Behind the Screens: Who decides what I see online?

[Matayarisho:
Nani huamua ninachoona mtandaoni?]

Hujambo, jina langu ni Taylor.

Natafiti intaneti na uandishi wa habari,

na jinsi sisi kama raia tunapokea
taarifa kuhusu dunia.

Katika siku za zamani
wakati watu walipokea taarifa,

mara nyingi iliamuliwa na watu.

Kulikuwa na wanadamu walioamua
mambo ambayo tulihitaji kujua.

Kwa hivyo tulipofungua gazeti
au kutazama habari za jioni,

ni mtu aliyeamua
tulichosikia na kutazama.

Matokeo ya hayo ni
kwamba sote tulifahamu mambo yanayofanana.

Sasa mtandao umebadilisha kila kitu.

Unapoingia mtandaoni,
unapofungua programu,

unachoona hakibainishwi na mtu

lakini na mashine.

Na hili ni nzuri kwa njia nyingi:

Inakuruhusu utumie Ramani za Google;

Inakuruhusu uagize chakula mtandaoni;

Inakuruhusu uwasiliane
na marafiki kote duniani

na kushiriki maelezo...

Lakini kuna vipengele vya mashine hii

ambavyo tunahitaji
kufikiri kwa makini kuvihusu

kwa sababu vinabainisha
maelezo ambayo sote tunayapokea

kama raia katika jamii
na katika demokrasia.

Kwa hivyo unapofungua programu

na unaonyeshwa picha
katika mipasho yako ya Snapchat,

maelezo hayo yote
hubainishwa na mashine hii,

na mashine hiyo huendeshwa
na marupurupu ya kampuni

ambayo inamiliki tovuti
au inamiliki programu.

Na marupurupu hayo ni kwa ajili yako
kutumia muda mwingi iwezekanavyo

katika programu hiyo.

Kwa hivyo wanafanya mambo yanayokufanya
uhisi vizuri kuhusu kuwa hapo.

Wanawaruhusu watu kupenda picha zako.

Wanakuonyesha maudhui
ambayo wanafikiri ungependa kuyaona

yatakayokufanya
ufurahie zaidi au ukasirike zaidi

yatakayokufanya uwe na hisia
zitakazosababisha usiondoke hapo.

Hii ni kwa sababu wanataka
kukuonyesha matangazo mengi iwezekanavyo

ukiwa mahali pale

kwa kuwa huo ndio muundo wao wa biashara.

Pia wanachukua fursa hio hio
ya wewe kutumia programu yao

kukusanya data kukuhusu.

Na wanatumia data hii

kubuni wasifu wa kina
wa maisha na tabia yako,

na kisha wasifu hizi zinaweza kutumiwa

kukuonyesha matangazo zaidi,

na kisha hilo hubainisha unachoona pia.

Lakini haya yote hayahusu tu
muundo wa biashara wa kampuni hizi,

yana athari kwa demokrasia yetu

kwa sababu tunachoona mtandaoni
imebadilishwa kutufaa sisi,

tunachopenda

tunachoamini,

kwa tunachotaka kuona au kuamini.

Ni hiyo inamaanisha kuwa kama jamii,

sote hatupati maarifa au maelezo sawa

ambayo ni ngumu kwa demokrasia
inayotuhitaji

tushirikiane na kujua mambo yanayofanana

ili kufanya uamuzi
unaohusu maisha yetu pamoja.

Sote tunapojua mambo tofauti

na sote tunatengwa katika
vifungu vyetu vidogo vya maelezo,

ni vigumu zaidi kwetu kuelewana.

Hatuna hali au maarifa yanayofanana.

Nafikiri ni muhimu zaidi
tufikiri kwa umakini

kuhusu maelezo tunayopokea mtandaoni,

na kuhusu kampuni
na miundo inayobainisha

tunachoona mtandaoni.

[NewsWise ni mradi wa CIVIX&
Shirika la Uandishi wa Habari la Kanada]

Manukuu yametolewa na Claudia Contreras
Ukaguzi umefanywa na Carol Wang