Bạn có thể giải câu đố của ba vị lãnh chúa không? - Alex Gendler
-
0:07 - 0:09Được tạo ra
bởi nhà logic học Raymond Smullyan -
0:09 - 0:12và được truyền bá bởi người đồng nghiệp
George Boolos, -
0:12 - 0:17câu đố này được cho là hóc búa nhất
mọi thời đại. -
0:17 - 0:21Bạn và những người đồng hành chẳng may
phải đáp xuống một hành tinh cổ đại. -
0:21 - 0:26Cách duy nhất để quay về
là làm vừa lòng ba vị lãnh chúa ở đây, -
0:26 - 0:29Tee, Eff, và Arr,
-
0:29 - 0:32bằng cách cống cho họ
những cổ vật thích hợp. -
0:32 - 0:34Không may thay, bạn không biết ai là ai.
-
0:34 - 0:39Từ những chỉ dẫn khắc trên bia,
bạn được quyền hỏi ba câu hỏi nghi vấn -
0:39 - 0:42về danh tính của từng vị lãnh chúa.
-
0:42 - 0:45Tee luôn trả lời đúng,
-
0:45 - 0:47Eff luôn trả lời sai,
-
0:47 - 0:50và câu trả lời của Arr
có thể đúng hoặc sai. -
0:50 - 0:52Nhưng có một vấn đề.
-
0:52 - 0:55Giả sử bạn đủ hiểu thứ ngôn ngữ này
để đặt bất kì câu hỏi nào, -
0:55 - 1:00nhưng lại không chắc từ nào trong hai từ
''ozo'' và ''ulu'' nghĩa là ''đúng,'' -
1:00 - 1:01và từ nào nghĩa là "không đúng."
-
1:01 - 1:05Làm sao để bạn tìm ra vị nào là vị nào?
-
1:05 - 1:08Hãy dừng ở đây nếu bạn muốn tự tìm
câu trả lời! -
1:08 - 1:10Trả lời trong: Ba.
-
1:10 - 1:11Hai.
-
1:11 - 1:12Một.
-
1:12 - 1:17Đầu tiên, câu đố này không chỉ khó,
nó gần như không thể giải được. -
1:17 - 1:19Đặt câu hỏi để làm gì
-
1:19 - 1:23khi bạn chẳng hiểu câu trả lời
cũng như chẳng biết nó đúng hay sai? -
1:23 - 1:25Nhưng câu đố này giải được!
-
1:25 - 1:28Mấu chốt là phải tính toán cẩn thận
cách đặt câu hỏi -
1:28 - 1:31để bất cứ câu trả lời nào cũng đưa về
những thông tin có ích. -
1:31 - 1:36Đầu tiên, ta có thể làm việc đó
mà không cần biết nghĩa của "ozo" và "ulu" -
1:36 - 1:39bằng việc thêm chính hai từ đó
vào câu hỏi, -
1:39 - 1:44và thứ hai, nếu ta đặt mỗi câu hỏi
trong điều kiện giả định, -
1:44 - 1:48rằng liệu vị lãnh chúa nào đó có nói dối
hay không thì cũng không quan trọng. -
1:48 - 1:49Để hình dung cụ thể,
-
1:49 - 1:54hãy tưởng tượng câu hỏi của chúng ta
kiểu như 2+2=4 có đúng hay không. -
1:54 - 1:55Thay vì hỏi thẳng ra,
-
1:55 - 1:59chúng ta nói: "Nếu tôi hỏi ngài liệu 2+2
có bằng 4, -
1:59 - 2:01ngài sẽ trả lời là ozo chứ?"
-
2:01 - 2:05Nếu "ozo" nghĩa là "đúng"
và người được hỏi là Tee, -
2:05 - 2:07thì ngài đáp lại đúng như vậy: "ozo."
-
2:07 - 2:09Nhưng còn nếu chúng ta hỏi ngài Eff?
-
2:09 - 2:13Câu trả lời đáng lẽ là "ulu"
hoặc "không đúng," -
2:13 - 2:17nhưng ngài sẽ nói dối và trả lời là "ozo."
-
2:17 - 2:20Và nếu "ozo" quả thực mang nghĩa là không,
-
2:20 - 2:24thì câu trả lời chính xác cho câu hỏi
của chúng ta là ''ulu," -
2:24 - 2:27và cả ngài Tee và Eff vẫn sẽ trả lời "ozo"
-
2:27 - 2:29bởi mỗi người đều có lý do riêng.
-
2:29 - 2:31Nếu bạn mơ hồ về việc
tại sao nó có lý, -
2:31 - 2:34thì nguyên nhân liên quan đến
các cấu trúc logic. -
2:34 - 2:38Hai lần khẳng định hay phủ định
đều có kết quả là điều khẳng định. -
2:38 - 2:43Giờ, chúng ta có thể chắc chắn rằng
dù hỏi Tee hay là Eff một câu hỏi như trên -
2:43 - 2:47sẽ đều nhận được câu trả lời là "ozo"
nếu câu giả định là đúng -
2:47 - 2:49và "ulu" nếu nó sai,
-
2:49 - 2:53bất kể việc ta có biết hay không
nghĩa của hai từ này. -
2:53 - 2:57Không may,
điều này không áp dụng được với Arr. -
2:57 - 3:01Nhưng đừng lo, ta có thể dùng câu hỏi
đầu tiên để xác định xem một vị lãnh chúa -
3:01 - 3:04có phải Arr hay không.
-
3:04 - 3:08Sau đây sẽ là câu hỏi thứ hai
để nhận biết Tee và Eff. -
3:08 - 3:09Khi đó,
-
3:09 - 3:13chúng ta có thể xác định được cả ba người.
-
3:13 - 3:15Bắt đầu!
-
3:15 - 3:16Hỏi vị lãnh chúa ở giữa,
-
3:16 - 3:22"Nếu vị lãnh chúa ở bên tay trái của tôi
là Arr, ngài sẽ trả lời là "ozo" chứ?" -
3:22 - 3:26Nếu ngài đáp lại là "ozo,"
có hai khả năng. -
3:26 - 3:31Có thể người bạn vừa hỏi là Arr,
trường hợp này câu trả lời là vô ích. -
3:31 - 3:35Mặt khác, nếu người đó
lại là Tee hoặc Eff, -
3:35 - 3:36như đã biết,
-
3:36 - 3:41một trong hai trả lời "ozo" nghĩa là
câu giả định trên đã đúng, -
3:41 - 3:45và vị lãnh chúa còn lại chắc chắn là Arr.
-
3:45 - 3:49Như vậy, bạn có thể chắc chắn
người bên phải không phải Arr. -
3:49 - 3:52Tương tự, nếu câu trả lời là "ulu",
-
3:52 - 3:56thì người bên trái không thể là Arr.
-
3:56 - 4:00Bây giờ hãy tiếp tục với vị lãnh chúa
mà bạn đã biết không phải Arr và hỏi, -
4:00 - 4:04"Nếu tôi hỏi liệu ngài có phải Eff không,
ngài sẽ trả lời là "ozo" chứ?" -
4:04 - 4:07Khi không còn phải lo lắng về khả năng
vị này sẽ trả lời tùy hứng, -
4:07 - 4:11thì dù trả lời thế nào,
ta vẫn biết được danh tính của anh ta. -
4:11 - 4:14Nếu bạn không biết
câu trả lời là đúng hay sai, -
4:14 - 4:19hãy hỏi chính vị lãnh chúa đó
liệu vị ở giữa có phải là Arr. -
4:19 - 4:24Quá trình loại trừ sẽ tìm ra được
danh tính người còn lại. -
4:24 - 4:27Làm các vị lãnh chúa hài lòng
sẽ giúp phi thuyền được tu sửa -
4:27 - 4:29và cất cánh.
-
4:29 - 4:33Bạn được phép hỏi câu cuối và hỏi
Tee rằng đường đến Trái Đất có xa không. -
4:33 - 4:36Nếu câu trả lời là "ozo,"
-
4:36 - 4:39thì cũng quá nhọ bởi bạn vẫn không hiểu
nghĩa của của từ đó.
- Title:
- Bạn có thể giải câu đố của ba vị lãnh chúa không? - Alex Gendler
- Speaker:
- Alex Gendler
- Description:
-
Xem chi tiết tại: http://ed.ted.com/lessons/can-you-solve-the-three-gods-riddle-alex-gendler
Bạn và các thành viên trong nhóm đáp xuống một hành tinh cổ đại. Liệu bạn có thể làm vừa lòng ba vị lãnh chúa cai trị ở đây và đưa mọi người trở về nhà an toàn? Được sáng tạo bởi nhà logic học Raymond Smullyan, và truyền bá bởi người đồng nghiệp George Boolos, đây được coi là câu đố hóc búa nhất mọi thời đại. Alex Gendler sẽ chỉ cho chúng ta biết làm thế nào để giải chúng.
Lời giải theo Alex Gendler, hoạt họa tạo bởi Artrake Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:54
Ai Van Tran approved Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Ai Van Tran edited Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Lam Nguyen accepted Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Lam Nguyen edited Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Lam Nguyen edited Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Lam Nguyen edited Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Trang Thu Nguyễn edited Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? | ||
Trang Thu Nguyễn edited Vietnamese subtitles for Can you solve the three gods riddle? |