0:00:06.677,0:00:08.401
Żyjemy w społeczeństwie,

0:00:08.401,0:00:10.336
które ma obsesję na punkcie muzyki.

0:00:10.336,0:00:12.323
Przy muzyce modlimy się,

0:00:12.323,0:00:13.621
opowiadamy historie,

0:00:13.621,0:00:14.738
świętujemy,

0:00:14.738,0:00:16.180
pracujemy,

0:00:16.180,0:00:17.543
ćwiczymy,

0:00:17.543,0:00:19.514
wyznajemy miłość,

0:00:19.514,0:00:21.270
a czasem nienawiść,

0:00:21.270,0:00:23.710
i, co zapewne najważniejsze,

0:00:23.710,0:00:25.453
tańczymy.

0:00:25.453,0:00:27.380
Oczywiście sami też tworzymy muzykę,

0:00:27.380,0:00:30.021
bo to bardzo przyjemna rzecz.

0:00:30.021,0:00:33.026
Tysiące lat temu, w starożytnej Grecji,

0:00:33.026,0:00:34.306
jeżeli chodzi o muzykę,

0:00:34.306,0:00:36.779
rzecz miała się bardzo podobnie.

0:00:36.779,0:00:39.020
Może i mieli liry i tuniki,

0:00:39.020,0:00:41.261
zamiast odtwarzaczy MP3 i dżinsów,

0:00:41.261,0:00:43.182
ale starożytni Grecy lubili muzykę

0:00:43.182,0:00:45.019
tak bardzo jak my dziś.

0:00:45.019,0:00:47.236
Muzyka była tak ważną częścią

0:00:47.236,0:00:48.686
greckiego społeczeństwa,

0:00:48.686,0:00:51.718
że przy nich wychodzimy na nudziarzy.

0:00:51.718,0:00:54.305
Aby dobrze zrozumieć znaczenie muzyki

0:00:54.305,0:00:55.686
dla starożytnych Greków,

0:00:55.686,0:00:57.329
zacznijmy od zapoznania się

0:00:57.329,0:00:59.658
z fragmentem ich mitologii.

0:00:59.658,0:01:01.265
W mitologii starożytnych Greków

0:01:01.265,0:01:03.543
wierzono, że ludzka kreatywność

0:01:03.543,0:01:05.929
to zasługa boskiego natchnienia

0:01:05.929,0:01:08.963
zesłanego przez boginie nazywane Muzami.

0:01:08.963,0:01:11.266
Przez lata uczeni kłócili się

0:01:11.266,0:01:14.308
o liczbę istniejących muz.

0:01:14.308,0:01:17.315
Dziś uznaje się, że było ich 9.

0:01:17.315,0:01:19.960
Każda muza zajmowała się

0:01:19.960,0:01:21.714
inną dziedziną sztuki,

0:01:21.714,0:01:23.464
zaczynając od śpiewu i tańca,

0:01:23.464,0:01:26.048
aż po historię i astronomię.

0:01:26.048,0:01:27.714
Może wydawać się dziwne,

0:01:27.714,0:01:29.900
że historię i astronomię uważano za sztukę,

0:01:29.900,0:01:31.729
ale starożytni Grecy widzieli w nich więcej

0:01:31.729,0:01:33.943
niż tylko szkolne przedmioty.

0:01:33.943,0:01:37.191
Były nieodzowną cechą cywilizacji

0:01:37.191,0:01:38.681
w świecie, który według nich,

0:01:38.681,0:01:40.847
był barbarzyński.

0:01:40.847,0:01:42.909
Od wykształconej, cywilizowanej osoby

0:01:42.909,0:01:44.711
oczekiwano biegłości

0:01:44.711,0:01:46.423
w każdej dziedzinie

0:01:46.423,0:01:48.009
inspirowanej przez muzy.

0:01:48.009,0:01:49.057
A środkiem, za pomocą którego

0:01:49.057,0:01:50.529
tych dziedzin uczono,

0:01:50.529,0:01:51.274
studiowano,

0:01:51.274,0:01:52.297
a także rozpowszechniano,

0:01:52.297,0:01:54.520
była muzyka.

0:01:54.520,0:01:56.340
To nie przypadek,

0:01:56.340,0:01:58.584
że słowo "muza" jest bardzo podobne

0:01:58.584,0:02:00.227
do słowa "muzyka",

0:02:00.227,0:02:02.320
ponieważ właśnie od niego pochodzi.

0:02:02.320,0:02:04.148
Poezję, czy to miłosne liryki

0:02:04.148,0:02:07.184
czy epicki poemat,

0:02:07.184,0:02:09.692
śpiewano przy akompaniamencie muzyki.

0:02:09.692,0:02:11.741
Przy tańcach i śpiewie

0:02:11.741,0:02:13.494
oczywiście także obecna była muzyka.

0:02:13.494,0:02:15.602
Teatr to od zawsze mieszkanka

0:02:15.602,0:02:18.036
słowa mówionego i muzyki.

0:02:18.036,0:02:20.749
Historii nauczano za pomocą pieśni.

0:02:20.749,0:02:22.296
Nawet astronomia

0:02:22.296,0:02:24.038
podlegała tym samym zasadom

0:02:24.038,0:02:25.383
co muzyczna harmonia.

0:02:25.383,0:02:27.553
Wielu greckich filozofów wierzyło,

0:02:27.553,0:02:29.602
że każda planeta i gwiazda

0:02:29.602,0:02:31.305
wydaje swój własny, wyjątkowy dźwięk

0:02:31.305,0:02:32.757
podczas kosmicznej podróży,

0:02:32.757,0:02:35.105
brzęcząc jak ogromna gitarowa struna

0:02:35.105,0:02:36.971
o długości wielu lat świetlnych.

0:02:36.971,0:02:39.558
Muzyka wpływała na więcej aspektów życia

0:02:39.558,0:02:41.141
poza edukacją.

0:02:41.141,0:02:42.639
Starożytni Grecy uważali muzykę

0:02:42.639,0:02:44.439
za podstawę zrozumienia

0:02:44.439,0:02:46.479
nierozerwalnego połączenia

0:02:46.479,0:02:48.857
wszystkiego, co istnieje.

0:02:48.857,0:02:50.569
Ta idea połączenia

0:02:50.569,0:02:51.940
znana jest

0:02:51.940,0:02:54.515
jako harmonia.

0:02:54.515,0:02:56.580
Muzyka używana była jako lekarstwo,

0:02:56.580,0:02:58.605
leczące choroby i dolegliwości,

0:02:58.605,0:03:01.804
jako doping dla sportowców

0:03:01.804,0:03:03.702
i pomagała utrzymać robotnikom rytm

0:03:03.702,0:03:08.522
przy prostych i monotonnych czynnościach.

0:03:08.522,0:03:10.127
Jedno z najważniejszych zastosowań muzyki

0:03:10.127,0:03:12.211
w społeczeństwie starożytnych Greków

0:03:12.211,0:03:13.173
można odszukać w przekonaniu,

0:03:13.173,0:03:16.355
że muzyka ma wpływ na osobisty etos.

0:03:16.355,0:03:17.935
Używamy tego słowa do dziś.

0:03:17.935,0:03:19.551
Etos to kierujące kimś przekonania

0:03:19.551,0:03:20.859
lub wewnętrzna etyka;

0:03:20.859,0:03:22.307
sposób w jaki ktoś traktuje

0:03:22.307,0:03:24.437
siebie i innych.

0:03:24.437,0:03:25.851
Grecki filozof Platon,

0:03:25.851,0:03:27.105
jeden z najbardziej znanych

0:03:27.105,0:03:29.102
i wypływowych filozofów,

0:03:29.102,0:03:31.399
twierdził, że muzyka ma bezpośredni wpływ

0:03:31.399,0:03:33.328
na etos człowieka.

0:03:33.328,0:03:34.520
Pewne rodzaje muzyki

0:03:34.520,0:03:36.104
mogą zachęcać do przemocy,

0:03:36.104,0:03:38.024
podczas gdy inne mogą uspokajać

0:03:38.024,0:03:40.791
i wprowadzać w nieszkodliwe otępienie.

0:03:41.513,0:03:42.880
Według Platona

0:03:42.880,0:03:44.629
tylko niektóre rodzaje muzyki

0:03:44.629,0:03:47.398
wpływają korzystnie na ludzki etos.

0:03:47.398,0:03:49.021
Powinno się słuchać muzyki

0:03:49.021,0:03:50.582
która rozwija inteligencję,

0:03:50.582,0:03:51.378
samodyscyplinę

0:03:51.378,0:03:52.517
i odwagę,

0:03:52.517,0:03:56.259
a innych rodzajów należy unikać.

0:03:56.259,0:03:58.350
W dodatku Platon gwałtownie potępiał

0:03:58.350,0:04:00.190
każdy rodzaj muzyki,

0:04:00.190,0:04:01.682
który odbiegał od ustalonych standardów.

0:04:01.682,0:04:03.160
Obawiał się, że może to

0:04:03.160,0:04:04.806
doprowadzić do upadku

0:04:04.806,0:04:06.603
zasad cywilizacji,

0:04:06.603,0:04:07.896
deprawacji młodzieży,

0:04:07.896,0:04:12.274
a, w konsekwencji, do kompletnej anarchii.

0:04:12.274,0:04:14.604
Obawy Platona mogą wydawać się przesadzone,

0:04:14.604,0:04:16.780
ale takich argumentów użyto współcześnie,

0:04:16.780,0:04:17.938
aby potępić takie gatunki muzyczne

0:04:17.938,0:04:20.492
jak jazz, punk czy rap.

0:04:20.492,0:04:21.999
Jak myślisz, co Platon powiedziałby

0:04:21.999,0:04:23.888
o muzyce, której słuchasz?

0:04:23.888,0:04:26.183
Czy wpływa ona korzystnie na twój etos?

0:04:26.183,0:04:27.615
Czy raczej sprowadzi cię do poziomu

0:04:27.615,0:04:30.801
bełkoczącego, niemoralnego barbarzyńcy?