Return to Video

Waarom hebben we niet meer compassie?

  • 0:01 - 0:04
    Ik ben getroffen door wat
    een van de impliciete thema's van TED is,
  • 0:04 - 0:06
    compassie,
  • 0:06 - 0:10
    in de zeer ontroerende voorbeelden
    die we net zagen:
  • 0:10 - 0:13
    hiv in Afrika,
    President Clinton gisteravond.
  • 0:13 - 0:18
    Ik zou daarover graag
    wat collateraal denken, zogezegd,
  • 0:18 - 0:23
    over compassie en dat van het mondiale
    naar het persoonlijke brengen.
  • 0:23 - 0:25
    Ik ben een psycholoog, maar wees gerust,
  • 0:25 - 0:26
    ik zal het netjes houden.
  • 0:27 - 0:31
    (gelach)
  • 0:32 - 0:34
    Een belangrijk onderzoek
  • 0:34 - 0:38
    aan het Princeton Theologisch Seminarie
  • 0:39 - 0:42
    over waarom we
    als we veel kansen hebben om te helpen,
  • 0:42 - 0:45
    we dat soms wel en soms niet doen.
  • 0:46 - 0:49
    Aan een paar studenten
    van het Princeton Theologisch Seminarie
  • 0:50 - 0:54
    werd gezegd dat ze
    een oefenpreek moesten geven
  • 0:54 - 0:57
    en ieder kreeg
    een onderwerp voor de preek.
  • 0:57 - 1:00
    De helft van die studenten
    kreeg als onderwerp
  • 1:00 - 1:02
    de parabel van de Barmhartige Samaritaan:
  • 1:02 - 1:04
    de man die stilhield om hulp te bieden
  • 1:05 - 1:07
    aan de vreemdeling in nood langs de weg.
  • 1:07 - 1:10
    De andere helft
    kreeg willekeurige Bijbelthema's
  • 1:10 - 1:13
    Toen werden ze om beurten
    naar een ander gebouw gestuurd
  • 1:14 - 1:15
    om hun preek te geven.
  • 1:15 - 1:18
    Onderweg naar het andere gebouw
    kwam iedere student
  • 1:18 - 1:21
    langs een man
    die voorovergebogen stond te kreunen,
  • 1:22 - 1:26
    duidelijk in nood verkerend.
    De vraag is: stopten ze om te helpen?
  • 1:26 - 1:27
    Nog interessanter is:
  • 1:28 - 1:31
    maakte het wat uit
    of ze nadachten over het verhaal
  • 1:31 - 1:35
    van de Barmhartige Samaritaan?
    Nee, helemaal niet.
  • 1:36 - 1:39
    Of ze stopten
    om een vreemdeling in nood te helpen,
  • 1:40 - 1:43
    werd bepaald
    door hoeveel haast ze dachten te hebben—
  • 1:44 - 1:48
    of ze dachten dat ze te laat waren,
  • 1:48 - 1:49
    of ze opgeslokt waren door
    waarover ze gingen vertellen.
  • 1:50 - 1:52
    Ik denk dat dat
    het dilemma van ons leven is:
  • 1:53 - 1:57
    we grijpen niet iedere gelegenheid aan
    om te helpen,
  • 1:57 - 2:00
    omdat onze focus verkeerd gericht is.
  • 2:00 - 2:03
    Een nieuw vak in de hersenwetenschap
    is sociale neurowetenschap.
  • 2:04 - 2:08
    Die bestudeert de hersencircuits
    van twee mensen
  • 2:08 - 2:10
    die geactiveerd worden
    tijdens hun interactie.
  • 2:10 - 2:14
    Het nieuwe denken over compassie
    in sociale neurowetenschap
  • 2:14 - 2:18
    is dat we standaard aangelegd zijn
    om te helpen.
  • 2:18 - 2:22
    Dat wil zeggen:
    als we aandacht geven aan anderen
  • 2:23 - 2:26
    leven we ons automatisch in,
    voelen we automatisch mee met ze.
  • 2:27 - 2:29
    Recent ontdekte spiegelneuronen
  • 2:29 - 2:33
    activeren in ons brein
    precies die gebieden,
  • 2:33 - 2:37
    die in het brein van de ander actief zijn.
    We voelen automatisch mee.
  • 2:37 - 2:41
    Als die persoon in nood verkeert,
    als die persoon lijdt,
  • 2:42 - 2:46
    dan zijn we automatisch bereid te helpen.
    Althans, dat is de stelling.
  • 2:46 - 2:49
    Maar dan is de vraag:
    waarom doen we het niet?
  • 2:49 - 2:51
    Volgens mij gaat het om een spectrum
  • 2:52 - 2:54
    dat loopt van volledige zelf-absorbtie
  • 2:55 - 2:57
    naar inlevingsvermogen, naar meevoelen en naar mededogen.
  • 2:57 - 3:01
    Het is een simpel feit dat als we in onszelf gekeerd zijn,
  • 3:02 - 3:05
    als we in beslag genomen worden door de dagelijkse zorgen,
  • 3:05 - 3:08
    dan merken we de ander niet volkomen op.
  • 3:08 - 3:10
    En dit verschil tussen aandacht voor onszelf en de ander
  • 3:10 - 3:11
    is soms heel subtiel.
  • 3:11 - 3:15
    Laatst zat ik mijn belastingformulieren in te vullen en op het punt
  • 3:15 - 3:17
    waar ik al mijn schenkingen opnoemde
  • 3:18 - 3:21
    kreeg ik een openbaring. Toen ik bij mijn donatie
  • 3:21 - 3:24
    aan de Seva-stichting kwam viel het me op dat ik dacht,
  • 3:24 - 3:26
    tjonge, wat zou mijn vriend Larry Brilliant blij zijn
  • 3:27 - 3:28
    dat ik geld gaf aan Seva.
  • 3:28 - 3:31
    En toen besefte ik dat ik van geven
  • 3:31 - 3:35
    een narcistische kick kreeg -- dat ik trots op mezelf was.
  • 3:35 - 3:40
    Toen begon ik te denken aan de mensen in de Himalaya
  • 3:40 - 3:42
    wier oogziekten konden worden genezen, en ik besefte
  • 3:43 - 3:46
    dat ik van van deze narcistische zelfgerichtheid
  • 3:47 - 3:50
    naar altruistisch plezier bewoog, naar mezelf goed voelen
  • 3:50 - 3:54
    voor de mensen die werden geholpen. Volgens mij is dat een motivator.
  • 3:54 - 3:57
    Maar dit onderscheid tussen de aandacht richten op onszelf
  • 3:57 - 3:58
    en de aandacht richten op anderen
  • 3:58 - 4:01
    is iets waar we echt op moeten letten.
  • 4:01 - 4:04
    Op een bepaalde manier zie je het ook bij het daten:
  • 4:05 - 4:08
    Ik zat laatst in een sushi-restaurant en daar hoorde ik
  • 4:08 - 4:11
    twee vrouwen praten over de broer van één van hen
  • 4:12 - 4:15
    die nog alleen was. En die vrouw zegt:
  • 4:15 - 4:17
    “Mijn broer krijgt maar geen verkering,
  • 4:17 - 4:19
    dus nu probeert hij speed dating.” Weten jullie wat speed dating is?
  • 4:19 - 4:23
    Vrouwen zitten aan tafels en mannen gaan van tafel naar tafel
  • 4:23 - 4:26
    en er is een klok en een bel en na vijf minuten, bingo,
  • 4:27 - 4:29
    einde gesprek en dan kan de vrouw beslissen
  • 4:29 - 4:33
    of ze haar visitekaartje of email-adres aan die man geeft
  • 4:33 - 4:35
    voor een vervolg. En die vrouw zegt:
  • 4:35 - 4:39
    “Mijn broer heeft nog nooit een kaartje gehad. En ik weet precies waarom.
  • 4:39 - 4:44
    Vanaf het moment dat hij gaat zitten, begint non-stop hij over zichzelf te kletsen
  • 4:44 - 4:45
    hij vraagt nooit naar over de vrouw.”
  • 4:46 - 4:51
    En ik deed wat onderzoek in de Sunday Styles-sectie
  • 4:51 - 4:54
    van de New York Times, en bekeek de achtergrondverhalen over huwelijken—
  • 4:54 - 4:57
    omdat ze zeer interessant zijn—en daar kwam ik bij het huwelijk
  • 4:57 - 5:00
    van Alice Charney-Epstein. En zij zei
  • 5:00 - 5:02
    dat toen zij aan het daten was
  • 5:03 - 5:05
    ze de mensen aan een simpele test onderwierp.
  • 5:06 - 5:08
    De test was: vanaf het moment dat ze samen zijn,
  • 5:08 - 5:11
    hoe lang duurt het todat de man haar een vraag stelt
  • 5:11 - 5:13
    met het woord ‘jij’ erin.
  • 5:13 - 5:17
    En Epstein had het blijkbaar goed gedaan, vandaar het artikel.
  • 5:17 - 5:18
    (Gelach)
  • 5:18 - 5:20
    Nou dit is—het is een testje
  • 5:20 - 5:22
    dat je kunt uitproberen op een feest.
  • 5:22 - 5:24
    Hier bij TED zijn een goeie gelegenheden.
  • 5:26 - 5:29
    In de Harvard Buisiness Review stond onlangs een artikel genaamd
  • 5:29 - 5:32
    “Het Menselijke Moment,” over hoe je écht contact kunt maken
  • 5:32 - 5:35
    met iemand op je werk. En ze zeiden, nou ja,
  • 5:35 - 5:38
    het belangrijkste is dat je je BlackBerry uitzet,
  • 5:39 - 5:42
    je laptop dichtdoet, stopt met dagdromen
  • 5:43 - 5:45
    en iemand je volledige aandacht geeft.
  • 5:46 - 5:50
    Er is een nieuw woord in de Engelse taal
  • 5:51 - 5:54
    voor het moment dat iemand opeens zijn BlackBerry open klapt
  • 5:54 - 5:57
    of zijn gsm beantwoordt en wij niet meer lijken te bestaan.
  • 5:58 - 6:02
    Het woord is ‘pizzled’: het is een combinatie van ‘puzzled’ en ‘pissed off’.
  • 6:02 - 6:05
    (verbaasd en kwaad) (Gelach)
  • 6:05 - 6:11
    Het klopt wel goed, vind ik. Het is onze empathie, onze ontvankelijkheid
  • 6:12 - 6:15
    dat ons onderscheidt van Machiavellisten of sociopaten.
  • 6:15 - 6:20
    Ik heb een zwager die expert is in horror en terreur—
  • 6:20 - 6:23
    hij schreef de geannoteerde Dracula, de Essential Frankenstein—
  • 6:23 - 6:24
    hij had een opleiding als Chaucer-scholier,
  • 6:24 - 6:26
    maar was is geboren in Transylvanië
  • 6:26 - 6:28
    waardoor hij een beetje anders is vermoed ik.
  • 6:28 - 6:32
    Dus mijn zwager, Leonard,
  • 6:32 - 6:34
    besloot een boek te schrijven over een seriemoordenaar.
  • 6:34 - 6:37
    Dit is een man die deze hele buurt terroriseerde,
  • 6:38 - 6:40
    vele jaren geleden. Hij stond bekend als de wurger van Santa Cruz.
  • 6:41 - 6:45
    En voordat hij was gearresteerd had hij zijn grootouders,
  • 6:45 - 6:48
    zijn moeder en vijf medestudenten aan de universiteit van Santa Cruz vermoord.
  • 6:49 - 6:51
    Dus mijn zwager gaat die moordenaar interviewen
  • 6:52 - 6:54
    en tijdens de ontmoeting beseft hij
  • 6:54 - 6:55
    dat deze man echt heel eng is.
  • 6:56 - 6:58
    Om te beginnen is hij ruim 2 meter lang.
  • 6:58 - 7:01
    Maar dat is niet het meest angstaanjagende van hem.
  • 7:01 - 7:06
    Het engste is dat zijn IQ 160 is: een echt genie.
  • 7:07 - 7:11
    Maar er bestaat geen enkel verband tussen IQ en inlevingsvermogen,
  • 7:11 - 7:12
    invoelen van de andere persoon.
  • 7:13 - 7:15
    Die worden bestuurd door verschillende delen van het brein.
  • 7:16 - 7:18
    Uiteindelijk vindt mijn zwager de moed
  • 7:19 - 7:21
    om de vraag te stellen waarop hij echt het antwoord wil weten.
  • 7:21 - 7:24
    En die is: “Hoe heeft u het kunnen doen?…
  • 7:24 - 7:26
    …Voelde u geen medelijden met uw slachtoffers?”
  • 7:26 - 7:29
    Dit waren hele intieme moorden—hij wurgde zijn slachtoffers.
  • 7:30 - 7:32
    En de wurger antwoordt zakelijk:
  • 7:32 - 7:37
    “Oh nee, als ik hun angst had gevoeld had ik het niet gekund…
  • 7:37 - 7:43
    …Dat deel van mij moest ik uitzetten. Dat deel van mij moest ik uitzetten.”
  • 7:43 - 7:48
    En ik denk dat dit echt zorgwekkend is.
  • 7:49 - 7:53
    En op een bepaalde manier, ik heb eens nagedacht over dat deel van ons uitzetten.
  • 7:53 - 7:55
    Wanneer we op onszelf gericht met iets bezig zijn
  • 7:56 - 7:59
    dan zetten we dat deel van ons uit als er een ander persoon is.
  • 8:00 - 8:05
    Denk eens aan boodschappen doen en aan de mogelijkheden
  • 8:05 - 8:07
    van consumeren met mededogen.
  • 8:08 - 8:10
    Zoals Bill MDonough heeft uitgewezen
  • 8:12 - 8:16
    hebben de dingen die we kopen en gebruiken verborgen gevolgen,
  • 8:16 - 8:19
    We zijn allemaal onwetende slachtoffers van een collectieve blinde vlek.
  • 8:20 - 8:22
    We hebben het niet door en we hebben niet door dat we niet doorhebben
  • 8:23 - 8:29
    welke giftige moleculen door het vloerkleed of de stoelbekleding uitgegeven worden.
  • 8:30 - 8:35
    En we weten niet of die stof een technologische
  • 8:35 - 8:39
    of productievoedingsstof is; het kan opnieuw gebruikt worden
  • 8:39 - 8:41
    of het belandt gewoon op de vuilnisbelt. Met andere woorden:
  • 8:41 - 8:46
    we zijn ons onbewust van de gevolgen voor de ecologie en de volksgezondheid
  • 8:47 - 8:50
    en de sociale en economische rechtvaardigheid
  • 8:50 - 8:52
    van de dingen die we kopen en gebruiken.
  • 8:54 - 8:58
    Op een bepaalde manier is de kamer zelf is de olifant in de kamer
  • 8:58 - 9:02
    maar zijn wij het niet. En we worden slachtoffers
  • 9:02 - 9:05
    van een systeem dat ons in een andere richting wijst. Denk eens na over het volgende.
  • 9:06 - 9:09
    Er is een prachtig boek met de titel
  • 9:10 - 9:12
    Spullen. Het Verborgen Leven van Alledaagse Dingen.
  • 9:13 - 9:16
    En het verhaalt over de achtergrond van zoiets als een T-shirt.
  • 9:16 - 9:19
    En het vertelt waar de katoen werd verbouwd
  • 9:19 - 9:21
    en de kunstmest die werd gebruikt en de gevolgen daarvan
  • 9:21 - 9:25
    voor de grond. En het vertelt, bijvoorbeeld,
  • 9:25 - 9:28
    dat katoen zich moeilijk laat kleuren met textielverf;
  • 9:28 - 9:31
    ongeveer 60 procent wast weer los in het afvalwater.
  • 9:31 - 9:34
    En het is algemeen bekend onder epidemiologen dat kinderen
  • 9:34 - 9:39
    die in de buurt van textielfabrieken wonen een grotere kans op leukemie hebben.
  • 9:40 - 9:44
    Het bedrijf Bennett and Company levert aan Polo.com en aan
  • 9:45 - 9:50
    Victoria's Secret—ze, omdat daar een directeur zit die zich hiervan bewust is,
  • 9:51 - 9:55
    hebben in China een joint venture met hun verfindustrie gevormd
  • 9:55 - 9:57
    om er zeker van te zijn dat hun afvalwater
  • 9:57 - 10:01
    deugt voordat het weer terugkeert bij het grondwater
  • 10:01 - 10:05
    Op dit moment kunnen wij niet kiezen voor het eerlijke T-shirt
  • 10:06 - 10:10
    in plaats van het niet-eerlijke. Wat is er nodig om dat wel te kunnen?
  • 10:13 - 10:16
    Daar heb ik over nagedacht. Om te beginnen
  • 10:16 - 10:21
    is er een nieuwe elektronische labeltechnologie waarmee elke winkel
  • 10:21 - 10:25
    de volledige geschiedenis van ieder product op de schappen in die winkel kan achterhalen.
  • 10:26 - 10:28
    Je kan het terugvolgen tot aan de fabriek. Zodra je het kunt terugvolgen
  • 10:28 - 10:32
    naar de fabriek kan je dus ook kijken naar de fabricageprocessen
  • 10:32 - 10:36
    die gebruikt zijn om het product te maken en als die eerlijk zijn
  • 10:36 - 10:40
    kun je dat op het label zetten. Of als het niet zo eerlijk is
  • 10:40 - 10:44
    kun je vandaag de dag in elke winkel
  • 10:44 - 10:47
    een barcode scannen
  • 10:47 - 10:49
    die je naar een website doorstuurt.
  • 10:49 - 10:51
    Dat is er al voor mensen met pinda-allergie.
  • 10:52 - 10:54
    Die website kan je dan meer vertellen over dat voorwerp.
  • 10:55 - 10:56
    In andere woorden: bij de aankoop
  • 10:56 - 11:00
    kunnen we een keuze maken vanuit medeleven.
  • 11:00 - 11:06
    In communicatiewetenschappen wordt wel eens gezegd:
  • 11:06 - 11:09
    uiteindelijk zal iedereen alles weten.
  • 11:09 - 11:11
    En de vraag is: Zal het wat uitmaken?
  • 11:13 - 11:16
    Enige tijd geleden toen ik voor de New York Times werkte,
  • 11:17 - 11:19
    dat was in de 80-er jaren, schreef ik een artikel
  • 11:19 - 11:21
    over wat destijds een nieuw probleem was in New York—
  • 11:21 - 11:23
    dak- en thuislozen op straat.
  • 11:23 - 11:27
    En ik liep een paar weken mee met medewerkers van de sociale dienst,
  • 11:27 - 11:30
    die zich met de daklozen bezig hielden. En ik ontdekte dat de thuislozen
  • 11:30 - 11:35
    door hun ogen gezien eigenlijk allemaal psychiatrische patiënten waren
  • 11:35 - 11:39
    die nergens anders naartoe konden. De meesten hadden een diagnose. Het maakte me—
  • 11:40 - 11:43
    het schudde me wakker uit de trance van de stad waar,
  • 11:44 - 11:47
    wanneer we een dakloze passeren en vanuit onze ooghoeken zien,
  • 11:47 - 11:50
    aan de rand van ons zicht, aan de rand blijft.
  • 11:52 - 11:54
    We zien het niet en daarom handelen we niet.
  • 11:57 - 12:02
    Niet lang daarna—het was een vrijdag—aan het eind van de dag,
  • 12:02 - 12:05
    liep ik naar beneden de metro in. Het was spitsuur
  • 12:05 - 12:07
    en duizenden mensen stroomden de trappen af.
  • 12:07 - 12:09
    En opeens, terwijl ik de trappen afliep,
  • 12:09 - 12:12
    merkte ik dat er een man langs de kant lag,
  • 12:12 - 12:16
    zonder hemd, bewegingsloos, en de mensen stapten gewoon over hem heen—
  • 12:17 - 12:18
    honderden en honderden mensen.
  • 12:19 - 12:22
    En omdat mijn stadstrance een beetje was afgezwakt,
  • 12:23 - 12:26
    stopte ik om uit te zoeken wat er mis was.
  • 12:27 - 12:29
    Zodra ik stopte kwamen er meteen nog een half dozijn mensen
  • 12:30 - 12:31
    om dezelfde man staan.
  • 12:32 - 12:34
    En we ontdekten dat hij Spaans sprak, hij sprak geen Engels,
  • 12:34 - 12:39
    hij had geen geld, had dagen over straat gezworven, uitgehongerd,
  • 12:39 - 12:40
    en hij is flauw gevallen van honger.
  • 12:40 - 12:42
    Meteen ging er iemand sinaasappelsap halen,
  • 12:42 - 12:44
    iemand bracht een hotdog, iemand haalde er een metro-beveiliger erbij.
  • 12:45 - 12:48
    Die man stond zo weer op zijn benen.
  • 12:48 - 12:52
    En alles wat er nodig was, was de simpele daad van opmerken.
  • 12:53 - 12:54
    Daarom ben ik optimistisch.
  • 12:54 - 12:55
    Dank u wel
  • 12:55 - 12:57
    (Applaus)
Title:
Waarom hebben we niet meer compassie?
Speaker:
Daniel Goleman
Description:

Daniel Goleman, schrijver van Emotionele Intelligentie, vraagt zich af waarom we niet vaker compassie tonen.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:56

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions