< Return to Video

HPV nedir ve HPV'den kendinizi nasıl koruyabilirsiniz? - Emma Bryce

  • 0:07 - 0:08
    Bir yerde,
  • 0:08 - 0:12
    cinsel anlamda aktif insanların çoğuna
    papilloma virüsü bulaşacak
  • 0:12 - 0:14
    ya da diğer bir adıyla "HPV."
  • 0:14 - 0:16
    HPV'nin 100'den fazla türü bulunmaktadır,
  • 0:16 - 0:20
    çoğu zaman belirtiler olmadan
    vücut enfeksiyonu ortadan kaldırır
  • 0:20 - 0:24
    fakat bazı türler gelecekte
    ciddi sağlık riskleri teşkil edebilir.
  • 0:24 - 0:27
    HPV kontakt enfeksiyonlarına sebep olur,
  • 0:27 - 0:30
    yani tüm vücuda yayılmak yerine
  • 0:30 - 0:33
    virüs enfeksiyon noktasının
    yakınındaki hücrelerde kalır.
  • 0:33 - 0:36
    HPV genellikle cinsel
    faaliyetle bulaştığından
  • 0:36 - 0:39
    bu; vajina, vulva, penis, anüs,
  • 0:39 - 0:42
    ağız ve boğaz hücrelerine
    yayılabileceği anlamına geliyor.
  • 0:42 - 0:45
    Bu bölgelerdeki hücrelerde
    HPV testleri yapabiliriz
  • 0:45 - 0:48
    fakat virüs için test yapmak bilimsel
    açıdan mümkün olmasına rağmen
  • 0:48 - 0:49
    yaygın bir uygulama değildir.
  • 0:49 - 0:51
    Bunun temel sebebi şudur:
  • 0:51 - 0:54
    HPV'nin sebep olduğu
    kötü etkiler için tedaviler bulunur
  • 0:54 - 0:57
    fakat virüsün kendisi için
    tedavi bulunmamakta.
  • 0:57 - 1:00
    Yani, HPV testi yapmanın
    birçok olumlu yanı var
  • 1:00 - 1:03
    ve çoğu endişe nedeni olmamasına rağmen
  • 1:03 - 1:07
    virüsün vücuttan temizlenmesi için
    hala bir tedavi planı yok.
  • 1:07 - 1:11
    Ama HPV'den korunman için
    başka iyi yollar var.
  • 1:11 - 1:14
    HPV'nin nasıl zarar verebileceği,
    kimin risk altında olduğu
  • 1:14 - 1:17
    ve bu riskleri nasıl
    azaltabileceğimiz üzerine duracağız.
  • 1:17 - 1:22
    Vücudun bağışıklık sistemi, HPV'nin
    çoğu türü bir zarar oluşturmadan önce
  • 1:22 - 1:24
    ve insanlar virüsün kendilerine
  • 1:24 - 1:27
    bulaştığını bilmeden
    önce imha eder.
  • 1:27 - 1:29
    HPV 6 ve 11 gibi
  • 1:29 - 1:30
    bazı diğer türler ise
  • 1:30 - 1:34
    iltihaplı dokuların hücrelerinde
    genital siğiller oluşturabilecek
  • 1:34 - 1:36
    bazı anormalliklere sebep olur.
  • 1:36 - 1:39
    Bu siğiller bulaşıcı olmasına
    ve tedavi gerektirmesine rağmen
  • 1:39 - 1:41
    siğil oluşturan türler,
  • 1:41 - 1:45
    genellikle topikal kremlerle
    uzun vadede zarar teşkil etmez.
  • 1:45 - 1:50
    Fakat diğer 13 tür, hücrelerin
    normalden daha hızlı bir sürede
  • 1:50 - 1:53
    ayrılmasına sebep olan
    ve kanserin büyümesinde itici güç olan
  • 1:53 - 1:55
    DNA mutasyonlarına neden olabilir.
  • 1:55 - 1:58
    Rahim boynu hücreleri
    özellikle risk altında.
  • 1:58 - 1:59
    Özellikle iki tür-
  • 1:59 - 2:01
    HPV 16 ve 18-
  • 2:01 - 2:05
    rahim ağzı kanseri
    vakalarının çoğundan sorumlu
  • 2:05 - 2:09
    ve bu kanser türü şuan kadınlarda
    en sık görülen 4. kanser türü.
  • 2:09 - 2:12
    Kanser belirtilerinin görülmesi
    20 yıldan fazla sürebilir
  • 2:12 - 2:14
    ama düzenli kontrollerle
  • 2:14 - 2:17
    rahim boynundaki
    hücresel anormallikler
  • 2:17 - 2:19
    kansere dönüşmeden
    önce ortaya çıkarabiliriz.
  • 2:19 - 2:22
    21 yaşın üstündeki kadınlar
    düzenli smear testi yaptırabilirler.
  • 2:22 - 2:26
    Bu testte anormal hücrelerin
    test edilmesi için doku örneği
  • 2:26 - 2:28
    rahim boynu zarından yavaşça çekilir.
  • 2:28 - 2:32
    Olumlu bir test kişinin rahim ağzı
    kanseri olduğunu ifade etmez,
  • 2:32 - 2:34
    rahim boynunda düzensiz hücrelerin olduğu
  • 2:34 - 2:38
    ve bunların gelecekte kansere
    dönüşebileceği anlamına gelir.
  • 2:38 - 2:41
    Sonrasında hastalar daha sık
    yapılan smear testi ile izlenir
  • 2:41 - 2:43
    ya da daha ciddi düzensizliklerde
  • 2:43 - 2:46
    hastalara kolposkopi
    adlı bir yöntem uygulanır.
  • 2:46 - 2:50
    Bu uygulamada doktor
    rahim boynunu mikroskopla inceler
  • 2:50 - 2:54
    ve daha yakından inceleme yapmak için
    küçük bir doku biyopsisi alabilir.
  • 2:54 - 2:58
    Bazı durumlarda
    etkilenen doku alınabilir.
  • 2:58 - 3:02
    Boğazdaki HPV enfeksiyonları
    baş ve boyun kanserine yol açabilir
  • 3:02 - 3:06
    fakat şu an boğaz için yapılacak eş
    bir smear testi bulunmamaktadır.
  • 3:06 - 3:10
    Seks sırasında prezervatif kullanmak
    HPV'nin yayılmasını önleyebilir.
  • 3:10 - 3:15
    HPV 16 ve 18'e karşı
    güvenli ve etkin 3 aşı bulunmaktadır.
  • 3:15 - 3:19
    Bu aşı, birkaç ay ara ile
    2 ya da 3 doz yapılır
  • 3:19 - 3:22
    ve yalnızca tümünü yaptırdığınız
    takdirde faydalı olur.
  • 3:22 - 3:27
    Bu aşı gittikçe artan oranda,
    erkek çocuklar için de bulunmasına rağmen,
  • 3:27 - 3:29
    şu an birçok ülkede
  • 3:29 - 3:32
    11-18 yaşları arasındaki kızlar için
    standart bakımın bir parçası.
  • 3:32 - 3:36
    Birleşik Krallık ve ABD dahil olmak üzere
    ülkelerde yetişkin kadın ve erkekler
  • 3:36 - 3:38
    bu aşıyı yaptırmak isteyebilir.
  • 3:38 - 3:43
    Kanıtlar kadın ve erkeklerin aşı olmasının
    dünya genelinde rahim ağzı kanseri oranını
  • 3:43 - 3:47
    neredeyse %90 oranında
    düşürebildiğini öne sürüyor.
  • 3:47 - 3:51
    Araştırmacılar, HPV 16
    ve HPV 18 bulaşan insanlar için
  • 3:51 - 3:53
    enfekte olan hücrelerin
  • 3:53 - 3:58
    kanser hücresi olmalarını
    engellemek için de iğne geliştiriyorlar.
  • 3:58 - 4:01
    Kontroller konusunda
    gelişmeye ihtiyaç duyulsa da
  • 4:01 - 4:02
    tedavi, kontroller ve bunlara erişim,
  • 4:02 - 4:05
    prezervatif kullanımı, aşı
    ve rahim boynu kontrolü
  • 4:05 - 4:09
    HPV'nin verdiği zararları azaltabilir.
Title:
HPV nedir ve HPV'den kendinizi nasıl koruyabilirsiniz? - Emma Bryce
Speaker:
Emma Bryce
Description:

Dersin tümünü izleyin: https://ed.ted.com/lessons/what-is-hpv-and-how-can-you-protect-yourself-from-it-emma-bryce

Bir yerde, cinsel anlamda aktif olan insanların çoğuna
papilloma virüsü, ya da "HPV" bulaşacak. HPV'nin 100'den fazla türü bulunmaktadır, çoğu zaman belirtiler olmadan vücut enfeksiyonu ortadan kaldırır - fakat bazı türler gelecekte ciddi sağlık riskleri teşkil edebilir. Kendini HPV'den nasıl koruyabilirsin? Emma Bryce bu virüsün nasıl zarar verdiğini, kimlerin risk altında olduklarını ve bu risklerin nasıl azaltılabileceğini açıklıyor.

Sharan Colman yönetmenliğinde, Emma Bryce'in dersi.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:11

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.