Jak działa układ pokarmowy - Emma Bryce

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/how-your-digestive-system-works-emma-bryce

Ludzie na całym świecie spożywają średnio od jednego do 2,7 kilograma pokarmu dziennie. Każdy kawałek jedzenia przechodzi przez układ pokarmowy. Składa się on z dziesięciu narządów, które zajmują łącznie dziewięć metrów, i jest jednym z najbardziej złożonych układów w ludzkim ciele. Emma Bryce wyjaśnia, jak różne części układu pokarmowego działają, żeby przekształcić pokarm w składniki odżywcze i energię potrzebne do życia.
Lekcja: Emma Bryce, animacja: Augenblick Studios.

Ludzie na całym świecie

spożywają średnio od jednego
do 2,7 kilogramów pokarmu dziennie.

To ponad 365 kilogramów na osobę rocznie

i ponad 28 800 kilogramów
w ciągu całego życia.

Każdy kawałek przechodzi
przez układ pokarmowy,

który składa się z dziesięciu narządów,
mających łącznie dziewięć metrów,

i zawiera ponad 20 typów
wyspecjalizowanych komórek.

Jest jednym z najbardziej zróżnicowanych
i złożonych układów w ludzkim ciele.

Jego części nieustannie pracują,
żeby wykonać jedno zadanie,

przekształcić surowy pokarm

w składniki odżywcze
i energię potrzebne do życia.

Układ pokarmowy
pokrywa powierzchnię tułowia

i składa się z czterech
głównych elementów.

Pierwszy z nich to przewód pokarmowy,

kręty kanał, który przesuwa pokarm,

a jego wewnętrzna powierzchnia wynosi
od 30 do 40 metrów kwadratowych.

To wystarczająco dużo, żeby pokryć
połowę boiska do badmintona.

Dalej jest trzustka,

pęcherzyk żółciowy

i wątroba.

Trzy narządy, które rozkładają pokarm
za pomocą soków trawiennych.

Następnie enzymy trawienne,

hormony,

nerwy

i krew

razem rozkładają pokarm,

regulują proces trawienia

i transportują jego produkty końcowe.

Ostatni element to krezka,

duży kawałek tkanki, który utrzymuje

i stabilizuje narządy trawienne
w jamie brzusznej,

umożliwiając im funkcjonowanie.

Proces trawienia rozpoczyna się,
zanim pokarm dotknie języka.

Spodziewając się pysznego kąska,

gruczoły w ustach
zaczynają wydzielać ślinę.

Codziennie produkujemy
około 1,5 litra śliny.

Kiedy pokarm trafia do ust,

poprzez żucie i mieszanie się ze śliną

zmienia się w wilgotną papkę,
którą nazywamy kęsem.

Enzymy obecne w ślinie rozkładają skrobię.

Następnie pokarm trafia

do 25-centymetrowej tuby
zwanej przełykiem,

skąd dalej przenika do żołądka.

Nerwy w otaczającej tkance przełyku

wyczuwają obecność pokarmu
i pobudzają perystaltykę,

czyli serię skurczów mięśni.

Dzięki temu przeżuty pokarm
przesuwa się do żołądka,

gdzie skazany jest na łaskę
muskularnych ścian żołądka,

które, odbijając pokarm,
rozbijają go na kawałki.

Hormony wydzielane przez komórki nabłonka
pobudzają uwalnianie ze ściany żołądka

kwasów i soków zawierających enzymy.

Zaczynają one rozpuszczać pokarm
i rozkładać zawarte w nim białka.

Te hormony pobudzają również trzustkę,

wątrobę

i pęcherzyk żółciowy,

które wydzielają soki trawienne,

i przenoszą żółć, zielono-żółtą wydzielinę
rozkładającą tłuszcze,

w przygotowaniu do następnego etapu.

Po trzech godzinach w żołądku

przeżuty pokarm zmienia się
w pienisty płyn zwany chymusem

i przechodzi do jelita cienkiego.

Wątroba wydziela żółć
do pęcherzyka żółciowego,

który uwalnia ją do początkowego odcinka
jelita cienkiego, czyli dwunastnicy.

Tutaj żółć rozkłada tłuszcze
unoszące się w chymusie,

ułatwiając ich trawienie
sokom trzustkowym i jelitowym,

które wkraczają do akcji.

Enzymy w sokach rozkładają
cząsteczki tłuszczu na kwasy tłuszczowe

i glicerol, żeby łatwiej je wchłonąć.

Enzymy rozbijają też

białka na aminokwasy

i węglowodany na glukozę.

Ten proces zachodzi w dolnych
odcinkach jelita cienkiego,

jelicie czczym i jelicie krętym,

które pokryte są milionami
małych wypustek zwanych kosmkami.

Tworzą one ogromną powierzchnię
zwiększającą wchłanianie cząsteczek

i przenikanie do krwiobiegu.

Krew zabiera cząsteczki
w ostatni etap podróży,

dostarczając je do narządów
i tkanek w całym ciele.

Ale to jeszcze nie koniec.

Resztki błonnika,

woda

i martwe komórki złuszczone
w trakcie trawienia

trafiają do jelita grubego.

Większość płynów zostaje
wchłonięta przez ścianę jelita.

Miękka masa, która pozostaje, to stolec.

Jelito grube przesuwa go do odbytnicy,

gdzie nerwy, wyczuwając jej powiększanie,

informują ciało, że pora
na wydalenie resztek.

Kiedy produkt uboczny trawienia
wydalany jest przez odbyt,

długa droga pokarmu,

trwająca zwykle od 30 do 40 godzin,

dobiega końca.