Ramona Pierson: Một nơi ngoài mong đợi để chữa lành vết thương

Ở tuổi 22, Ramona Pierson bị một lái xe say rượu đâm vào và rơi vào hôn mê trong 18 tháng. Tại sự kiện TEDxDU cô ấy kể lại câu chuyện đặc biệt về sự hồi phục của cô -- nhờ vào kỹ năng và sự thông thái của những người ở nhà dưỡng lão.

Tôi thật sự sắp chia sẻ với các bạn vài điều

mà tôi đã không nói đến có lẽ trong hơn 10 năm rồi.

Thế nên hãy kiên nhẫn với tôi một chút

khi tôi đưa các bạn qua cuộc hành trình này.

Khi tôi 22 tuổi

tôi đi làm về, buộc dây con chó của tôi

và chạy bộ như thường lệ

Tôi không biết rằng tại thời điểm đó

cuộc đời của tôi sắp thay đổi mãi mãi.

Trong khi tôi đang chuẩn bị buộc con chó để chạy bộ,

một người đàn ông vừa uống xong ở quán rượu,

cầm lấy chìa khóa, vào xe

và tiến về hướng nam,

hay bất cứ nơi nào anh ta đến.

Tôi đang chạy băng qua đường,

và điều duy nhất mà tôi thật sự nhớ

là cảm thấy như lựu đạn nổ trong đầu mình.

Và tôi nhớ đã đặt tay mình trên mặt đường

và cảm thấy máu của sự sống của tôi

đang chảy hết ra ngoài cổ

và miệng.

Chuyện đã xảy ra

là anh ta vượt đèn đỏ và đâm vào tôi và con chó của tôi.

Nó chết dưới gầm chiếc xe.

Tôi bay ra phía trước xe,

và sau đó xe của anh ta cán ngang đôi chân của tôi.

Chân trái của tôi bị kẹt trong bánh xe --

và khiến nó quay vòng vòng.

Cái giảm xóc của chiếc xe đập vào cổ họng của tôi,

và cứa banh nó.

Tôi kết thúc với chấn thương dập vùng ngực.

Động mạch chủ của chúng ta chỉ ở ngay sau tim.

Đó là động mạch chính, và giờ nó đã bị cắt lìa,

vì vậy mà máu ộc ra miệng của tôi.

Rồi sủi bọt,

phải, những điều khủng khiếp đó đã xảy ra với tôi.

Tôi đã không nhận thức được chuyện gì đang xảy ra,

nhưng những người lạ đã can thiệp,

giữ cho trái tim của tôi tiếp tục động đậy, tiếp tục đập.

Tôi nói động đậy bởi vì nó đang run lẩy bẩy

và họ cố gắng làm cho nó đập trở lại.

Ai đó thông minh đã gim một cây viết mực Bic vào cổ của tôi

để mở đường dẫn khí và nhờ vậy mà tôi vẫn có thể có được khí thở vào cơ thể.

Phổi của tôi bị dập,

nên ai đó đã mổ tôi và đặt một cái ống ở trong đó

để ngăn chặn chuyện thê thảm xảy ra.

Không biết bằng cách nào nhưng cuối cùng tôi đã ở trong bệnh viện.

Tôi được quấn trong nước đá

và sau đó rơi vào tình trạng hôn mê do thuốc.

18 tháng sau tôi tỉnh dậy.

Tôi bị mù, tôi không thể nói,

và tôi không thể đi.

Tôi chỉ còn nặng 64 pound.

Bệnh viện thật sự không biết

phải làm gì với người như vậy.

Và lúc đó, họ bắt đầu gọi tôi là Gomer (người ngốc).

Nhưng đó là một câu chuyện khác mà chúng ta sẽ không đi sâu vào.

Tôi đã trải qua rất nhiều cuộc phẫu thuật để vá cổ của tôi lại,

để phục hồi trái tim của tôi trong vài lần.

Vài thứ đã hoạt động, vài thứ không.

Tôi đã phải nhận nhiều chất Titan vào trong cơ thể,

chất xương của người đã chết

để cố gắng giúp bàn chân tôi di chuyển đúng cách.

Và tôi kết thúc với một cái mũi nhựa, răng sứ

và tất cả các loại vật liệu khác.

Nhưng cuối cùng tôi đã bắt đầu nhìn thấy lại con người.

Đôi lúc thật khó khăn để kể lại những điều này,

bởi vậy hãy kiên nhẫn với tôi.

Tôi đã có hơn 50 cuộc phẫu thuật.

Nhưng ai tính đây?

Vì thế cuối cùng, bệnh viện quyết định

đã đến lúc cho tôi đi.

Họ cần chỗ

cho một ai đó mà họ họ nghĩ có thể quay trở lại

sau bất cứ điều gì họ sắp trải qua.

Mọi người mất lòng tin vào việc tôi có thể hồi phục.

Vì vậy đại loại là họ đặt một tấm bản đồ lên tường, phóng phi tiêu,

và nó đáp trúng vào một viện dưỡng lão ở đây tại Colorado.

Và tôi biết tất cả những gì đang gào lên trong đầu các bạn :

”Một viện dưỡng lão ư? Bạn có thể làm được gì ở đó cơ chứ?"

Nhưng nếu cho rằng

tất cả những kỹ năng và tài năng đang hiện diện ở trong phòng này ngay lúc này,

thì đó là những gì mà một viện dưỡng lão có.

Vâng, tất cả những kỹ năng và tài năng

là những gì mà viện dưỡng lão có.

Một lợi thế mà họ có nhiều hơn hầu hết các bạn

là sự thông thái,

nhờ vào cuộc sống khá dài của mình.

Và tôi cần sự thông thái đó ngay thời điểm đó trong cuộc đời của tôi.

Nhưng tưởng tượng xem họ cảm thấy thế nào

khi tôi xuất hiện ở ngưỡng cửa của họ?

Lúc đó, tôi đã lên được 4 pound,

thế là tôi nặng 68 pound.

Tôi bị trọc đầu.

Tôi đang mặc đồng phục của bệnh viện.

Và ai đó tặng cho tôi đôi giày tennis.

Và tôi có một cái gậy màu trắng trong một tay

và một cái vali đầy những bản ghi chép y tế trong tay kia.

Và thế nên những người người cao tuổi này nhận ra

rằng họ cần tổ chức một cuộc họp khẩn cấp.

(Tiếng cười)

Vì vậy họ lùi lại rồi nhìn nhau

và họ nói, “Thôi được rồi, chúng ta ở đây có những kỹ năng gì nhỉ?

Sẽ có rất nhiều việc phải làm với đứa trẻ này."

Thế là cuối cùng họ bắt đầu

kết nối những tài năng và kỹ năng của họ

cho tất cả những gì tôi cần.

Nhưng một trong những điều đầu tiên họ cần làm

là xác định ngay lập tức là tôi cần gì.

Tôi cần tìm cách

để ăn như một người bình thường,

vì tôi đang ăn qua một cái ống ở trong ngực

và qua mạch máu.

Vì thế tôi phải nỗ lực cố gắng ăn trở lại.

Và họ đã vượt qua quá trình đó.

Và sau đó họ phải tìm ra:

“À cô ấy cần đồ đạc trong nhà.

Cô ấy đang ngủ trong góc của căn hộ này.”

Thế là họ đi đến những tủ chứa đồ cũ của họ

và thu thập tất cả những đồ dùng mà họ không cần--

họ đưa cho tôi vài cái nồi và chảo, chăn,

tất cả.

Và sau đó thứ kế đến mà tôi cần

là chỉnh trang.

Vì thế bộ đồng phục xanh được bỏ đi

và bộ đồ vải polyester với vài hình bông hoa được khoác vào.

(Tiếng cười)

Chúng ta sẽ không nói về những kiểu tóc mà họ cố làm cho tôi

khi tóc của tôi mọc trở lại.

Nhưng tôi đã nói không với màu tóc xanh dương.

(Tiếng cười)

Và cuối cùng thì tiếp theo là

họ quyết định rằng, à tôi cần phải học nói.

Vì bạn không thể là một người độc lập

nếu bạn không thể nói và không nhìn.

Thế là họ bàn rằng không thể nhìn thấy là một việc,

nhưng họ cần làm cho tôi nói được.

Thế là trong khi Sally, giám đốc,

đã dạy tôi nói trong ngày đó --

thật khó, bởi vì khi bạn là một đứa trẻ,

bạn cho đó là điều hiển nhiên làm được

Bạn có thể học nhiều điều một cách vô thức.

Nhưng với tôi, tôi là một người trưởng thành và điều đó khiến tôi bối rối,

và tôi phải học cách để phối hợp

cái cổ họng mới với lưỡi của tôi

và răng mới và môi của tôi,

và cách thu lấy không khí và nói ra chữ.

Thế là tôi hành động như một đứa trẻ 2 tuổi

và từ chối làm.

Nhưng những người đàn ông có một ý hay hơn.

Họ làm trò vui cho tôi.

Thế là họ dạy tôi trò ráp chữ Scrabble để chửi bới vào ban đêm,

(Tiếng cười)

và sau đó, một cách kín đáo,

họ dạy tôi làm sao để tuyên thệ như một thủy thủ.

Và giờ tôi sẽ để cho các bạn tưởng tượng

những từ đầu tiên của tôi là gì

khi Sally cuối cùng cũng đã xây dựng được lòng tin cho tôi.

(Tiếng cười)

Thế là tôi tiếp tục từ đó.

Và một cựu giáo viên đã từng bị bệnh Alzheimer

đã nhận nhiệm vụ dạy cho tôi viết.

Có nhiều người thật sự tốt cho tôi.

Thế là chúng tôi cứ thế mà tiếp tục.

(Tiếng cười)

Một trong những thời điểm quan trọng cho tôi

là khi tôi thật sự học cách băng qua đường lần nữa

như một người mù.

Các bạn hãy nhắm mắt lại.

Và bây giờ tưởng tượng bạn phải băng qua đường.

Bạn không biết đoạn đường đó bao xa

và bạn không biết bạn có nên đi thẳng

rồi bạn nghe xe cộ rít còi ngược xuôi,

mà bạn đã từng có một tai nạn kinh hoàng

giáng xuống bạn chính trong tình huống giống thế này.

Thế là có 2 thử thách mà tôi phải vượt qua.

Một là chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương.

Mỗi lần tôi đến gần góc đường hay lề đường

là tôi sẽ hoảng loạn.

Và việc thứ hai

là thật sự cố gắng tìm ra cách để băng qua đường.

Thế là một trong những người nhiều thâm niên hơn đến bên tôi,

và bà đẩy tôi đến góc đường rồi nói,

“Khi bạn nghĩ đã đến lúc phải đi, chỉ cần đưa cái gậy ra đó.

Nếu nó bị xe đụng, đừng băng qua đường.”

(Tiếng cười)

Hoàn toàn hợp lý.

Nhưng khi cái gậy thứ ba

bị cuốn vèo qua đường,

họ nhận ra rằng họ cần thu góp các nguồn lực lại,

và họ gây quỹ

để tôi có thể đi đến viện Braille

để học một cách nghiêm túc các kỹ năng

của một người mù

và cũng để có được một con chó dẫn đường

con vật mà đã thay đổi cuộc sống của tôi.

Và tôi đã có thể trở lại trường đại học

nhờ những người lớn tuổi đã đầu tư vào tôi,

và con chó dẫn đường cũng như những kỹ năng tôi đã có được.

10 năm sau tôi lấy lại được ánh sáng.

Không phải bằng phép lạ.

Tôi đã chọn tham gia 3 cuộc phẫu thuật,

và một trong số đó vẫn còn đang giai đoạn thử nghiệm.

Thật ra đó là cuộc phẩu thuật sử dụng robot.

Họ lấy đi khối máu tụ từ dưới mắt tôi.

Thay đổi lớn nhất cho tôi

là thế giới đã tiến bộ,

có những sáng tạo

và tất cả những thứ mới mẻ --

điện thoại di động, máy vi tính xách tay,

tất cả những thứ này tôi chưa từng thấy trước đây.

Và là người mù,

những ký ức hình ảnh mất dần

và bị thay thế bằng các cảm giác cảm nhận mọi thứ xung quanh

các âm thanh của sự vật

và mùi vị của chúng.

Thế là một ngày nọ khi tôi ở trong phòng mình

tôi đã nhìn thấy vật này đang ngồi trong phòng của tôi

và tôi đã nghĩ đó là một quái vật.

Thế là tôi đi vòng quanh nó.

Và tôi đi, “ Tôi chỉ định chạm vào nó”.

Rồi tôi đã chạm vào nó và tôi đi,

“Ôi Chúa ơi, đó là cái rổ quần áo của tôi.

”(Tiếng cười)

Mọi thứ đều khác hẳn

khi bạn vẫn nhìn thấy được

bởi vì bạn cho đó là điều hiển nhiên.

Nhưng khi bạn bị mù

bạn chỉ còn ký ức về mọi thứ bằng xúc giác.

Thay đổi lớn nhất với tôi là khi nhìn xuống hai bàn tay của mình

và thấy rằng tôi đã mất 10 năm của cuộc đời.

Tôi đã nghĩ quãng thời gian đó đứng yên vì một số lý do

và trôi đi đối với gia đình và bạn bè.

Nhưng khi tôi nhìn xuống,

tôi nhận ra quãng thời gian đó cũng đã trôi qua đối với cả tôi nữa

và tôi cần phải bắt kịp,

để có thể tiếp tục nó.

Chúng ta đã không có các từ ngữ như như tìm nguồn cung ứng từ đám đông hay sự cộng tác triệt để

khi tôi gặp tai nạn.

Nhưng khái niệm thì vẫn đúng --

người làm việc với người để hồi phục lại tôi;

người làm việc với người để dạy lại tôi.

Tôi sẽ không thể đang đứng đây hôm nay

nếu không nhờ có sự cộng tác cực kỳ triệt để.

Cám ơn các bạn rất nhiều

(Tiếng vỗ tay)