-
W innych filmach, kiedy mówiliśmy o
-
różnych chińskich imperiach,
-
mówiliśmy o dynastii Song
-
w kontekście znaczących technologicznych innowacji.
-
Kilka przykładów:
-
przede wszystkim proch, ruchoma czcionka.
-
Już za dynastii Tang pojawia się druk klockowy,
-
który za dynastii Song jest udoskonalony
-
i staje się bardziej wydajny z ruchomą czcionką.
-
Doskonalony jest kompas,
-
szczególnie do żeglugi morskiej, doskonalone są łodzie,
-
wzmocniona służba cywilna
-
jest w szczytowej fazie rozwoju,
-
pojawia sie neokonfucjanizm.
-
Pytanie brzmi, co sprawiło, że
-
pojawia się tyle innowacji?
-
Oraz: co utrwaliło rządy dynastii Song?
-
Kiedy patrzymy na skalę czasu taką jak ta,
-
która pokrywa ponad 2 000 lat,
-
może to nie wydawać się długim okresem,
-
ale warto uświadomić sobie, że to
-
ponad 300 lat rządów jednej dynastii.
-
Okres ten podzielony jest pośrodku na Północną
-
i Południową dynastię Song w 1127 roku,
-
wrócimy do tego jeszcze.
-
Przeważnie był to jednak
-
dla Chin czas dobrobytu.
-
Populacja rośnie
-
z 50 milionów ludzi za czasów dynastii Tang
-
do, szacuje się, 100 milionów ludzi
-
w czasach Północnej dynastii Song i wciąż rośnie,
-
aż gdy docieramy do czasów dynastii Ming,
-
mamy populację ok. 200 milionów ludzi.
-
Co więc pozwoliło na taką
-
eksplozję demograficzną?
-
Ważna z pewnością jest żywność,
-
a wtedy właśnie
-
dynastia Song wykorzystała bardziej odporne
-
ziarna ryżu z Azji Południowo-Wschodniej, które pozwoliły im
-
wykarmić o wiele więcej ludzi.
-
To oczywiście pozwala na wzrost liczby ludności.
-
ale zawsze, gdy jesteś w stanie wyżywić ludzi
-
i rośnie dobrobyt,
-
imperium będzie stabilniejsze.
-
Kolejnym przyczynkiem do dobrobytu
-
i stabilności imperiów
-
jest handel.
-
Chiny mają wiele systemów rzecznych,
-
które ułatwiły rolnictwo i handel.
-
Ale w czasach dynastii Sui, tutaj,
-
kończy się budowa Wielkiego Kanału,
-
który nawet dzisiaj jest największym sztucznym kanałem na świecie.
-
Rozciąga się od Pekinu do Hangzhou
-
i jeszcze dalej, ma też odnogi
-
i to, w połączeniu z systemami rzecznymi,
-
pozwoliło na rozwój handlu,
-
szczególnie za dynastii Tang i Song.
-
Podczas panowania dynastii Song
-
wymyślono śluzę wodną,
-
która umożliwia łatwiejsze podróże między drogami wodnymi
-
o różnych poziomach wody.
-
Śluza wodna dalej jest podstawową technologią używaną
-
w kanałach na całym świecie.
-
Po raz pierwszy użyto także papierowych pieniędzy.
-
To wielka rzecz! Do dzisiaj używamy papierowych pieniędzy.
-
Nasza zdolność do zawierania transakcji
-
nie zalezy od zdolności do wydobycia
-
złota, srebra czy miedzy.
-
Jednym z czynników, które pozwoliły
-
narodzić się papierowemu pieniądzu
-
był druk klockowy,
-
szczególnie druk z ruchomą czcionką.
-
Kolejna innowacja dynastii Song.
-
Tak jak wspomniałem, kiedy docieramy do 1127 roku.
-
mamy najeźdźców z północy, szczególnie ród Jin,
-
którym udaje się podbić północne Chiny.
-
Sprowokowało to dynastię Song to przeniesienia stoilicy
-
z Kaifeng na północy
-
to Hangzhou na południu.
-
Jak widzimy, Hangzhou jest głównym południowym portem
-
na Wielkim Kanale.
-
I mimo, że Północna dynastia Song musiała się przenieść
-
i stała się Południową dynastią Song,
-
okres dobrobytu trwał przez
-
kolejne ok. 150 lat i ponownie
-
wiązał się z merytokracją,
-
z systemem służby cywilnej.
-
Obfitość jedzenia, stabilność
-
dynastycznych rządów, handel, pieniądze,
-
wszystkie te technologiczne nowinki
-
czynią dynastię Song jednym z najważniejszych okresów
-
historii Chin.