< Return to Video

بۆچی پێنووس بێخەوشە

  • 0:00 - 0:04
    پێموایە دەنگەکە بەشێکی گەورەیە
    لە ئەزموونی بەکارھێنانی پێنووس
  • 0:04 - 0:07
    و لە ڕاستیدا ئەم دەنگی
    ڕوشاندنەی هەیە.
  • 0:07 - 0:09
    (ڕووشاندن)
  • 0:10 - 0:13
    [شتی بچوک، بیرۆکەی گەورە]
  • 0:14 - 0:16
    [جوڵەی کاڕۆلاینی لەسەر پێنووسەکە]
  • 0:17 - 0:19
    پێنووسەکە شتێکی زۆر سادەیە
  • 0:19 - 0:21
    کە لە دار و ھەندێک چینی بۆیە درووست بووە
  • 0:21 - 0:23
    سپیکەرەوەیەک و ناوکێک،
  • 0:23 - 0:25
    کە لە کاربۆنی سروشتی و
    قوڕ و ئاو درووست کراوە.
  • 0:25 - 0:28
    بەڵێ، سەدان ساڵی خایاندووە
  • 0:28 - 0:30
    تاکو گەیشتووە بەم دیزاینەی ئێستا.
  • 0:30 - 0:33
    و مێژووێکی درێژی کاری هەرەوەزییە
  • 0:33 - 0:36
    کە بەڕای من، شتێکی زۆر
    تەواویان دروست کردووە.
  • 0:36 - 0:38
    چیرۆکی پێنووس، لە کاربۆنی
    سروشتییەوە دەست پێدەکات
  • 0:38 - 0:41
    خەڵکی دەستیان کرد بە
    دۆزینەوەی بەکارھێنانی بە سود
  • 0:41 - 0:43
    بۆ ئەم ماددە نوێیە.
  • 0:43 - 0:45
    کەرتیان کردن بۆ شوڵکی بچوک
  • 0:45 - 0:48
    و بە داو یان پێستی مەڕ
    یان کاغەز پێچایانەوە
  • 0:48 - 0:50
    و لە شەقامەکانی لەندەن دەیان فرۆشتن
  • 0:50 - 0:52
    کە بۆ نووسین یان وێنەکێشان بەکاردەھاتن
  • 0:52 - 0:54
    یان زۆربەی کات لەلایان
    جوتیار و شوانەکان بەکار دەهێنرا
  • 0:54 - 0:56
    بۆ نیشانەکردنی ئاژەڵەکانیان.
  • 0:56 - 0:57
    لە فەڕەنسا
  • 0:57 - 1:01
    نیکۆلاس جاکویس کۆنتێ تیشکی خستە سەر
    شێوازی سافکردنی کاربۆنی سروشتی،
  • 1:01 - 1:05
    بە تێکەڵکردنی لەگەڵ ھاڕاوەی
    قوڕ و ئاو بۆ ئەوەی پێکەوە بلکێن.
  • 1:05 - 1:08
    لەوێوە، ئەم ھەویرەیان خستە
    قاڵبێکێکەوە و خستیانە تەندورەوە،
  • 1:08 - 1:11
    ئەنجامەکەی کاربۆنی سروشتی بەھێز بوو
  • 1:11 - 1:14
    کە بە ئاسانی نە دەشکا، لوس بوو،
    شیاو بوو بۆ بەکارهێنان --
  • 1:14 - 1:17
    ئەوە زۆر باشتر بوو لە ھەر
    شتێکی تری کە ئەوکاتە کە هەبوو،
  • 1:17 - 1:21
    تاکو ئێستا، هەمان ڕێگە بەکار دەهێندرێت
    لە درووستکردنی پێنوسەکاندا.
  • 1:21 - 1:25
    ھاوکات لە ئەمەریکا لە کۆنکۆرد، ماساچوسێت،
  • 1:25 - 1:28
    ئەوە ھێنری دەیڤد سۆراو بوو
    کە پێوەری پلەکەیی دۆزیەوە
  • 1:28 - 1:30
    بۆ تۆخییە جیاوازەکان لە پێنووسدا.
  • 1:30 - 1:32
    کە کردی بە چوار پلە تۆخی،
  • 1:32 - 1:35
    پلەی دووەم بۆ بەکارهێنانێکی گشتی بوو.
  • 1:35 - 1:38
    تا کاربۆنەکە زیاتر بێت، پێنووسەکە
    نەرمتر دەبێت،
  • 1:38 - 1:40
    و هێڵەکانی تۆختر و نەرمتر دەبن.
  • 1:41 - 1:44
    پێنووسی توندتر، لیتەی زیاتری دەویست
  • 1:44 - 1:46
    هێڵەکانی باشتر و کاڵتر دەبوون.
  • 1:47 - 1:50
    لە بنەڕەتدا، کە پێنووس درووست دەکرا،
    بە خڕی و بە دەست درووست دەکرا.
  • 1:50 - 1:51
    درووست کردنیان ئاسان نەبوو،
  • 1:51 - 1:55
    ئەمەریکیەکان ھونەرەکەیان کردە ئامێر.
  • 1:55 - 1:57
    زۆر کەس دەڵێن جۆزیف دیکسەن
  • 1:57 - 2:00
    یەکەم کەسە کە گەشەی بە ئامێرە
    ڕاستەقینەکان داوە
  • 2:00 - 2:04
    بۆئەوەی شتەکان بکەن وەکو
    بڕینی تولی دار، بڕینی تڵیش لە دارەکەدا،
  • 2:04 - 2:06
    بەکارهێنانی کەتیرە بۆیان.
  • 2:06 - 2:08
    دواتر تێگەیشتن کە ئاسانترە و
    بەفیڕۆدان کەمتر دەبێت
  • 2:08 - 2:10
    ئەگەر پێنووسی شەشلا درووست بکەن،
  • 2:10 - 2:12
    و دواتریش بوو بە شێوەی ستاندارد.
  • 2:13 - 2:14
    لە ڕۆژە سەرەتاکانی پێنووسەوە،
  • 2:14 - 2:16
    خەڵکی حەزیان لەوە بووە کە بتوانن بیسڕنەوە.
  • 2:18 - 2:20
    لە بنەڕەتدا پارچە نانی ورد بوو
  • 2:20 - 2:22
    کە لە ڕەشکردنەوەدا بەکار دەهات
  • 2:22 - 2:23
    و پاشان لاستیک و بەردە پێ.
  • 2:24 - 2:27
    لە سالی ١٨٥٨سپیکەرەوەیان
    بەست بە پێنووسەکەوە،
  • 2:27 - 2:31
    کاتێک خاوەن پەڕاوگەیەکی ئەمەریکی بەناوی
    ھەیمەن لیپمان یەکەم پێنووسی ئاشکرا کرد
  • 2:31 - 2:32
    کە سپیکەرەوەی پێوە بەند بوو،
  • 2:32 - 2:34
    کە بەڕاستی دۆخی پێنووسی گۆڕی.
  • 2:35 - 2:38
    یەکەم پێنووسی زەردی جیهانی
    KOH_I_NOOR1500 بوو.
  • 2:38 - 2:40
    KOH_I_NOOR کارێکی شێتانەی کرد
  • 2:40 - 2:43
    کە پێنووسەکەیان بە ١٤ ڕووی
    زەرد بۆیە کرد
  • 2:43 - 2:45
    و لە زێڕی عەیارە ١٤ نقومیان کرد.
  • 2:45 - 2:47
    پێنووسێک ھەیە بۆ ھەمووان
  • 2:47 - 2:49
    و ھەر پێنووسێک چیرۆکێکی ھەیە.
  • 2:50 - 2:54
    بلاکوین ٦٠٢ بەناوبانگە و
    لەلایەن زۆر نووسەرەوە بەکارھاتووە،
  • 2:54 - 2:57
    بەتایبەت جۆن ستاینبێک و ڤلادیمیەر نابۆکوڤ.
  • 2:57 - 3:00
    و دواتر کۆمپانیای پێنووسی دیکسەنت ھەیە
  • 3:00 - 3:03
    ئەوان بەرپرسن لە دیکسەن تایکۆندەرەوگە.
  • 3:03 - 3:04
    ئەوە ئایکۆنێکە
  • 3:04 - 3:07
    خەڵکی بیر لەچی دەکەنەوە
    کاتێک بیر لە پێنووس دەکەنەوە
  • 3:07 - 3:09
    و بیر لەچی دەکەنەوە کە
    بیر لە قوتابخانە دەکەنەوە.
  • 3:09 - 3:11
    لەڕاستیدا، پێنووسەکە
    شتێکە کە بیری لێدەکەمەوە،
  • 3:11 - 3:14
    بەکاربەری ئاسایی ھەرگیز
    دووجار بیرناکاتەوە دەربارەی
  • 3:14 - 3:16
    چۆن درووست کراوە یان
    بۆ بەو ڕێگەیە درووست کراوە،
  • 3:16 - 3:18
    چونکە ھەمیشە ھەر بەو ڕێگەیە بووە.
  • 3:19 - 3:21
    بەڕای من ھیچ شتێک نییە کە بتوانرێت بکرێت
  • 3:21 - 3:23
    بۆ درووست کردنی پێنووسێکی باشتر لەمە.
  • 3:24 - 3:25
    ئەمە تەواو و نایابە.
Title:
بۆچی پێنووس بێخەوشە
Speaker:
کاڕۆلین ویڤەر
Description:

بۆچی پێنووسەکان بەشێوەی شەش لان، و چۆن ئەو ڕەنگە زەردە ناسەرەوەیان وەرگرت؟ کارۆلین ویڤەر کە خاوەنی دوکانێکی تایبەت بە پێنووسە، دەمانباتە قوڵایی مێژووی پێنووس.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:39

Kurdish (Central) subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.