-
Vüsal və Lalə fərqli
-
fizika siniflərindədir.
-
Lalənin müəllimi imtahanlarda
30 sual verir,
-
amma Vüsalın müəllimi daha çox imtahan edir
-
və 24 sual verir.
-
Lalənin müəllimi bir il üçün
üç layihə verir.
-
Hətta hər iki sinifdə fərqli sayda
-
imtahan keçirilir, hər iki
-
sinifin müəllimi - gəlin altından
xətt çəkək - hər iki sinif
-
hər il eyni sayda imtahan sualları alacaq.
-
Verilmiş ildə Vüsal və Laləyə
-
imtahanda minimum neçə sual verilə bilər?
-
Gəlin nə baş verdiyinə baxaq.
-
Əgər hər testdə Lalənin müəlliminin
-
30 sual verdiyini düşünsək, birinci
testdən sonra
-
o, 30 sual cavablamış olacaq.
-
Buradakı 0-dır.
-
İkinci testdən sonra, 60 sual cavablamış olacaq.
-
Üçüncü testdən sonra, 90 sual cavablamış olacaq.
-
Dördüncü testdən sonra isə, 120 sual
cavablamış olacaq.
-
Beşinci testdən sonra əgər beşinci
test varsa,
-
o, əgər bu qədər çox testləri varsa,
-
150 sual cavablamış olacaq.
-
Biz davam edə bilər və
-
30-un bölünənlərinə baxa bilərik.
-
Bu bəlkə də məsəlinin bir açarıdır.
-
Biz ədədlərin bölünənlərinə baxırıq.
-
Biz ən kiçik bölünəni axtarırıq.
-
Bu Laləyə aid olanlardır.
-
Bəs Vüsalda necə?
-
Vüsalın müəllimi birinci testdən sonra
-
24 sual verəcək.
-
İkinci testdən sonra 48 sual verəcək.
-
Üçüncü testdən sonra 72 sual verəcək.
-
Daha sonra 96 sual.
-
Mən sadəcə 24-ün bölünənlərini götürürəm.
-
Dördüncü testdən sonra 96 sual verəcək.
-
Beşinci testdən sonra isə, 120 sual verəcək.
-
Əgər burada altıncı test varsa,
144 sual verəcək.
-
Beləcə davam edə bilərik.
-
Gəlin burada nə soruşulduğuna baxaq.
-
Bir ildə Lalə və Vüsalın sinfində
-
neçə imtahan sualı verilə bilər?
-
Ən kiçik ədəd
-
eyni sayda imtahan sualları aldıqları
ədəddir,
-
baxmayaraq ki, testlərin tərkibində
-
müxtəlif sayda sual var.
-
Siz onların 120-də
-
eyni olduqlarını görürsünüz.
-
Bu 120-də baş verir.
-
Baxmayaraq ki, Lalənin müəllimi 30 sual və
-
Vüsalın müəllimi 24 sual verir,
-
onların hər ikisi 120 sual alırlar.
-
Deməli, cavab 120-dir.
-
Diqqət edin ki, müxtəlif sayda imtahanları var.
-
Lalənin bir, iki, üç, dörd,
-
Vüsualın isə bir, iki, üç, dörd, beş
-
imtahanı var.
-
Onların hər ikisi 120 sual alırlar.
-
İndi isə riyazi olaraq düşündükdə
-
və ya ən kiçik ortaq bölünəni düşündükdə,
-
burada 30 və 24-ün ən kiçik
-
ortaq bölünəni soruşulur.
-
Onda ən kiçik ortaq bölünən 120-dir.
-
Bölünənlərə baxmadan
-
ən kiçik ortaq bölünəni tapmağın
-
bir yolu var.
-
Siz bunu sadə vuruqlara ayıraraq
tapa bilərsiniz.
-
30 ədədi 2 dəfə 15-dir, o da
3 dəfə 5-dir.
-
Biz 30-un 2 dəfə 3 dəfə 5-ə bərabər
olduğunu deyə bilərik
-
və 24 - bu mavidən fərqli rəngdədir
-
24 ədədi 2 dəfə 12-dir.
-
12 ədədi 2 dəfə 6-dır.
-
6 rəqəmi 2 dəfə 3-dür.
-
Deməli, 24 ədədi 2 dəfə 2 dəfə 2
vurulsun 3-ə bərabərdir.
-
Ən kiçik ortaq bölünəni tapmağın
digər yolu
-
əgər bu tapşırığı etməsəydik,
-
bu ədədin 30 və 24-ə bölünə
bilməli olduğunu anlamalıyıq.
-
Əgər həmin ədəd 30-a bölünə bilsə,
-
sadə vuruqlara ayırdıqda, 2 dəfə 3 dəfə 5-ə
-
bölünə biləcək.
-
Bu 30-dur.
-
Bunu 30-a bölməyi mümkün edir.
-
Onda 24-ə bölünə bilmək üçün
-
sadə vuruqlara ayırdıqda, 3 ikiyə və bir
3-ə bölünməlidir.
-
Burada artıq 1 üçümüz var.
-
Artıq 1 ikimiz var, daha 2 ikiyə
ehtiyacımız var.
-
Deməli, 2 dəfə 2.
-
Bu, gəlin ekranı bir az aşağı endirim
-
24-ə bölünə bilir.
-
Bu göründüyü kimi 30 və 24-ün
-
sadə vuruqlara ayrılmasıdır.
-
Siz bu ədədlərdən istənilənini
götürə bilərsiniz,
-
amma bu halda digər iki ədədin
-
heç biri ilə bölünə bilməyəcək.
-
Əgər ikini götürsəniz, onda artıq 24-ə
-
bölünən olmayacaq.
-
İkini və ya üçü götürsəniz də eyni hal baş verəcək.
-
Əgər üçü və ya beşi götürsəniz,
-
onda artıq 30-a bölünə bilməyəcək.
-
Əgər hər birini vursanız,
-
bu 2 dəfə 2 dəfə 2 8 edir və 3-ə
vursanız 24, hasili 5-ə vursanız 120 alarsınız.
-
Gəlin daha bir məsələyə baxaq.
-
Şəms tərkibində 21 silgi olan 1 paket aldı.
-
Gəlin bu ədədi yazaq.
-
21 silgi.
-
Həmçinin tərkibində 30 karandaş olan
1 paket aldı.
-
O, aldığı silgi və karandaşlardan
-
istifadə edərək sinif yoldaşlarına
-
ləvazimat qrupları hazırlamaq istəyir.
-
Aldıqlarından istifadə edərək Şəms
-
ən çox neçə qrup ləvazimat hazırlaya bilər?
-
Ən böyük deməyimizin səbəbi
-
burada çox güman ki, ən böyük ortaq
-
böləndən danışmağımızdır.
-
Həmçinin bu ədədləri bölməyə aiddir.
-
Onların hər iksini ən çox qrup sayına
-
ayırmaq istəyirik.
-
Bunu etməyin bir neçə yolu var.
-
Gəlin hər iki ədədin ən böyük ortaq
-
böləni haqqında düşünək.
-
Ya da ən böyük ortaq vuruq deyə bilərəm.
-
21 və 30-un ən böyük ortaq böləni.
-
Hər iksinə bölünə bilən ən böyük ədəd hansıdır?
-
Sadə vuruqlara ayıra bilərik.
-
Onların bütün vuruqlarını ayıra bilər
-
və ən böyük ortaq olanını tapa bilərik.
-
Ya da sadə vuruqlara ayırma edə bilərik.
-
Gəlin sadəcə sadə vuruqlara ayırma
üsulundan istifadə edək.
-
21 ədədi 3 dəfə 7-dir.
-
Hər ikisi sadə ədədlərdir.
-
30, gəlin baxaq.
-
Onu 2 dəfə 15 kimi yaza bilərəm.
-
Onu elə indi etdik.
-
15 ədədi 3 dəfə 5-dir.
-
Hər iki ədədin ortağı olan
-
ən böyük sadə ədəd hansıdır?
-
Burada sadəcə 3 var.
-
Onda 3 vurulsun hansısa ədəd yoxdur.
-
Bu sadəcə 3-ə bərabər olacaq.
-
Bu bizə, hər iki ədədi
-
3-ə bölə bildiyimizi deyir və
-
bu bizə ən çox mümkün
-
qrup sayını verəcək.
-
Gəlin nə etdiyimizə baxaq.
-
Sualın cavabının 3 olduğunu dedik,
-
amma gəlin təsvir üçün
-
21 silgini çəkək.
-
21 silgi var:
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10,
-
11, 12, 13, 14, 15, 16, 17,
18, 19, 20, 21.
-
Daha sonra 30 karandaş. Onları yaşıl rənglə çəkəcəm.
-
Deməli, 1, 2, 3, 4, 5,
6, 7, 8, 9, 10.
-
Gəlin bunu buraya köçürək.
-
Yoxsa sıxıcı olacaq.
-
Deməli köçürdük.
-
Bu 20-dir, bu da 30.
-
Biz elə indi 3-ün ən böyük
-
ortaq bölünən olduğunu gördük.
-
Onların hər ikisini 3 qrupa ayıra bilərəm.
-
Silgiləri onları hər birində 7 silgi
olan 3 qrupa ayıra bilərəm.
-
Karandaşları isə hər birində 10 karandaş
-
olan üç qrupa ayıra bilərəm.
-
Əgər bu sinifə gələn üç insan varsa,
-
onların hər birinə yeddi silgi və
-
10 karandaş verə bilərəm.
-
Bu Şəmsin edə biləcəyi ən böyük
-
qrup sayıdır.
-
O, üç qrup hazırlaya bilər.
-
Hər qrupda yeddi silgi və 10 karandaş olar.
-
Biz sadəcə
-
hər iki qrupu hansı ədədə bölə
biləcəyimizi düşünürük,
-
hər iki qrupu bölə biləcəyimiz
-
ən böyük ədəd.