Làm thế nào để kiểm soát đại dịch corona?

Với những nguy hiểm từ COVID-19 tiếp diễn, chuyên gia bệnh truyền nhiễm Adam Kucharski trả lời năm câu hỏi chính về chủng vi-rút corona mới, mang lại những kiến thức cần thiết về cách lây truyền bệnh, cách các chính phủ phản ứng và những thay đổi hành vi xã hội cần thiết để chấm dứt đại dịch. (Video này được biên tập từ cuộc phỏng vấn kéo dài 70 phút giữa Kucharski và người đứng đầu TED Chris Anderson. Nghe toàn bộ buổi phỏng vấn tại go.ted.com/adamkucharski. Ghi âm ngày 11 tháng Ba năm 2020)

[Làm thế nào để kiểm soát
đại dịch corona?]

[Từ chuyên gia bệnh truyền nhiễm
Adam Kucharski]

[Câu 1: Kiềm chế dịch bệnh nghĩa là gì
khi nói tới các vụ bùng phát dịch?]

Kiềm chế dịch bệnh là ý tưởng về việc
bạn tập trung công sức vào kiểm soát

các ca nhiễm bệnh
và những người đã tiếp xúc.

Vì thế bạn sẽ không ảnh hưởng tới
phần lớn dân số,

bạn có một ca nhiễm xuất hiện,
bạn cô lập họ,

bạn tìm những người mà họ
đã có tiếp xúc,

những người có nguy cơ mắc bệnh
thông qua tiếp xúc

và sau đó bạn có thể theo dõi họ,

có thể là cách ly họ, để đảm bảo
bệnh không lan truyền thêm nữa.

Vì thế đây là phương pháp
tập trung đúng đối tượng,

và đối với dịch SARS, phương pháp này
đã hoạt động vô cùng hiệu quả.

Nhưng tôi nghĩ đối với dịch bệnh này,

bởi vì một số ca sẽ bị bỏ sót,
hoặc chưa được phát hiện,

bạn cần phải kiểm soát được
lượng lớn những người có nguy cơ.

Nếu một vài người lọt lưới,

khả năng cao, bạn sẽ đối mặt
với sự bùng dịch.

[Câu 2: Nếu kiềm chế là chưa đủ,
cần phải làm gì tiếp?]

Trong trường hợp đó,

ta sẽ cần những thay đổi to lớn
trong tương tác xã hội của chúng ta.

Và điều đó sẽ cần đến,

những cơ hội mà vi-rút có thể lây truyền

thông qua các tương tác gần này,

mỗi người trên thế giới, trung bình,

sẽ cần phải giảm hai phần ba
số tương tác đó

để có thể kiểm soát dịch.

Điều đó có thể nhờ vào
làm việc tại nhà,

thay đổi lối sống

và những nơi bạn đi tới
ở những địa điểm và quán ăn đông người.

Và tất nhiên, các biện pháp này,
như đóng cửa trường học,

và các điều khác
sẽ cố gắng để giảm

sự tiếp xúc xã hội trong toàn dân.

[Câu 3: Những rủi ro nào mà chúng ta
cần người dân phải nghĩ tới?]

Không chỉ là bạn đang bắt tay ai,

mà là người đó sẽ bắt tay những ai khác.

Và tôi nghĩ ta cần nghĩ về
các đề phòng thứ cấp,

bạn có thể nghĩ mình ít chịu rủi ro

và bạn đang còn trẻ,

nhưng thường thì bạn
sẽ rất gần ai đó

có nguy cơ chịu ảnh hưởng nặng nề
bởi dịch bệnh này.

Và tôi nghĩ chúng ta thực sự nên
nghĩ cho xã hội

và nghĩ rằng điều này sẽ khá khó khăn
trong việc thay đổi hành vi,

nhưng nó là cần thiết

để giảm hậu quả mà
ta có khả năng phải đối mặt.

[Câu 4: Mọi người nên ở cách nhau bao xa?]

Tôi nghĩ rất khó để nói chính xác,

nhưng tôi nghĩ một điều cần phải ghi nhớ
là không có nhiều bằng chứng

rằng dịch lây qua aerosol
và có thể lan đi rất xa --

nó lây lan ở cự ly tương đối gần.

Tôi không nghĩ nó quan trọng

rằng bạn ngồi cách ai đó
một vài mét

và vi-rút bằng cách nào đó
xâm nhập cơ thể bạn.

Nó là những tương tác gần hơn,

và đó là lý do vì sao ta thấy
rất nhiều sự kiện lây nhiễm

xảy ra trong bữa ăn hay trong
những nơi chật kín người.

Bởi vì nếu bạn tưởng tượng

đó là nơi bạn có thể khiến vi-rút
lây lan trên bề mặt,

trên tay và trên mặt,

và những tình huống như thế
là thứ mà chúng ta cần nghĩ tới.

[Câu 5: Những biện pháp bảo vệ nào

nên được các quốc gia áp dụng?]

Tôi nghĩ rằng mọi người đang cố tìm hiểu,

đầu tiên là điều gì sẽ hiệu quả.

Thật sự là chỉ trong vài tuần vừa qua

chúng ta mới cảm nhận được rằng
thứ này có thể được kiểm soát

vơi những can thiệp như lúc này,

nhưng dĩ nhiên, không phải mọi
quốc gia có thể làm như Trung Quốc,

một vài biện pháp đó

đặt các gánh nặng về
xã hội, tài chính và tâm lý

lên mọi người.

Và dĩ nhiên, thời gian có hạn.

Ở Trung Quốc, họ thực hiện trong sáu tuần,

khó để duy trì điều đó,

vì thế ta cần nghĩ tới thỏa thuận

về những gì ta có thể yêu cầu
người dân làm,

điều gì sẽ thực sự
làm giảm gánh nặng tốt nhất.

[Chi tiết, tham khảo: Trung tâm
Phòng ngừa và Kiểm soát dịch]

[Tổ chức Y tế Thế giới]