İyileşmek ve affetmek | Dolph Lundgren | TEDxFulbrightSantaMonica

Rocky 4 filmi, Dolph Lundgren'i veya fimdeki adıyla Sovyet boksör Ivan Drago'yu bir film yıldızına dönüştürdü. Bundan tam 30 yıl sonra Dolph Lundgren, Santa Monica'daki bir sahnede canlı izleyicilere kendi kişisel savaşımını anlatıyor. Bu şaşırtıcı konuşmada bir sosyal aktiviste dönüşen dövüşçü "kendini iyileştirirsen, başkalarını da iyileştirirsin" mesajı veriyor.

Size, küçük bir çocuğun

hikâyesini anlatayım.

60' lar ve 70' lerde İsveçte büyüdü.

Babası, yakışıklı,
uzun boylu bir subaydı.

Annesi, güzel fakat
utangaç bir dil bilimciydi.

Bir erkek ve iki kız kardeşi vardı,
Stockholm'de yaşıyorlardı.

O küçük çocuk bendim.

Babamdan yediğim ilk dayağı
hatırlıyor gibiyim.

Galiba üç ya da dört yaşındaydım,

televizyonun önünden geçiyordum,
bana tekme attı

ve kitaplığa doğru uçtum.

Bir yerlerim kanıyordu
ve annem çığlık atıyordu.

Yani babam sorunları olan biriydi ve
acısını annemle benden çıkarıyordu.

Kız kardeşlerim ve erkek kardeşime
hiç dokunmadı.

Evet, bu üç ya da dört yaşımda başladı

ve 11 veya 12 yaşıma kadar sürdü.

Hayatımın çok zor bir dönemiydi.

Bilirsiniz, morarmış bir gözle
okula gidiyordum veya

saçımın bir kısmını çekip
koparmış oluyordu.

Sanırım aranızda neden
bahsettiğimi anlayanlar vardır.

Ne hissettiğini biliyorum.

Eğer evde şiddet yaşarsan

bir hayvan gibi iki seçeneğin var;
ya savaşırsın, ya kaçarsın

veya evden kaçarsın

ki bu benim için imkânsızdı çünkü
kendi evinde küçük bir çocuktum.

Savaşıp, karşı koymak ise,

bunu da yapamazdım
çünkü ben küçük bir çocuktum ve

babam benim boylarımdaydı.

Sonradan, üçüncü bir
seçenek olduğunu öğrendim:

Donup kalmak,

aslanın yakaladığı bir ceylan gibi.

Donup kalırsın, ölü gibi yaparsın,
bütün duygularını içine bastırırsın.

Yerde öylece yatardım ve

beni döverken ağlamazdım bile.

11,12 yaşına geldiğimde
sigara ve içkiye başlamıştım.

Çalıntı motorlarla evden kaçar,

birilerinin garajında yatardım

ama babam beni hep bulurdu

ve eve geri götürüp yine döverdi.

Okulda notlarım berbattı.

Bir gün babam şöyle dedi
"Bu işe bir çare bulayım,

bu çocuktan kurtulmak lazım,
göndereyim gitsin bir yere."

Ve böylece beni kuzeye, kendi
ana babasına, dedemlere gönderdi.

Dedemler İsveçin kuzeyinde,
küçük bir kasabada yaşıyordu.

Şimdi, İşveç epey kuzeyde bir ülke.

Yani Stockholm'de hava kışın,
öğleden sonra 2:30 da kararır ama

beni gönderdikleri yerin yanında Stockholm,
Miami plajı gibi kalıyordu.

Dedemler bana oldukça iyi davrandı,

bana göz kulak oldular
ve notlarım düzeldi.

Buz hokeyi, ağırlık çalışmak
ve karateyi keşfettim

ve düzelmeye başladım.

17,18 yaşındayken babamın
bana söylediği şeyi hatırlıyorum.

Biliyor musunuz,
aslında oldukça zeki bir adamdı

çok etkileyici ve iyi bir adamdı

yani çoğu zaman,
sapıtıp, fıttırmadığında.

Bana şöyle dedi ;

"Bak çocuk, bu sosyalist ülkeyi boş ver,
burada hiçbir şey yapamazsın,

eğer hayatta biri olmak istiyorsan
Amerikaya git"

Bunu hep hatırlarım.

Böylece, burs aldım, alabildim
çünkü hiç param yoktu.

WSU, Washington Devlet Üniversitesinden
bir burs aldım,

bir de Clemsondan.

Sonunda Fulbright bursuyla MIT' ye gittim

ki burada bulunma nedenim bu.

Ancak küçük bir pürüz çıktı.

Dördüncü yılımda
yüksek lisansın son yılında,

Sydney Üniversitesindeydim.

Burslu olarak
mühendislik okuyordum

ve ayrıca bar fedaisi
olarak çalışıyordum.

Yani çocukluk travmalarım
(yediğim dayaklar)

dövüş ringinde çok işe yaramıştı

ve bayağı iyi bir dövüşçü olmuştum.

Karate şampiyonuydum ve şu
"öldürme içgüdüsü" denen şey bende vardı.

Bir gün, ben ve antrenman partneri
olan dostum

çeşitli sanatçıların verdiği bir
rock konserinden özel bir iş aldık.

Sanatçılardan biri,
güzel siyahi bir şarkıcıydı,

Grace Jones adında,
heykel gibi bir hanımdı.

Oradaki işimiz bitti.

Derken, Grace gece dışarı çıkarken,
Sydney'in gece kulüplerinde takılırken

ona özel korumalık yapmam için
beni kiraladı.

Başlangıçta, benim gibi uzun, sarışın
ve kaslı bir tipi, özel koruma olarak

neden seçtiğini anlamamıştım.

Neyse, o gece nedenini anladım.

(kahkahalar)

yani..

(kahkalar)

kendimi bir otel odasında buldum.

Ertesi gün, sonraki gün
okulda bazı dersleri kaçırdım.

Ne bileyim, o dünya çapında
bir sanatçıydı,

kesinlikle beni aşıyordu.

Yani ben öyle düşünüyordum
ama o aynı fikirde değildi.

Böylece ilişkimiz başladı.

Ben Tokyo'ya karate turnuvasına
gidiyordum, o tanıtım yapıyordu.

Sonra New York'a gidiyordum.

MIT' ye başlamama
daha birkaç ay vardı

ve bu birkaç ay hayatımı
tam olarak değiştirdi, bir şey oldu.

New York'ta, Studio 54 de

Dawid Bowie ve
Michael Jackson'la tanıştım.

İlk hafta orada bir partiye gitmiştim.

Kır saçlı, ufak tefek bir adam

bana doğru geldi ve
"Selam, sen nede ünlüsün?" dedi.

Bir fotoğrafımı çekti ve ben de
"Bildiğim kadarıyla hiçbir şeyde" dedim.

Sonra "Baksana, seni benim
dergiye koymak istiyorum" dedi.

O adam Andy Worhol' muş
Interview Magazine.

Neyse, sonunda okula,
Cambridge MIT' ye dönme vakti geldi.

Kimya Mühendisliği o kadar da
heyecanlı görünmüyordu nedense.

(kahkahalar)

Yani.

Neyse, 1200 CC' lik
büyük siyah bir motor aldım

attım Grace'i arkaya,
baştan aşağı deri giymiş,

ben siyah deri pantolon.

O günlerde pek gömlek giymezdim.

Bastık gittik, Cambridge.

MIT'deki profesörlerin kafasındaki
bu İsveçli parlak öğrencinin imajı

galiba azıcık farklıydı.

(kahkahalar)

Yani makine pencerenin önünden
"bruumm" diye geçerken

hafif bir şok yaşamışlardır.

Daha ufak tefek birini
beklemişlerdir

şişe dibi gözlüklü birini falan,

ama oraya ait olmadığımı
görünce de şok yaşadılar.

Bunu hemen hissettim,
üç hafta sonra da bıraktım.

New York'a döndüm.

Bir ajans buldum- her aktör gibi-

kursa başladım, aktörlük,
birkaç filme başvurdum.

Biri "boks" filmiydi.

Rocky 4'müş,
seçmelere girdim.

Sonunda rolü aldım ve buraya taşındım.

Sly Stallone ile burada, iki km.
ilerde bir yerde antrenman yapardık.

Film çekildi ve 30 yıl önce
Anma Gününde galası yapıldı.

Grace'le beraber salondan çıktığımda
benim fotoğrafımı çekmeye başladılar.

"Ne oluyor ya? Aa, galiba bir film
yıldızıyım.İyi, şahane" dedim.

Fakat biliyor musunuz mesele neydi:
Benim sorunum daha yeni başlıyordu.

Hani, size çocukken nasıl

donduğumu anlatmıştım?

tekrar hortladı ve
hayatımı yönetmeye başladı.

Olan şey şudur:
Böyle bir travma yaşadığında

travma sonrası stres bozukluğu
yaşayan askerler gibi olursun.

Kaçma davranışı denen
bir davranış geliştirirsin.

Aslında kaçamayacağın bir şeyden
kaçmaya çalışırsın,

çünkü o içindedir

ama içki, seks ilişkileri, aşırı yeme
ve şiddet, denersin aklına ne gelirse.

Kendime çok kötü şeyler yaptım.

25 yıl ve 40 filmden sonra,

evet, bir film yıldızıydım ama
çoğu zaman sefil bir haldeydim.

Evliliğimde başarısız olmuştum,

sevdiğim iki kızım vardı,
fakat beni hiç tanımamışlardı.

Kariyerim tamamen dibe vurmuştu.

Daha beş yıl önceydi ve bu durumdan

nasıl çıkacağımı bilmiyordum.

İki şey oldu.

Eski dostum Sly Stallone aradı

" Hey Dolph, nasıl gidiyor?" dedi.

(kahkahalar)

" Elimde bir senaryo var,
bak bakalım ne diyeceksin"

Senaryonun adı;
Cehennem Melekleriydi.

Büyük başarı kazandı ve ben
15 yıl sonra tekrar filmlerdeydim.

Olan diğer şey; bir kızla tanışmış
ve ona aşık olmuştum

ama aynı aptal yollara tekrar
sapacağımı biliyordum

daha önce yaptığım gibi.

Aslında şöyle bir şey oldu;

başka bir kız bana kur yapıyordu,
ona numaramı verdim,

her zamanki şeyler: Mesajlar,
resimler ; ama o bunları gördü

-bunu yaşayanlarınız vardır-

ve çıldırdı, neredeyse ayrılıyorduk.

Kendime şöyle dedim "Böyle yapamam,
hayatımı değiştirmem şart."

O da şunu söylemişti
"Neden terapi denemiyorsun."

Cevabım şöyleydi;
"Boş versene, o yumuşaklar için.

" Öyleyse meditasyon yap" dedi.

" Hintli gurulara benziyor muyum
sence?" dedim.

(kahkahalar)

Yani kısa kesersek,

üç yıl önce terapiye ve
meditasyona başladım

ve hayatım tamamen değişti.

İçinde yaşadığım sis
aniden dağıldı.

Terapiye başladım
ve geçmişe gittim

yaşadıklarımı boşalttım, ağladım
bağırdım çağırdım, top gibi büzüldüm

beyzbol sopasıyla
kanepeye giriştim, bilirsiniz

o kısma saldırmak için ne gerekirse,
içimden kabaran her şeyi yaptım

yani hayatımı yöneten
o donmuş parçama.

Ve o parçam gittikçe
küçülmeye başladı

ve hayatımın tekrar bana
döndüğünü görüyordum.

Meditasyonun da faydası oldu.

Yaptığım ilk iş:

Çocuklarımı görmeye gittim

ve yaptıklarım için beni
affetmelerini istedim.

Onlara, babamın yaptıklarını anlattım

ve kendi yaptıklarımdan da
hoşlanmadığımı

o anda ağlamaya başladılar.

Ne kadar acı çekmiş olduklarını
fark ettim ve beraber ağladık.

Eski karımla da aynı şeyi yaptım

ve kırdığım birkaç kişiyle daha.

Aslında, zihnimde babamı

yaptıkları için affettim,

annemi de yapmadıkları için

ve yeni bir hayata başladım.

Bu kendimle hesaplaşmak için
yapılması gereken bir kavgaydı

ve iyileşmek için.

Ama sonra bunun başka bir aşaması
daha olduğunu fark ettim.

Yani iyileşmeye başlayıp
kendini daha iyi hissedince

etrafındaki yardıma muhtaç,
acı içindeki insanları görüyorsun.

Bana bir tür inanç geldi

ve insan kaçakçılığı üzerine
bir film yazıp çektim,

adı; İnsan Ticareti.

Sonra insan kaçakçılığının
korkunç bir suç olduğunu öğrendim.

Bugün dünyada 20 milyon köle var.

Bu 20 milyar dolarla
dünyanın 2. büyük endüstrisi.

Bu insanlar fiziksel olarak aşağılanıyor
psikolojik olarak eziliyor

ve öz saygıları yok oluyor,
eskiden bana yapıldığı gibi.

Bana böyle bir inanç geldi
onlarla ilgilenme,

insan ticareti ve kurbanlarla.

Los Angeles'a gelince CAST
adındaki kuruluşu aradım

ve onlara yardım teklif ettim.

Kölelik ve İnsan Kaçakçılığını
Bitirme Koalisyonu.

O zamandan beri yardım ediyorum

ve bu muhteşem bir duygu
sonunda insanlara faydam oluyor.

Biliyorsunuz insan kaçakçılığı

sadece Hindistan, Afrika vb.
gibi uzak yerlerde yapılmıyor.

Aslında, karşılaştığım en ilginç
olaylardan biri

bir Üçüncü Dünya ülkesinden
bir kızdı ve çok varlıklı

bir aile için getirilmişti.

Pasaportu alınmıştı,
evde hapis tutluyordu,

sürekli denetim altındaydı,
dayakla tehdit ediliyordu,

ailesiyle tehdit ediliyordu.

Ev neredeydi biliyor musunuz?

Tam burada Brentwood'da

iki km. ötede.

Kız ne yapacağını bilemiyordu.

Sonra çocuğa bakması için
Amerikalı bir dadı tutuyorlar,

kız dadıyla konuşuyor ve
dadı ona yardım edeceğini söylüyor.

Bir hafta, bir ay geçiyor,
ama hiçbir şey olmuyor.

Sonunda bir gün parktan
eve dönerken,

kız çocuğa bakıyor ve arkada
her zamanki gibi bir koruma var

ama evin etrafını 15 FBI ajanı sarmış.

Onu alıyorlar ve soruyorlar

"Gitmek mi istersin, kalmak mı?"

"Gitmek istiyorum " diyor.

CAST onu sığınma evine yerleştiriyor,
tekrar eğitip, kendine getiriyorlar.

Bir meslek öğreniyor.

Sonunda yeşil kart alıyor.

Aslında,

kendi ülkesinden olan bir
adamla tanışıp aşık oluyor

ve evleniyorlar.

Ve böyle bir şeyin parçası
olmak muhteşem.

Şu anda Alice yeni bebeğine hamile

ve konuşmamı bitirmeden
ona bir merhaba demek isterim.

Lütfen ayağa kalk.

(alkışlar)

Neyse,

sanıyorum size anlattığım tecrübelerim,

yani kendinizle hesaplaşmanız gerekiyor.

Diğer insanları sevmek ve takdir etmek
için kendinizi sevmeniz şart.

Kendinizi iyileştirirseniz
diğer insanları da iyileştirirsiniz

ve

eğer içinizdeki küçük oğlana
bakmak için biraz zaman ayırırsanız

veya o küçük kıza, içinizdeki,

ve sonra ona iyi davranırsınız,

biraz yardıma ihtiyacı olan

yanı başınızdaki diğer küçük oğlanı
veya kızı görmeye de hazır olursunuz.

Çünkü eğer bunu yaparsanız,

bu..

dünyadaki en muhteşem duygu.

Teşekkürler.

(alkışlar)

Teşekkürler.

(alkışlar)