< Return to Video

Jak lepiej robić to, na czym nam zależy

  • 0:01 - 0:05
    Większość z nas żyje, próbując
    jak najlepiej wykonywać swoje zadania
  • 0:05 - 0:07
    dotyczące pracy, rodziny, szkoły
  • 0:07 - 0:09
    czy innych spraw.
  • 0:09 - 0:11
    Tak myślę. Ja daję z siebie wszystko.
  • 0:12 - 0:15
    Jednak jakiś czas temu zauważyłem
  • 0:15 - 0:19
    brak postępów w dziedzinach,
    na których najbardziej mi zależało,
  • 0:19 - 0:22
    czy chodziło o bycie mężem, przyjacielem,
  • 0:22 - 0:24
    profesjonalistą czy członkiem zespołu.
  • 0:24 - 0:26
    Nie robiłem postępów w tych dziedzinach,
  • 0:26 - 0:29
    mimo że poświęcałem dużo czasu,
  • 0:29 - 0:30
    ciężko pracując nad nimi.
  • 0:31 - 0:35
    Dzięki rozmowom i badaniom
    zdałem sobie sprawę,
  • 0:35 - 0:37
    że taki zastój, mimo ciężkiej pracy,
  • 0:37 - 0:39
    jest dość powszechny.
  • 0:39 - 0:42
    Chciałbym podzielić się
    spostrzeżeniami, dlaczego tak jest
  • 0:42 - 0:43
    i co można z tym zrobić.
  • 0:44 - 0:47
    Zauważyłem, że najbardziej
    efektywne osoby czy zespoły
  • 0:47 - 0:49
    pracujące w dowolnej dziedzinie,
  • 0:49 - 0:50
    robią coś, co możemy naśladować.
  • 0:51 - 0:55
    Idą przez życie, celowo przechodząc
    między dwoma strefami,
  • 0:55 - 0:57
    uczenia się i wykonania.
  • 0:58 - 1:01
    Strefa uczenia się to stan,
    w którym chcemy coś ulepszyć.
  • 1:01 - 1:04
    Wykonujemy wtedy czynności
    służące poprawie,
  • 1:04 - 1:06
    koncentrując się na tym,
    czego nie opanowaliśmy,
  • 1:06 - 1:09
    czyli musimy nastawić się
    na popełnianie błędów,
  • 1:09 - 1:11
    wiedząc, że posłużą nam do nauki.
  • 1:11 - 1:15
    W strefie wykonania
    zachowujemy się zupełnie inaczej.
  • 1:15 - 1:19
    Tutaj naszym celem jest
    wykonanie czegoś najlepiej, jak potrafimy.
  • 1:19 - 1:22
    Koncentrujemy się na tym,
    co już opanowaliśmy
  • 1:22 - 1:24
    i staramy się zminimalizować błędy.
  • 1:25 - 1:27
    Obydwie strefy powinny być
    częścią naszego życia,
  • 1:27 - 1:31
    a świadomość tego,
    kiedy warto być w każdej z nich,
  • 1:31 - 1:33
    jaki mamy cel i oczekiwania,
  • 1:33 - 1:36
    pomaga nam doskonalić się
    i osiągać lepsze wyniki.
  • 1:36 - 1:39
    Strefa wykonania maksymalizuje to,
    co właśnie wykonujemy,
  • 1:39 - 1:41
    a strefa uczenia się
    maksymalizuje nasz rozwój
  • 1:41 - 1:42
    i przyszłe osiągnięcia.
  • 1:43 - 1:45
    Wielu z nas nie robi postępów,
  • 1:45 - 1:47
    mimo ciężkiej pracy,
  • 1:47 - 1:51
    bo zazwyczaj poświęcamy
    większość czasu na strefę wykonania.
  • 1:52 - 1:53
    Wstrzymuje to nasz rozwój,
  • 1:53 - 1:56
    a po jakimś czasie, paradoksalnie,
    również poziom wykonania.
  • 1:58 - 2:00
    Jak wygląda strefa uczenia się?
  • 2:01 - 2:03
    Weźmy Demostenesa, polityka,
  • 2:03 - 2:06
    wielkiego mówcę i prawnika
    w starożytnej Grecji.
  • 2:06 - 2:10
    Żeby zostać wielkim, nie poświęcał czasu
  • 2:10 - 2:12
    wyłącznie na byciu oratorem
    czy prawnikiem,
  • 2:12 - 2:15
    co było jego strefą wykonania.
  • 2:15 - 2:17
    Wolał udoskonalać swoje umiejętności.
  • 2:18 - 2:19
    Bardzo dużo się uczył.
  • 2:19 - 2:22
    Studiował prawo i filozofię
    pod auspicjami mentorów,
  • 2:22 - 2:26
    ale wiedział też, że bycie prawnikiem
    polega na przekonywaniu innych.
  • 2:26 - 2:30
    Uczył się więc głoszenia
    wielkich przemów i aktorstwa.
  • 2:31 - 2:35
    Żeby pozbyć się dziwnego zwyczaju
    odruchowego unoszenia ramienia,
  • 2:35 - 2:37
    ćwiczył mowy przed lustrem,
  • 2:37 - 2:40
    a u sufitu zawieszał miecz,
  • 2:40 - 2:43
    żeby w razie uniesienia
    ramienia poczuć ból.
  • 2:43 - 2:45
    (Śmiech)
  • 2:45 - 2:47
    Chcąc mówić wyraźniej, pomimo seplenienia,
  • 2:47 - 2:50
    ćwiczył mowy z kamykami w ustach.
  • 2:51 - 2:52
    Zrobił pokój w piwnicach,
  • 2:52 - 2:54
    gdzie mógł ćwiczyć bez zakłóceń,
  • 2:54 - 2:56
    nie przeszkadzając też innym.
  • 2:56 - 2:58
    Na salach sądowych bywało bardzo głośno,
  • 2:58 - 3:00
    ćwiczył więc w pobliżu oceanu,
  • 3:00 - 3:02
    podnosząc głos ponad szumem fal.
  • 3:03 - 3:05
    Czynności ze strefy uczenia się
  • 3:05 - 3:08
    bardzo różniły się od tego,
    co robił w sądzie,
  • 3:08 - 3:09
    czyli w strefie wykonania.
  • 3:10 - 3:11
    W strefie uczenia się robił to,
  • 3:11 - 3:14
    co dr Anders Ericsson
    nazywa celowym ćwiczeniem,
  • 3:14 - 3:17
    czyli rozłożeniem umiejętności
    na części składowe,
  • 3:17 - 3:20
    nie tracąc z oczu tej składowej,
    którą chcemy ulepszyć,
  • 3:20 - 3:22
    na przykład nieunoszenie ramion,
  • 3:22 - 3:25
    koncentrując się w pełni
    na wysokim stopniu wyzwania
  • 3:25 - 3:27
    spoza strefy komfortu,
  • 3:27 - 3:29
    wychodzącego nieco poza bieżące czynności,
  • 3:29 - 3:32
    korzystając z częstych informacji
    zwrotnych z powtórzeniami i korektą,
  • 3:32 - 3:35
    najlepiej przy pomocy
    wykwalifikowanego trenera,
  • 3:35 - 3:37
    bo czynności, które chcemy poprawić
  • 3:37 - 3:39
    należą do określonego obszaru,
  • 3:39 - 3:41
    a dobrzy nauczyciele i trenerzy znają je
  • 3:41 - 3:43
    i mogą nam służyć poradą ekspercką.
  • 3:44 - 3:47
    Ten typ ćwiczeń w strefie uczenia się
  • 3:47 - 3:49
    prowadzi do znacznej poprawy,
  • 3:49 - 3:51
    nie tylko czasu wykonania zadania.
  • 3:52 - 3:55
    Badania pokazują,
    że po pierwszych paru latach
  • 3:55 - 3:56
    pracy w danym zawodzie,
  • 3:56 - 3:59
    nasze działania stabilizują się.
  • 3:59 - 4:02
    Dzieje się tak w dziedzinie
    nauczania, medycyny ogólnej,
  • 4:02 - 4:04
    pielęgniarstwa i w innych zawodach,
  • 4:04 - 4:07
    bo kiedy stwierdzamy,
    że jesteśmy wystarczająco dobrzy
  • 4:07 - 4:09
    i kompetentni,
  • 4:09 - 4:11
    nie spędzamy już czasu
    w strefie uczenia się.
  • 4:11 - 4:13
    Skupiamy się na pracowaniu,
  • 4:13 - 4:14
    czyli wykonywaniu,
  • 4:14 - 4:17
    co nie jest dobrym sposobem na poprawę.
  • 4:17 - 4:20
    Ci, którzy nie rezygnują
    ze strefy uczenia się,
  • 4:20 - 4:22
    zawsze osiągają poprawę.
  • 4:22 - 4:25
    Najlepsi sprzedawcy,
    przynajmniej raz w tygodniu
  • 4:25 - 4:27
    wykonują czynności,
    których celem jest poprawa.
  • 4:27 - 4:29
    Czytają, żeby poszerzyć wiedzę,
  • 4:29 - 4:32
    radzą się kolegów po fachu lub ekspertów,
  • 4:32 - 4:35
    wypróbowują nowe strategie,
    proszą o informację zwrotną i analizują.
  • 4:35 - 4:37
    Najlepsi szachiści
  • 4:37 - 4:41
    spędzają wiele czasu nie na grze w szachy,
  • 4:41 - 4:42
    co byłoby ich strefą wykonania,
  • 4:43 - 4:46
    ale próbują przewidzieć ruchy
    wielkich mistrzów i analizują je.
  • 4:47 - 4:51
    Każdy z nas pewnie spędził wiele godzin
  • 4:51 - 4:53
    pisząc na komputerze,
  • 4:53 - 4:54
    co nie zwiększyło tempa pisania.
  • 4:54 - 4:58
    Gdyby każdego dnia
    poświęcić 10 do 20 minut,
  • 4:58 - 5:01
    w pełni koncentrując się
    na pisaniu 10 do 20 procent szybciej
  • 5:01 - 5:02
    niż robimy to teraz,
  • 5:02 - 5:04
    pisalibyśmy szybciej,
  • 5:04 - 5:07
    zwłaszcza, gdybyśmy umieli
    zidentyfikować popełniane błędy
  • 5:07 - 5:09
    i ćwiczyli pisanie problematycznych słów.
  • 5:09 - 5:11
    To jest celowe ćwiczenie.
  • 5:12 - 5:14
    W jakich innych,
  • 5:14 - 5:16
    ważnych dla nas dziedzinach życia,
  • 5:16 - 5:18
    ciężko pracujemy,
    ale nie osiągamy znacznej poprawy,
  • 5:18 - 5:21
    bo nie wychodzimy poza strefę wykonania?
  • 5:23 - 5:26
    Nie twierdzę, że strefa wykonania
    jest bezwartościowa.
  • 5:26 - 5:27
    Ma wielką wartość.
  • 5:27 - 5:29
    Kiedy miałem operowane kolano,
    nie mówiłem chirurgowi:
  • 5:29 - 5:32
    "Proszę poszperać i skupić się
    na nieznanych zagadnieniach".
  • 5:32 - 5:33
    (Śmiech)
  • 5:33 - 5:35
    "Będziemy się uczyć na pani błędach!"
  • 5:36 - 5:39
    Szukałem chirurga,
    który dobrze wykona swoją pracę,
  • 5:39 - 5:41
    chciałem, żeby tak było.
  • 5:41 - 5:43
    Bycie w strefie wykonania
  • 5:43 - 5:45
    pozwala nam wykonać zadania
    najlepiej, jak potrafimy.
  • 5:46 - 5:47
    Może nas też motywować
  • 5:47 - 5:51
    i dostarczać informacji o tym,
    na czym się mamy skupić,
  • 5:51 - 5:53
    kiedy wracamy do strefy uczenia się.
  • 5:53 - 5:55
    Żeby osiągnąć wysokie wyniki
  • 5:55 - 5:59
    należy przechodzić od strefy
    uczenia się do strefy wykonania,
  • 5:59 - 6:01
    celowo budując umiejętności
    w strefie uczenia się,
  • 6:01 - 6:04
    a następnie wykorzystując je
    w strefie wykonania.
  • 6:05 - 6:07
    Kiedy Beyoncé jest w trasie,
  • 6:07 - 6:10
    na koncercie jest w strefie wykonania,
  • 6:10 - 6:12
    ale wieczorem, kiedy wraca
    do pokoju hotelowego,
  • 6:12 - 6:15
    wraca też do strefy uczenia się.
  • 6:15 - 6:17
    Ogląda nagranie z koncertu,
    który właśnie się skończył.
  • 6:17 - 6:19
    Analizuje możliwości poprawy
  • 6:20 - 6:22
    dla siebie, tancerzy i operatorów kamer.
  • 6:22 - 6:23
    Następnego ranka
  • 6:23 - 6:26
    każdy otrzymuje notatki dotyczące
    obszarów wymagających poprawy,
  • 6:27 - 6:30
    nad którymi wszyscy pracują
    przed następnym występem.
  • 6:31 - 6:33
    To spirala prowadząca
    do nieskończonego potencjału.
  • 6:33 - 6:37
    Musimy jednak wiedzieć,
    kiedy chcemy się uczyć, a kiedy wykonywać.
  • 6:37 - 6:39
    Chociaż chcemy przebywać w obu strefach,
  • 6:39 - 6:41
    to im dłużej jesteśmy
    w strefie uczenia się,
  • 6:41 - 6:43
    tym większe osiągniemy postępy.
  • 6:43 - 6:46
    Jak spędzać więcej czasu
    w strefie uczenia się?
  • 6:47 - 6:50
    Po pierwsze, musimy uwierzyć i zrozumieć,
  • 6:50 - 6:52
    że możemy być lepsi,
  • 6:52 - 6:53
    czyli nastawić się na rozwój.
  • 6:54 - 6:57
    Po drugie, musimy chcieć ulepszać
    daną umiejętność.
  • 6:57 - 6:59
    Musimy mieć cel, na którym nam zależy,
  • 6:59 - 7:01
    bo wymaga to czasu i wysiłku.
  • 7:01 - 7:04
    Trzecie to pomysł, jak poprawić wyniki,
  • 7:04 - 7:06
    co możemy zrobić, żeby być lepszym.
  • 7:06 - 7:09
    Nie tak, jak ćwiczyłem grę na gitarze,
    będąc nastolatkiem,
  • 7:09 - 7:11
    cały czas wykonując te same piosenki.
  • 7:11 - 7:13
    Musimy wykonywać celowe ćwiczenia.
  • 7:13 - 7:17
    Po czwarte, stawka nie może być za wysoka,
  • 7:17 - 7:19
    bo jeśli oczekuje się błędów,
  • 7:19 - 7:22
    ich konsekwencje
    nie mogą być katastrofalne
  • 7:22 - 7:24
    ani nawet znaczące.
  • 7:24 - 7:28
    Linoskoczek nie próbuje nowych sztuczek
    bez siatki zabezpieczającej,
  • 7:28 - 7:31
    sportowiec nie próbuje nowych zagrań
  • 7:31 - 7:32
    podczas mistrzostw.
  • 7:33 - 7:34
    Jednym z powodów,
  • 7:34 - 7:37
    dla którego spędzamy tak wiele czasu
    w strefie wykonania jest to,
  • 7:37 - 7:41
    że często nasze środowisko
    jest zbyt wymagające.
  • 7:42 - 7:44
    Tworzymy zagrożenia społeczne,
  • 7:44 - 7:47
    nawet w szkołach, które powinny
    skupiać się na uczeniu,
  • 7:47 - 7:49
    i nie mam tu na myśli
    testów standardowych.
  • 7:49 - 7:52
    Mam na myśli to, że cały czas
  • 7:52 - 7:54
    wielu uczniów, od podstawówki
    po studia, sądzi,
  • 7:54 - 7:58
    że jeśli popełnią błąd,
    stracą w oczach innych.
  • 7:58 - 8:00
    Nic dziwnego, że są ciągle zestresowani,
  • 8:00 - 8:02
    i nie podejmują ryzyka
    niezbędnego do uczenia się.
  • 8:03 - 8:05
    Uczą się mimowolnie,
  • 8:05 - 8:06
    że błędy nie są pożądane,
  • 8:06 - 8:10
    kiedy nauczyciele lub rodzice
    pragną tylko dobrych odpowiedzi
  • 8:10 - 8:12
    i odrzucają błędy,
    zamiast je przyjąć i analizować,
  • 8:13 - 8:14
    żeby się na nich uczyć
  • 8:14 - 8:16
    lub kiedy szukamy prostych odpowiedzi
  • 8:16 - 8:18
    zamiast zachęcać do odkrywczego myślenia,
  • 8:18 - 8:19
    z którego możemy się uczyć.
  • 8:19 - 8:22
    Kiedy prace domowe
    ocenia się cyfrą lub literą
  • 8:22 - 8:24
    będącą częścią oceny końcowej,
  • 8:24 - 8:28
    a nie wykorzystuje się ich do ćwiczenia,
    błędów, informacji zwrotnej i korekty,
  • 8:28 - 8:31
    przesłanie jest jasne,
    szkoła jest strefą wykonania.
  • 8:32 - 8:34
    To samo odnosi się do miejsca pracy.
  • 8:34 - 8:38
    W firmach, z którymi współpracuję,
    często widzę idealną kulturę wykonawczą,
  • 8:38 - 8:41
    wspieraną przez liderów,
    żeby motywować do pracy.
  • 8:41 - 8:43
    Dlatego pracownicy
    robią tylko to, co umieją
  • 8:43 - 8:45
    i nie próbują nowych rzeczy,
  • 8:45 - 8:47
    a firmy mają problem
    z innowacyjnością i ulepszaniem
  • 8:47 - 8:48
    i pozostają w tyle.
  • 8:50 - 8:52
    Możemy stworzyć
    więcej miejsca dla rozwoju,
  • 8:52 - 8:54
    zaczynając rozmawiać ze sobą o tym,
  • 8:54 - 8:57
    kiedy chcemy znajdować się
    w danej strefie.
  • 8:57 - 9:00
    Co chcemy robić lepiej i jak?
  • 9:00 - 9:03
    Kiedy chcemy działać
    i minimalizować błędy?
  • 9:04 - 9:07
    Dzięki temu dobrze wiemy,
    czym jest sukces,
  • 9:07 - 9:09
    kiedy i jak najlepiej
    wspierać się nawzajem.
  • 9:10 - 9:13
    A co, jeśli znajdziemy się w sytuacji,
    kiedy dużo ryzykujemy
  • 9:13 - 9:16
    i czujemy, że nie możemy jeszcze
    zacząć takich rozmów?
  • 9:17 - 9:20
    W takiej sytuacji są trzy rzeczy,
    które możemy sami zrobić.
  • 9:20 - 9:24
    Po pierwsze, możemy stworzyć wyspy
    niskiej stawki w morzu wysokich stawek.
  • 9:24 - 9:27
    Są to przestrzenie, w których błędy
    powodują niewielkie skutki.
  • 9:27 - 9:31
    Możemy znaleźć mentora
    lub zaufanego współpracownika,
  • 9:31 - 9:34
    z którymi będziemy wymieniać pomysły
    lub omawiać wrażliwe kwestie,
  • 9:34 - 9:36
    a nawet ćwiczyć pewne zachowania.
  • 9:36 - 9:39
    Możemy poprosić o spotkania,
    żeby wymieniać opinie o projekcie.
  • 9:39 - 9:43
    Możemy przeznaczyć czas na czytanie
    lub oglądanie materiałów, na kursy online.
  • 9:43 - 9:45
    To tylko kilka przykładów.
  • 9:45 - 9:50
    Po drugie, możemy wykonywać
    i działać zgodnie z oczekiwaniami,
  • 9:50 - 9:52
    analizując, co można
    zrobić lepiej następnym razem,
  • 9:52 - 9:53
    tak jak robi to Beyoncé,
  • 9:53 - 9:56
    możemy też obserwować
    i naśladować ekspertów.
  • 9:56 - 9:59
    Obserwacja, analiza i korekta
    należą do strefy uczenia się.
  • 10:00 - 10:02
    Wreszcie, możemy przewodzić
  • 10:03 - 10:06
    i obniżać stawkę dla innych,
    dzieląc się tym, co chcemy udoskonalić,
  • 10:06 - 10:09
    zadając pytania, jeżeli czegoś nie wiemy,
  • 10:09 - 10:11
    prosząc o informacje zwrotne,
    dzieląc się błędami
  • 10:11 - 10:13
    i tym, czego się nauczyliśmy,
  • 10:13 - 10:15
    tak, żeby inni swobodnie robili to samo.
  • 10:16 - 10:19
    Prawdziwą pewność zyskamy,
    modelując to, czego się uczymy.
  • 10:21 - 10:25
    Zamiast spędzać życie cały czas robiąc,
  • 10:25 - 10:27
    cały czas wykonując,
  • 10:27 - 10:30
    poświęćmy więcej czasu na zgłębianie,
  • 10:31 - 10:32
    zadawanie pytań,
  • 10:32 - 10:33
    słuchanie,
  • 10:33 - 10:36
    eksperymentowanie, analizowanie,
  • 10:37 - 10:39
    dążenie i stawanie się?
  • 10:40 - 10:43
    A co jeśli każdy z nas zawsze pracowałby
  • 10:43 - 10:45
    nad ulepszeniem czegoś?
  • 10:46 - 10:49
    Może spróbujmy stworzyć
    więcej wysp i wód niskich stawek?
  • 10:50 - 10:52
    Może by jasno określić,
  • 10:52 - 10:55
    sobie i naszym współpracownikom,
  • 10:55 - 10:58
    kiedy chcemy się uczyć, a kiedy wykonywać,
  • 10:58 - 11:01
    tak, żeby nasze wysiłki
    stały się bardziej znaczące,
  • 11:01 - 11:04
    nasze doskonalenie nie miało końca,
  • 11:04 - 11:06
    a to, co najlepsze było jeszcze lepsze.
  • 11:07 - 11:08
    Dziękuję.
Title:
Jak lepiej robić to, na czym nam zależy
Speaker:
Eduardo Briceño
Description:

Pracujesz ciężko, ale nie widzisz poprawy? Nie tylko ty. Eduardo Briceño, pedagog, ujawnia prosty sposób na myślenie o tym, żeby być lepszym w tym, co robisz,
w pracy, rodzicielstwie czy twórczym hobby. Dzieli się użytecznymi technikami, dzięki którym możesz ciągle się uczyć i zawsze czuć, że robisz postępy.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:22

Polish subtitles

Revisions