của Plato
dường như nghiêm trọng,

sự tranh cãi này đã xuất hiện ở thời hiện đại

để lên án những xu hướng âm nhạc

ví dụ như jazz, punk hay rap.

Bạn nghĩ Plato sẽ nói gì

về loại nhạc mà bạn đang nghe?

Liệu nó sẽ có ích cho tính cách của bạn,

hay nó sẽ làm bạn suy đồi

trở thành một kẻ dã man, vô đạo đức?