WEBVTT 00:00:07.367 --> 00:00:08.307 Bir yerde, 00:00:08.307 --> 00:00:12.207 cinsel anlamda aktif insanların çoğuna papilloma virüsü bulaşacak 00:00:12.207 --> 00:00:13.937 ya da diğer bir adıyla "HPV." 00:00:13.937 --> 00:00:16.347 HPV'nin 100'den fazla türü bulunmaktadır, 00:00:16.347 --> 00:00:20.247 çoğu zaman belirtiler olmadan vücut enfeksiyonu ortadan kaldırır 00:00:20.247 --> 00:00:23.947 fakat bazı türler gelecekte ciddi sağlık riskleri teşkil edebilir. NOTE Paragraph 00:00:23.947 --> 00:00:26.937 HPV kontakt enfeksiyonlarına sebep olur, 00:00:26.937 --> 00:00:29.787 yani tüm vücuda yayılmak yerine NOTE Paragraph 00:00:29.787 --> 00:00:32.727 virüs enfeksiyon noktasının yakınındaki hücrelerde kalır. 00:00:32.727 --> 00:00:36.207 HPV genellikle cinsel faaliyetle bulaştığından 00:00:36.207 --> 00:00:39.037 bu; vajina, vulva, penis, anüs, 00:00:39.037 --> 00:00:41.797 ağız ve boğaz hücrelerine yayılabileceği anlamına geliyor. 00:00:41.797 --> 00:00:44.767 Bu bölgelerdeki hücrelerde HPV testleri yapabiliriz 00:00:44.767 --> 00:00:47.967 fakat virüs için test yapmak bilimsel açıdan mümkün olmasına rağmen 00:00:47.967 --> 00:00:49.347 yaygın bir uygulama değildir. 00:00:49.347 --> 00:00:50.767 Bunun temel sebebi şudur: 00:00:50.767 --> 00:00:54.407 HPV'nin sebep olduğu kötü etkiler için tedaviler bulunur 00:00:54.407 --> 00:00:56.757 fakat virüsün kendisi için tedavi bulunmamakta. 00:00:56.757 --> 00:01:00.067 Yani, HPV testi yapmanın birçok olumlu yanı var 00:01:00.067 --> 00:01:02.737 ve çoğu endişe nedeni olmamasına rağmen 00:01:02.737 --> 00:01:06.822 virüsün vücuttan temizlenmesi için hala bir tedavi planı yok. 00:01:06.822 --> 00:01:10.557 Ama HPV'den korunman için başka iyi yollar var. NOTE Paragraph 00:01:10.557 --> 00:01:13.923 HPV'nin nasıl zarar verebileceği, kimin risk altında olduğu 00:01:13.923 --> 00:01:17.143 ve bu riskleri nasıl azaltabileceğimiz üzerine duracağız. 00:01:17.143 --> 00:01:21.553 Vücudun bağışıklık sistemi, HPV'nin çoğu türü bir zarar oluşturmadan önce NOTE Paragraph 00:01:21.553 --> 00:01:24.403 ve insanlar virüsün kendilerine 00:01:24.403 --> 00:01:26.808 bulaştığını bilmeden önce imha eder. 00:01:26.808 --> 00:01:28.668 HPV 6 ve 11 gibi 00:01:28.668 --> 00:01:30.338 bazı diğer türler ise 00:01:30.338 --> 00:01:33.588 iltihaplı dokuların hücrelerinde genital siğiller oluşturabilecek 00:01:33.588 --> 00:01:36.228 bazı anormalliklere sebep olur. 00:01:36.228 --> 00:01:39.148 Bu siğiller bulaşıcı olmasına ve tedavi gerektirmesine rağmen 00:01:39.148 --> 00:01:41.068 siğil oluşturan türler, 00:01:41.068 --> 00:01:45.068 genellikle topikal kremlerle uzun vadede zarar teşkil etmez. 00:01:45.068 --> 00:01:49.788 Fakat diğer 13 tür, hücrelerin normalden daha hızlı bir sürede 00:01:49.788 --> 00:01:52.693 ayrılmasına sebep olan ve kanserin büyümesinde itici güç olan 00:01:52.693 --> 00:01:55.033 DNA mutasyonlarına neden olabilir. 00:01:55.033 --> 00:01:57.863 Rahim boynu hücreleri özellikle risk altında. 00:01:57.863 --> 00:01:59.133 Özellikle iki tür- 00:01:59.133 --> 00:02:01.393 HPV 16 ve 18- 00:02:01.393 --> 00:02:05.103 rahim ağzı kanseri vakalarının çoğundan sorumlu 00:02:05.103 --> 00:02:08.983 ve bu kanser türü şuan kadınlarda en sık görülen 4. kanser türü. NOTE Paragraph 00:02:08.983 --> 00:02:12.383 Kanser belirtilerinin görülmesi 20 yıldan fazla sürebilir 00:02:12.383 --> 00:02:13.753 ama düzenli kontrollerle 00:02:13.753 --> 00:02:16.783 rahim boynundaki hücresel anormallikler 00:02:16.783 --> 00:02:19.123 kansere dönüşmeden önce ortaya çıkarabiliriz. 00:02:19.123 --> 00:02:22.493 21 yaşın üstündeki kadınlar düzenli smear testi yaptırabilirler. 00:02:22.493 --> 00:02:25.923 Bu testte anormal hücrelerin test edilmesi için doku örneği 00:02:25.923 --> 00:02:28.023 rahim boynu zarından yavaşça çekilir. 00:02:28.023 --> 00:02:31.743 Olumlu bir test kişinin rahim ağzı kanseri olduğunu ifade etmez, 00:02:31.743 --> 00:02:34.363 rahim boynunda düzensiz hücrelerin olduğu 00:02:34.363 --> 00:02:37.663 ve bunların gelecekte kansere dönüşebileceği anlamına gelir. NOTE Paragraph 00:02:37.663 --> 00:02:40.943 Sonrasında hastalar daha sık yapılan smear testi ile izlenir 00:02:40.943 --> 00:02:43.243 ya da daha ciddi düzensizliklerde 00:02:43.243 --> 00:02:45.923 hastalara kolposkopi adlı bir yöntem uygulanır. 00:02:45.923 --> 00:02:49.873 Bu uygulamada doktor rahim boynunu mikroskopla inceler 00:02:49.873 --> 00:02:54.023 ve daha yakından inceleme yapmak için küçük bir doku biyopsisi alabilir. 00:02:54.023 --> 00:02:58.023 Bazı durumlarda etkilenen doku alınabilir. NOTE Paragraph 00:02:58.023 --> 00:03:02.173 Boğazdaki HPV enfeksiyonları baş ve boyun kanserine yol açabilir 00:03:02.173 --> 00:03:05.788 fakat şu an boğaz için yapılacak eş bir smear testi bulunmamaktadır. 00:03:05.788 --> 00:03:09.698 Seks sırasında prezervatif kullanmak HPV'nin yayılmasını önleyebilir. 00:03:09.698 --> 00:03:15.438 HPV 16 ve 18'e karşı güvenli ve etkin 3 aşı bulunmaktadır. 00:03:15.438 --> 00:03:19.038 Bu aşı, birkaç ay ara ile 2 ya da 3 doz yapılır 00:03:19.038 --> 00:03:22.258 ve yalnızca tümünü yaptırdığınız takdirde faydalı olur. 00:03:22.258 --> 00:03:27.158 Bu aşı gittikçe artan oranda, erkek çocuklar için de bulunmasına rağmen, 00:03:27.158 --> 00:03:28.596 şu an birçok ülkede 00:03:28.596 --> 00:03:31.896 11-18 yaşları arasındaki kızlar için standart bakımın bir parçası. 00:03:31.896 --> 00:03:36.466 Birleşik Krallık ve ABD dahil olmak üzere ülkelerde yetişkin kadın ve erkekler 00:03:36.466 --> 00:03:38.442 bu aşıyı yaptırmak isteyebilir. 00:03:38.442 --> 00:03:42.842 Kanıtlar kadın ve erkeklerin aşı olmasının dünya genelinde rahim ağzı kanseri oranını 00:03:42.842 --> 00:03:46.902 neredeyse %90 oranında düşürebildiğini öne sürüyor. 00:03:46.902 --> 00:03:50.591 Araştırmacılar, HPV 16 ve HPV 18 bulaşan insanlar için 00:03:50.591 --> 00:03:53.081 enfekte olan hücrelerin 00:03:53.091 --> 00:03:57.821 kanser hücresi olmalarını engellemek için de iğne geliştiriyorlar. 00:03:57.821 --> 00:04:00.541 Kontroller konusunda gelişmeye ihtiyaç duyulsa da 00:04:00.541 --> 00:04:02.461 tedavi, kontroller ve bunlara erişim, 00:04:02.461 --> 00:04:05.241 prezervatif kullanımı, aşı ve rahim boynu kontrolü 00:04:05.241 --> 00:04:09.351 HPV'nin verdiği zararları azaltabilir.