< Return to Video

Muzyka w starożytnej Grecji, oryginalny klasyczny rock - Tim Hansen

  • 0:07 - 0:08
    Żyjemy w społeczeństwie,
  • 0:08 - 0:10
    które ma obsesję na punkcie muzyki.
  • 0:10 - 0:12
    Przy muzyce modlimy się,
  • 0:12 - 0:14
    opowiadamy historie,
  • 0:14 - 0:15
    świętujemy,
  • 0:15 - 0:16
    pracujemy,
  • 0:16 - 0:18
    ćwiczymy,
  • 0:18 - 0:20
    wyznajemy miłość,
  • 0:20 - 0:21
    a czasem nienawiść,
  • 0:21 - 0:24
    i, co zapewne najważniejsze,
  • 0:24 - 0:25
    tańczymy.
  • 0:25 - 0:27
    Oczywiście sami też tworzymy muzykę,
  • 0:27 - 0:30
    bo to bardzo przyjemna rzecz.
  • 0:30 - 0:33
    Tysiące lat temu, w starożytnej Grecji,
  • 0:33 - 0:34
    jeżeli chodzi o muzykę,
  • 0:34 - 0:37
    rzecz miała się bardzo podobnie.
  • 0:37 - 0:39
    Może i mieli liry i tuniki,
  • 0:39 - 0:41
    zamiast odtwarzaczy MP3 i dżinsów,
  • 0:41 - 0:43
    ale starożytni Grecy lubili muzykę
  • 0:43 - 0:45
    tak bardzo jak my dziś.
  • 0:45 - 0:47
    Muzyka była tak ważną częścią
  • 0:47 - 0:49
    greckiego społeczeństwa,
  • 0:49 - 0:52
    że przy nich wychodzimy na nudziarzy.
  • 0:52 - 0:54
    Aby dobrze zrozumieć znaczenie muzyki
  • 0:54 - 0:56
    dla starożytnych Greków,
  • 0:56 - 0:57
    zacznijmy od zapoznania się
  • 0:57 - 1:00
    z fragmentem ich mitologii.
  • 1:00 - 1:01
    W mitologii starożytnych Greków
  • 1:01 - 1:04
    wierzono, że ludzka kreatywność
  • 1:04 - 1:06
    to zasługa boskiego natchnienia
  • 1:06 - 1:09
    zesłanego przez boginie nazywane Muzami.
  • 1:09 - 1:11
    Przez lata uczeni kłócili się
  • 1:11 - 1:14
    o liczbę istniejących muz.
  • 1:14 - 1:17
    Dziś uznaje się, że było ich 9.
  • 1:17 - 1:20
    Każda muza zajmowała się
  • 1:20 - 1:22
    inną dziedziną sztuki,
  • 1:22 - 1:23
    zaczynając od śpiewu i tańca,
  • 1:23 - 1:26
    aż po historię i astronomię.
  • 1:26 - 1:28
    Może wydawać się dziwne,
  • 1:28 - 1:30
    że historię i astronomię uważano za sztukę,
  • 1:30 - 1:32
    ale starożytni Grecy widzieli w nich więcej
  • 1:32 - 1:34
    niż tylko szkolne przedmioty.
  • 1:34 - 1:37
    Były nieodzowną cechą cywilizacji
  • 1:37 - 1:39
    w świecie, który według nich,
  • 1:39 - 1:41
    był barbarzyński.
  • 1:41 - 1:43
    Od wykształconej, cywilizowanej osoby
  • 1:43 - 1:45
    oczekiwano biegłości
  • 1:45 - 1:46
    w każdej dziedzinie
  • 1:46 - 1:48
    inspirowanej przez muzy.
  • 1:48 - 1:49
    A środkiem, za pomocą którego
  • 1:49 - 1:51
    tych dziedzin uczono,
  • 1:51 - 1:51
    studiowano,
  • 1:51 - 1:52
    a także rozpowszechniano,
  • 1:52 - 1:55
    była muzyka.
  • 1:55 - 1:56
    To nie przypadek,
  • 1:56 - 1:59
    że słowo "muza" jest bardzo podobne
  • 1:59 - 2:00
    do słowa "muzyka",
  • 2:00 - 2:02
    ponieważ właśnie od niego pochodzi.
  • 2:02 - 2:04
    Poezję, czy to miłosne liryki
  • 2:04 - 2:07
    czy epicki poemat,
  • 2:07 - 2:10
    śpiewano przy akompaniamencie muzyki.
  • 2:10 - 2:12
    Przy tańcach i śpiewie
  • 2:12 - 2:13
    oczywiście także obecna była muzyka.
  • 2:13 - 2:16
    Teatr to od zawsze mieszkanka
  • 2:16 - 2:18
    słowa mówionego i muzyki.
  • 2:18 - 2:21
    Historii nauczano za pomocą pieśni.
  • 2:21 - 2:22
    Nawet astronomia
  • 2:22 - 2:24
    podlegała tym samym zasadom
  • 2:24 - 2:25
    co muzyczna harmonia.
  • 2:25 - 2:28
    Wielu greckich filozofów wierzyło,
  • 2:28 - 2:30
    że każda planeta i gwiazda
  • 2:30 - 2:31
    wydaje swój własny, wyjątkowy dźwięk
  • 2:31 - 2:33
    podczas kosmicznej podróży,
  • 2:33 - 2:35
    brzęcząc jak ogromna gitarowa struna
  • 2:35 - 2:37
    o długości wielu lat świetlnych.
  • 2:37 - 2:40
    Muzyka wpływała na więcej aspektów życia
  • 2:40 - 2:41
    poza edukacją.
  • 2:41 - 2:43
    Starożytni Grecy uważali muzykę
  • 2:43 - 2:44
    za podstawę zrozumienia
  • 2:44 - 2:46
    nierozerwalnego połączenia
  • 2:46 - 2:49
    wszystkiego, co istnieje.
  • 2:49 - 2:51
    Ta idea połączenia
  • 2:51 - 2:52
    znana jest
  • 2:52 - 2:55
    jako harmonia.
  • 2:55 - 2:57
    Muzyka używana była jako lekarstwo,
  • 2:57 - 2:59
    leczące choroby i dolegliwości,
  • 2:59 - 3:02
    jako doping dla sportowców
  • 3:02 - 3:04
    i pomagała utrzymać robotnikom rytm
  • 3:04 - 3:09
    przy prostych i monotonnych czynnościach.
  • 3:09 - 3:10
    Jedno z najważniejszych zastosowań muzyki
  • 3:10 - 3:12
    w społeczeństwie starożytnych Greków
  • 3:12 - 3:13
    można odszukać w przekonaniu,
  • 3:13 - 3:16
    że muzyka ma wpływ na osobisty etos.
  • 3:16 - 3:18
    Używamy tego słowa do dziś.
  • 3:18 - 3:20
    Etos to kierujące kimś przekonania
  • 3:20 - 3:21
    lub wewnętrzna etyka;
  • 3:21 - 3:22
    sposób w jaki ktoś traktuje
  • 3:22 - 3:24
    siebie i innych.
  • 3:24 - 3:26
    Grecki filozof Platon,
  • 3:26 - 3:27
    jeden z najbardziej znanych
  • 3:27 - 3:29
    i wypływowych filozofów,
  • 3:29 - 3:31
    twierdził, że muzyka ma bezpośredni wpływ
  • 3:31 - 3:33
    na etos człowieka.
  • 3:33 - 3:35
    Pewne rodzaje muzyki
  • 3:35 - 3:36
    mogą zachęcać do przemocy,
  • 3:36 - 3:38
    podczas gdy inne mogą uspokajać
  • 3:38 - 3:41
    i wprowadzać w nieszkodliwe otępienie.
  • 3:42 - 3:43
    Według Platona
  • 3:43 - 3:45
    tylko niektóre rodzaje muzyki
  • 3:45 - 3:47
    wpływają korzystnie na ludzki etos.
  • 3:47 - 3:49
    Powinno się słuchać muzyki
  • 3:49 - 3:51
    która rozwija inteligencję,
  • 3:51 - 3:51
    samodyscyplinę
  • 3:51 - 3:53
    i odwagę,
  • 3:53 - 3:56
    a innych rodzajów należy unikać.
  • 3:56 - 3:58
    W dodatku Platon gwałtownie potępiał
  • 3:58 - 4:00
    każdy rodzaj muzyki,
  • 4:00 - 4:02
    który odbiegał od ustalonych standardów.
  • 4:02 - 4:03
    Obawiał się, że może to
  • 4:03 - 4:05
    doprowadzić do upadku
  • 4:05 - 4:07
    zasad cywilizacji,
  • 4:07 - 4:08
    deprawacji młodzieży,
  • 4:08 - 4:12
    a, w konsekwencji, do kompletnej anarchii.
  • 4:12 - 4:15
    Obawy Platona mogą wydawać się przesadzone,
  • 4:15 - 4:17
    ale takich argumentów użyto współcześnie,
  • 4:17 - 4:18
    aby potępić takie gatunki muzyczne
  • 4:18 - 4:20
    jak jazz, punk czy rap.
  • 4:20 - 4:22
    Jak myślisz, co Platon powiedziałby
  • 4:22 - 4:24
    o muzyce, której słuchasz?
  • 4:24 - 4:26
    Czy wpływa ona korzystnie na twój etos?
  • 4:26 - 4:28
    Czy raczej sprowadzi cię do poziomu
  • 4:28 - 4:31
    bełkoczącego, niemoralnego barbarzyńcy?
Title:
Muzyka w starożytnej Grecji, oryginalny klasyczny rock - Tim Hansen
Description:

Pełny wykład: http://ed.ted.com/lessons/music-in-ancient-greece-the-original-classic-rock-tim-hansen

Myślicie, że kochacie muzykę? To nic w porównaniu do obsesji, jaką mieli starożytni Grecy. Każdy aspekt greckiego życia był naznaczony przez muzykę: historia, poezja, teatr, sport, a nawet astronomia. Muzyka była tak ważna dla greckiego filozofa Platona, że stwierdził, że muzyka, której słuchamy, ma bezpośredni wpływ na naszą etykę.
Tim Hansen zastanawia się, co Platon powiedziałby na temat muzyki, której słuchamy dziś.

Lekcja: Tim Hansen, animacja: TOGETHER.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:46
  • Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/nEecdfW95p8q/pl/611148/870583/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Bardzo sprawne tłumaczenie, brawo! Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i zmieniłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines).
    =========================================================================================== W razie potrzeby możemy też przedyskutować wprowadzone przeze mnie zmiany i wprowadzić inne wersje. Jeśli jeszcze Cię tam nie ma, zapraszam też do dołączenia do facebookowej grupy dla polskich tłumaczy pracujących w Otwartym Projekcie Tłumaczeń - https://www.facebook.com/groups/OTPPolska. Inne uwagi:
    ================================================================================
    Niepotrzebne dzielenie/ łączenie linijek.
    Nie trzeba dzielić linijki, jeśli bez trudu mieści się w limicie 42 znaków, ani łączyć linijek, jeśli mieszczą się w limicie czasowym. Tworząc dwie linijki tekstu przesłaniasz więcej ekranu, więc jeśli można, trzeba tego unikać.
    ================================================================================== Po polsku muzy piszemy z małej litery http://pl.wikipedia.org/wiki/Muzy ================================================================================
    Cudzysłowy.
    W napisach należy używać cudzysłowów prostych (""), nie drukarskich („”), ponieważ drukarskie mogą nie wyświetlać się w niektórych odtwarzaczach. W opisie już cudzysłowy drukarskie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Cudzys%C5%82%C3%B3w
    =================================================================================
    Tytuł TED-Ed
    Na końcu opisu zawsze jest "lesson by" i "animation by". Utarło się, żeby po polsku dawać lekcja: (z dwukropkiem), bo wtedy można dać nazwisko bez odmieniania przez przypadki.

  • Przyjęłam uwagi i akceptuję zmiany.

Polish subtitles

Revisions