< Return to Video

2015 AP Biologiya 1 d e (1d-e Ətraf mühitə cavab və təbii seçmə)

  • 0:00 - 0:02
    D variantına baxaq.
  • 0:02 - 0:05
    İddiaya görə işığa məruz qalma genetik
  • 0:05 - 0:09
    olaraq idarə olunan bioloji ritmə mane olur.
    Tədqiqatçıların fikrini yoxlamaq
  • 0:09 - 0:11
    üçün bir qrup alim bioloji ritmə nəzarət
  • 0:11 - 0:13
    edən genə malik olmayan mutant siçanlarla
  • 0:13 - 0:16
    təcrübəni təkrarlamağı planlanlayırlar.
  • 0:16 - 0:18
    İ12:Q12 və QQ şəraitində mutant siçanlarda
  • 0:18 - 0:21
    müşahidə olunan fəaliyyət
  • 0:21 - 0:25
    nümunəsini elə proqnozlaşdırın ki,
  • 0:25 - 0:27
    bu da işığın genetik
    olaraq idarə olunan bioloji
  • 0:27 - 0:31
    ritmə mane olduğu iddiasını dəstəkləsin.
  • 0:31 - 0:34
    İndi bunları aşağıda yazaq.
  • 0:34 - 0:37
    Mutant siçanları götürürük
  • 0:37 - 0:41
    gəlin onları 2 yerə ayıraq,
  • 0:41 - 0:44
    12 saat işıqda qalanlar, 12 saat işıq 12
  • 0:44 - 0:47
    saat qaranlıqda qalanlar,
  • 0:47 - 0:50
    davamlı olaraq qaranlıqda qalanlar.
  • 0:50 - 0:55
    Bizim gözləntimiz nədir?
  • 0:55 - 0:57
    Nəticədə nə alınacaq?
  • 0:57 - 0:59
    Beləliklə, onlar müşahidə
    olunan fəaliyyəti proqnozlaşdırırlar.
  • 0:59 - 1:01
    Mutant siçanlarda
  • 1:01 - 1:04
    bioloji ritmə
  • 1:04 - 1:07
    nəzarət edən
    genlər yoxdur.
  • 1:07 - 1:10
    Onların bioloji ritmə nəzarət
    edən modellərə
  • 1:10 - 1:13
    ehtiyacları yoxdur, çünki onlar
    genetik təsir sayəsində lazım
  • 1:13 - 1:16
    olanı ətraf mühitdən, işıqdan ,
    qaranlıqdan alırlar.
  • 1:16 - 1:18
    Bu gen siçanları işığa qarşı
    həssas etmir,
  • 1:18 - 1:20
    lakin onlar bunu anlamadılar.
  • 1:20 - 1:24
    12 saat işıq, 12 saat qaranlıq vəziyyətində
  • 1:24 - 1:26
    onların davranışları mutant olmayan
  • 1:26 - 1:31
    siçanlarınkı ilə eyni olacaq.
  • 1:32 - 1:36
    Aktivlik mutant olmayanlarda
  • 1:36 - 1:41
    olduğu kimi olacaq,
  • 1:41 - 1:45
    mutant olmayan siçanlar.
  • 1:45 - 1:50
    12 saat işıqdakı
  • 1:50 - 1:54
    hərəkətsizlikləri,
  • 1:54 - 1:59
    12 saat
  • 2:01 - 2:05
    qaranlıqdakı aktivlikləri.
  • 2:05 - 2:06
    Elə məndə
    bunu gözləyirdim.
  • 2:06 - 2:07
    Onlar hələ də işığa
  • 2:07 - 2:08
    və qaranlığa mutant
  • 2:08 - 2:10
    olmayan siçanlar kimi
    reaksiya verirdilər.
  • 2:10 - 2:12
    Bəs daima qaranlıqda qalanlar
    barədə nə deyə bilərik?
  • 2:12 - 2:14
    Mutant olmayan siçanlar, dedik ki,
  • 2:14 - 2:17
    onlara 24 saatlıq sikl tətbiq edilir, amma
  • 2:17 - 2:19
    onların hər sikldə 12 saatdan
    bir qədər az
  • 2:19 - 2:23
    müddətdə hərəkətsiz, aktiv,
    hərəkətsiz, aktiv
  • 2:23 - 2:25
    olduqları bir dövr var.
  • 2:25 - 2:28
    Bu zaman onlar təqribən
    9 ,10,11 saat aktiv,
  • 2:28 - 2:31
    sonra 9,10,11 saat
    hərəkətsiz olurlar.
  • 2:31 - 2:33
    Bioloji ritmə nəzarət edən
  • 2:33 - 2:35
    genlərə malik olmayan
  • 2:35 - 2:38
    mutant siçanlar üçün
  • 2:38 - 2:39
    bu təsadüfi, yəni
  • 2:39 - 2:40
    daha çox
  • 2:40 - 2:43
    dağınıq olacaq.
  • 2:43 - 2:47
    Həddindən artıq
  • 2:47 - 2:51
    dağınıq,
  • 2:51 - 2:55
    dağınıq aktivlik,
  • 2:55 - 3:00
    daha az
  • 3:00 - 3:03
    davamedici
  • 3:03 - 3:06
    olacaq.
  • 3:06 - 3:09
    Başqa cür desək,
  • 3:09 - 3:12
    az davamlı,
  • 3:12 - 3:16
    qısa müddət ərzində
  • 3:16 - 3:21
    davam edən aktivlik
  • 3:21 - 3:23
    və hərəkətsizlik,
  • 3:23 - 3:25
    aktivlik əyri xətt
  • 3:25 - 3:29
    hərəkətsizlik.
  • 3:29 - 3:33
    İndi isə E variantına baxırıq.
  • 3:33 - 3:36
    Mənim mutant siçanlar üçün
  • 3:36 - 3:37
    irəli sürdüyüm
    təxminlər bunlardır.
  • 3:37 - 3:40
    Gəlin E variantına baxaq.
  • 3:40 - 3:42
    Təbiətdə bəzi vəhşi quşlar üçün siçanlar
    potensiallı
  • 3:42 - 3:46
    şikardırlar.
  • 3:46 - 3:50
    Quşlar və siçanlar arasında
  • 3:50 - 3:52
    yırtıcı-şikar əlaqəsinin siçanlarda
  • 3:52 - 3:55
    müşahidə olunan fəaliyyət nümunəsinin
  • 3:55 - 3:57
    təkamülünə necə səbəb ola
  • 3:57 - 4:01
    biləcəyini göstərən 2
    xüsusiyyət təsvir edin.
  • 4:01 - 4:06
    Əgər quşlar gün ərzində aktivdirlərsə,
  • 4:06 - 4:11
    onlar gün ərzində ov edirlərsə və əgər
  • 4:11 - 4:16
    siçanda gün ərzində çox aktivdirsə,
  • 4:16 - 4:17
    bu zaman şiçanın quş
  • 4:17 - 4:21
    tərəfindən yeyilmə ehtimalı
    daha yüksəkdir.
  • 4:21 - 4:25
    Qısaca əgər bir
  • 4:25 - 4:29
    siçan gün ərzində
  • 4:29 - 4:34
    çox aktivdirsə ,
  • 4:34 - 4:39
    onun gün ərzində
  • 4:39 - 4:43
    yeyilmə
  • 4:43 - 4:44
    ehtimalı da
  • 4:44 - 4:47
    olduqca
  • 4:47 - 4:52
    yüksəkdir.
  • 4:54 - 4:55
    Düşünürəm ki, siçanın
  • 4:55 - 4:57
    aktiv olduğu zaman yeyilmə ehtimalının
  • 4:57 - 5:00
    artması təsvir edəcəyimiz
  • 5:00 - 5:02
    xüsusiyyətlərdən biridir.
  • 5:02 - 5:04
    Əgər yeyilmə ehtimalınız
  • 5:04 - 5:08
    yüksələrsə, o zaman çoxalma
    ehtimalınız azalar.
  • 5:08 - 5:11
    Bunu böyük Ə hərfi ilə yazmalıydım.
  • 5:11 - 5:15
    Əgər gün
  • 5:17 - 5:22
    ərzində aktiv olan siçanın
  • 5:22 - 5:25
    yeyilmə
  • 5:25 - 5:29
    ehtimalı
  • 5:29 - 5:32
    artarsa,
  • 5:32 - 5:36
    onun
  • 5:38 - 5:41
    çoxalma
  • 5:41 - 5:45
    ehtimalı da
  • 5:45 - 5:47
    bir o qədər
  • 5:47 - 5:49
    azalmış olar.
  • 5:49 - 5:53
    Ona görə də AP imtahanına
  • 5:53 - 5:55
    girəcək şagirlər üçün
  • 5:55 - 5:56
    daha ətraflı yazıram. Çünki onların
  • 5:56 - 5:59
    necə yoxlayacalarını,
    nəyi işarəyəcəklərini ,
  • 5:59 - 6:02
    nəyə önəm verəcəklərini bilmirsiniz.
  • 6:02 - 6:05
    Buna görədə çox diqqətli olun.
  • 6:05 - 6:07
    Gün ərzində
  • 6:07 - 6:12
    aktiv olan siçanlar
  • 6:12 - 6:16
    əksinə gecə daha
  • 6:16 - 6:19
    aktiv olmalıdırlar,
  • 6:19 - 6:21
    çünki gecə onlar
  • 6:21 - 6:23
    gündüzə nisbətən
  • 6:23 - 6:27
    daha az ovlanacaqlar.
  • 6:28 - 6:32
    Gündüz onlar vəhşi heyvanlar
  • 6:32 - 6:36
    tərəfindən asanlıqla
  • 6:36 - 6:41
    seçilirlər. Lakin axşam
  • 6:41 - 6:46
    onların yeyilmə, ovlanma
  • 6:46 - 6:49
    ehtimalı azalır.
  • 6:49 - 6:53
    Nəhayət deyə bilərik ki,
  • 6:53 - 6:58
    yeyilmə ehtimalı azaldığı üçün
    onların
  • 6:58 - 7:03
    çoxalma ehtimalı xeyli
    artır. Budur bitirdik.
Title:
2015 AP Biologiya 1 d e (1d-e Ətraf mühitə cavab və təbii seçmə)
Description:

Light dark activity cycle of mutant mice and evolutionary implications.
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:04

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.